Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 9 การบาดเจ็บของเส้นประสาท - Coggle Diagram
บทที่ 9 การบาดเจ็บของเส้นประสาท
การบาดเจ็บของเส้นประสาทที่มาเลี้ยงใบหน้า (facial nerve injury)
สาเหตุ
การคลอดยาก
การใช้คีมช่วยคลอดทาให้กดเยื่อประสาทสมองคู่ที่ 7(facial nerve injury) ที่ไปเลี้ยงใบหน้า
การตรวจร่างกาย
จากสังเกตสีหน้าของทารกเวลานอน เวลาร้องไห้หรือแสดงสีหน้าท่าทาง
อาการและอาหารแสดง
มีอาการอัมพาตชั่วคราวของกล้ามเนื้อใบหน้า มักเป็นด้านเดียว
กล้ามเนื้อด้านที่เป็นอัมพาตจะไม่เคลื่อนไหว ทาให้หน้าเบี้ยวไปข้างที่ดี
รูปหน้าทั้ง 2 ด้านจะไม่เท่ากัน เห็นได้ชัดเจนเมื่อทารกร้องไห้
ทารกจะลืมตาได้เพียงครึ่งเดียว ตาปิดไม่สนิท
ปากข้างที่เป็นจะถูกดึงลงมาทาให้มุมริมฝีปากล่างตก
ไม่มีรอยย่นที่หน้าฝาก
แนวทางการรักษา
ปกติถ้าประสาทที่เลี้ยงใบหน้าเพียงถูกกดอาจหายไปได้เองภายใน 2 3วัน ถึงสัปดาห์
แต่ถ้าเส้นประสาทขาดต้องได้รับการทาศัลยกรรมซ่อมประสาท
บทบาทการพยาบาล
ล้างตา หยอดตาตามแผนการรักษาเพื่อป้องกันไม่ให้เยื่อบุตา ตาขาว และกระจกตาของทารกแห้ง
ดูแลให้ได้รับนมให้เพียงพอกับความต้องการของร่างกายและเฝ้าระวังการสาลัก เนื่องจากกล้ามเนื้อใบหน้าเป็นอัมพาต
ดูแลให้ทารกได้รับการตอบสนองด้านจิตใจ
. ดูแลบรรเทาความวิตกกังวลของมารดาและบิดา
การให้นมแก่ทารก :
กรณีให้นมมารดา
มารดาควรอุ้มทารกให้ศีรษะสูงตลอดเวลาขณะให้นม
สอนวิธีให้มารดาบีบบริเวณลานหัวนมเพื่อช่วยให้น้านมไหลได้ดี
เมื่อทารกสาลักให้รีบจับทารกตะแคงหน้าหนีทันที เพื่อให้นมไหลออกจากปาก และรีบทาทางเดินหายใจให้โล่ง โดยใช้ลูกสูบยางแดงดูดออก
แต่ถ้าทารกไม่สามารถดูดนมมารดาจากเต้าได้โดยตรง มารดาควรบีบนมใส่ขวดให้กับทารก
การให้นมแก่ทารก :
กรณีให้นมผสม
แนะนาให้ใช้หัวนมยางนุ่มขนาดพอเหมาะ
อุ้มทารกให้นมท่าศีรษะสูง ถ้าสาลักจับตะแคงหน้าทันที และทาทางเดินหายใจให้โล่ง
ถ้าทารกไม่สามารถดูดนมจากขวดได้เอง อาจใช้วิธีหยอดนม/ใช้ syringe
หยอดเข้าปากบริเวณกระพุ้งแก้มข้างที่ไม่มีอาการ
สอนวิธีการให้นมทารกกับมารดาหรือผู้เลี้ยงดู รวมทั้งวิธีการช่วยเหลือเมื่อทารกมีอาการสูดสาลัก
ข้อควรจำ :
การให้นมกับทารกต้องให้ทีละน้อย ๆ รอให้ทารกกลืนนมให้หมดก่อนแล้วจึงให้ต่อ
ข้อวินิจฉัย
ทารกเสี่ยงต่อการสูดสำลักเนื่องจากกล้ามเนื้อใบหน้าเป็นอัมพาต
ทารกเสี่ยงต่อการเกิดแผลที่จอตาเนื่องจากไม่สามารถปิดตาให้สนิทได้
มารดาและบิดาวิตกกังวลเกี่ยวกับการเป็นอัมพาตของกล้ามเนื้อใบหน้าของทารก
การบาดเจ็บของเส้นประสาท Brachial
สาเหตุ
เกิดจากข่ายประสาท BrachialBrachialถูกดึงหรือกด
พบในทารกที่คลอดโดยมีส่วนนาเป็นก้นหรือคลอดยากบริเวณแขนหรือไหล่จากการที่ดึงไหล่ออกไปจากศีรษะในระหว่างการคลอด
Erb Duchenne paralysis
เป็นการบาดเจ็บที่เส้นประสาทจากกระดูกสันหลังระดับคอท่อนที่ 5-6(c 5 c 66)
แขนข้างนั้นส่วนบนไม่ขยับ
แขนจะอยู่ในท่าชิดตัวและหมุนเข้าข้างใน
บริเวณข้อมือยังขยับ
กามือได้ตามปกติ
การตรวจร่างกาย
ทดสอบ moro reflex พบว่า แขนข้างที่เป็นยกขึ้นไม่ได้หรือยกได้น้อย
การเคลื่อนไหวและการงอของแขนลดลง
การตอบสนองต่อการกามือ (grasp reflex) ปกติ
Klumpke ’ s paralysis
เป็นการบาดเจ็บที่เส้นประสาทจากกระดูกสันหลังตอนคอท่อนที่ 7 8และเส้นประสาทเลี้ยงทรวงอกคู่ที่ 1(c 7 c 8 และ T 11)
แขนข้างนั้นส่วนล่างไม่ขยับ
แขนอยู่ในท่าชิดตัวและหมุนเข้าข้างใน
บริเวณข้อมือไม่ขยับ
กำมือไม่ได้
การตรวจร่างกาย
ทดสอบmoro reflexreflexไหล่และแขนส่วนบนเหยียดกางออกเป็นปกติ แต่ข้อมือ นิ้วมือตกไม่มีแรง
การตอบสนองต่อการกามือ (grasp reflex) ผิดปกติ
แนวทางการรักษา
ให้แขนไม่เคลื่อนไหว ในท่ากางหมุนแขนออก ข้อศอกตั้งฉากกับลำตัว
ทำกายภาพบำบัด
ถ้าไม่หายอาจต้องทำศัลยกรรมซ่อมประสาท
การพยาบาล
. ดูแลให้ส่วนที่ได้รับอันตรายไม่เคลื่อนไหว โดยจัดแขนให้อยู่ในท่าตามแผนการรักษา ให้มืออยู่ในท่าหงายไม่อุ้มทารกลงจากเตียงบ่อย ๆ
ดูแลให้แขนที่ได้รับอันตรายได้ออกกาลัง หลังจากการรักษาพยาบาลในช่วงแรกดีขึ้น และส่งกายภาพบาบัดโดยพยาบาลมีส่วนร่วม
ดูแลความสุขสบายและการผ่อนคลายให้ทารกที่ต้องตรึงแขนสารวจมือ ปลายนิ้วเพื่อดูว่าเย็นซีดหรือไม่
ทาความสะอาดร่างกายด้วยความนุ่มนวล ถอดเสื้อจากแขนด้านดีก่อนและสวมเสื้อด้านที่เจ็บก่อน
ตอบสนองความต้องการทั้งด้านร่างกายและจิตใจ ควรเพิ่มความรัก แตะต้องสัมผัสมากกว่าทารกปกติ
ช่วยให้มารดาและบิดามั่นใจในการดูแลทารก