Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลทารกแรกเกิดที่มีภาวะแทรกซ้อน - Coggle Diagram
การพยาบาลทารกแรกเกิดที่มีภาวะแทรกซ้อน
Birth Injury
สาเหตุ
มารดา
เชิงกรานแคบ
ความดันโลหิตสูง
เบาหวาน
การคลอดเฉียบพลัน
รกลอกตัวก่อนกำหนด
ทารก
ขนาดตัวโตมาก
อายุครรภ์ของทารกไม่ครบกำหนด หรือเกินกำหนด
มีส่วนนำผิดปกติ
การคลอดไหล่ยาก
การคลอด
คลอดด้วยคีมหรือเครื่องดูดสุญญากาศ
ใช้แรงดึงมากเกินไป
Skull injuries
caput succedaneum
สาเหตุ
แรงดันที่กดลงบนศีรษะทารกระหว่างการคลอดท่าศีรษะ
การวินิจฉัย
คลำศีรษะบก้อนบวมโน มีลักษณะนุ่ม กดบุ๋ม ขอบเขตไม่ชัดเจน
อาการและอาการแสดง
พบได้ด้านข้างของศีรษะ ลักษณะการบวมของก้อนโน
การรักษา
จะหายไปได้เองภายหลังคลอดประมาณ 2 -3 วันหลังคลอด
การพยาบาล
สังเกตอาการเปลี่ยนแปลงทางระบบประสาทของทารก
อธิบายให้มารดาและบิดาเข้าใจถึงอาการที่เกิดขึ้นเพื่อคลายความวิตกกังวล
สังเกตลักษณะ ขนาด การเปลี่ยนแปลงอื่น ๆ ของก้อนบวมโนที่ศีรษะ
cephalhematoma
สาเหตุ
ระยะเวลาการคลอดยาวนาน
ศีรษะทารกถูกกดจากช่องทางคลอดหรือการใช้เครื่องดูดสูญญากาศช่วยคลอด
การวินิจฉัย
ประวัติการเบ่งคลอดนาน
การช่วยคลอดโดยใช้เครื่องดูดสูญญากาศ
ตรวจร่างกายทารกพบบริเวณศีรษะมีก้อนบวมโนบนกระดูกกะโหลกศีรษะ
อาการและอาการแสดง
ภาวะก้อนโนเลือดที่ศีรษะ
มีขอบเขตชัดเจน
การรักษา
ค่อยๆหายเองภายใน 2 เดือน
การพยาบาล
ให้ทารกนอนตะแคงด้านตรงข้ามกับก้อนโนเลือด
สังเกตอาการซีด
สังเกต ลักษณะ ขนาด และการเปลี่ยนแปลงอื่น ๆ เกี่ยวกับภาวะเลือดออกในสมอง
ดูแลเกี่ยวกับการหาค่า microbilirubin
intracranial hemorrhage
สาเหตุ
ทารกคลอดก่อนกำหนด
ภาวะขาดออกซิเจนเป็นเวลานาน
การได้รับอันตรายรุนแรงจาการคลอด
อาการและอาการแสดง
Reflex ลดน้อยลงหรือไม่มี โดยเฉพาะ moro reflex
ซึม ไม่ร้อง
ดูดนมไม่ดี
ซีดหรือเขียว
กระหม่อมโป่งตึง
การรักษา
ให้ความอบอุ่นแก่ร่างกายทารกถ้าตัวเย็น
ดูแลให้ได้รับยาระงับการชัก และให้วิตามินเค
เจาะน้ำไขสันหลังเพื่อบรรเทาอาการความดันในสมอง
ดูแลให้ออกซิเจน
ดูแลให้ได้รับนมและน้ำอย่างเพียงพอ
การพยาบาล
ดูแลให้ทารกหายใจสะดวก
ดูแลให้ได้รับนมและน้ำที่เพียงพอ
ให้ทารกอยู่ในตู้อบ (incubator)
เตรียมเครื่องมือในการให้ความช่วยเหลือทารกไว้ให้พร้อม
ป้องกันและไม่ให้ทารกได้รับอันตรายจากการชัก
ดูแลฉีดวิตามินเค จำนวน 1 มิลลิกรัม
Bone injuries
กระดูกต้นแขน
สาเหตุ
การคลอดท่าก้น
ดึงทารกออกมา
คลอดท่าศีรษะที่ไหล่คลอดยาก
อาการและอาการแสดง
อาจได้ยินเสียงกระดูกหัก
ขณะคลอด
แขนข้างที่หักจะมีอาการบวมและทารกไม่เคลื่อนไหว
ทดสอบโมโรรีเฟลกซ์ (moro reflex) พบว่าทารกจะไม่งอแขน
การรักษา
จับแขนตรึงกับผนังทรวงอก ศอกงอ 90 องศา
ตรึงแขนให้แนบกับลำตัวเพื่อไม่ให้แขนเคลื่อนไหว 1-2 สัปดาห์
กระดูกต้นขาหัก
สาเหตุ
คลอดท่าก้น
ผู้ทำคลอดดึงขาทารก
อาการและอาการแสดง
อาจได้ยินเสียงกระดูกหักขณะทารกคลอด
มีอาการบวม
โมโรรีเฟลกซ์ (moro reflex) พบว่าทารกไม่ยกขา
การรักษา
ห้อยขาทั้งสองข้างไว้กับราว
ดึงขาไว้นาน 2-3 สัปดาห์
ใส่เฝือกขายาว ประมาณ 3 -4 สัปดาห์
กระดูกไหปลาร้าหัก
สาเหตุ
ทารกตัวโต
คลอดท่าก้นที่แขนเหยียดซึ่ง
ผู้ทำคลอดดึงแขนออกมา
การคลอดทารกท่าศีรษะที่ไหล่คลอดยาก
อาการและอาการแสดง
โมโรรีเฟลกซ์ (moro reflex) พบว่าแขนทั้งสองข้างของทารกเคลื่อนไหวไม่เท่ากัน
ทารกจะมีอาการหงุดหงิดหรือร้องไห้
อาจพบว่ามีอาการบวมห้อเลือด (ecchymosis)
การรักษา
ให้แขนและไหล่ด้านที่กระดูกไหลปลาร้าหักอยู่นิ่ง ๆ
ส่วนใหญ่หายได้เองภายใน 1 สัปดาห์
การพยาบาล
ดูแลให้ได้รับความสุขสบาย
ดูแลให้ทารกได้รับอาหารและน้ำอย่างเพียงพอ
ดูแลไม่ให้กระดูกส่วนที่หักเคลื่อนไหว
การบาดเจ็บของเส้นประสาท
facial nerve injury
สาเหตุ
การใช้คีมช่วยคลอด
การคลอดยาก
อาการและอาการแสดง
ตาปิดไม่สนิท
ปากข้างที่เป็นจะถูกดึงลงมา
มีอาการอัมพาตชั่วคราวของกล้ามเนื้อใบหน้า
ไม่มีรอยย่นที่หน้าฝาก
รูปหน้าทั้ง 2 ด้านจะไม่เท่ากัน
การรักษา
ถ้าเส้นประสาทขาดต้องได้รับการทำศัลยกรรมซ่อมประสาท
หายไปได้เองภายใน 2-3 วัน
การพยาบาล
2.ดูแลให้ทารกได้รับอาหารเหมาะสมตามความต้องการของทารก
3.ดูแลให้ทารกได้รับการตอบสนองด้านจิตใจ
ดูแลไม่ให้ดวงตาของทารกได้รับอันตราย
4.ดูแลบรรเทาความวิตกกังวลของมารดาและบิดา
Brachial nerve plexus
สาเหตุ
Brachial ถูกดึงหรือกด
อาการและอาหารแสดง
กล้ามเนื้อแขนข้างที่เป็นจะอ่อนแรง
อัมพาตของแขน
ศอกเหยียด
มือคว่ำ
นิ้วมือตกไม่มีแรง
การรักษา
ให้แขนไม่เคลื่อนไหว
ทำกายภาพบำบัด
ถ้าไม่หายอาจต้องทำศัลยกรรมซ่อมประสาท
การพยาบาล
ดูแลให้แขนที่ได้รับอันตรายได้ออกกำลัง
ดูแลความสุขสบายและการผ่อนคลายให้ทารกที่ต้องตรึงแขน
ดูแลให้ส่วนที่ได้รับอันตรายไม่เคลื่อนไหว
ดูแลตอบสนองความต้องการทั้งด้านร่างกายและจิตใจ
Preterm / Low birth weight
น้ำหนักตัวน้อย
รูปร่างรวมทั้งแขนขามีขนาดเล็ก
ศีรษะจะมีขนาดใหญ่เมื่อเทียบกับลำตัว
ผิวหนังบางสีแดงและเหี่ยวย่น
ลายฝ่ามือฝ่าเท้ามีน้อยและเรียบ
หัวนมมีขนาดเล็ก
การพยาบาล
1.ดูแลควบคุมอุณหภูมิร่างกาย
2.ดูแลทางเดินหายใจ
3.ดูแลให้ได้รับนมมารดาหรือนมผสม
4.ดูแลและแนะนำมารดาบิดาในการป้องกันการติดเชื้อ
5.ดูแลให้วิตามินเค 1 มิลลิกรัม
Large for gestational age
ทารกแรกเกิดที่มีน้ำหนักตัวมากกว่า percentile ที่ 90 หรือมากกว่า 4,000 กรัมในทารกคลอดครบกำหนด
สาเหตุ
มารดาที่มีระดับน้ำตาลในเลือดที่มีระดับสูง
ผลกระทบต่อทารก
คลอดยาก
Hypoglycemia
Hyperbilirubinemia
Polycythemia
ภาวะแคลเซียม แมกนีเซียมในเลือดต่ำ
ความพิการแต่กำเนิด
Postterm baby
ทารกที่เกิดเมื่ออายุครรภ์มากกว่า 42 สัปดาห์
เจริญเติบโตช้าในครรภ์
มีการสะสมไขมันใต้ผิวหนังลดลง
ผมและเล็บจะยาว
ผิวหนังแห้งแตก เหี่ยวย่น และหลุดลอก
การพยาบาล
ดูแลป้องกันการได้รับบาดเจ็บจากการคลอด
ดูแลดูดสิ่งคัดหลั่งจากปากและจมูก
ติดตามผลการตรวจ EFM ทุก 1-2 ชั่วโมง
ทารกแรกเกิดติดเชื้อ
กลุ่มมารดาที่มีโอกาสให้กำเนิดทารกที่มีการติดเชื้อ
มารดาที่มีประวัติการเจ็บป่วยโดยไม่ทราบสาเหตุ
ถุงน้ำคร่ำแตกก่อนคลอดเป็นเวลานานกว่า 24 ชั่วโมง
มีสิ่งคัดหลั่งผิดปกติออกจากช่องคลอดในระยะก่อนคลอด
หนองใน
เริม
เอดส์
ตับอักเสบบี
เยื่อหุ้มสมองอักเสบ
ซิฟิลิส
ติดเชื้อในกระแสเลือด
ปอดอักเสบ
ทารกแรกเกิดจากมารดาติดสารเสพติด
ผลกระทบ
ทารกเจริญเติบโตช้า
ทารกเสียชีวิตในครรภ์
ทารกติดเชื้อในครรภ์
ทารกพิการแต่ก้าเนิด
NAS
ระบบประสาทส่วนกลาง
ระบบทางเดินอาหาร
การพยาบาล
ให้ทารกได้พักให้มากที่สุด
การดูแลให้ยาตามแผนการรักษา
การดูแลให้ทารกได้รับสารน้ำ
งดนมมารดา
ประเมินและบันทึกสัญญาณชีพสม่ำเสมอ
Birth Asphyxia
ปัจจัยที่สัมพันธ์
อายุมากกว่า 35 ปี หรือน้อยกว่า 16 ปี
โรคเบาหวาน
เลือดออกในระยะตั้งครรภ์
ติดยาเสพติดหรือสุรา
Post term gestation
ทารกในครรภ์มีความพิการ
อาการและอาการแสดง
ทารกมีการเคลื่อนไหวมากกว่าปกติ
ต่อมาจะมีการเคลื่อนไหวน้อยลงกว่าปกติ
ขณะคลอดพบขี้เทาในน้ำคร่ำ
การกู้ชีพทารกแรกเกิด
A = (Airway)
B = ( Breathing)
C = (circulation)
D = (drug)
ความรุนแรงของภาวะ asphyxia
APGAR score 5-7 เล็กน้อย (Mild asphyxia)
APGAR score 3-4 ปานกลาง (Moderate asphyxia)
APGAR score 0-2 มาก (Severe asphyxia)
การช่วยเหลือพื้นฐานหรือขั้นต้น
ดูแลเรื่องความอบอุ่นและป้องกันการสูญเสียความร้อน
เปิดทางเดินหายใจให้โล่ง
จัดให้ทารกนอนหงายหรือนอนตะแคง
Clearing the airway of meconium
Tactile stimulation
Oxygen administration
Ventilation
PPV
ให้ออกซิเจนทางสายเข้า face mask
Chest compression
Two-finger technique
Thumb technique
Meconium aspiration syndrome
สาเหตุ
ทารกได้รับออกซิเจนระหว่างที่อยู่ในครรภ์ไม่พอ จะทำให้ทารกถ่ายขี้เทาออกมา
ร่วมกับมีการหายใจเข้า
ปัญหา
ขี้เทาเข้าไปอุดในท่อทางเดินหายใจและถุงลม
ขี้เทาทำให้เกิดการระคายเคืองต่อเยื่อบุในปอด
ขี้เทายับยั้งการทำงานของสารลดแรงตึงผิว ทำให้ปอดแฟบ
การพยาบาล
ดูแลทางเดินหายใจให้โล่ง
จัดท่านอนทารกให้ปอดขยายตัวได้มากที่สุด
ดูแลให้ได้รับออกซิเจนอย่างเพียงพอ
สังเกต ประเมิน ติดตามอาการแสดงของการแลกเปลี่ยนก๊าซไม่ด
ประเมินค่าออกซิเจนในเลือด
ประเมิน ติดตามและบันทึกอัตราการหายใจ
ดูแลให้มีอุณหภูมิกายปกติ
ลดการรบกวนทารกโดยไม่จำเป็น