Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 9 การพยาบาลแบบองค์รวมในทารกแรกเกิดที่มีภาวะเสี่ยง และปัญหาสุขภาพ…

- - - - เกิดจากแรงดันที่กดลงบนศีรษะทารกระหว่างการคลอดท่าศีรษะ
        ทาให้มีของเหลวไหลซึมออกมานอกหลอดเลือดในชั้นใต้เยื่อหุ้มหนังศีรษะ
      - การใช้เครื่องดูดสุญญากาศช่วยคลอด (vacuum
        extractionextraction)
    - - จากการคลาศีรษะทารก พบก้อนบวมโน นุ่ม กดบุ๋ม ขอบเขตไม่ชัดเจน ข้ามsuture พบทันทีภายหลังคลอด
    - - พบได้ด้านข้างของศีรษะการบวมของก้อนโนนี้จะมีความกว้างและมีขนาดโตประมาณไข่ห่าน ทาให้ศีรษะมีความยาวมากกว่าปกติ
    - - หายไปได้เองประมาณ 2 3 วันหลังคลอด
      - ถ้าเกิดจากV/E จะหายได้ช้ากว่า
    - - สังเกตลักษณะ ขนาด การเปลี่ยนแปลงของก้อนบวมโนที่ศีรษะ
      - สังเกตอาการเปลี่ยนแปลงทางระบบประสาทของทารก
      - อธิบายให้มารดาและบิดาเข้าใจถึงอาการ
      - บันทึกอาการและการพยาบาล
    - - มารดาและบิดาวิตกกังวลเกี่ยวกับก้อนบวมน้ำที่ใต้ศีรษะทารก
  - - - ระยะเวลาการคลอดยาวนาน
      - ศีรษะทารกถูกกดจากช่องทางคลอด
      - การใช้ V/E
    - - ในรายที่มีอาการรุนแรง ก้อนโนเลือดมีขนาดใหญ่ จะเกิดภาวะhyperbilirubinemia ได้
      - อาจเกิดการติดเชื้อจากการดูดเลือดออกจากก้อนโนเลือดในกรณีมีแผนการรักษา
    - - ประวัติเบ่งคลอดนานช่วยคลอดโดยใช้ V/E
      - ตรวจพบศีรษะมีก้อนบวมโนบนกระดูกกะโหลกศีรษะชิ้นใดชิ้นหนึ่งลักษณะแข็งหรือค่อนข้างตึง คลาขอบเขตได้ชัดเจน กดไม่บุ๋ม
    - - อาการจะชัดเจนหลัง 24 ชั่วโมงไปแล้วเนื่องจากเลือดจะค่อย ๆ ซึมออกมานอกหลอดเลือด
      - ในรายที่รุนแรงอาจพบทันทีหลังเกิดและพบว่าก้อนโนเลือดมีสีผิดปกติ คือ เป็นสีดาหรือน้าเงินคล้า เนื่องจากการแข็งตัวของเลือด และอาจพบว่าทารกมีภาวะซีดได้จากการสูญเสียเลือดมาก
    - - ถ้าไม่มีภาวะแทรกซ้อน จะค่อยๆหายไปเองภายใน 2 เดือน
      - ถ้ามีภาวะตัวเหลืองร่วมด้วยและมีระดับบิลลิรูบินในเลือดสูงจาเป็นต้องได้รับการส่องไฟ (phototherapy)
      - ในรายที่ก้อนเลือดขนาดใหญ่อาจรักษาโดยการดูดเลือดออก
    - - สังเกต ลักษณะ ขนาด การเปลี่ยนแปลงเกี่ยวกับภาวะเลือดออกในสมอง
      - ให้ทารกนอนตะแคงด้านตรงข้ามกับก้อนโนเลือด
      - สังเกตอาการซีด เจาะ HctHctและให้เลือดตามแผนการรักษา
      - ตรวจ MB ถ้าตัวเหลืองรายงานแพทย์เพื่อพิจารณาส่องไฟ (phototherapy)
      - อธิบายมารดาและบิดาให้เข้าใจถึงอาการของทารก
      - แนะนาไม่ใช้ใช้ยาทา ยานวด ประคบหรือเจาะเอาเลือดออกเอง
    - - ทารกเสี่ยงต่อการเกิดภาวะตัวเหลืองเนื่องจากมีภาวะเลือดออกใต้เยื่อหุ้มกะโหลกศีรษะที่เกิดจากการคลอด
      - ทารกมีโอกาสติดเชื้อที่บริเวณผิวหนังรอบๆบริเวณที่มีภาวะเลือดออกใต้เยื่อหุ้มกะโหลกศีรษะ
  - - - มักพบในการคลอดโดยใช้ V/E
    - - มีขอบเขตจากหน้าไปหลังเริ่มจากขอบเบ้าตา ไปยังท้ายทอย และด้านข้างจากหูไปยังหูอีกข้าง
      - ก้อนมีลักษณะน่วม และข้ามแนวประสานกระดูก ก้อนมีขนาดเพิ่มขึ้นช้า ๆ ในหลายชั่วโมงหรือวัน หรือเพิ่มขนาดอย่างรวดเร็ว อาจทาให้ทารกช็อกจากการเสียเลือดได้
      - Subgaleal hematoma อันตรายมากกว่าCephalhematomaCephalhematomaเนื่องจากสามารถขยายขนาดได้ตั้งแต่ขอบกระดูกเบ้าตาจนถึงชายผม ทาให้ทารกเสียเลือดมากจนเกิด hypovolemia
  - - - เหนือเยื่อหุ้มสมองชั้นดูรา (epiduralepidural)
      - ใต้เยื่อหุ้มสมองชั้นดูรา (subdural)
      - ใต้เยื้อหุ้มสมองชั้นอะแรคนอยด์(subarachnoid)
      - ภายในเนื้อสมอง (intracerebral)
      - ภายในห้องสมอง (intraventricular)
    - - Preterm
      - ภาวะขาดออกซิเจนเป็นเวลานานในขณะคลอดหรือเกิดภายหลังคลอด
      - การได้รับอันตรายรุนแรงจาการคลอด เป็นสำเหตุสาคัญที่สุดเช่น
        
        การใช้เครื่องมือช่วยคลอด
        
        การคลอดท่าก้น
        
        ภาวะ CPD
        
        การคลอดยาก
        
        การให้ยาช่วยเร่งคลอดไม่เหมาะสม
        
        การคลอดเฉียบพลัน
    - - เลือดออกกดศูนย์หายใจทาให้ทารกหายใจลาบาก
      - ทารกอาจเกิดปัญญาอ่อน (mental retardation
    - - จากประวัติการคลอดเพื่อค้นหาสาเหตุ
    - - Reflex ลดน้อยลงหรือไม่มี โดยเฉพาะ moro reflex จะเสียไป
      - กาลังกล้ามเนื้อไม่ดี มีอาการอ่อนแรง
      - มีภาวะซีด หรือมีอาการเขียว
      - ซึม ดูดนมไม่ดี หรือไม่ยอมดูดนม
      - ร้องเสียงแหลม
      - การหายใจผิดปกติ มีหายใจเร็ว ตื้น ช้า ไม่สม่าเสมอ หรือหยุดหายใจ
      - กระหม่อมโป่งตึง
      - ชัก (Convulsion)
    - - ถ้ามีความดันในกะโหลกศีรษะสูง อาจได้รับการรักษาโดยเจาะน้าไขสันหลังเพื่อบรรเทาอาการความดันในสมอง
      - ให้ความอบอุ่นแก่ร่างกายทารกถ้าตัวเย็น
      - ดูแลให้ได้รับยาระงับการชักและให้วิตามินเค
      - ดูแลให้ออกซิเจนถ้าทารกมีภาวะพร่องออกซิเจน
      - ดูแลให้ได้รับนมและน้าอย่างเพียงพอ
    - - ดูแลให้ทารกหายใจสะดวกและได้รับออกซิเจนอย่างเพียงพอ
        
        จัดให้นอนราบ ศีรษะตะแคงไปด้านใดหน้าหนึ่ง อาจยกหัวเตียงสูงเล็กน้อยเพื่อลดความดันในสมองและช่วยให้ปอดขยายได้สะดวก
        
        ดูดสิ่งคัดหลั่งจากปากและจมูกให้หมด
        
        กรณีที่ให้ออกซิเจน ควรสารวจปริมาณออกซิเจนที่ทารกได้รับความควรเกิน 40 หรือตามแผนการรักษา และให้ออกซิเจนที่มีความชื้นปนเพื่อช่วยละลายเสมหะ
      - ดูแลให้ได้รับนมและน้าที่เพียงพอ
      - ให้ทารกอยู่ในตู้อบ (incubator) ที่ควบคุมอุณหภูมิ
      - เตรียมเครื่องมือในการให้ความช่วยเหลือทารกไว้ให้พร้อม
      - ตรวจสอบสัญญาณชีพ และบันทึกไว้ทุก 2 4 ชั่วโมง ตามระดับความรุนแรงของอาการ
      - ป้องกันและไม่ให้ทารกได้รับอันตรายจากการชัก
      - ดูแลให้ทารกได้พักผ่อน รบกวนทารกให้น้อยที่สุด
      - ดูแลฉีดวิตามินเคจานวน 1 มิลลิกรัม เข้ากล้ามเนื้อ
      - ประคับประคองจิตใจมารดาและบิดา
      - ให้การดูแลอย่างต่อเนื่องโดยการให้ความรู้แก่มารดาในการดูแลทารกให้เหมาะสม
    - - ทารกเสี่ยงต่อภาวะชักเนื่องจากภาวะเลือดออกในกะโหลกศีรษะ
      - ทารกเสี่ยงต่อภาวะตัวเหลืองเนื่องจากมีภาวะเลือดออกในกะโหลกศีรษะ