Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่10 การพยาบาลเด็กที่มีปัญหาเซลล์เจริญผิดปกติ, อ้างอิง 1.Pakdeto, R.…

- - - - ด้านสิ่งแวดล้อม
        
        ได้รับยาเคมีบำบัดในการรักษาโรคมะเร็งชนิดอื่นมาก่อน
        
        ควันบุหรี่และการสูบบุหรี่
        
        สัมผัสสารเบนซิน,ฟอร์มาลดีไฮด์
        
        เด็กที่รับรังสีรักษาในขณะอยู่ในครรภ์
      - ด้านพันธุกรรม
        
        เด็กที่เป็นดาวน์ซินโดรม เสี่ยงเป็นชนิด ALLและAMLมากกว่าคนปกติ
        
        ฝาแฝดถ้าเป็น ALL แฝดอีกคนจะเสี่ยง 25%
        
        ครอบครัวที่เป็น ALL มีโอกาสมากกว่า
    - - T-cell
      - B-cell พบมากสุด
      - มะเร็งเม็ดเลือดขาวเรื้อรังชนิด CML (Chronic myelogenous leukemia ) พบได้น้อยพบเด็กมากกว่า 4 ปี
      - มะเร็งเม็ดเลือดขาวเฉียบพลันชนิด ALL (Acute lymphoblastic leukemia )พบได้บ่อยที่สุดในเด็กอายุ 2-5 ปี
      - มะเร็งเม็ดเลือดขาวเฉียบพลันชนิด AML (Acute myelogenous leukemia) พบในผู้ใหญ่มากกว่าในเด็ก และพบในผู้ชายบ่อยกว่าผู้หญิง
      - มะเร็งเม็ดเลือดขาวเรื้อรังชนิด CLL (Chronic lymphocytic leukemia ) พบบ่อยในผู้ใหญ่
    - - มีก้อนขึ้นขาหนีบ ต่อมน้ำเหลือง ขา คอ ตับ ม้ามโต
      - เลือดออกง่ายตามไรฟัน มีจ้ำเลือดตามตัว
      - เบื่ออาหาร
      - ติดเชื้อง่าย มีไข้
      - น้ำหนักลด
      - ซีด อ่อนเพลียง่าย
    - - เจาะไขกระดูก Bone marrow Transplanted
      - เจาะเลือดตรวจหาเซลล์เม็ดเลือดตัวอ่อนของเม็ดเลือดขาว Blast cell
    - - เกิดจาก
        
        เซลล์ต้นกำเนิด(Stem cell) ที่อยู่ในไขกระดูก (Bone Marrow) ไม่สามารถ differentiate ไปเป็นเซลล์ตัวแก่ได้
      - ส่งผล
        
        ให้จำนวนเม็ดเลือดขาวตัวอ่อนเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วและการสร้างเม็ดเลือดแดงและเกร็ดเลือดลดลง จึงทำให้มีอาการซีด เลือดออกและติดเชื้อง่าย
  - - - อาการระยะเริ่มต้น
        
        มีไข้ หนาว สั่น เหงื่อออกมากตอนกลางคืน คันทั่วร่างกาย
        
        คลำพบก้อน ไม่เจ็บ
        
        ไอเรื้อรัง หายใจไม่สะดวก ต่อทอนซิลโต
        
        ปวดศีรษะ (พบในมะเร็งต่อมน้าเหลืองในระบบประสาท)
        
        เบื่ออาหาร น้ำหนักลด อ่อนเพลียไม่ทราบสาเหตุ
      - อาการระยะลุกลาม
        
        ซีด
        
        แน่นท้อง ท้องโตขึ้นมีน้ำในช่องท้อง
        
        มีเลือดออกง่าย จุดเลือด จ้ำเลือด ออกตามตัว
    - - ประกอบด้วย
        
        ม้าม
        
        ไขกระดูก
        
        ต่อมไทมัส
        
        ต่อมทอนซิน
      - อวัยวะเหล่านี้มีน้ำเหลืองไว้นำอาหารและเม็ดเลือดขาวไปทั่วร่างกาย
    - - ใช้ยาเคมีบำบัด (Chemotherapy)
      - การฉายรังสี (Radiation Therapy) ทำลายเซลล์มะเร็ง
      - ปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิด (Transplantation)
    - - ตรวจกระดูก (Bone scan)
      - ตรวจไขกระดูก
      - ตัดชิ้นเนื้อ Biopsy
      - MRI
      - CT scan
      - การตรวจ PET scan
    - - มะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิดNon-Hodgkin อาการจะเร็วและรุนแรง มาโรงพยาบาลเมื่อมีการกระจายไปทั่วร่างกายแล้ว อาจมีก้อนที่ช่องท้อง ช่องอกหรือในระบบประสาท
      - มะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิดHodgkin ต่อมน้ำเหลืองโตเป็นปี ไม่ปวดมีลักษณะเฉพาะคือ พบ Reed-Sternberg cell ไม่มีในมะเร็งชนิดอื่น
      - Burkitt Lymphoma มีลักษณะพิเศษ คือ มีต้นกาเนิดมาจาก B-cell มีการแทรกกระจายในเนื้อเยื่อ มีก้อนเนื้องอกที่โตเร็วมาก มักพบเฉพาะที่ เช่น ในช่องท้อง รอบกระดูกขากรรไกร
  - - - ไม่ให้คลำบ่อย เพราะอาจทำให้ก้อนแตกเกิดการแพร่กระจาย
    - - ปวดท้อง
      - มีไข้
      - พบก้อนครั้งแรกมากที่สุดคือต่อมหมวกไต
      - มีก้อนในท้อง
      - ตาโปนมีรอยช้ำรอบตา(raccoon eyes)
      - ปวดกระดูก
      - ท้องโต
    - - ภาวะที่เนื้อไตชั้นพาเรนไคมา(Parenchyma) มีการเจริญผิดปกติจนกลายเป็นก้อนเนื้องอกภายในเนื้อไต คลำได้ที่หน้าท้อง มักจะเป็นไตข้างใดข้างหนึ่ง
- - - - 3.ระยะป้องกันโรคเข้าสู่ระบบประสาทส่วนกลาง (CNS prophylaxis phase)
        
        มักมีโอกาสกลับเป็นโรคอีกครั้งในคนที่มีจำนวนเกล็ดเลือดต่ำ
        
        ยาที่ใช้รักษา
        
        Hydrocortisone
        
        ARA–C
        
        Metrotrexate
        
        เป็นการให้ยาเพื่อป้องกันไม่ให้โรคลุกลามเข้าสู่ระบบประสาทส่วนกลาง
      - 2.ระยะให้ยาแบบเต็มที่ (intensive or consolidation phase)
        
        ยาที่ใช้รักษา
        
        Cyclophosephamide
        
        Metrotrexate, 6 – MP
        
        เป็นการให้ยาหลายชนิดร่วมกัน
        
        เป็นการทำลายเซลล์มะเร็งให้เหลือน้อยที่สุด
        
        ระยะนี้ใช้เวลาประมาณ 4 สัปดาห์
      - 4.ระยะควบคุมโรคสงบ (maintenance phase or continuation therapy)
        
        ยาที่ใช้รักษา
        
        ยาที่นิยม 6 – MP โดยการรับประทานทุกวันร่วมกับการให้ Metrotrexate
        
        เป็นการให้ยาเพื่อควบคุมและรักษาโรคอย่างถาวร
      - 1)ระยะชักนำให้โรคสงบ (induction phase)
        
        ยาที่ใช้รักษา
        
        L – Asparaginase
        
        Glucocorticoid
        
        Vincristine
        
        Adriamycin
        
        มีอันตรายต่อเซลล์ปกติน้อยที่สุด
        
        ระยะนี้ใช้เวลา 4 – 6 สัปดาห์
        
        เป็นการให้ยาเพื่อทำลายเซลล์ในเวลาสั้นมากที่สุด
  - - - การรักษาด้วยเกร็ดเลือด
        
        วิธีนี้จะช่วยรักษาชีวิตผู้ป่วยได้สูง
      - การรักษาทดแทน (Replacement therapy)
        
        ให้เลือดเพื่อให้ระดับฮีโมโกลบินไม่น้อยกว่า 7-8 กรัม/ดล.