Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่4 ระบบสุขภาพกับเศรษฐศาสตร์สุขภาพ (Health system and Health Economics)…
บทที่4 ระบบสุขภาพกับเศรษฐศาสตร์สุขภาพ (Health system and Health Economics)
สาธารณสุข
(Health)
สาธารณสุขศาสตร์
ศาสตร์และศิลปะที่เกี่ยวข้องกับการดูแลและจัดการสุขภาพ
ทั้งปวงของชุมชนโดยอิงตามการวิเคราะห์ด้านสุขภาพของประชากร
เศรษฐศาสตร์สาธารณสุข
แนวคิดทางเศรษฐศาสตร์ (Economics)
เศรษฐศาสตร์สาธารณสุข (Health Economics)
สังคมศาสตร์ (Social science) , เศรษฐศาสตร์ (Economics)
วิทยาศาสตร์สุขภาพ (Health science) , สาธารณสุข (Health)
ได้ เศรษฐศาสตร์สาธารณสุข (Health Economics)
เศรษฐศาสตร์สาธารณสุข
(Health economics)
ทรัพยากรสุขภาพมีจำกัด
เกิดความขาดแคลน
'Scarcity'
การแก้ปัญหาการขาดแคลน คือ
การตัดสินใจหาทางเลือก
ทางเลือกที่เกิดความเป็นะรรมในการจัดบริการสุขภาพ Equity
ทางเลือกที่เกิดประสิทธิภาพในการจัดบริการสุขภาพ Efficien
ความต้องการของมนุษย์ไม่จำกัด
องค์ประกอบและคำถามเบื้องต้นในการศึกษาเศรษฐศาสตร์สาธารณสุข
สุขภาพ (Health)
• สุขภาพคืออะไร
• สุขภาพวัดได้อย่างไร
• มีการให้คุณค่าอย่างไรเมื่อเปรียบเทียบกับสินค้าทั่วไป
ระบบการให้บริการสาธารณสุข
(Health care system)
• มีระบบการทำอย่างไร
• ปัจจัยและวัตถุดิบที่ใช้ในกระบวนการผลิต
การดำเนินการทางด้านการรักษาพยาบาล
(Health care service)
• ความจำเป็น (Needs) และอุปสงค์(Demand)
• ผู้ป่วยควรจ่ายเท่าไหร่
• โรงพยาบาลควรจะคิดเท่าไหร่
• ผลสืบเนื่องจากความเสมอภาคและประสิทธิภาพ
•ผลิตอะไร What?
•ผลิตอย่างไร How?
•ผลิตเพื่อใคร For whom?
ระบบสุขภาพ
(Health care system)
ระบบการจัดการสุขภาพทั้งมวลที่เกี่ยวข้อง สัมพันธ์กัน ส่งผลกระทบต่อสุขภาพ และปัจจัยต่างๆที่เกี่ยวกับสุขภาพ
ได้แก่ ปัจจัยด้านบุคคล สภาพแวดล้อมทางกายภาพ ชีวภาพ
เศรษฐกิจ สังคม การเมือง การศึกษา กฎหมาย ศาสนา วัฒนธรรม
ประเพณี วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เป็นต้น
รวมทั้งปัจจัยด้านระบบบริการสุขภาพ
ระบบบริการสุขภาพ ( Type of health care system)
• ระบบสุขภาพแบบสังคมนิยม
รัฐเข้าไปจัดการสุขภาพอย่างสิ้นเชิงและไม่อนุญาตให้มีกลไกการตลาดใดๆ ประชาชนทุกคนได้รับบริการจากรัฐ
• ระบบสุขภาพแบบครอบคลุมและเท่าเทียมกัน
รัฐได้มีบทบาทในระบบบริการสุขภาพมาก
เพื่อให้ประชาชนได้รับบริการสุขภาพอย่างครอบคลุม ภายใต้เงื่อนไขเศรษฐกิจของประเทศ
ประชาชนสามารถรับบริการโดยไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายด้วย
• ระบบสุขภาพแบบสวัสดิการ
รัฐได้เข้ามาเเทรกเเซง กลไกการตลาดในการจัดบริการสุขภาพหลายๆทาง เช่น ด้านค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาล
บริการอื่น เช่น การฉีดวัคซีนป้องกันโรค การสุขาภิบาลสิ่งแวดล้อม
รัฐมีส่วนรับผิดชอบเรื่องสุขภาพของประชาชน
• ระบบสุขภาพแบบเสรีนิยม
มีการจัดบริการสุขภาพในรูปแบบเอกชนที่แข่งขัน ภายใต้ตลาดเสรี
รัฐมีส่วนเข้าไปแทรกแซงกลไกการตลาดน้อย หน่วยบริการส่วนใหญ่เป็นเอกชน
เป็นความรับผิดชอบของบุคคลที่จะดูแลตัวเอง
ข้อมูลพื้นฐานกระทรวงสาธารณสุข
ระดับข้อมูล
ระดับศูนย์เชี่ยวชาญ
โรงพยาบาลศูนย์
ระดับตติยภูมิ
โรงพยาบาลทั่วไป
ระดับทุติยภูมิ
โรงพยาบาลชุมชน
ระดับปฐมภูมิ
โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพระดับตำบล
The WHO Health System Framework
System buildind blocks
ระบบบริการ
กำลังคนด้านสุขภาพ
ระบบข้อมูลข่าวสาร
เทคโนโลยีทางการแพทย์
ค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพ
ภาวะผู้นำและธรรมาภิบาล
Overall goals/outcomes
ความเป็นธรรม
ตอบสนองความต้องการ
กันความเสี่ยงสังคม การเงิน
ประสิทธิภาพการบริการ
การเข้าถึงบริการ
(Accessibility)
• ความเพียงพอของบริการที่มีอยู่ (Availability)
ความสัมพันธ์ระหว่างบริการที่มี
อยู่กับชนิดของผู้ใช้บริการ
• การเข้าถึงแหล่งบริการ (Accessibility)
ความสัมพันธ์ระหว่างสถานที่ตั้งของ
แหล่งบริการกับความสามรถที่ผู้บริการจะไปถึงแหล่ง
• ความสะดวกและสิ่งอำนวยความสะดวกของแหล่งบริการ (Accommodation)
ความสัมพันธ์ของแหล่งบริการกับการยอมรับของผู้ใช้บริการว่าสะดวก
• ความสามารถในการจ่าย (Affordability)
ความสัมพันธ์ของค่าใช้จ่ายของบริการ
กับรายได้ของผู้รับบริการ
• การยอมรับคุณภาพ (Acceptability)
ความสัมพันธ์ระหว่างทัศนคติของ
ผู้รับบริการกับผู้ใช้บริการ
ความสัมพันธ์ระหว่างระบบสุขภาพกับเศรษฐกิจ
ลักษณะที่ 1
ผลกระทบของเศรษฐกิจที่มีต่อสุขภาพ เช่น การว่างงาน ในสภาวะเศรษฐกิจตกต่ำ
ลักษณะที่ 2
ผลของสุขภาพที่มีต่อเศรษฐกิจของประเทศ เช่น ด้านการควบคุมโรคโรคระบาด และการสุญเสียประสิทธิภาพในการทำงาน
การผลิตสินค้าและบริการสาธารณสุขโดยภาครัฐ
มีจุดหมายหลักไม่ใช่การเเสวงหากำไรสูงสุด เเต่เพื่อการกระจายบริการให้ทั่งถึงที่สุดเเละเพื่อยกระดับสถานะสุขภาพอนามัยของประประชาชนให้ได้ผลสุงสุด
แนวคิดในการจัดสรรทรัพยากรสุขภาพ
พิจารณาจาก Need
ลักษณะทางประชากร
• จำนวนประชากร (Population No)
• กลุ่มอายุและเพศ (Age and Sex group)
ลักษณะเศรษฐกิจและสังคม
• รายได้ (Incomes)
• การศึกษา (Education)
• อาชีพ (Occupation)
• พื้นที่อยู่อาศัย (Area)
ลักษณะด้านสุขภาพ
• การเจ็บป่วย (Morbidity)
• การตาย (Mortality)
• ความรุนแรงของโรค (Disease severity)
บทบาทเจ้าหน้าที่กับเศรษฐศาสตร์สาธารณสุขเพื่อการจัดบริการสุขภาพ
• มีทักษะด้านการบริหารจัดการโดยเฉพาะการบริหารต้นทุนในสถาน
• เข้าใจพฤติกรรมการใช้บริการสุขภาพทั้งทางด้านอุปสงค์และอุปทานสุขภาพ
• กำหนดอัตราค่าบริการ
• กำหนดการผลิตบริการสุขภาพ
• ช่วยในการจัดการด้านกำลังคนด้านสุขภาพ (อุปทานของบริการทางการแพทย์)
• ทำให้เข้าใจพฤติกรรมผู้บริโภคทางด้านสาธารณสุขในการตัดสินใจในการเลือกรับบริการรักษา บริโภคยา หรือผลิตภัณฑ์สุขภาพ
• ใช้ข้อมูลทางเศรษฐศาสตร์เพื่อใช้ในการเลือกดูแลสุขภาพ
• การวิเคราะห์ความน่าจะเป็น (Probability)
• การวิเคราะห์การตัดสินใจ (Decision-making Analysis)
• ให้เข้าใจแผนงบประมาณและนำมากำหนดนโยบายสุขภาพ (การจัดสรรและการกระจาย)
ประเภทการศึกษาเศรษฐศาสตร์ในระบบสุขภาพ
• เศรษฐศาสตร์สุขภาพระดับมหาภาค (Macroeconomic study) เป็น
การศึกษาเกี่ยวกับระบบสุขภาพโดยรวม
• เศรษฐศาสตร์สุขภาพระดับจุลภาค (Microeconomic study) เป็น
การศึกษาเกี่ยวกับระบบสุขภาพระดับย่อย
• พฤติกรรมของผู้รับบริการ
• พฤติกรรมของผู้ให้บริการ
• พฤติกรรมของในตลาดสุขภาพ
ผู้วางแผน (Planner)
ผู้กำหนดนโยบาย (Policy maker)
• การกำหนดโครงการ
• การจัดสรรทรัพยากร
ผู้ให้บริการ(แพทย์ ทัตนแพทย์ พยาบาล สาธารณสุข)
• การวินิจฉัยโรค
• การส่งเสริมสุขภาพ
• การบำบัดรักษา
• การควบคุม ป้องกัน และการฟื้นฟูสภาพ
ประเภท
ความปลอดภัย (Safety)
Side effect? (มีผลเคียงข้างหรือไม่)
Acceptable?(ยอมรับได้หรือไม่)
สัมฤทธิผล (Efficacy)
Can it work?
(ดีหรือไม่)
ประสิทธิภาพ (Effectiveness)
Does it work?
(ใช้ได้หรือไม่)
การวิจัยด้านเศรษฐศาสตร์สาธารณสุข
(Type of health economics study)
• ต้นทุนการบริการสาธารณสุข
• การกระจายทรัพยากรและการใช้เทคโนโลยี
• ประสิทธิภาพของการใช้ทรัพยากร
• ประสิทธิภาพของการรักษาพยาบาล
• การวิเคราะห์และการประเมินการบริการสาธารณสุข
• ความเป็นธรรมและความเท่าเทียมกันในด้านสุขภาพ