Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การบาดเจ็บจากการคลอด (Birth Injury) - Coggle Diagram

- - - - รกลอกตัวก่อนกำหนด
      - ภาวะน้ำคร่ำน้อย
      - PIH
    - - การคลอดเฉียบพลัน
    - - มารดามีภาวะเบาหวาน
      - CPD
- - - - เกิดจากแรงดันที่กดลงศีรษะทารกระหว่างคลอด
      - การใช้เครื่องดูดสูุญญากาศช่วยคลอด
    - - จากการคลำศีรษะทารก
        
        พบก้อนบวมดน นุ่ม กดบุ๋ม
        
        ขอบเขตไม่ชัดเจน ข้าม suture
    - - ก้อนบวมข้ามรอยต่อ (Suture)
      - มีขอบเขตไม่แน่นอน
      - เกิดจาการคั่งของของเหลวในระหว่างชั้นของหนังศีรษะกับชั้นเยื่อหุ้มกะโหลก
    - - มีความกว้างและขนาดโตประมาณเท่าไข่ห่าน
      - ศีรษะมีความยาวมากกว่าปกติ
      - พบได้ด้านข้างของศีรษะ
    - - หายไปได้เอง ประมาณ 2-3 วันหลังคลอด
      - ถ้าเกิดจาก V/E จะหายได้ช้ากว่า
    - - สังเกตอาการเปลี่ยนแปลงทางระบบประสาท
      - อธิบายให้มารดาและบิดาเข้าใจถึงอาการ
      - สังเกตลักษณะขนาด การเปลี่ยนแปลงของก้อนบวมโน
      - บันทึกอาการและการพยาบาล
  - - - มีขอบเขตชัดเจน ไม่ข้ามรอยต่อ
      - พบมากที่กระดูก Parietal
      - เป้นการคั่งของเลือดบริเวณใต้เยื่อหุ้มกะโหลกศีรษะ
    - - ศีษะทารกถูกกดจากช่องทางคลอด
      - การใช้ V/E
      - ระยะเวลาการคลอดยาวนาน
    - - hyperbilirubinemia
      - ติดเชื้อจาการดูดเลือดออก
    - - ประวัติเบ่งคลอดนาน ช่วยคลอดโดย V/E
      - ตรวจพบศีรษะมีก้อนบวมโน คลำขอบเขตได้ชัดเจน กดไม่บุ๋ม
    - - อาการจะชัดเจนหลัง 24 ชั่วโมงไปแล้ว
      - ในรายที่รุนแรงพบทันทีหลังเกิด
        
        ก้อนโนมีเลือดสีผิดปกติ
        
        มีภาวะซีด
    - - ถ้ามีภาวะตัวเหลืองจำเป็นต้องได้รับการส่องไฟ
      - ในรายที่ก้อนเลือดขนาดใหญ่รักษาโดยการดูดเลือดออก
      - ถ้าไม่มีภาวะแทรกซ้อนจะค่อยๆหายภายใน 2 เดือน
    - - ให้ทารกนอนตะแคงด้านตรงข้ามกับก้อนโนเลือด
      - สังเกตอาการซีดเจาะ Hct. และให้เลือดตามแผนการรักษา
      - สังเกตลักษณะ ขนาด การเปลี่ยนแปลงเกี่ยวกับภาวะเลือดออกในสมอง
      - ตรวจ MB ถ้าตัวเหลืองรายงานแพทย์พิจารณาส่องไฟ
      - อธิบายมารดาและบิดาให้เข้าใจถึงอาการของทารก
      - แนะนำไม่ให้ใช้ยาทา ยานวด ประคบหรือเจาะเอาเลือดออกเอง
  - - - ภาวะที่มีเลือดสะสมใต้ช่องว่างของเนื้อเยื่อที่อยู่ระหว่างพังพืดของกะโหลกกับเยื่อหุ้มกะโหลก
    - - มักพบในการคลอดโดยใช้ V/E
    - - ก้อนมีลักษณะน่วมและข้ามแนวประสานกระดูก ก้อนมีขนาดเพิ่มขึ้นช้าๆ หรือเพิ่มอย่างรวดเร็ว อาจทำให้ทารกช็อกจากการเสียเลือดได้
      - Subgaleal hematoma อันตรายมากกว่า Cephalhematoma
      - มีขอบเขตจากหน้าไปหลัง
  - - - เป็นภาวะที่เลือดออกภายในกะโหลกสีรษะ
    - - ใต้เยื่อหุ้มสมองชั้นอแรดนอยด์
      - ภายในเนื้อสมอง (intracerebral)
      - ใต้เยื่อหุ้มสมองชั้นดูรา (subdural)
      - ภายในห้องสมอง (intraventricular)
      - เหนือเยื่อหุ้มสมองชั้นดูรา (epidural)
    - - ภาวะขาดออกซิเจนเป็นเวลานาน
      - การได้รับอันตรายรุนแรงจากการคลอด
        
        ภาวะ CPD
        
        การคลอดยาก
        
        การคลอดท่าก้น
        
        การให้ยาช่วยเร่คลอดไม่เหมาะสม
        
        การใช้เครื่องมือช่วยคลอด
        
        การคลอดเฉียบพลัน
      - Preterm
    - - เลือดออกกดศูนย์การหายใจทำให้ทารกหายใจลำบาก
      - ทารกเกิดปัญญาอ่อน
    - - จากประวัติการคลอดเพื่อค้นหาสาเหตุ
    - - มีภาวะซีด หรือมีอาการเขียว
      - ซึม ดูดนมไม่ดี หรือไม่ยอมดูดนม
      - กำลังกล้ามเนื้อไม่ดี มีอาการอ่อนแรง
      - ร้องเสียงแหลม
      - Reflex ลดน้อยลง โดยเแพาะ moro reflex
      - การหายใจผิดปกติ
      - กะหม่อมโป่งตึง
      - ชัก (Convulsion)
    - - ดูแลให้ได้รับยาระงับการชักและให้วิตามินเค
      - ดูแลให้ออกซิเจน
      - ให้ความอบอุนแก่ร่างกายทารกถ้าตัวเย็น
      - ดูแลให้ได้รับนมและน้ำอย่างเพียงพอ
      - ถ้าความดันในกะโหลกศีษะสูงอาจได้รับการรักษาโดยเจาะน้ำไขสันหลัง
    - - กรณีให้ออกซิเจน ควรสำรวจปริมาณออกซิเจนที่ทารกได้รับ
      - ดูแลให้ได้รับนมและน้ำอย่างเพียงพอ
      - ดูดสิ่งคัดหลั่งออกจากปากและจมูกให้หมด
      - ให้ทารกอยู่ในตู้อบที่ควบคุมอุณหภูมิ
      - จัดให้นอนราบศีรษะตะแคงไปด้านใดด้านหนึ่ง
      - เตรียมเครื่องมือในการให้ความช่วยเหลือทารกให้พร้อม
      - ดูแลให้ทารกหายใจสะดวกและได้รับออกซิเจนอย่างเพียงพอ
      - ตรวจสอบสัญญาณชีพและบันทึกทุก 2-4 ชั่วโมง
      - ป้องกันและไม่ให้ทารกได้รับอันตรายจากการชัก
      - ดูแลให้ทารกได้พักผ่อน
      - ดูแลฉีดวิตามินเค 1 มิลลิกรัมเข้ากล้ามเนื้อ
      - ประคับประคองจิตใจมารดาและบิดา
      - ให้การดูแลอย่างต่อเนื่องโดยการให้ความรู้แก่มารดา
- - - - ทดสอบ moro reflex พบว่าทารกจะไม่งอแขน
      - เมื่อจับแขนขยับทารกจะร้องไห้เนื่องจากรู้สึกเจ็บ
    - - ในรายกระดูกหักสมบูรณ์ อาจได้ยินเสียงกระดูกหักหลังคลอด
      - แขนข้างที่หักจะบวมและทารกไม่เคลื่อนไหว
    - - กระดูกแขนเดาะ ตรึงแขนแนบลำตัวไม่ให้เคลื่อนไหว 1-2 สัปดาห์
      - กระดูกหักสมบูรณ์ จับแขนตรึงกับผนังทรวงอก ศอกงอ 90 องศา แขนส่วนล่างและมือทาบขวางลำตัวใช้ผ้าพันรอบแขนและลำตัว
      - ใส่เฝือกอ่อนจากหัวไหล่ถึงสันหมัด
    - - การคลอดท่าก้น
      - การคลอดท่าศีรษะที่ไหล่คลอดยาก
  - - - การคลอดท่าก้น
      - ผู้ทำคลอดดึงขาทารกขณะที่ติดอยู่ที่ทางเข้าเชิงกราน (pelvicinlet)
    - - ทดสอบโมโรรีเฟลกซ์ ทารกไม่ยกขาข้างที่กระดูกหัก
      - สังเกตว่าทารกจะไม่เคลื่อนไหวขาข้างที่หัก
    - - ขาทารกมีอาการบวม
      - เมื่อจับทารกเคลื่อนไหวหรือถูกบริเวณที่กระดูกต้นขาหักทารกจะร้องไห้
      - อาจได้ยินเสียงกระดูกหักขณะทารกคลอด
    - - complete รักษาโดยการห้อยขาทั้งสองข้างไว้กับราวที่ขวางปลายเตียง ขาเหยียดตรง ให้ก้นและสะโพกลอยจากพื้นเตียง ตึงขาไว้นาน 2-3 สัปดาห์
      - incomplete รักษาโดยการใส่เฝือกขายาว 3-4 สัปดาห์
  - - - การคลอดทารกท่าศีรษะที่ไหล่คลอดยาก
      - ทารกตัวโตหรือคลอดท่าก้น
    - - ทดสอบโมโรรีเฟลกซ์ แขนทั้งสองข้างเคลื่อนไหวไม่เท่ากัน
      - กรณีกระดูกเดาะอาจยกแขนได้ คลำบริเวณที่หักได้ยินเสียงกรอบแกรบ
    - - ทารกมีอาการหงุดหงิดหรือร้องไห้เมื่อสัมผัสบริเวณที่หัก
      - อาจพบว่ามีอาการบวมห้อเลือด (ecchymosis)
      - ทารกเคลื่อนไหวแขนข้างที่กระดูกไหปลาร้าหักน้อยหรือไม่เคลื่อนไหวเลย
      - อาจพบปมประสาทใต้ไหปลาร้า (brachial plexus)
    - - ส่วนใหญ่หายได้เองค่อยข้างเร็ว กระดูกงอกใหม่ภายใน 1 สัปดาห์
      - รักษาโดยให้แขนและไหล่ด้านที่กระดูกไหปลาร้าหักอยู่นิ่งๆ โดยการกลัดแขนเสื้อติดกับตัวเสื้อประมาณ 10-14 วัน
- - - - การคลอดยาก
      - การใช้คีมช่วยคลอดทำให้กดเยื่อประสาทสมองคู่ 7
    - - จากสังเกตสีหน้าของทารกเวลานอน เวลาร้องไห้ หรือแสดงสีหน้าท่าทาง
    - - กล้ามเนื้อด้านที่เป็นอัมพาตจะไม่เคลื่อนไหว ทำให้หน้าเบี้ยวไปข้างที่ดี
      - รูปหน้าทั้งสองด้านจะไม่เท่ากัน
      - มีอาการอัมพาตชั่วคราวของกล้ามเนื้อใบหน้า มักเป็นด้านเดียว
      - ทารกจะลืมตาได้เพียงข้างเดียว ตาปิดไม่สนิท
      - ปากข้างที่เป็นจะถูกดึงลงมาทำให้มุมริมฝีปากล่างตก
      - ไม่มีรอยย่นที่หน้าผาก
    - - ปกติถ้าประสาทที่เลี้ยงใบหน้าเพียงถูกกดอาจหายไปได้เองภายใน 2-3 วัน ถึงสัปดาห์
      - ถ้าเส้นประสาทขาดต้องได้รับการทำศัลยกรรมซ่อมประสาท
    - - ดูแลให้ได้รับนมให้เพียงพอกับความต้องการและเฝ้าระวังการสำลัก
      - ดูแลให้ทารกได้รับการตอบสนองด้านจิตใจ
      - ล้างตา หยอดตาตามแผนการรักษา
      - ดูแลบรรเทาความวิตกกังวลของมาดาและบิดา
    - - สอนวิธีให้มารดาบีบบริเวณลานหัวนม
      - เมื่อทารกสำลักให้รีบจับทารกตะแคงหน้าทันทีและรีบทำทางเดินหายใจให้โล่ง ดดยใช้ลูกสูบยางแดงดูดออก
      - มารดาควรอุ้มทารกให้ศีรษะสูงตลอดเวลา
      - ถ้าทารกไม่สามารถดูดนมได้โดยตรงมวรดาควรบีบนมใส่ขวดให้ทารก
    - - เตรียมอุปกรณ์ช่วยดูดเสมหะให้พร้อมใช้เสมอ
      - ถ้าทารกไม่สามารถดูดนมจากขวดได้เอง อาจใช้วิธีหยอดนมโดยใช้ syringe
      - อุ้มทารกให้นมท่าศีรษะสูง หากสำลักจับตะแคงหน้าทันทีและทำทางเดินหายใจให้โล่ง
      - สอนวิธีการให้นมทารกกับมารดาหรือผู้เลี้ยงดู
      - แนะนำให้ใช้หัวนมยางนุ่มขนาดพอเหมาะ
  - - - เกิดจากข่ายประสาท Brachial ถูกดึงหรือถูกกด
      - ส่วนนำเป็นก้นหรือคลอดยาก
    - - แขนข้างนั้นส่วนบนไม่ขยับ
      - แขนจะอยู่ในท่าชิดตัวและหมุนเข้าข้างใน
      - เป็นการบาดเจ็บที่เส้นประสาท C5-C6
      - บริเวณข้อมมือยังขยับ
      - กำมือได้ตามปกติ
    - - แขนข้างนั้นส่วนล่างไม่ขยับ
      - แขนอยู่ในท่าชิดลำตัวและหมุนเข้าข้างใน
      - เป็นการบาดเจ็บที่เส้นประสาท C7-C8 และ T1
      - บริเวณข้อมือไม่ขยับ
      - กำมือไม่ได้
    - - Erb-Duchenne paralysis
        
        การเคลื่อนไหวและการงอของแขนลดลง
        
        การตอบสนองต่อการกำมือ (grasp reflex) ปกติ
        
        ทดสอบ moro reflex แขนข้างที่เป็นยกขึ้นไม่ได้หรือยกได้น้อย
      - Klumpke's paralysis
        
        ทดสอบ moro reflex ไหล่และแขนส่วนบนเหยียดกางออกเป็นปกติ แต่ข้อมือ นิ้วมือตกไม่มีแรง
        
        การตอบสนองต่อการกำมือ (grasp reflex) ผิดปกติ
    - - ทำกายภาพบำบัด
      - ถ้าไม่หายอาจต้องทำศัลยกรรมซ่อมประสาท
      - ให้แขนไม่เคลื่อนไหว ในท่ากางหมุนแขนออกตั้งฉากกับลำตัว
    - - ดูแลความสุขสบายและการผ่อนคลายให้ทารกที่ต้องตรึงแขน สำรวจข้อมือ ปลายนิ้วเพื่อดูว่าเย็นชีดหรือไม่
      - ทำความสะอาดร่างกายด้วยความนุ่มนวล ถอดเสื้อจากแขนด้านดีก่อนและสวนเสื้อด้านที่เจ็บก่อน
      - ดูแลให้แขนที่ได้รับอันตรายได้ออกกำลังหลังจากการรักษาพยาบาลในช่วงแรกดีขึ้นและส่งกายภาพบำบัดโดยพยาบาลมีส่วนร่วม
      - ตอบสนองความต้องการทั้งด้านร่างกายและจิตใจควรเพิ่มความรักและต้องสัมผัสมากกว่าทารกปกติ
      - ดูแลให้ส่วนที่ได้รับอันตรายไม่เคลื่อนไหวโดยจัดแขนให้อยู่ในท่าตามแผนการรักษา ให้มืออยู่ในท่าหงายไม่อุ้มทารกลงจากเตียงบ่อย ๆ
      - ช่วยให้มารดาและบิดามั่นใจในการดูแลทารก