Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับนิติเวช และนิติจิตเวช - Coggle Diagram
กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับนิติเวช
และนิติจิตเวช
ความหมาย :<3:
นิติเวช
การนำหลักทางการแพทย์ประยุกต์ใช้ เพื่อคลี่คลายข้อพิพาทและพิสูจน์ข้อเท็จจริงเกี่ยวกับคดีความ
นิติจิตเวช
การนำหลักจิตเวชประยุกต์เพื่อประโยชน์ในกระบวนการยุติธรรมและความสงบของสังคม
จิตเวช
ความเจ็บป่วยทางจิต
ความผิดปกติของอารมณ์และบุคลิกภาพ
การวินิจฉัย และขั้นตอนในการตรวจวินิจฉัยทางนิติจิตเวช :<3:
(1) การวินิจฉัยทางนิติจิตเวช
ต้องทำอย่างละเอียดรอบคอบ
โดยได้ข้อมูลจากทีมนิติจิตเวช
รวบรวมข้อมูล
ที่เกี่ยวกับคดี
ที่เกี่ยวกับความเจ็บป่วยทางจิต
พิจารณาว่าวัตถุประสงค์ของผู้ป่วยต้องการอะไร
(2) ขั้นตอนในการตรวจวินิจฉัยทางนิติจิตเวช
พิจารณาวัตถุประสงค์
ต้องกระจ่างในความมุ่งหมาย
พิจารณาจากใบส่งตัว
จะได้ทราบว่าใคร (ตำรวจ ศาล เรือนจำ คุมประพฤติ) นำส่ง
ขณะนี้คดีอยู่ชั้นไหน
ส่งมาจากแหล่งใด
ผู้ป่วยต้องคดีอะไร
ต้องการทราบอะไรบ้าง เมื่อใด
การตรวจทางจิตเวช
ตรวจร่างกาย
ตรวจทางระบบประสาท
ตรวจสภาพจิต
ตรวจทางห้องปฏิบัติการ
ทดสอบทางจิตวิทยา
การเฝ้าดูพฤติกรรม
โดยทีมจิตเวช
จิตแพทย์
พยาบาลจิตเวช
นักจิตวิทยา
นักสังคมสงเคราะห์
(3) การรวบรวมข้อมูล
ส่วนที่เกี่ยวข้องกับการก่อคดี
พฤติกรรมขณะประกอบคดีจากพยานบุคคล ตำรวจ
หรือจากพยานเอกสารอื่น ๆ จากทางราชการ
สำเนาคำฟ้องจากอัยการ
พฤติกรรมผู้ป่วยขณะอยู่ในโรงพัก
ซักถามหรือขอข้อมูลจากผู้ใกล้ชิด
ส่วนที่เป็นความเจ็บป่วยทางจิตเวช
การตรวจรักษาจากญาติ
เอกสารทางการแพทย์อื่น ๆ
(4) วิเคราะห์ วินิจฉัย
รวบรวมข้อมูลทั้งหมด
(5) สรุปผลการวินิจฉัย
การวินิจฉัยทางคลินิก
(clinical diagnosis)
เพื่อการรักษาการพยากรณ์โรค
การวินิจฉัยทางกฎหมาย
(legal diagnosis)
สิ่งที่ต้องพิจารณา
ขณะประกอบคดี สามารถรู้ผิดชอบ หรือบังคับตนเองได้หรือไม่
ความเห็นหรือข้อเสนอแนะ เช่น ภาวะอันตราย
ขณะตรวจ วิกลจริต และสามารถต่อสู้คดีได้หรือไม่
(6) การเตรียมตัวให้ปากคำต่อศาล
กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับนิติเวช
และนิติจิตเวช :<3:
กฎหมายเกี่ยวกับความผิดทางอาญา
ของบุคคลวิกลจริต :black_flag: 1.
ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 65 :lock:
ผู้ใดกระทำความผิดในขณะไม่สามารถรู้ผิดชอบหรือไม่สามารถบังคับตนเองได้ เพราะมีจิตบกพร่อง โรคจิตหรือจิตฟั่นเฟือน ผู้นั้นไม่ต้องรับโทษสำหรับความผิดนั้น
ถ้ากระทำความผิดยังสามารถรู้ผิดชอบอยู่บ้าง หรือยังสามารถบังคับตนเองได้บ้าง ผู้นั้นต้องรับโทษสำหรับความผิดนั้น แต่ศาลจะลงโทษน้อยกว่าที่กฎหมายกำหนดไว้สำหรับความผิดนั้นเพียงใดก็ได้
การพิจารณาความผิด
ไม่สามารถรู้ผิดชอบ
ขณะประกอบคดีผู้ต้องหาหรือจำเลยไม่รู้ว่าการกระทำของตน
ถูกหรือผิดดีหรือชั่วควรหรือไม่ควร
ไม่สามารถบังคับตนเองได้
ขณะประกอบคดี ผู้ต้องหาหรือจำเลยไม่สามารถห้ามจิตใจ มิให้ร่างกายทำการนั้นได้ อันเกิดจากโรคจิต จิตบกพร่อง หรือจิตฟั่นเฟือน
ความสามารถในการต่อสู้คดี
หรือวิธีพิจารณาความอาญา :black_flag: 2.
ประมวลกฎหมายมาตรา 14 :lock:
ในระหว่างทำการสอบสวน ไต่สวนมูลฟ้อง หรือพิจารณาถ้ามีเหตุควรเชื่อว่าผู้ต้องหา หรือจำเลยเป็น ผู้วิกลจริต และไม่สามารถต่อสู้คดีได้ ให้พนักงานสอบสวนหรือศาลแล้วแต่กรณี สั่งให้พนักงานแพทย์ตรวจผู้นั้น เสร็จแล้วให้เรียกพนักงานแพทย์ผู้นั้นมาให้ถ้อยคำ หรือให้การว่าตรวจได้ผลประการใด
กรณีที่พนักงานสอบสวน หรือศาลเห็นว่าผู้ต้องหา หรือจำเลย
ผู้วิกลจริต และไม่สามารถต่อสู้คดีให้งดการสอบสวนไต่สวนมูลฟ้อง หรือพิจารณาไว้จนกว่าผู้นั้นหายวิกลจริต หรือสามารถต่อสู้คดีได้ และให้มีอำนาจส่งตัวผู้นั้นไปยังโรงพยาบาล โรคจิตหรือมอบให้แก่ผู้อนุบาล ผู้ว่าราชการจังหวัด หรือผู้อื่นเต็มใจรับไปดูแลรักษาตามแต่ จะเห็นสมควร
กรณีที่ศาลงดการไต่สวนมูลฟ้อง หรือพิจารณาดั่งบัญญัติไว้ในวรรคก่อนศาลจะสั่งจำหน่ายคดีเสียชั่วคราวก็ได้
หลักการพิจารณาความสามารถ
ในการต่อสู้คดี
สามารถเล่ารายละเอียดของคดีได้
สามารถเข้าใจขั้นตอนการดำเนินคดี
รู้ถึงความหนักเบาของโทษที่จะได้รับ
สามารถให้ปากคำต่อกระบวนการยุติธรรมได้
รู้ว่าตนเองต้องคดีอะไร
สามารถร่วมมือกับทนายในการปกป้องสิทธิตนเองได้
วิธีการเพื่อความปลอดภัย :black_flag: 3.
ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 48 :lock:
ถ้าศาลเห็นว่าการปล่อยตัวผู้มีจิตบกพร่อง โรคจิต หรือจิตฟั่นเฟือน ซึ่งไม่ต้องรับโทษ หรือได้รับการลดโทษตามมาตรา 65 จะเป็นการไม่ปลอดภัยแก่ประชาชน ศาลจะสั่งให้ส่งตัวไปควบคุมไว้ในสถานพยาบาลก็ได้ และคำสั่งนี้ศาลจะเพิกถอนเสียเมื่อใดก็ได้
ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 49 :lock:
กรณีที่ศาลพิพากษาลงโทษ หรือพิพากษามีความผิด แต่รอการกำหนดโทษ หรือรอการลงโทษบุคคลใด
ถ้าศาลเห็นว่าเป็นผู้ติดยาเสพติดให้โทษ ศาลจะกำหนดในคำพิพากษาว่า บุคคลนั้นจะต้องไม่เสพย์สุรายาเสพติดให้โทษอย่างใดอย่างหนึ่ง หรือทั้งสองอย่างภายในระยะเวลาไม่เกินสองปี นับแต่วันพ้นโทษหรือวันปล่อยตัว เพราะรอการกำหนดโทษหรือรอการลงโทษก็ได้
วิธีเพิ่มโทษ ลดโทษ
และการรอการลงโทษ :black_flag: 4.
ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 56 :lock:
ผู้ใดกระทำความผิดซึ่งมีโทษจำคุกไม่เกินสองปี ถ้าไม่ปรากฏว่าผู้นั้นได้รับโทษจำคุกมาก่อน หรือปรากฏว่าได้รับโทษจำคุกมาก่อน คำนึงถึงประวัติ ความประพฤติ สติปัญญา การศึกษาอบรม สุขภาพ ภาวะแห่งจิต นิสัย อาชีพ และสิ่งแวดล้อมศาลจะพิพากษาว่าผู้นั้นมีความผิด แต่รอการกำหนดโทษไว้หรือกำหนดโทษแต่รอการลงโทษไว้แล้วปล่อยตัวเพื่อให้โอกาสผู้นั้นกลับตัวภายในระยะเวลาที่ศาลกำหนด แต่ต้องไม่เกินห้าปีนับแต่วันที่ศาลพิพากษา
เงื่อนไขเพื่อคุมความประพฤติ
ของผู้กระทำผิด
แนะนำ ช่วยเหลือ หรือตักเตือนตามที่เห็นสมควรในเรื่องความประพฤติและการประกอบอาชีพ
ให้ฝึกหัดหรือทางานอาชีพอันเป็นกิจลักษณะ
ให้ไปรายงานตัวต่อเจ้าพนักงานที่ศาลระบุไว้เป็นครั้งคราว
เพื่อเจ้าพนักงานจะได้สอบสวน
ให้ละเว้นการคบหาสมาคม หรือการประพฤติใดอันอาจนาไปสู่การกระทำความผิดเช่นเดียวกันนั้นอีก
ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 57 :lock:
ผู้กระทำความผิด ไม่ปฏิบัติตามเงื่อนไขดังที่ศาลกำหนดไว้ในคดีก่อนบวกเข้ากับโทษในคดีหลัง แล้วแต่กรณี แต่ถ้าในเวลาที่ศาลได้กำหนดตามมาตรา 56 ศาลอาญาตักเตือนผู้กระทำความผิด หรือกำหนดการลงโทษที่ยังไม่ได้กำหนดหรือลงโทษซึ่งรอไว้นั้นก็ได้
ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 58 :lock:
ถ้าภายในเวลาที่ศาลกำหนดตามมาตรา 56 ผู้ที่ถูกศาลพิพากษาให้กระทำความผิด อันมิใช่ความผิดที่ได้กระทำโดยประมาทหรือความผิดลหุโทษ และศาลพิพากษาให้ลงโทษจำคุก
ความรับผิดชอบในทางอาญา :black_flag: 5.
ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 66 :lock:
ความมึนเมาเพราะเสพย์สุรา หรือสิ่งเมาอย่างอื่น จะยกขึ้นเป็นข้อแก้ตัวตามมาตรา 65 ไม่ได้
ความมึนเมานั้นจะได้เกิดโดยผู้เสพย์ไม่รู้ว่าสิ่งนั้นจะทำให้มึนเมา หรือได้เสพย์โดยถูกขืนใจให้เสพย์และได้กระทำความผิดในขณะไม่สามารถรับผิดชอบ หรือไม่สามารถบังคับตนเองได้
ได้รับยกเว้นโทษ
ผู้นั้นยังสามารถรู้ผิดชอบอยู่บ้าง หรือยังสามารถบังคับตนเองได้บ้าง ศาลจะลงโทษน้อยกว่าที่กฎหมายกำหนดไว้สำหรับความผิดนั้นเพียงใดก็ได้
ประมวลกฎหมาย
วิธีพิจารณาความอาญา :black_flag: 6.
ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 246 :lock:
ศาลมีอำนาจสั่งให้ทุเลาการบังคับให้จำคุกไว้ก่อน
จนกว่าเหตุอันสมควรทุเลาจะหมดไปในกรณี
เมื่อเกรงว่าจำเลยจะถึงอันตรายแก่ชีวิตถ้าต้องจำคุก
ถ้าจำเลยมีครรภ์แต่เจ็ดเดือนขึ้นไป
เมื่อจำเลยวิกลจริต
ถ้าจำเลยคลอดบุตรแล้วยังไม่ถึงเดือนในระหว่างทุเลาการบังคับอยู่นั้น ให้ศาลสั่งพนักงาน ฝ่ายปกครองหรือตำรวจจัดให้บุคคลดังกล่าวแล้วอยู่ในสถานที่อันควร
ประมวลกฎหมายอาญา
มาตรา 248 :lock:
ถ้าบุคคลซึ่งต้องคำพิพากษาให้ประหารชีวิต เกิดวิกลจริตก่อนประหารชีวิต ให้รอการประหารชีวิตไว้ก่อนจนกว่าผู้นั้นจะหาย
ถ้าบุคคลวิกลจริตนั้นหายภายหลังปีหนึ่ง นับแต่วันพิพากษาถึงที่สุด ให้ลดโทษประหารชีวิตลงเหลือจำคุกตลอดชีวิต
ถ้าคนวิกลจริตถูกข่มขืนกระทำชำเรา ถ้าเป็นวิกลจริตจริงก็ถือว่าไม่รู้ตัว เป็นการยินยอมเอาผิดไม่ได้
ถ้าเป็นคนปัญญาอ่อนขึ้นอยู่กับการพิจารณา และพยาน อาจจะเป็นการยินยอมหรือไม่ยินยอมก็ได้
ความหมายเกี่ยวกับผู้ดูแล :black_flag: 7.
ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 373 :lock:
ผู้ใดควบคุมดูแลบุคคลวิกลจริต ปล่อยปละละเลยให้
บุคคลวิกลจริตนั้น อาจเที่ยวตามลำพัง
ระวางโทษปรับไม่เกินห้าร้อยบาท
ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ :black_flag: 8.
ป.พ.พ. มาตรา 29 :lock:
บุคคลวิกลจริตผู้ใด ถ้าภริยา สามี บุพการี ผู้สืบสันดาน
ผู้อนุบาล พนักงานอัยการร้องขอต่อศาลแล้วศาลจะสั่งให้บุคคลผู้นั้นเป็นคนไร้ความสามารถก็ได้ คำสั่งอันนี้ให้โฆษณาในราชกิจจานุเบกษา
ป.พ.พ. มาตรา 30 :lock:
บุคคลผู้ซึ่งศาลได้สั่งให้เป็นคนไร้ความสามารถนั้น
ท่านว่าต้องจัดให้อยู่ในความอนุบาล
ป.พ.พ. มาตรา 31 :lock:
การใด ๆ อันบุคคลผู้ซึ่งศาลได้สั่งให้เป็นคนไร้ความสามารถ
ได้ทำลงไปการนั้นท่านว่าเป็นโมฆียะ
ป.พ.พ. มาตรา 32 :lock:
การใด ๆ อันบุคคลวิกลจริตได้ทำลง แต่หากบุคคลนั้นศาลยังมิได้สั่งให้เป็นคนไร้ความสามารถ การนั้นจะเป็นโมฆียะ
ต่อเมื่อพิสูจน์ได้ว่าได้ทำลงในเวลาซึ่งบุคคลนั้นวิกลจริตอยู่
และคู่กรณีอีกฝ่ายหนึ่งได้รู้แล้วด้วยว่าผู้ทำเป็นคนวิกลจริต
ป.พ.พ. มาตรา 429 :lock:
บุคคลใดแม้ไร้ความสามารถเพราะเหตุเป็นผู้เยาว์หรือวิกลจริตก็ต้องรับผิดในผลที่ตนละเมิดบิดา มารดา หรือผู้อนุบาล ย่อมต้องรับผิดชอบร่วมด้วย
ป.พ.พ. มาตรา 430 :lock:
ครูบาอาจารย์ นายจ้างหรือบุคคลอื่นซึ่งรับดูแลบุคคลผู้ไร้ความสามารถอยู่เป็นประจำ ชั่วครั้งชั่วคราว ต้องรับผิดร่วมกับผู้ไร้ความสามารถในการละเมิดซึ่งเขาได้กระทำลงในระหว่างที่อยู่ในความดูแลของตน
กระบวนการเกี่ยวกับนิติจิตเวช :<3:
บุคคลที่สงสัยว่าวิกลจริต
หรือมีปัญหาสุขภาพจิตขณะประกอบคดี
ถูกจับดำเนินคดี
ปล่อยตัวถ้าพิสูจน์ได้ว่าไม่ได้กระทำความคิด
มีหลักฐานว่ากระดำความผิด
งดสอบสวนหรือพิจารณาคดี
ตรวจวินิจตาม มาตรา 14
รักษาตามขั้นตอน
อาการทางจิตทุเลา
อาการทางจิตไม่ทุเลา
แจ้งผลการรักษาเป็นระยะ
1 more item...
บทบาทของพยาบาล
กับงานนิติจิตเวช :<3:
บทบาทของพยาบาล
กับงานนิติจิตเวช
เก็บข้อมูลของผู้ป่วยเป็นความลับ
เว้นแต่เป็นเรื่องทางกฎหมาย
ในกรณีที่บริษัทประกันร้องขอข้อมูลของผู้ป่วย พยาบาลต้องแจ้งให้แพทย์เจ้าของไข้ทราบ แพทย์อาจจะให้พยาบาลช่วยดำเนินการในการรวบรวมข้อมูล จากนั้นให้ผนึกซอง ตีตราลับและส่งถึง ฝ่ายแพทย์ของบริษัทประกันให้เร็วที่สุด
ใช้การสังเกต และการบันทึกอาการของผู้ป่วยอย่างละเอียด และเป็นระยะๆ
ในกรณีผู้ป่วยจิตเวช พยาบาลควรแจ้งให้แพทย์ทราบเกี่ยวกับอาการของผู้ป่วยที่อาจก่อนให้เกิดอันตรายในอนาคต
บทบาทของพยาบาล
กับการชันสูตรพลิกศพ
ประมวลความอาญาที่แก้ไขใหม่ พ.ศ. 2542
กรณีมีผู้ถูกสัตว์ทำร้ายตาย และตายโดยอุบัติเหตุ ถ้าแพทย์ตามมาตรา 150 วรรคหนึ่งมีเหตุจำเป็นไม่สามารถไปชันสูตรพลิกศพได้ แพทย์อาจมอบหมายให้เจ้าหน้าที่ของโรงพยาบาล หรือเจ้าหน้าที่ในสังกัดงานสาธารณสุขจังหวัด ที่ผ่านการอบรมทางนิติเวชศาสตร์ไปร่วมชันสูตรพลิกศพในที่เกิดเหตุเบื้องต้น
กำหนดให้ต้องทำการชันสูตรพลิกศพในกรณี
ที่สงสัยว่ามีการตายโดยผิดธรรมชาติ
ถูกผู้อื่นทำให้ตาย (homicide)
ถูกสัตว์ทำร้ายตาย
การฆ่าตัวตาย (committed suicide)
ตายโดยอุบัติเหตุ (accident)
ตายโดยยังมิปรากฏเหตุ (sudden & unexpected death)
หลักการเขียนรายงาน
การชันสูตรพลิกศพ
การตรวจชิ้นเนื้อ เพื่อดูพยาธิสภาพ
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ เพื่อดูสารในร่างกาย
รายงานการผ่าศพชันสูตร ซึ่งเป็นตรวจสอบสภาพภายนอก
/ ภายในของศพนั้นๆ
การลงความเห็นในเรื่องเหตุ และพฤติการณ์ที่ตาย
เขียนรายงาน ณ ที่เกิดเหตุ โดยมีการจดบันทึกเกี่ยวกับข้อเท็จจริงทั่วไป ข้อเท็จจริงเกี่ยวกับศพ ความเห็นเกี่ยวกับศพ การดำเนินการเกี่ยวกับศพ
หลักการเขียนราย
งานการชันสูตรบาดแผล
ข้อเท็จจริง (จำนวน ชนิด ตำแหน่ง ขนาด สิ่งแปลกปลอมที่พบในแผล ผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ วิธีการรักษาพยาบาล และความผิดปกติที่เป็นผลจากการบาดเจ็บ)
ความเห็นเกี่ยวกับแผล
หลักการเก็บรักษาวัตถุพยาน
แยกหีบห่อ การบรรจุซอง เขียนรายละเอียด
ป้องกันการปลอมแปลงเจือปน หรือเสื่อมสภาพ
รวบรวมวัตถุพยานหรือสิ่งที่สงสัยว่าเป็นวัตถุพยาน
ส่งมอบวัตถุพยานด้วยความระมัดระวัง รัดกุม
มีบันทึกการส่งมอบและผู้รับผิดชอบ
การบันทึกอาการและอาการแสดง
ในการบันทึกต้องระมัดระวังการใช้ภาษา อย่าใช้อารมณ์ในการเขียน
ควรเขียนให้สื่อความหมายในแง่การรักษาและกรณีที่เป็นพยานเอกสาร
ต้องมีการสังเกตและบันทึกอาการ อาการแสดงเป็นระยะๆ
บันทึกอาการ และอาการแสดงของผู้ป่วยเป็นเอกสารลับ และผู้ป่วยสามารถขอดูได้ จึงไม่ควรเปิดเผยเอกสารนี้กับผู้อื่น ยกเว้นแพทย์ หรือในกรณีที่ต้องที่ต้องมีการเปิดเผยตามข้อกำหนดของศาล
บันทึกอย่างถูกต้อง ตรงตามความเป็นจริง กระชับ ชัดเจน ใช้การขีดฆ่าและเขียนชื่อกำกับแทนการลบ