ER รพ.ชุมชนแห่งหนึ่ง เวลา 20.00 น.
ชายไทยอายุ 19-20 ปี ให้ประวัติว่ามีไข้ต่ำๆ ไอเเห้งๆ ไอมากเวลากลางคืน รู้สึกแน่นหน้าอกเวลาไอ มา 2-3 วัน รู้สึกหายใจไม่ออก แน่นหน้าอก เหงื่อออก 2 ชั่วโมงก่อนมา (นั่งรถเข็นมาเนื่องจากเดินไม่ไหว) มารดาพามาที่ ER ให้ประวัติว่าลูกชายเเข็งแรงดีมาตลอด แต่ประมาณ 2 เดือนที่เเล้วมีอาการไอกลางคืน แต่ไม่เหนื่อยหอบ
*

7 ปีที่แล้ว หายใจเหนื่อย ไปโรงพยาบาลเป็นระยะๆ พ่นยาเป็นระยะๆ ปัจจุบันก็ยังพ่น มักพ่นตอนทำกิจกรรม ถ้าไม่พ่นก็จะหายใจไม่ออก มีอาการเจ็บหน้าอกร่วมด้วย เวลาที่ไอเยอะๆ ก็จะหายใจไม่ออก

ชายไทย อายุ 19-20 ปี ไม่ดื่มสุรา ไม่สูบบุหรี่ ชื่นชอบเล่นบาส อาศัยอยู่กับมารดา ไม่แพ้อาหาร ชอบรับประทานอาหารรสจัด มักจะมีบวมที่เท้านิดหน่อย ชอบทำกินกรรมกับเพื่อน ไปตั้งแคมป์ในป่า

ครอบครัว - ตา และ ยาย มีประวัติเป็นโรค หัวใจ หอบหืด เบาหวาน ความดันโลหิตสูง

1. การให้ความรู้แก่ผู้ป่วย ญาติ และผู้ใกล้ชิดเพื่อให้เกิดความร่วมมือในการรักษา

2. การแนะนำวิธีหลีกเลี่ยงหรือขจัดสิ่งต่างๆ ที่ก่อให้เกิดปฏิกิริยาภูมิแพ้และอาการหอบหืดอย่างเป็นรูปธรรม

4. การประเมินผลการควบคุมโรคหอบหืด และการจัดแผนการรักษาสำหรับผู้ป่วยโรคหอบหืดเรื้อรัง

5. การจัดแผนการรักษาสำหรับผู้ป่วยโรคหอบหืดกำเริบเฉียบพลัน (asthma exacerbation)

3. ติดตามผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการในรายที่มีอาการรุนแรงควรติดตามระดับออกซิเจนในเลือดแดงร่วมด้วย และในกรณีที่ใช้ยาขยายหลอดลมกลุ่ม SABA ในขนาดสูง ติดต่อกันหลายครั้ง ควรติดตามระดับโพแทสเซียมในเลือด

4. จัดท่านอนศีรษะสูงประมาณ 30 องศา เพื่อให้ผู้ป่วยหายใจได้สะดวก ควรจัดท่านอนกึ่งนั่งเพื่อให้ปอดขยายตัวได้ดีและมีการระบายอากาศที่ดี

2. ประเมินและบันทึกสัญญาณชีพ และระดับความอิ่มตัวของออกซิเจน ทุก 2-4 ชั่วโมง เพื่อติดตามอาการอย่างใกล้ชิด หากพบสิ่งผิดปกติให้รีบรายงานแพทย์

5. ดูแลให้ได้รับออกซิเจนตามแผนการรักษา รักษาระดับความอิ่มตัวของออกซิเจนให้ได้มากกว่าหรือเท่ากับ 95% ในกรณีที่เสมหะเหนียวข้น ควรใช้ออกซิเจนชนิดที่มีความชื้นสูง

6. สังเกตภาวะพร่องออกซิเจน เช่น หายใจ หอบมากขึ้น หายใจลำบาก หายใจหน้าอกบุ๋ม ระดับความรู้สึกตัวลดลง กระสับกระส่าย หากพบสิ่งผิดปกติให้รีบรายงานแพทย์

7. ดูแลให้ได้รับยาขยายหลอดลมตามแผนการรักษา ได้แก่ ยาขยายหลอดลมกลุ่ม SABA ซึ่งโดยทั่วไปนิยมให้ทางการสูดดมแบบฝอยละออง (aerosal therapy)

1. ประเมินอาการโรคหอบหืดกำเริบเฉียบพลันโดยใช้ SCAS เพื่อประเมินระดับความรุนแรงของโรค ทุก 2-4 ชั่วโมง

8. ประเมินผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้ยาขยายหลอดลม เช่น หัวใจเต้นเร็ว ใจสั่น มือสั่น นอนไม่หลับ หากพบสิ่งผิดปกติให้รีบรายงานแพทย์

9. ประเมินสภาพปอดโดยการใช้หูฟัง ฟังเสียงลมผ่านปอดก่อนและหลังการพ่นยาขยายหลอดลมเพื่อประเมินการหดเกร็งของหลอดลม หากหลังการพ่นยาแล้วอาการไม่ดีขึ้น โดยผู้ป่วยยังคงมีอาการหายใจเร็วได้ยินเสียงหวีด ให้รายงานแพทย์เพื่อปรับเปลี่ยนการรักษา

10. ดูแลให้ได้รับยาสเตียรอยด์เพื่อลดการอักเสบ ตามแผนการรักษา ซึ่งข้อบ่งชี้ในการให้ คือควรให้ทันทีที่ผู้ป่วยไม่ตอบสนองต่อการได้รับยาพ่นขยายหลอดลมในครั้งแรก โดยให้ยาในรูปการฉีดเมื่อผู้ป่วยมีอาการรุนแรงหรือรับประทานอาหารไม่ได้