Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ภาวะสูดสำลักขี้เทา (Meconium Aspiration syndrome) - Coggle Diagram
ภาวะสูดสำลักขี้เทา (Meconium Aspiration syndrome)
ความหมาย
ความผิดปกติเกิดขึ้นเนื่องจากการที่ทารกหายใจเอาขี้เทาซึ่งปนอยู่ในน้ำคร่ำเข้าไปในระบบทางเดินหายใจ โดยการหายใจนี้อาจเกิดขึ้นในมดลูกหรือขณะที่ผ่านทางช่องคลอดก็ได้ มักพบในทารกคลอดเกินกำหนด หรือคลอดครบกำหนด แต่น้ำหนักตัวน้อย
สาเหตุ
เกิดจากการขาดออกซิเจนของทารกทำให้ทารกหายใจเอาขี้เทาที่ตนเองถ่ายไว้เข้าไป
อาการและอาการแสดง
หน้าอกโป่ง เวลาหายใจเข้าออกหน้าอกจะบุ๋ม
มีปลายมือปลายเท้าและรอบปากเขียว
ขี้เทาจะไปอุดตามาหลอดลมและถุงลมในปอดของทารกท่าให้ทารกหายใจเร็วกว่าปกติเล็กน้อย เป็นเวลา 2-3 วันหลังคลอด หรือบางรายอาจหายใจเร็วมากกว่า 60 ครั้งต่อนาที
ฟังปอดพบเสียง rales และ rhonchi เสียงลมหายใจเข้าเบาลง เสียงหัวใจค่อยลง เนื่องจากมีลมในช่องเยื่อหุ้มปอด (pneumothorax)
ในรายที่อาการไม่รุนแรงอาการจะดีขึ้นมาภายใน 24-72 ชั่วโมง
สายสะดือมีสีเหลือง (yellowish staining)
ในรายที่สุดสำลักขี้เทาเข้าไปมากอาจเสียชีวิตทันทีหลังคลอดหรือทยใน 24 ชั่วโมง
ภาพรังสีของปอดพบปอดทึบพบสารน้ำในช่องเยื่อหุ้มปอด
ในรายที่รุนแรงอาจใช้เวลาถึง 1-2 สัปดาห์
แนวทางการรักษา
ให้ยาปฏิชีวนะเพื่อกำจัดเชื้อที่ปนเข้าไปกับขี้เทา
ตรวจ arterial blood gas เพื่อประเมินภาวะความเป็นกรดของเลือด
ดูดขี้เทาและน้ำคร่ำออกจากปากและจมูกของทารกให้มากที่สุดก่อนทารกหายใจ
งดอาหารและน้ำทางปากดูแลให้ 10% Dextrosin Water ทางหลอดเลือดดำ
ในรายที่มี asphyxia โดยทำการดูดขี้เทาก่อนช่วยด้วยแรงบวกและดูดออกให้มากที่สุด
ภายหลังการดูดขี้เทาในหลอดลม ควรใส่สายยางดูดขี้เทา จากกระเพาะอาหารด้วย
หากมีขี้เทาในน้ำคร่ำประกอบกับทารกหายใจช้า ความตึงตัวของกล้ามเนื้อไม่ดี และ HR <100 ครั้งต่อนาทีพิจารณาใส่ ETT เพื่อดูดขี้เทาออก
บทบาทการพยาบาล
กระตุ้นให้ร้องและดูแลให้ออกซิเจน
รักษาร่างกายทารกให้อบอุ่น โดยจัดให้นอนใน radiant warmer ที่อุณภูมิ 36.5-37 องศาเซลเซียส
ให้ลูกสูบยางแดงหรือสาย Suction ขนาดเล็ก ดูดขี้เทาและน้ำคร่ำจนกว่าจะหมด
สังเกตอาการผิดปกติโดยเฉพาะการหายใจมากกว่า 60 ครั้งต่อนาที ให้รายงานแพทย์
จัดให้ทารกนอนตะแคงศีรษะต่ำเล็กน้อย หรือตะแคงหน้าไปด้านใดตัวหนึ่ง
บอกถึงอาการและความก้าวหาของการรักษาพยาบาลทารกให้มารดาและบิดาทราบ