Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การบาดเจ็บจากการคลอด(Birth Injury) - Coggle Diagram

- - - - การคลอดท่าศีรษะที่ไหล่คลอดยาก
      - การคลอดท่าก้น
    - - เมื่อจับแขนขยับทารกจะร้องไห้เนื่องจากรู้สึกเจ็บ
      - ทดสอบโมโรรีเฟลกซ์(moro reflex) พบว่าทารกจะไม่งอแขน
    - - แขนข้างที่หักจะมีอาการบวมและทารกไม่เคลื่อนไหวได้
      - ในรายที่มีกระดูกหักสมบูรณ์ (complete) อาจได้ยินเสียงกระดูกหักขณะคลอด
    - - กระดูกแขนหักสมบูรณ์ จะรักษาโดยการจับแขนตรึง
      - ถ้าเป็นเพียงกระดูกแขนเดาะ จะรักษาโดยการตรึงแขนให้แนบกับลำตัวเพื่อไม่ให้แขนเคลื่อนไหว 1-2 สัปดาห์
  - - - ทารกตัวโตหรือคลอดท่าก้น
      - การคลอดทารกท่าศีรษะที่ไหล่คลอดยาก
    - - กระดูกไหปลาร้าหักน้อยหรือไม่เคลื่อนไหวเลย
      - มีอาการบวมห้อเลือด (ecchymosis)
      - brachial plexus ของทารกอาจได้รับอันตรายร่วมด้วย
    - - คลำบริเวณที่หักอาจได้ยินเสียงกรอบแกรบ
      - ทดสอบmoro moro reflex แขนทั้งสองข้างของทารกเคลื่อนไหวไม่เท่ากัน
    - - ส่วนใหญ่หายได้เอง
      - รักษาโดยให้แขนและไหล่ด้านที่กระดูกไหลปลาร้าหักอยู่นิ่งๆ โดยการกลัดแขนเสื้อติดกับตัวเสื้อ
  - - - ผู้ทาคลอดดึงขาทารกขณะที่ติดอยู่ที่ทางเข้าเชิงกราน
      - การคลอดท่าก้น
    - - ได้ยินเสียงกระดูกหักขณะทารกคลอด
      - ขาทารกมีอาการบวม
      - เมื่อจับทารกเคลื่อนไหวหรือถูกบริเวณที่กระดูกต้นขาหักทารกจะร้องไห้
    - - สังเกตว่าทารกจะไม่เคลื่อนไหวขาข้างที่หัก
      - ทดสอบโมโรรีเฟลกซ์ทารกไม่ยกขาข้างที่กระดูกหัก
    - - ถ้ากระดูกไม่หักแยกจากกัน (incomplete) รักษาโดยการใส่เฝือกขายาว
      - ถ้ากระดูกหักแยกจากกัน (complete) รักษาโดยการห้อยขาทั้งสองข้างไว้กับราวที่ขวางปลายเตียง
- - - - การใช้คีมช่วยคลอดทำให้กดเยื่อประสาทสมองคู่ที่ 7
      - การคลอดยาก
    - - จากสังเกตสีหน้าของทารกเวลานอน เวลาร้องไห้หรือแสดงสีหน้าท่าทาง
    - - รูปหน้าทั้ง 2 ด้านจะไม่เท่ากัน เห็นได้ชัดเจนเมื่อทารกร้องไห้
      - ทารกจะลืมตาได้เพียงครึ่งเดียว ตาปิดไม่สนิท
      - ปากข้างที่เป็นจะถูกดึงลงมาทำให้มุมริมฝีปากล่างตก
      - ไม่มีรอยย่นที่หน้าฝาก
      - กล้ามเนื้อด้านที่เป็นอัมพาตจะไม่เคลื่อนไหว ทาให้หน้าเบี้ยวไปข้างที่ดี
      - มีอาการอัมพาตชั่วคราวของกล้ามเนื้อใบหน้า มักเป็นด้านเดียว
    - - แต่ถ้าเส้นประสาทขาดต้องได้รับการทาศัลยกรรมซ่อมประสาท
      - ปกติถ้าประสาทที่เลี้ยงใบหน้าเพียงถูกกดอาจหายไปได้เองภายใน 2-3 วัน ถึงสัปดาห์
    - - การให้นมแก่ทารกนมมารดา
        
        มารดาควรอุ้มทารกให้ศีรษะสูงตลอดเวลาขณะให้นม
        
        สอนวิธีให้มารดาบีบบริเวณลานหัวนมเพื่อช่วยให้น้านมไหลได้ดี
        
        เมื่อทารกสำลักให้รีบจับทารกตะแคงหน้าหนีทันที เพื่อให้นมไหลออกจากปาก และรีบทาทางเดินหายใจให้โล่ง โดยใช้ลูกสูบยางแดงดูดออก
        
        แต่ถ้าทารกไม่สามารถดูดนมมารดาจากเต้าได้โดยตรง มารดาควรบีบนมใส่ขวดให้กับทารก
      - การให้นมแก่ทารกนมผสม
        
        อุ้มทารกให้นมท่าศีรษะสูง ถ้าสาลักจับตะแคงหน้าทันที และทาทางเดินหายใจให้โล่
        
        เตรียมอุปกรณ์ช่วยดูดเสมหะให้พร้อมใช้เสมอ จะได้ช่วยเหลือได้ทันเมื่อสาลัก ป้องกันการสาลักเข้าปอด
        
        ถ้าทารกไม่สามารถดูดนมจากขวดได้เอง อาจใช้วิธีหยอดนม/ใช้ syringe หยอดเข้าปากบริเวณกระพุ้งแก้มข้างที่ไม่มีอาการ
        
        แนะนำให้ใช้หัวนมยางนุ่มขนาดพอเหมาะ
        
        ข้อควรจำ :forbidden: : การให้นมกับทารกต้องให้ทีละน้อย ๆ รอให้ทารกกลืนนมให้หมดก่อนแล้วจึงให้ต่อ
  - - - พบในทารกที่คลอดโดยมีส่วนนาเป็นก้นหรือคลอดยาก
      - เกิดจากข่ายประสาท Brachial ถูกดึงหรือกด
    - - Erb-Duchenne paralysis
        
        บริเวณข้อมือยังขยับ :check:
        
        แขนจะอยู่ในท่าชิดตัวและหมุนเข้าข้างใน
        
        แขนข้างนั้นส่วนบนไม่ขยับ
        
        เป็นการบาดเจ็บที่เส้นประสาทจากc5-c6
      - Klumpke ’ s paralysis
        
        เป็นการบาดเจ็บที่เส้นประสาทจากc7-c8 และ T1
        
        แขนข้างนั้นส่วนล่างไม่ขยับ
        
        แขนอยู่ในท่าชิดตัวและหมุนเข้าข้างใน
        
        กามือไม่ได้
        
        บริเวณข้อมือไม่ขยับ :red_cross:
    - - Erb-Duchenne paralysis
        
        การเคลื่อนไหวและการงอของแขนลดลง
        
        การตอบสนองต่อการกำมือ (grasp reflex) ปกติ :check:
        
        ทดสอบ moro reflex พบว่า แขนข้างที่เป็นยกขึ้นไม่ได้หรือยกได้น้อย
      - Klumpke ’ s paralysis
        
        ทดสอบmororeflex ไหล่และแขนส่วนบนเหยียดกางออกเป็นปกติ แต่ข้อมือ นิ้วมือตกไม่มีแรง
        
        การตอบสนองต่อการกามือ (grasp reflex) :red_cross: ผิดปกติ
    - - ทำกายภาพบำบัด
      - ถ้าไม่หายอาจต้องทาศัลยกรรมซ่อมประสาท
      - ให้แขนไม่เคลื่อนไหว ในท่ากางหมุนแขนออก ข้อศอกตั้งฉากกับลำตัว
- - - - ถ้าเกิดจากV/E จะหายได้ช้ากว่า
      - หายไปได้เองประมาณ 2 -3 วันหลังคลอด
    - - vacuum extraction
      - เกิดจากแรงดันที่กดลงบนศีรษะทารกระหว่างการคลอดท่าศีรษะ
    - - มีขอบเขตไม่แน่นอน
      - ก้อนบวมโนนี้จะข้ามรอยต่อ (suture) ของกระดูกกะโหลกศีรษะ
    - - อธิบายให้มารดาและบิดาเข้าใจถึงอาการ
      - บันทึกอาการและการพยาบาล
      - สังเกตอาการเปลี่ยนแปลงทางระบบประสาทของทารก
      - สังเกตลักษณะ ขนาด การเปลี่ยนแปลงของก้อนบวมโนที่ศีรษะ
  - - - ในรายที่มีอาการรุนแรง ก้อนโนเลือดมีขนาดใหญ่ จะเกิดภาวะhyperbilirubinemia ได้
      - อาจเกิดการติดเชื้อจากการดูดเลือดออกจากก้อนโนเลือดในกรณีมีแผนการรักษา
    - - ตรวจพบศีรษะมีก้อนบวมโนบนกระดูกกะโหลกศีรษะชิ้นใดชิ้นหนึ่งลักษณะแข็งหรือค่อนข้างตึง คลาขอบเขตได้ชัดเจน กดไม่บุ๋ม
    - - ถ้ามีภาวะตัวเหลืองร่วมด้วยและมีระดับบิลลิรูบินในเลือดสูงจาเป็นต้องได้รับการส่องไฟ
      - ในรายที่ก้อนเลือดขนาดใหญ่อาจรักษาโดยการดูดเลือดออก
      - ถ้าไม่มีภาวะแทรกซ้อน จะค่อยๆหายไปเองภายใน 2 เดือน
    - - ศีรษะทารกถูกกดจากช่องทางคลอด
      - การใช้ V/E
      - ระยะเวลาการคลอดยาวนาน
    - - อาการจะชัดเจนหลัง 24 ชั่วโมงไปแล้วเนื่องจากเลือดจะค่อย ๆ ซึมออกมานอกหลอดเลือด
      - ในรายที่รุนแรงอาจพบทันทีหลังเกิดและพบว่าก้อนโนเลือดมีสีผิดปกติ
    - - ให้ทารกนอนตะแคงด้านตรงข้ามกับก้อนโนเลือด
      - แนะนำไม่ใช้ใช้ยาทา ยานวด ประคบหรือเจาะเอาเลือดออกเอง
  - - - มีขอบเขตจากหน้าไปหลังเริ่มจากขอบเบ้าตา ไปยังท้ายทอย และด้านข้างจากหูไปยังหูอีกข้าง
      - ก้อนมีลักษณะน่วม และข้ามแนวประสานกระดูก ก้อนมีขนาดเพิ่มขึ้นช้า ๆ ในหลายชั่วโมงหรือวัน หรือเพิ่มขนาดอย่างรวดเร็ว อาจทาให้ทารกช็อกจากการเสียเลือดได้
    - - มักพบในการคลอดโดยใช้ V/E
  - - - Preterm
      - การได้รับอันตรายรุนแรงจาการคลอด
    - - ทารกอาจเกิดปัญญาอ่อน
      - เลือดออกกดศูนย์หายใจทาให้ทารกหายใจลำบาก
    - - Reflex ลดน้อยลงหรือไม่มี โดยเฉพาะ moro reflex จะเสียไป
      - กาลังกล้ามเนื้อไม่ดี มีอาการอ่อนแรง
      - มีภาวะซีด หรือมีอาการเขียว
      - ซึม ดูดนมไม่ดี หรือไม่ยอมดูดนม
      - ร้องเสียงแหลม
      - ชัก
    - - ดูแลให้ได้รับยาระงับการชักและให้วิตามินเค
      - ดูแลให้ออกซิเจนถ้าทารกมีภาวะพร่องออกซิเจน
      - ให้ความอบอุ่นแก่ร่างกายทารกถ้าตัวเย็น
      - ดูแลให้ได้รับนมและน้าอย่างเพียงพอ
      - ถ้ามีความดันในกะโหลกศีรษะสูง อาจได้รับการรักษาโดยเจาะน้าไขสันหลังเพื่อบรรเทาอาการความดันในสมอง
    - - ให้ทารกอยู่ในตู้อบ (incubator)
      - เตรียมเครื่องมือในการให้ความช่วยเหลือทารกไว้ให้พร้อม
      - ดูแลให้ได้รับนมและน้ำที่เพียงพอ
      - ป้องกันและไม่ให้ทารกได้รับอันตรายจากการชัก
      - ดูแลให้ทารกหายใจสะดวกและได้รับออกซิเจนอย่างเพียงพอ
        
        กรณีที่ให้ออกซิเจน ควรสารวจปริมาณออกซิเจนที่ทารกได้รับความควรเกิน 40 %
        
        ดูดสิ่งคัดหลั่งจากปากและจมูกให้หมด
        
        จัดให้นอนราบ ศีรษะตะแคงไปด้านใดหน้าหนึ่ง
      - ดูแลให้ทารกได้พักผ่อน รบกวนทารกให้น้อยที่สุด
      - ดูแลฉีดวิตามินเคจานวน 1 มิลลิกรัม เข้ากล้ามเนื้อ