Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
หน่วยที่7.1การสร้างเสริมสุขภาพตามชง้วงวัย, นางสาวศศิภา แก้วอาษา 611410068…
หน่วยที่7.1การสร้างเสริมสุขภาพตามชง้วงวัย
.การส่งเสริมสุขภาพ
การป้องกันโรค
การฉีดวัคซีนหรือการกินยาปูองกันโรคต่างๆ การใช้ถุงยางอนามัยในการปูองกันโรคเอดส์ การใช้เข็มขัดนิรภัยและสวมหมวกนิรภัยปูองกันการบาดเจ็บรุนแรงขณะขับขี่รถ การท้าลายแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลายเพื่อปูองกันโรคไข้เลือดออก
การหาทางส่งเสริมให้ร่างกายแข็งแรง และหลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยงต่างๆ โดยรวมๆ ไม่ได้มุ่งสุขาภิบาลสิ่งแวดล้อม การสุขนิสัยที่ดีในการบริโภคอาหาร
การดูแลสุขภาพแบบองค์รวม
การดูแลสุขภาพเพื่อให้เกิดความสมดุล ระหว่างร่างกาย จิตใจ สังคม จิตวิญญาณ ปัญญา และสิ่งแวดล้อมทั้งในระดับบุคคล ครอบครัว ชุมชน สังคม และสิ่งแวดล้อม ครอบคลุมทั้งการส่งเสริมสุขภาพและการปูองกันโรคในขณะที่ไม่เจ็บปุวยเพื่อให้เกิดสุขภาวะที่ดี
โภชนาการหญิงตั้งครรภ์
ส่งเสริมโภชนาการในระหว่างตั้งครรภ์
ส่งเสริมการออกกาลังกายในระหว่างตั้งครรภ์
ส่งเสริมการจัดการความเครียด การเผชิญความเครียด
สุขภาพของลูกน้อยได้จาก
กรรมพันธุ์
สิ่งแวดล้อม
อาหาร
การปฏิบัติตนต่าง ๆ
ความสาคัญโภชนาการหญิงตั้งครรภ์
หญิงตั้งครรภ์ที่ได้รับพลังงานมากเกินไป จะมีผลท้าให้ทารกมีน้้าหนักมาก ตัวใหญ่ (Macrosomia) มีความเสี่ยงที่จะเป็นเด็กอ้วน
หญิงตั้งครรภ์ที่ได้รับพลังงานน้อยเกินไป ผลกระทบกับเด็กในครรภ์ การที่ทารกแรกเกิดมีน้้านักน้อยกว่า 2,500 กรัม ปัญหาที่พบได้บ่อยเมื่อแรกเกิด เช่น อาจจะหายใจล้าบากท้าให้ขาดออกซิเจน หัวใจพิการแต่ก้าเนิด อุณหภูมิร่างกายต่้าท้าให้ทารกดูดนมได้น้อย ภูมิต้านทานร่างกายต่้าท้าให้ติดเชื้อง่าย
ผลเสียที่เกิดขึ้นจากการส่งเสริมสุขภาพที่ไม่ดี
ภาวะโลหิตจาง (Anemia)
•2. ทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์ (Intra uterine growth retadatio)
•3. การคลอดก่อนก้าหนด (Preterm labor)
•4. ความดันโลหิตสูงในขณะตั้งครรภ์ (Toxicemia)
•5. ความไม่สุขสบายที่เกิดขึ้นในระหว่างตั้งครรภ์ที่มีความรุนแรง (Severe)
ความต้องการโปรตีนในหญิงตั้งครรภ์
หญิงตั้งครรภ์มีความต้องการโปรตีนเพิ่มขึ้นอีก
25 กรัมต่อวัน
*คำแนะนำ สตรีตั้งครรภ์จึงควรรับประทานไข่วันละ 1-2 ฟอง นมสดวันละ 1-2 แก้ว เนื้อสัตว์ ซึ่งจะได้ธาตุไอโอดีนด้วย อาหารประเภทเต้าหู้ และนมถั่วเหลือง
อาหารที่มีแคลเซียมสูง
นม เป็ นแหล่งอาหารที่ดีของ
แคลเซียมทั้งในด้านปริมาณและคุณภาพผลิตภัณฑ์นม ปลาเล็กปลาน้อย
อาหารที่มีเหล็กสูง
ความต้องการธาตุเหล็ก ในระยะ
ตั้งครรภ์ เพิ่มมากในช่วงปลายไตรมาสที่ 1 เพื่อสร้างเม็ดเลือด
แดงให้เพียงพอสำหรับระดับหมุนเวียนเลือดของมารดา
อาหารที่มีเหล็กสู.และดูดซึมได้ดี ได้แก่ ตับ เลือด เนื้อสัตว์สีแดง เช่น เนื้อหมู เนื้อวัว
อาหารที่มีโฟเลตได้แก่
ผักใบเขียว,ถั่วเหลือง,ส้ม,กล้วย
นมเสริมโฟเลต
โรคที่ขาดโฟเลต ได้แก่ ภาวะไม่มีเนื้อสมอง มีน้ำในสบมอง ไขสันหลังไม่ปิด
อาหารที่มีไอโดดีนสูงได้แก่
อาหารทะเลทุกชนิด เช่น ปลาทะเล ปลาทู ผักกาดเขียว ผักขม สตอเบอรี่
การปฎิบัติตนที่ดีของคุณแม่
ฝากครรภ์ตั้งแต่เริ่มตั้งครรภ์
ออกกำลังกายให้สม่ำเสมอ
ดื่มน้ำสะอาดให้เพียงพออย่างน้อยวันละ
งดเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ และคาเฟอีน
การส่งเสริมการดูแลทั่วๆไป
การดูแลเต้านม
สวมชุดชั้นในให้พอดีกับเต้นนม ไม่ควรท้าให้บริเวณลานนม เต้านม และหัวนมแห้ง ถ้ามี colostrums ใช้ น้้าเช็ดแล้วปล่อยให้แห้งก็เพียงพอ colostrums จะเริมมีเมื่ออายุครรภ์ 16 สัปดาห์ขึ้นไป
การพักผ่อน (Rest and relaxation) พักผ่อนอย่างเพียงพอ 10-12 ชั่วโมงงในเวลากลางคืน ½-1 ชั่วโมง ในเวลากลางวัน
บุหรี่และของมึนเมา ควรงดเพราะการสูบบุหรี่และดื่มของมึนเมาจะท้าให้เบื่ออาหารได้ และพบว่านิโคตินจากบุหรี่สามารถผ่านทางรก ท้าให้น้้าหนักทารกลด
อาการผิดปกติที่ควรมาก่อนนัด(Danger signs of pregnancy)
มีเลือดออกทางช่องคลอดหรือตกขาวมากผิดปกติ
คลื่นไส้ อาเจียน
ปวดหัว ตามัว
จุกเสียดยอดอก ปัสสาวะน้อยกว่าปกติมาก
อาการแสบขณะถ่าย หรือปวดเมื่อเวลาถ่ายสุด
อาการผิดปกติที่หญิงมีครรภ์ต้องมาโรงพยาบาลทันที
เลือดออกทางช่องคลอด
น้้าคร่้าเดินก่อนก้าหนด
อาการเจ็บครรภ์ หรือมดลูกหดตัวแข็งถี่ผิดปกต
โภชนาหญิงให้นมบุตร
ความต้องการโปรตีน 25 กรัมต่อวัน เช่นเดียวกันกับหญิงตั้งครรภ์ โปรตีนจาก เนื้อ นม ไข่
ข้อแนะนำการบริกโภคอาหารสำหรับหญิงให้นมบุตร
ควรหลีกเลี่ยงเนื้อสัตว์ติดมัน ไข่เป็ ดหรือไข่ไก่ ควรรับประทานวันละ 1 ฟอง
ดื่มนม นมสดมีโปรตีนสูง หากไม่สามารถดื่มนมวัวได้ อาจดื่มนมถั่วเหลืองแทน แต่ควรรับประทานไข่ เนื้อสัตว์ และถั่วเมล็ด
แห้งให้มากขึ้น
ไขมันหรือน ้ามัน ควรเลือกน ้ามันที่ได้จากพืช เพราะไม่มีคลอเลสเตอรอล
อาหารที่แม่หลังคลอดควรงด
1.อาหารและเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ เช่น ข้าวหมาก ผลไม้ดอง
• 2. เครื่องดื่มที่มีกาเฟอีน เช่น ชา กาแฟ น้ าอัดลมประเภทโคล่า
• 3. อาหารรสจัด
• 4. ของหมักดอง
การวางแผนครอบครัว
1.ควรปรึกษาสามีเกี่ยวกับจำนวนบุตรที่ต้องการ
2.การคุมกำเนิดมีหลายวิธี ควรปรึกษาแพทย์ถึงวิธีที่เหมาะสมในช่วงที่มาตรวจหลังคลอด 6 สัปดาห์
การป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์เน้นการใช้ถุงยางอนามัย
การออกกำลังกายหลังคลอด
ตรวจสอบความพร้อม โดยเฉพาะผ่าคลอดที่อาจต้องพักฟื้นนานกว่าปกติ
ระมัดระวังอยู่เสมอ ไม่ควรหักโหมจนเกินไป โดยเฉพาะผู้ที่มีปัญหาสุขภาพหลังคลอด เช่น กระดูกข้อต่อหลวม อาการกล้ามเนื้อหน้าท้องแยก เป็นต้น
ดื่มน้ำให้มากขึ้น ร่างกายของแม่ต้องการน้้าในผลิตน้้านมอยู่แล้ว
พักผ่อนให้เพียงพอ เนื่องจากต้องทำหน้าที่แม่
โภชนการในเด็กทารก
ตัวทารกเอง ได้แก่ ความต้องการของทารกแต่ละวัย/แต่ละคน ความเจ็บป่วย การขาดสารอาหารบางชนิด เช่น สังกะสี ทำให้อยากอาหารได้
2.ปัจจัยด้านอาหาร ได้แก่ ปริมาณอาหาร ความเข็มข้นของพลังงานจำนวนมื้อที่ปูอน ความหนืด (viscosity) ความหยาบ (texture) กลิ่น รสชาติ และความหลากหลายของอาหาร
ปัจจัยด้านผู้เลี้ยงดู ได้แก่ ความสัมพันธ์ของผู้เลี้ยงกับเด็ก พฤติกรรมและความเอาใจในการป้อนอาหาร
ข้อแนะนำเพื่อให้ได้สารอาหารครบถ้วนเพียงพอ
1.ให้อาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการ เช่น ข้าว เนื้อสัตว์ ปลา ตับ ไข่ ผักและผลไม้เป็นประจำทุกวัน ให้ไขมันที่เพียงพอ
2.กินผักและผลไม้ทุกวันและกินให้หลากหลายชนิดโดยเฉพาะผักใบเขียวและผักสีส้ม เช่น ต้าลึง ผักบุ้ง ผักกาดขาว
กินเนื้อสัตว์ทุกวัน เนื้อสัตว์ต่างๆ เช่น หมู ไก่ ปลา และตับ เป็น
อาหารที่มีโปรตีนและธาตุเหล็กสูง
4.ให้นมแม่ต่อเนื่องถึงอายุ 2 ปี ส าหรับเด็กอายุ 1-2 ปี ควรเสริมนม
ดัดแปลงสูตรต่อเนื่องหรือนมวัวรสจืด วันละ 2 แก้ว
5.ใช้น้ำมันพืชในการประกอบอาหาร เพื่อเป็นแหล่งพลังงานและกรดขมันจ าเป็น ควรใช้น้ำมันพืชที่มีคุณค่าทางโภชนาการดี เช่น น้ำมันรำข้าวและน้ำมันถั่วเหลือง เป็นต้น
นางสาวศศิภา แก้วอาษา 611410068-3 คณะพยาบาลศาสตร์