Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ภาวะฉุกเฉินทางสูติศาสตร์ - Coggle Diagram
ภาวะฉุกเฉินทางสูติศาสตร์
Umbilical cord prolapse สายสะดือพลัดต่ำ
คลําพบเส้นนุ่ม เสียงหัวใจช้า
พบvariable deceleration
ภายในช่องคลอด
PV ดันส่วนนำตลอดเวลา
ดูแลให้มารดาอยู่ในท่า ก้นสูง, ท่าคุกเข่า
ให้ออกซิเจน 100% mask with bag 8-10 ลติร/นาที
ช่วยให้ทารกคลอดออกมาภายนอกให้เร็วที่สุด
C/S ปากมดลูกเปิดไม่หมด
Breech extraction ท่าก้นปากมดลูกเปิดหมด
Vacuum extraction ,Forcept extraction ปากมดลูกเปิดหมด
ทารกเสียชีวติ คลอดทางช่องคลอด
ทำให้กระเพาะปัสสาวะโป่งตึง (bladder filling)
ใส่น้ำเกลือ 500-700 ml ทางสายสวนปัสสาวะ
ส่งต่อสถานบริการที่มีศักยภาพในการช่วยเหลือ
ออกมานอกช่องคลอด
ผ้าชุบ normal saline คลุม
จัดท่า Knee chest position/Trendelenburg
ดันส่วนนำ
ชนิด
overt prolapsed cord
ย้อยต่ำกว่าส่วนนํา ถุงน้ำแตกแล้ว
การพยาบาล
ผ้าชุบ normal saline คลุม
จัดท่า Knee chest position/Trendelenburg
นอนตะแคงซ้าย
ดันส่วนนำ
ให้ออกซิเจน mask with bag 8-10 ลิตร/นาที
สิ้นสุดการคลอดโดยการ C/S
หยุดให้ยา oxytocin (กรณีให้อยู่)
ให้ยา bricanyl
cord presentation / forelying cord
ย้อยต่ำกว่าส่วนนํา ถุงน้ำยังไม่แตก
สิ้นสุดการคลอดโดยการ C/S ก่อนถุงน้ำคร่ำแตก
occult prolapsed cord
ย้อยมาอยู่ข้างส่วนนํา ถุงน้ำอาจแตกหรือไม่แตก
การพยาบาล
นอนตะแคงซ้าย
ให้ออกซิเจน mask with bag 8-10 ลิตร/นาที
ประเมิน FHS
หาก FHS ผิดปกติ สิ้นสุด การคลอดโดยการ C/S
Uterine rupture มดลูกแตก
Tetanic contraction
มดลูกก่อนแตก
มีเลือดออกทางช่องคลอด
กดเจ็บบริเวณหน้าท้อง ปวดหน่วงบริเวณหัวหน่าว
หน้าท้องแบ่งเป็น 2 รอน
มดลูกหดรัดตัวไม่สัมพันธ์กับความก้าวหน้าของการคลอด
FHS ไม่สม่ำเสมอ
กระสับกระส่าย ชีพจรเบาเร็ว หายใจไม่สม่ำเสมอ
การพยาบาล
มารดา
ถ้ามี sign tetanic contraction I< 2 นาที D >90 วินาที
กรณีได้รับยาเร่งคลอด หยุดให้ยาเร่งคลอด
Observe uterine contraction ทุก 15-30 นาที
กรณีเจ็บท้องมาก ดูแลให้ได้รับยาแก้ปวดได้
เตรียมผ่าตดัคลอดทันที
ทารก
ป้องกันการเกิดภาวะ fetal distress
ดูแลนอนตะแคงซ้าย
ดูแลให้ Oxygen mask with bag 8-10 LPM
ดูแลทำ NST
Observe FHS ทุก 15-30 นาที
อาการแสดง
มีเลือดออกทางช่องคลอด
หายเจ็บบริเวณหน้าท้อง
คลำพบรอยแยก
FHS หายไป
มี hypovolemic shock
ชนิด
Complete rupture
มดลูกแตกหมด
แตกทะลุชั้น Peritoneum
Incomplete rupture
มดลูกแตกไม่ตลอด
แตกไม่ทะลุชั้น Peritoneum ชั้นนอกมดลูกยังคลุมทารกอยู่
Dehiscence
มดลูกปริ
พบแต่เลือดออกทางช่องคลอดเท่าน้ัน
การพยาบาล
แก้ไขภาวะ Hypovolemic shock
ให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำ (LRS หรือ 0.9% NSS)
ให้เลือดทดแทน
Obs.v/s ทุก 30 นาที -1 ชม.
ใส่สายสวนปัสสาวะ
สิ้นสุดการตั้งครรภ์โดยการผ่าตัดคลอดทันที
เตรียมอุปกรณ์ช่วยฟื้นคืนชีพทารก
placenta adherens รกติดแน่น
รกค้าง (Retained placenta)
ภาวะรกไม่คลอดภายใน 30 นาทีหลังรกคลอด
รกติดแน่น (placenta adherens)
placenta accreta เกาะแน่นที่ผนังมดลูก
placenta increta เกาะลึกที่กล้ามเนื้อมดลูก
placenta percreta ฝังลึกทะลุชั้นกล้ามเนื้อมดลูก
การดูแลและการรักษา
รกคลอดออกมาแล้ว
ป้องกันการตกเลือดหลังคลอด
Oxytocin 10 ยูนิตเข้ากล้ามเนื้อ และ 20 ยูนิต
ในสารน้ำ 1000 มล. ในหลอดเลือดดำ
คลึงมดลูกให้หดรัดตัวทุก 15-30 นาที
ดูแลกระเพาะปัสสาวะให้ว่าง
ตรวจโพรงมดลูกซ้ำ ตรวจรกและเยื่อเด็กอย่างละเอียด
ตรวจการฉีกขาดของแผลและเย็บซ่อมแซม
รกยังไม่คลอด
เกิน 30 นาที เลือดออกไม่เกิน 400 มล.
ให้ Oxytocin 10 ยูนิตเข้ากล้ามเนื้อ
ทำ Controlled cord traction
รกยังไม่คลอด ทำการล้วงรก พร้อมให้ยาปฏิชีวนะตาม Rx.
เลือดออกเกิน 400 มล. และทำคลอดรกไม่ได้
ทำการล้วงรก พร้อมให้ยาปฏิชีวนะตาม Rx.
หลังคลอดรก
Oxytocin 20 ยูนิต ในสารน้ำ 1000 มล. ในหลอดเลือดดำ
คลึงมดลูกให้หดรัดตัว และสังเกตปริมาณเลือดที่ออก
Obs. v/s ทุก 15 นาที ใน 1-2 ชั่วโมงแรก
ดูแลใส่สายสวนปัสสาวะ
ตรวจความเข้มข้นของเลือด (Hct) ทุก 4-6 ชั่วโมง
ให้ยาปฏิชีวนะ ตาม Rx.
Precipitate labor การคลอดเฉียบพลัน
การคลอดภายในเวลา 3 ชั่วโมง หรือ
ระยะที่2 ของการคลอดน้อยกว่า 10 นาที
ปากมดลูกเปิดขยาย 5 ซม./ชม.
ในครรภ์แรกและ 10 ซม./ชม.ในครรภ์หลัง
ผลกระทบ
มารดา
ช่องทางคลอดฉีกขาด
ติดเชื้อที่แผลฝีเย็บ
ตกเลือดหลังคลอด
อาจเกิดภาวะน้ำคร่ำอุดตันในหลอดเลือด
มดลูกแตกจากการหดรัดตัวของมดลูกอย่างรุนแรง
มีการคั่งของเลือดภายใต้ชั้นผิวหนังที่ฉีกขาด
ทารก
เลือดออกในสมอง
เกิดความผิดปกติของกล้ามเนื้อแขนถูกดึงมากเกินไป
อาจเกิดภาวะขาดออกซิเจน
ทารกได้รับบาดเจ็บเนื่องจากการกระทบกระแทกเพราะช่วยคลอดไม่ทัน
การรักษา/พยาบาลเบื้องต้น
มารดา
คลอดทางช่องคลอด พร้อมป้องกันการตกเลือด
ทำคลอดศีรษะโดยการ safe perineum และ flex occiput
ให้ oxytocin 10 unit muscle เมื่อไหล่หน้าคลอด
ภายหลังรกคลอดคลึงมดลูกทันทีและ
แนะนำให้คลึงมดลูก ทุก 30 นาที
ดูแลกระเพาะปัสสาวะให้ว่าง
ภายหลังรกคลอด observe v/s 15 นาที 4 ครั้ง
30 นาที 2 ครั้งและทุก 1 ชั่วโมง จน stable
รายที่การขยายของปากมดลูกไม่ดีสิ้นสุดการตั้งครรภ์โดย c/s
ทารก
ประเมิน APGAR score ใน 1 , 5 และ 10 นาที
ประเมินอาการแสดงของภาวะเลือดออกในสมองอย่างใกล้ชิด
24 –48 ชม. แรก หลงัคลอด ได้แก่ ซีด ซึม
กล้ามเนื้ออ่อนแรง ร้องเสียงแหลม กระหม่อมโป่ง เขียว ชัก
ตรวจสภาพร่างกายทารกแรกคลอดและ
รายงานกุมารแพทย์ภายหลังทารกคลอด
เตรียมอุปกรณ์ช่วยฟื้นคืนชีพให้พร้อมเพื่อใช้ในกรณีฉุกเฉิน
ตรวจสัญญาณชีพทารกแรกคลอดทุก 4 ชั่วโมง
Uterine inversion มดลูกปลิ้น
อาการ
Tachycardia
ปวดท้องรุนแรงขณะคลอด
bleeding จำนวนมาก
shock
คลำยอดมดลูกไม่พบ
PV พบยอดมดลูกที่ปากมดลูก
พบมดลูกออกมานอกช่องคลอด
Hypotension
ชนิด
Incomplete inversion
ผนังมดลูกปลิ้นออกมาแต่ไม่โผล่พ้นปากมดลูก
Complete inversion
ผนังมดลูกปลิ้นออกมาโผล่พ้นปากมดลูก
การรักษา/พยาบาลเบื้องต้น
มารดา
แก้ไขภาวะHypovolemic shock
ดันมดลูกกลับในโพรงมดลูกภายใต้ยาระงับความรู้สึก
กรณีมดลูกกลับที่เดิมป้องกันการตกเลือด
ฉีด methergin ให้มดลูกหดรัดตัว
คลึงมดลูก observe U/C ทุก 15-30 นาที
ดูแลกระเพาะปัสสาวะให้ว่าง
observe bleeding
observe V/S ทุก 15-30 นาที
กรณีมดลูกไม่กลับที่เดิม
รายงานแพทย์ เพื่อทำhysterectomy
Amniotic fluid embolism syndrome
ภาวะน้ำคร่ำอุดกั้นปอด
อาการ
ความดันโลหิตต่ำ
ระบบการหายใจและหัวใจ ทำงานล้มเหลว
ขาดออกซิเจนในเลือด
DIC
สั่น คลื่นไส้อาเจียน กระวนกระวาย และชัก
การรักษา/พยาบาลเบื้องต้น
ทารก
แก้ไขภาวะ fetal distress
ดูแลนอนตะแคงซ้าย
ดูแลให้ Oxygen mask with bag 8-10 LPM
Observe FHS ทุก 15-30 นาที
ดูแลทำ NST
หลังคลอด
เตรียมอุปกรณ์ช่วยฟื้นคืนชีพทารก
มารดา
แก้ไขภาวะออกซิเจนในเลือดต่ำและความดันโลหิตต่ำ
ให้ Oxygen mask with bag 8-10 LPM
อาการหนักใส่ Endotrachial tube
ดูแลให้เลือดตามแผนการรักษา
ให้ยากระตุ้นหัวใจ norepinephrine และ dopamine
Observe v/s ทุก 15-30 นาที
จัดให้นอนในท่า fowler’s position
แก้ไขภาวะ shock
แก้ไขภาวะDIC
ดูแลให้เลือดตามแผนการรักษา
ดูแลให้รับยาช่วยการแข็งตัวของเลือด
Observe sign
สิ้นสุดการตั้งครรภ์
ผ่าตัดคลอดทันที
Postpartum heamorrhage
ตกเลือดหลงัคลอด
Ealy postpartum heamorrhage
24 ชั่วโมงแรกคลอด
late postpartum heamorrhage
หลัง 24 ชั่วโมง- 6 สัปดาห์หลังคลอด
มากกว่า1000 ml หลังผ่าตัดคลอด
มากกว่า 500 ml หลังคลอดทางช่องคลอด
การรักษา/ พยาบาลเบื้องต้น
ให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำ (LRS หรือ 0.9% NSS)
ให้เลือดทดแทน
คลึงมดลูกให้กลมแข็ง
Obs.v/s
ใส่สายสวนปัสสาวะ
4 tones (4T’s)
มดลูกหดรัดตัวไมดี (Tone)
คลึงมดลูก
ดูแลให้กระเพาะปัสสาวะว่าง
ยาOxytocin
กระตุ้น Breastfeeding
รก (Tissue)
ยังไม่คลอด
รายงานแพทย์ ให้ล้วงรก
รกคลอดแล้ว
รายงานแพทย์ อลัตราซาวด์ว่ามีเศษรกค้างหรือไม่
รกคลอดไม่ครบ หรือมีเศษรกค้าง
รายงานแพทย์ ขูดมดลูก
บาดเจ็บช่องทางคลอด / มดลูกปลิ้น (Trauma)
แผลฝีเย็บฉีกขาด >> เย็บซ่อม
กรณีมดลูกแตก >> ผ่าตัดเปิดหน้าท้องเพื่อตัดมดลูก
มดลูกปลิ้น >> ใส่มดลูกกลับคืน
การแข็งตัวของเลือดผิดปกติ (Thrombin)
รายงานแพทย์
ให้องค์ประกอบเลือดทดแทน