Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลผู้ป่วยที่ใช้เครื่องช่วยหายใจและการหย่าเครื่องช่วยหายใจ, บทที่ 5 …

- - - - Tidal volume (VT)
        
        ปริมาตรอากาศที่หายใจเข้าและออกจากปอดใน 1 ครั้ง หน่วยเป็นมิลลิลิตร
        คำนวณตามน้ำหนักตัว ค่าปกติ 6-8 มิลลิลิตร/น้ำหนักตัว 1กิโลกรัม
      - Respiratory rate (RR)
        
        การตั้งอัตราการหายใจให้กับผู้ป่วย สำหรับผู้ใหญ่จะอยู่ระหว่าง 12-20 ครั้ง/นาที
      - Minute volume (MV)
        
        ปริมาตรลมหายใจออกทั้งหมดใน 1 นาที มีหน่วยเป็นลิตร/นาที
      - Inspiratory time:
        Expiratory time (I:E)
        
        อัตราส่วนระหว่างเวลาที่ใช้ในการหายใจเข้าต่อเวลาที่ใช้ในการหายใจออก ส่วนใหญ่ตั้ง 1:2 หรือ 1:3 ขึ้นอยู่กับพยาธิสภาพของปอด
      - Sensitivity
        
        การตั้งค่าความไวของเครื่องที่ผู้ป่วยต้องออกแรงกระตุ้นเครื่อง เพื่อเริ่มต้นการหายใจเข้า
      - Peak flow (PF)
        
        อัตราการไหลของอากาศเข้าสู่ปอดมีหน่วยเป็นลิตร/นาที เป็นการควบคุมช่วงระยะเวลาหายใจเข้า
      - Fraction of Inspired Oxygen (Fio2)
        
        การตั้งระดับความเข้มข้นของออกซิเจนในอากาศที่เครื่องปล่อยเข้าผู้ป่วย ปรับได้ตั้งแต่ 21-100 %(ความเข้มข้นของออกซิเจน 40% หมายถึง Fio2 0.4)
      - Positive End Expiratory Pressure (PEEP)
        
        การทำให้ความดันในช่วงหายใจออกสุดท้ายมีแรงดันบวกค้างไว้ในปอดตลอดเวลา ช่วยลดแรงในการหายใจ ป้องกันปอดแฟบ คือจะมีลม
        ค้างอยู่และเพิ่มพื้นที่ในการแลกเปลี่ยนก๊าซ
  - - - pt.ได้รับอุบัติเหตุ
    - - pt.Asthma, Emphysema
    - - ได้ยากดศูนย์การหายใจ, ยาสลบ, ยาคลายกล้ามเนื้อ
    - - pt.โรคหัวใจต่างๆ / มีปัญหาเกี่ยวกับหัวใจ
  - - - O2 loss >>ได้O2ไม่เต็มที่ ไม่เหมาะสําหรับผู้ป่วยที่มีพยาธิสภาพของปอดที่รุนแรง
      - เหมาะกับผู้ที่ถอดท่อช่วยหายใจ ผู้ป่วยหายใจล้มเหลวแบบเรื้อรังใช้ที่บ้าน หรือใช้เวลากลางคืน
      - ชนิด
        
        Continuous positive airway pressure (CPAP)
        
        Bilevel Positive Airway Pressure (BiPAP)
    - - ได้รับ O2 100% แต่ขึ้นอยู่กับตัวpt.ว่าจะรับO2ได้แค่ไหน
      - ประเภท
        
        CMV or A/C ventilation
        
        เครื่องจะช่วยหายใจอยู่ตลอดเวลา pt.ไม่มีการหายใจเองเลย
        
        ถึงpt.จะมีการหายใจ>ที่เครื่องตั้งไว้ เครื่องก็จะไม่ช่วยหายใจ
        
        ปัจจุบันนิยม A/C ventilation
        
        ก็คือถ้าตั้งอัตราการหายใจไว้ 14 ครั้ง แต่pt.หายใจ 22 ครั้ง เครื่องจะช่วยหายใจทั้ง 22 ครั้ง
        
        assisted breath
        
        pt.เริ่มหายใจเอง
        
        control breath
        
        เครื่องจ่ายอากาศโดยที่pt.ไม่ได้หายใจเอง
        
        Synchronized Intermittent mandatory ventilation (SIMV)
        
        ช่วยหายใจ โดยมีการหายใจเอง และเครื่องช่วยหายใจช่วย
        
        ถ้าผู้ป่วยเริ่มหายใจเอง กระตุ้นโดยการดึงอากาศจากเครื่องมาหายใจเอง เครื่องก็จะปล่อยอากาศให้ตามแรงที่pt.ดึงมาใช้ในการหายใจ
        
        เตรียม Weaning
        
        Spontaneous ventilation
        
        pt.เริ่มการหายใจเอง กําหนดระยะเวลา+ปริมาตรอากาศที่หายใจเข้าด้วยตนเองทั้งหมด
        
        Continuous positive airway pressure (CPAP)
        
        ใส่ PEEP ค้างไว้ให้ตลอดเวลาทั้งตอนหายใจเข้า-ออก ไม่มีการส่งแรงดันเพิ่มช่วย
        
        ใช้กับpt.Obstructive sleep apnea
        
        Pressure support ventilator (PSV)
        
        เครื่องช่วยในขณะที่pt.หายใจได้เอง และจะช่วยจ่ายก๊าซเพื่อให้ได้ระดับความดันตามที่ตั้งไว้ พอถึงระดับที่ตั้งไว้ก็จะหยุดจ่าย
        
        ใช้ตอน Weaning
        
        ตัวกำหนด
        
        VT, RR, inspiratory time PSV
  - - - เลือดดําไหลกลับหัวใจลดลง
        
        cardiac output ลดลง
    - - เช่น กล่องเสียงและเยื่อบุหลอดลม
    - - ใช้เครื่ิองช่วยหายใจ > 48 hr.
    - - ได้รับความเข้มข้นของO2 > 0.6นาน 24-48 hr.ขึ้นไป หรือความเข้มข้น 1.0 นานเกิน 24 hr.
    - - เกิดแผลหรือภาวะเลือดออกในทางเดินอาหาร
      - ท้องอืด จากการเคลื่อนไหวของลำไส้ลดลง
        
        เช่น
        
        พร่อง O2
        
        ได้ยาแก้ปวด/ระงับประสาท
      - คลื่นไส้หรืออาเจียนจากการกลืนอากาศเข้าไปขณะใส่ท่อหลอดลม
  - - - ประเมินด้านจิตใจ
        
        ดูแลประคับประคองด้านจิตใจ
        
        อธิบายการเจ็บป่วย+วิธีการรักษาอย่างมีเหตุผล
        
        แจ้งให้ทราบทุกครั้งก่อนให้การพยาบาล
        
        จัดสิ่งแวดล้อมให้เหมาะสม
        
        ดูแลจิตใจญาติด้วย
        
        ดูแลความสุขสบายทั่วไป
    - - ประเมินสภาพผู้ป่วยและภาวะแทรกซ้อน
        
        V/S q 1 hr.
        
        ระดับความรู้สึกตัว ความรู้สึกที่ผิดปกติ
        
        อาการชา กระตุกตามปลายมือปลายเท้าหรือริมฝีปาก
        
        เสียงการหายใจที่เปลี่ยนแปลงไป
      - ดูแลท่อหลอดลม+ความสุขสบายในช่องปากของผู้ป่วย
        
        ตําแหน่งของท่อหลอดลมคอควรอยู่เหนือ Carina 1 นิ้ว
        
        การใส่ลมในกระเปาะ ควรอยู่ระหว่าง 20-25 มิลลิเมตรปรอท
        
        mouth care อย่างถูกวิธี เวรละครั้ง
        
        เปลี่ยน Oropharyngeal airway ทุกครั้งหลังทำความสะอาดช่องปาก
      - การป้องกันไม่ให้เกิดการอุดกั้นของทางเดินหายใจ
        
        ดูดเสมหะ
      - ดูแลให้เครื่องช่วยหายใจทํางานอย่างมีประสิทธิภาพ
        
        และดูแล Tubing system ให้เป็นระบบปิด ให้ตรึงอยู่กับที่ไม่ให้ดึงรั้ง
      - การป้องกันภาวะปอดแฟบ
        
        ตั้งค่า Sigh (การถอนหายใจ หรือการหายใจเข้าลึกๆ) ที่เครื่องช่วยหายใจเป็นระยะ
      - การติดตามผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการที่สําคัญ
        
        Electrolyte imbalance
        
        ABGs
        
        Chest X-ray
- - - - ประเมินความพร้อมของpt.
        
        โรค/สาเหตุที่ผู้ป่วยต้องใส่เครื่องช่วยหายใจหาย/ทุเลาลง
        
        ค่า PaO2>60 mm.Hg, FiO2 < 0.4
        
        ค่า PEEP < 5 cmH2O
        
        ผู้ป่วยรู้สึกตัวและทําตามคําสั่ง
        
        V/S stable T<38 C, HR<100 T/min, RR<30 T/min, SBP 90-160 mmHg.
        
        STV>5 mm/นน.ตัว 1 กก.
        
        ความสามารถในการหายใจเองของผู้ป่วย
        
        คํานวณได้จากอัตราการหายใจครั้ง/นาที หารด้วยค่า STV หน่วยเป็นลิตร
        
        Rapid shallow breathing index หรือ Rate Volume Ratio (RVR) <105 จึงจะมีโอกาสเอาเครื่องช่วยหายใจออกได้
        
        ใช้ยาระงับประสาทเพียงเล็กน้อย
        
        ไม่ใช้ยากระตุ้นหัวใจหรือหลอดเลือด
        
        สามารถไอได้ดี
      - วิธีการหย่าเครื่องช่วยหายใจ :check:
        
        ผู้ป่วยหายใจเองทาง T piece หรือหายใจเองสลับกับเครื่องช่วยหายใจเป็นพักๆ
        
        วิธีการ
        
        วิธีที่1
        
        ให้pt.หายใจผ่าน T piece ที่ต่อกับ collugated tube O210 L/M ใช้เวลา1⁄2-2 ชั่วโมง หากผู้ป่วยไม่มีข้อบ่งชี้ในการใช้เครื่องช่วยหายใจต่อหรือV/S ปกติ สามารถถอดเครื่องช่วยหายใจได้
        
        วิธีที่ 2
        
        ให้ผู้ป่วยหายใจผ่าน T piece15-30 นาที แล้วต่อเครื่องได้พักอย่างน้อย 1 hr. และทําอย่างน้อย 2 รอบ/วัน เพิ่มเวลาให้ผู้ป่วยหายใจเองนานขึ้นในแต่ละรอบ จนกระทั่งผู้ป่วยหายใจเองนาน
        1- 2 hr. ก็พิจารณาถอดท่อช่วยหายใจ
        
        หมายเหตุ :!!:
        
        pt. CHF COPD ไม่สามารถใช้วิธีนี้ได้ เนื่องจากการหยุดใช้เครื่องช่วยหายใจทันทีจะทำให้เกิด Respiratory acidosis
        
        การใช้เครื่องช่วยหายใจ mode SIMV,PSV,CPAP
        
        SIMV
        
        ใช้สําหรับผู้ป่วยที่ใส่เครื่องช่วยหายใจมานานและใช้แบบ T piece ไม่ได้ผล ทําโดยค่อยๆ ลดการช่วยเหลือจากเครื่องให้ต่ำกว่าการหายใจของผู้ป่วย หลังจากที่ลดการช่วยได้< 5 ครั้ง/นาที เป็นเวลา 1-2 hr. ก็พิจารณา
        การถอดเครื่องช่วยหายใจได้
        
        PSV
        
        ลดระดับความดันครั้งละ 2-4 cmH2O q 1-2 hr. เมื่อลดจนระดับความดันน้อยกว่าหรือเท่ากับ 5-7 cmH2O ได้นาน 1-2 ชั่วโมง ก็พิจารณาการถอดท่อช่วยหายใจได้
        
        ข้อดี
        
        ใช้แรงในการหายใจลดลง
        
        CPAP
        
        โดยเครื่องช่วยหายใจปล่อยแรงดันบวกเข้าปอดตลอดเวลา ค่อยๆลดแรงดันจากเครื่อง
    - - วิธีการ
        
        เริ่มหย่าเครื่องช่วยหายใจในตอนเช้า เตรียมผู้ป่วยทั้งด้านร่างกายและจิตใจ ควร NPO อย่างน้อย 6 hr.
        
        อธิบายให้ผู้ป่วยคร่าวๆ เพื่อลดความกลัว ให้ผู้ป่วยร่วมมือและให้กําลังใจผู้ป่วย
        
        Suction clear air way
        
        จัดท่า High fowler position
        
        เริ่มทําการหย่าเครื่องช่วยหายใจเมื่อประเมินสภาพผู้ป่วยว่าพร้อมทั้งทางร่างกายและจิตใจโดยวิธี T piece / วิธีปรับ mode (ยึดตามแนวปฏิบัติการหย่าเครื่องช่วยหายใจของแต่ละรพ. ตามแผนการรักษา)
        
        V/S + O2sat ก่อน ขณะหย่าเครื่องช่วยหายใจ q 5-10 นาที
        
        SpO2 >90%, HR < 120ครั้ง/นาที, RR < 30ครั้ง/นาที, SBP
        90-160 mmHg, (EKG) ไม่เปลี่ยนแปลง
        
        ถ้าไม่สามารถหย่าเครื่องช่วยหายใจได้ ให้ต่อท่อช่วย
        หายใจเข้ากับเครื่องช่วยหายใจ setting :!!: :explode:
      - การถอดท่อช่วยหายใจ
        
        เกณฑ์การพิจารณา
        
        แพทย์พิจารณาให้ถอดท่อช่วยหายใจได้ (extubation)
        
        สามารถหายใจผ่าน T piece 10ลิตร/นาที เกิน 2 ชั่วโมง
        
        สามารถไอขับเสมหะออกมาได้แรงพ้นท่อช่วยหายใจ
        
        รู้สึกตัวดีหรือ GCS>10 คะแนน
        
        ประเมิน cuff leak test ผ่าน
        
        วิธีถอด
        
        จัดท่านั่งศีรษะสูง
        
        ดูดเสมหะในปากและในท่อช่วยหายใจให้โล่ง
        
        แกะพลาสเตอร์ที่ยึดท่อช่วยหายใจ
        
        เอาลมในกระเปาะท่อช่วยหายใจออกให้หมดโดยใช้ syringe
        
        1 more item...
    - - จัดท่าผู้ป่วยท่านั่งศีรษะสูง
      - ให้ O2 mask with collugate 10 ลิตร/นาที 2 ชั่วโมง หลังจากนั้นเป็น O2 cannula 3-6 ลิตร/นาที
      - V/S q 15-30 นาที และ q 1 hr.จน stable + เฝ้าระวังอาการผู้ป่วยอย่างใกล้ชิด
    - - เสี่ยง/มีโอกาสเกิดภาวะพร่องออกซิเจนเนื่องจากมีการอุดกั้นของทางเดินหายใจ
      - ขับเสมหะไม่มีประสิทธิภาพ เนื่องจากเสมหะเหนียวและไม่สามารถไอออกเองได้
      - การแลกเปลี่ยนก๊าซลดลง/เสี่ยง เนื่องจากมีการมีติดเชื้ออย่างรุนแรง
        ของเนื้อปอด/การระบายอากาศและการกําซาบไม่สมดุล/สมองได้รับบาดเจ็บ
      - การกําซาบเนื้อเยื่อไม่มีประสิทธิภาพ เนื่องจากถุงลมปอดเสียหน้าที่
      - ได้รับสารอาหารไม่เพียงพอเนื่องจากไม่สามารถรับประทานอาหารได้เอง/ระบบย่อยอาหารเสียหน้าที่
      - เสี่ยงต่อภาวะติดเชื้อของปอดเนื่องจากการใส่ท่อหายใจ/การกลืนผิดปกติและภูมิต้านทานร่างกายลดลง
      - ผู้ป่วยและญาติมีความวิตกกังวล/กลัว เนื่องจากอยู่ในภาวะวิกฤตคุกคามชีวิต ต้องพึ่งพาเครื่องช่วยหายใจและผู้อื่น
- - - - เป็นวิธีการสอดใส่สายยางเข้าไปในเส้นเลือดแดง (arterial line; A-line) และนํามาต่อกับเครื่องวัด (manometer) เป็นการวัดความดันของหลอดเลือดแดงโดยตรง
      - Systolic BP + (2 x Diastolic BP) / 3
        
        ค่าปกติ MAP = 70-100 mmHg. (ซึ่ง MAP จะต้องมากกว่า 60 mmHg. จึงจะทําให้อวัยวะสําคัญในร่างกายมีการกําซาบของเนื้อเยื่อดี)
      - ข้อบ่งชี้
        
        ในผู้ป่วยที่มีการไหลเวียนลดลง / BP drop
        
        Shock
        
        ได้รับอุบัติเหตุรุนแรง
        
        ผู้ป่วยได้รับการผ่าตัดซึ่งอาจเสียเลือดได้มาก
        
        ผ่าตัดหัวใจ/สมอง
        
        ในรายที่จําเป็นต้องการตรวจ ABGs หรือส่งเลือดตรวจLabบ่อย ๆ
        
        ผู้ป่วยที่ใช้ inotropic drugs และ vasoactive drug
        
        ผู้ป่วยที่วัดความดันโลหิตยาก เช่น ผู้ป่วยถูกไฟไหม้
      - ตําแหน่งของเส้นเลือดที่นิยมใส่ arterial catheter
        
        Redial artery :explode:
        
        Brachial artery
        
        Femoral artery
        
        Dorsalis pedis
      - การพยาบาลผู้ป่วยที่ใส่สายหลอดเลือดแดง
        
        ตรวจสอบความแม่นยําของการปรับเทียบค่า (Accuracy)
        
        Levelling the transducer
        
        จัดตําแหน่ง transducer ให้อยู่ในตําแหน่ง phlebostatic axis
        
        4th intercostal space ตัดกับ mid anterior-posterior line
        
        Zeroing the transducer
        
        ปรับ transducer กับความดันบรรยากาศ (ให้อยู่ในระดับ 0) ควร set zero เครื่องทุก 8 ชั่วโมง
        
        ดูแลระบบของ arterial line ให้มีประสิทธิภาพ
        
        ใช้ continuous flush system
        
        ใช้สารน้ำ 0.9% NSS 500 cc ผสมกับ Heparin 2,000-2,500 ยูนิต
        
        ใส่ความดัน (pressure bag) ขนาด 300 มม.ปรอท
        เพื่อให้มีแรงดันในการ flush ที่ต่อเนื่องสม่ําเสมอ
        
        ป้องกันภาวะแทรกซ้อน
        
        การติดเชื้อ (infection)
        
        การเกิดเนื้อตาย (Skin necrosis)
        
        Air embolization
        
        ภาวะที่มีเลือดออกในเนื้อเยื่อ (Hematoma)
        
        การไหลเวียนของเลือดไปเลี้ยงอวัยวะส่วนปลายลดลง (limb ischemia)
        
        การป้องกันการติดเชื้อ (Infection)
        
        ใช้ sterile technique
        
        หลีกเลี่ยงการปลดสาย ข้อต่อต่าง ๆ ดูแลให้เป็นระบบปิด
        
        ประเมินS/Sของการติดเชื้อตรงตําแหน่งสายหลอดเลือดแดง
        
        ทําแผลทุก 7 วัน กรณีใช้ transparent dressing
        
        เปลี่ยนผ้าปิดแผลทุก 2 วัน กรณีใช้ gauze dressing /มีเลือดหรือสารน้ำเปียกซึม
        
        เปลี่ยนชุดของ transducer และชุดการให้สารน้ำทุก 3 วัน
        
        เมื่อมีการเก็บตัวอย่างเลือดส่งตรวจทาง arterial line ต้อง flush สาย ไม่ให้มีเลือดหรือฟองอากาศค้างในสาย
        
        ตรวจสอบข้อต่อต่าง ๆ ให้แน่นอย่างสม่ําเสมอ ป้องกันการหัก งอ ของสายarterial line
        
        การป้องกันการเลื่อนหลุด
        
        ควร immobilized arm โดยใช้ arm broad ที่เหมาะสม
        
        ตรวจดูคลื่นที่แสดงการอุดตัน (damped waveform) และบันทึกตําแหน่งของสายยาง
        
        บันทึกค่า ABP ที่ได้ q 15-60 นาที ตามความจําเป็น + รายงานแพทย์เมื่อผิดปกติ
        
        เมื่อแพทย์ถอดสายยางออก ควรกดตําแหน่งแผลไว้นาน 10 นาที หรือจนกว่าเลือดจะหยุด ทําความสะอาดแผลและปิดแผลด้วย plaster ด้วยหลักปราศจากเชื้อ
    - - หมายถึง
        
        การวัดความดันของเลือดดําส่วนกลาง หรือแรงดันเลือดของหัวใจห้องบนขวา (right atrium pressure) เพื่อประเมินระดับของปริมาณน้ำและเลือดในร่างกายเป็นความดันของ right atrium โดยการวัดจาก Superior Vena Cava (SVC)
      - การแปลงค่า CVP
        
        CVP ปกติ อาจอยู่ในช่วง 6-12 cmH2O (2-12 cmH2O)
        
        ใช้ pressure transducer มีหน่วยเป็น mmHg
        
        ใช้ water manometer /ไม้บรรทัด มีหน่วยเป็น cmH2O
        
        :!!:1 cmH2O=1.36 mmHg
      - ข้อบ่งชี้ในการติดตามค่า CVP
        
        ในผู้ป่วยที่มีภาวะ shock และกรณีอื่นที่ทําให้ปริมาณเลือดและน้ำในร่างกายลดลง
        
        ในผู้ป่วยที่มีภาวะน้ำเกิน
        
        ในกรณีที่ต้องการประเมินการทํางานของหัวใจและหลอดเลือด
      - ตําแหน่งเส้นเลือดที่ใช้สําหรับ monitor CVP
        
        สายสวนหลอดเลือดส่วนกลาง (central line)
        
        สายสวนหลอดเลือดดําส่วนกลาง (CVC) รวมทั้ง Pic line ให้ปลายสายอยู่ตำแหน่ง(SVC) ซึ่งแพทย์จะเป็นผู้พิจารณาตําแหน่งที่ใช้สอดใส่
        
        ตําแหน่งที่แทงบ่อย
        
        subclavian vein (เป็นตําแหน่งเหมาะสมที่สุด) :explode:
        
        internal jugular vein
        
        Femoral vein
        
        บริเวณข้อพับ Basilic vein, Brachial vein หรือ Cephalic vein
      - สาเหตุการเปลี่ยนแปลงของค่า CVP
        
        ค่า CVP สูง
        
        Elevated vascular volume
        
        Increased cardiac output
        
        Depressed cardiac function
        
        Cardiac tamponade
        
        Constrictive pericarditis
        
        Pulmonary hypertension
        
        Chronic left ventricular failure
        
        ค่า CVP ต่ำ
        
        Reduced vascular volume
        
        Decreased mean systemic pressure
        
        Venodilation (drug induced)
      - การพยาบาลผู้ป่วยที่มีสายสวนหลอดเลือดดําส่วนกลาง (CVP)
        
        ความแม่นยําของการเปรียบเทียบค่า
        
        Levelling the transducer
        
        จัดตําแหน่ง transducer ให้อยู่ในตําแหน่ง phlebostatic axis
        
        Zero the transducer
        
        ปรับ transducer กับความดันบรรยากาศ (ให้อยู่ในระดับ 0)
        
        ป้องกันการเลื่อนหลุดของสายสวน
        
        ป้องกันการติดเชื้อในกระแสเลือดจากการใส่CVP
        
        พิจารณาถอดออกให้เร็วที่สุด
        
        ประเมินแผลบริเวณรอบ ๆที่คาสายสวน
        
        ทําความสะอาดแผลด้วย 2% Chlorhexidine in 70% Alcohol
        
        เปลี่ยน sterile transparent dressing ทุก 7 วันหรือทันทีที่ผ้าปิดแผลสกปรก
        
        ดูแลเป็นระบบปิด เช็ดด้วย 2% Chlorhexidine in 70% Alcohol ก่อนให้สารน้ำ/ฉีดยา/ดูดเลือด
        
        เปลี่ยนชุดสารน้ำควรเปลี่ยนภายใน 72 hr. และ TPN in 24 hr.
        
        ป้องกันการอุดตันของสายสวน
        
        ควรตรวจสอบตําแหน่งสาย ไม่ให้หักพับงอ ภายหลังใช้งาน push NSS 10 cc.
- - - - dose 1 mg/ml/ampule (1:1,000)
      - กลไกการออกฤทธิ์
        
        กระตุ้น Alpha adrenergic receptor และ beta adrenergic receptor
        
        vasoconstriction
        
        coronary perfusion + cerebral perfusion
        
        positive inotropic effect และอัตราการเต้นของหัวใจ
      - การนําไปใช้
        
        ใช้เป็นยาตัวแรกในการทํา CPR
        
        ทั้งในภาวะ systole/PEA และ VF/pulseless VT
        
        ใช้ในภาวะ symptomatic bradycardia ที่ไม่ตอบสนองต่อการให้ atropine
        
        Cardiac arrest
      - ขนาดยาที่ใช้
        
        Cardiac arrest
        
        เริ่ม 1 mg IV และให้ซ้ำทุก 3-5 นาที จนกว่าอาการจะดีขึ้น
        
        ให้ทาง endotracheal tube ขนาด 2-2.5 mg
        
        Hypotension / symptomatic bradycardia
        
        ผสม 1 mg ใน NSS หรือ sterile water
        500 ml ในขนาด 2-10 mcg/min
        
        severe hypotension
        
        ขนาด 0. 05- 1.0 mcg/kg/min
      - การบริหารยา
        
        IV : Undilute (1:1,000) หรือ dilute ให้ได้ 1:10,000 ยา (1 amp: สารน้ำ10 ml) อัตราตามแผนการรักษา
      - ผลข้างเคียง
        
        tachycardia, arrhythmias, hypertension
      - การพยาบาล
        
        V/S โดยเฉพาะ BP, HR
        
        ปรับเพิ่ม/ลดขนาดยา เมื่อ BP< 90/60 หรือ >140/90 mmHg หรือ HR>120 ครั้ง/นาที
    - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        เป็น class III antiarrhythmic drugs ใช้รักษาภาวะ tachyarrhythmia ได้หลายชนิด ทั้งที่เป็น supraventricular หรือ ventricular arrhythmia
      - การนําไปใช้
        
        ยารักษาหัวใจห้องบนเต้นผิดจังหวะชนิด Atrial fibrillation และ Atrial flutter
        
        หัวใจห้องล่างเต้นผิดจังหวะชนิด Ventricular fibrillation (VF) และ Ventricular tachycardia (VT)
      - ขนาดยาที่ใช้
        
        ทํา CPR ขนาด 300 mg หรือ 5 mg/kg เจือจางใน D5W 20 ml. IV push
        
        หากยังมีหัวใจห้องล่างผิดปกติ ให้อีก 150 mg หรือ 2.5 mg/kg หลังจากนั้นให้ maintenance dose 10-20 mg/kg/day ขนาดเฉลี่ย 600-800 mg/24 ชั่วโมง อาจให้ได้สูงถึง 1.2 g/24 ชั่วโมง
      - การบริหารยา
        
        Amiodarone injection 150 mg/ 3 mL เจือจางใน D5W เท่านั้น
      - ผลข้างเคียง
        
        อาจทําให้เกิด vasodilatation และ hypotension ได้
        
        Bradycardia, hypothyroidism, hyperthyroidism, thrombophlebitis
      - การพยาบาล
        
        V/S +EKG q 15 min 3 time หลัง loading dose
        
        รายงานแพทย์เมื่อ BP < 90/60 mmHg, HR < 60 BPM
  - - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        เป็น anticholinergic drug ทํางานโดยการไปยับยั้งการทํางานของ valgus nerve ที่หัวใจ ทําให้มีการเพิ่มขึ้นของ heart rate
      - การนําไปใช้
        
        แก้ไขภาวะหัวใจเต้นช้าผิดปกติและ AV block
      - ขนาดยาที่ใช้
        
        0.6-1 mg ทุก 3-5 นาที (ขนาดสูงสุดไม่เกิน 3 mg)
      - การบริหารยา
        
        Atropine 0.6 mg/ml/ampule ให้ IV Bolus: Undiluted or dilute 1-10 ml ฉีด15–30 วินาที
      - ผลข้างเคียง
        
        tachycardia
        
        กรณีที่มี AMI เกิด ischemia มากขึ้น
        
        ท้องอึด การเคลื่อนไหวของลําไส้ลดลง
      - การพยาบาล
        
        ควรระวังการให้ขนาดที่ต่ำกว่า 0.5 mg อาจเกิดการตอบสนองชนิดหัวใจเต้นช้าลงไปอีกได้
        
        V/S โดยเฉพาะ HR, BP +EKG
        
        ไม่ควรให้ถ้า HR > 60 ครั้ง/นาที
        
        รายงานแพทย์เมื่อ HR > 120 ครั้ง/นาที โดยให้ monitor HR q 5 นาที
  - - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        ยับยั้งการนําไฟฟ้าผ่าน AV node เมื่อฉีดเข้าสู่ร่างกาย ยาจะถูกจับ และทําลายที่เม็ดเลือดแดงและผนังหลอดเลือดอย่างรวดเร็วมีค่าครึ่งชีวิตน้อยกว่า 10 วินาที จึงต้องทําการฉีดอย่างรวดเร็ว เพื่อให้มียาเหลือไปถึงที่หัวใจ
      - การนําไปใช้
        
        first line drug ในภาวะ
        
        Stable narrow complex tachycardia
        
        unstable narrow complex regular tachycardia
        
        แต่ต้องเตรียมพร้อมทํา cardioversion ไว้ด้วย
        
        ภาวะ regular monomorphic wide complex tachycardia
      - ขนาดยาที่ใช้และการบริหารยา
        
        Adenosine 6 mg/2 ml/vial IV ขนาด 6 mg ฉีดเร็ว ๆ ภายใน 1–3 วินาที ตามด้วย NSS bolus 20 ml. :!!:พร้อมกับยกแขนสูง (double syringe technique) ให้ยาซ้ำได้อีก 12 mg
      - ผลข้างเคียง
        
        flushing
        
        เหนื่อยและแน่นหน้าอก
      - การพยาบาล
        
        ต้องฉีดเร็วๆ บริเวณ upper extremities และ flush NSS ตาม 20 ml ด้วยวิธี double syringe technique
        
        ถ้าฉีดยาช้า ยาจะถูกทําลายหมดก่อนถึงหัวใจ เนื่องจากยามี half-life สั้นมาก
    - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        มีผลเพิ่ม vagal tone ทําให้การบีบตัวของกล้ามเนื้อหัวใจดีขึ้น จากการลดการทํางานของระบบประสาท sympathetic ทําให้อัตราเต้นของหัวใจลดลง
      - การนําไปใช้
        
        Heart failure
        
        หัวใจเต้นผิดจังหวะแบบ AF, SVT
      - ขนาดยาที่ใช้
        
        Digoxin injection 0.5 mg/ 2 mL amp (=0.25 mg/mL) ขนาดเริ่มแรก 0.25 – 0.5 mg IV และให้ซ้ำได้สูงสุด 1 mg/day
      - การบริหารยา
        
        แบบ IV bolus จะต้องให้ช้า ๆ นานกว่า 5 นาที ยาฉีดที่ให้อาจไม่ต้องเจือจางแต่ถ้าเจือจาง ใช้sterile water for injection, NSS, D5W โดยใช้สารละลายมากกว่า 4 เท่า เพื่อป้องกันการตกตะกอนและควรใช้ทันทีที่ผสม
      - ผลข้างเคียง
        
        หัวใจเต้นช้าชนิด Sinus bradycardia, S-A arrest
        
        หัวใจเต้นผิดจังหวะ AV block, Atrial fibrillation
        
        การเป็นพิษจากยา
        
        อ่อนเพลีย
        
        คลื่นไส้ปวดท้อง เบื่ออาหาร
        
        กระสับกระส่าย สับสบ ใจสั่น หัวใจเต้น
        ผิดจังหวะ หัวใจหยุดเต้น (heart block)
      - การพยาบาล
        
        ประเมินสัญญาณชีพก่อนให้ยาและหลังให้ยาทุก 15 นาทีติดต่อกัน 2 ครั้ง ต่อไปทุก 30 นาที ติดต่อกัน 3 ครั้ง ต่อไปทุก 1 ชั่วโมงจนครบ 6 ชั่วโมง
        
        monitor EKG ขณะฉีดยา และหลังฉีดยา 1 ชั่วโมง
        
        รายงานแพทย์เมื่อ HR < 60 ครั้ง/นาที หรือ >100 ครั้ง/นาที BP < 90/60 mmHg RR < 14 ครั้ง/นาที หรือพบ Arrhythmia
  - - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        กระตุ้น Adrenergic และ Dopaminergic receptors ตามขนาดยา
        
        ขนาดต่ำ (0.5-3 mcg/kg/min)
        
        กระตุ้น dopaminergic receptors ส่งผลให้หลอดเลือดขยายตัวเพิ่มการไหลเวียนเลือดไปยังไต
        
        ขนาดปานกลาง (3-10 mcg/kg/min)
        
        ยาจับกับ beta 1 receptors กระตุ้นการปลดปล่อย
        norepinephrine ทําให้เพิ่มการบีบตัวของหัวใจ
        
        ขนาดสูง (10-20 mcg/kg/min)
        
        มีผลต่อ alpha1adrenergic receptors ทําให้เกิดการหดตัวของหลอดเลือดเพิ่มความดันโลหิตและอัตราการเต้นของหัวใจ
      - การนําไปใช้
        
        ขนาดต่ำ
        
        ใช้ในผู้ป่วยที่ปัสสาวะออกน้อย
        
        ขนาดปานกลาง
        
        เพิ่มการบีบตัวของหัวใจ เพิ่ม Cardiac out put
        
        ขนาดสูง
        
        ทําให้หลอดเลือดหดตัว, เพิ่ม BP, HR
      - ขนาดยาที่ใช้และการบริหารยา
        
        10 ml : 1 amp มีความเข้มข้น 25 mg/ml.
        
        แพทย์นิยมเขียนเป็น 1:1, 2:1, 4:1 (ความเข้มข้นของยา:สารละลาย)
        
        สารละลายที่ใช้เจือจางยาคือ NSS หรือ D5W การคํานวณ dose และ drip rate
        
        คำนวณจากสูตร
        
        Dosage (mcg/kg/min) = (conc.(mg)/sol (ml) x 1000 mcg x rate (ml/hr)) หาร (Body weight (kg) x 60 min)
      - ผลข้างเคียง
        
        การรั่วของยาออกนอกหลอดเลือดทําให้เนื้อเยื่อตายได้
        
        คลื่นไส้ อาเจียน หัวใจเต้นเร็ว เจ็บหน้าอก หัวใจเต้นผิดจังหวะ ปวดศีรษะ
      - การพยาบาล
        
        เลือกตําแหน่งให้ยาบริเวณหลอดเลือดดําเส้นใหญ่และควบคุมอัตราการไหลของยาโดยใช้ Infusion pump
        
        ตรวจดู IV site ทุก 1 ชั่วโมง
        
        ประเมินHR, BP, monitor ECG, urine out put อาการข้างเคียง
        ที่อาจเกิดขึ้น q 0.5 -1 hr.
        
        ปรับเพิ่มหรือลดยาได้ทีละ 2μd/min keep BP ≥ 90/60 และ ≤140/90 หรือตามแผนการรักษา
    - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        กระตุ้นที่ Beta-1 และAlpha-1 Adrenergicreceptors ที่หัวใจ ทําให้กล้ามเนื้อหัวใจบีบตัวแรงขึ้น และหลอดเลือดส่วนปลายขยายตัว เพิ่ม Cardiac out put ในผู้ป่วยหัวใจวาย หรือ cardiogenic shock
      - ขนาดยาที่ใช้
        
        Dobutamine 2-20 mcg/kg/min ขนาดยามากกว่า 20 mcg/kg/min ทําให้หัวใจเต้นเร็ว ซึ่งทําให้ภาวะหัวใจขาดเลือดแย่ลงได้
      - การบริหารยา
        
        1 Vial บรรจุ 20 ml. มีความเข้มข้น 250 mg หรือ 12.5 mg/ml
        
        แพทย์นิยมเขียนเป็น 1:1, 2:1, 4:1
        
        ใช้สารละลาย D5W หรือ NSS ให้ขนาดตามแผนการรักษา
        
        การคํานวณขนาดยาเหมือน Dopamine
      - ผลข้างเคียง
        
        เกิดความดันโลหิตสูง HRเร็ว และเต้นผิดจังหวะได้
        
        เจ็บแน่นหน้าอกจากกล้ามเนื้อหัวใจตายเพิ่มขึ้นได้
        
        การรั่วของยาออกนอกหลอดเลือดทําให้เนื้อเยื่อตายได้
      - การพยาบาล
        
        เหมือนกับยา Dopamine
    - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        กระตุ้น beta1 และ alpha adrenergic receptors ส่งผลให้เกิดการหดตัวของหลอดเลือด ทําให้ความดันโลหิตเพิ่มขึ้น ยาจะออกฤทธิ์ภายใน 1-2 นาที
      - การนําไปใช้
        
        ผู้ป่วยที่มีภาวะ septic shock และ cardiogenic shock ระดับรุนแรง หรือภาวะ shock หลังจากได้รับสารน้ําเพียงพอแล้ว
      - ขนาดยาที่ใช้
        
        เริ่มที่ 0.01-3 mcg/kg/min หากขนาดยาเกิน 1 mcg/kg/min เฝ้าระวังการเกิด vasoconstriction อย่างใกล้ชิด
      - การบริหารยา
        
        ยา 1 Amp มี 4 ml. มีความเข้มข้นของยา 4 mg (1 mg/ml)
        
        นิยมเขียนเป็น 4:100, 8:100
        
        สารละลายที่ใช้เจือจางยาคือ D5W เท่านั้น
      - ผลข้างเคียง
        
        หัวใจเต้นผิดจังหวะ ปวดศีรษะ ความดันโลหิตสูง กระวนกระวาย หายใจลําบาก
        
        ยา leak ทําให้เนื้อเยื่อตายได้
        
        ตรวจดู IV site ทุก 1 ชั่วโมง
      - การพยาบาล
        
        V/S โดยเฉพาะ BP, HR, monitor ECG อาการ
        ข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น ทุก 0.5 -1 hr.
        
        ตรวจดู IV site ทุก 1 ชั่วโมงเพื่อเฝ้ายา leak ออกนอกเส้นเลือด
  - - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        เป็นยากลุ่ม Calcium channel blocker ออกฤทธิ์ยับยั้งแคลเซียเข้าเซลล์ของกล้ามเนื้อหัวใจและเซลล์กล้ามเนื้อเรียบของผนังหลอด
      - การนําไปใช้
        
        ในผู้ป่วยที่มีภาวะ Hypertensive crisis
      - ขนาดยาที่ใช้และการบริหารยา
        
        1 Amp ขนาด 2mg/2 ml หรือ 10 mg/10 ml
        
        IV bolus
        
        เจือจางยา Nicardipine 2 mg ด้วย NSS ให้เป็น 4 ml IV ครั้งละ 1-2 ml นาน 1-2 นาที ให้ซ้ําได้ทุก 15 นาที จน BP ลดลงระดับที่ต้องการ
        
        IV drip 1: 10 คือยา Nicardipine 10 mg : สารละลาย 100 ml เจือจางด้วย NSS หรือ D5W
        
        การเตรียมยา Nicardipine 20 mg + NSS 80 ml
      - ผลข้างเคียง
        
        ปวดศีรษะ เวียนศีรษะ หน้าแดง
        
        ใจสั่น หัวใจเต้นช้า ความดันโลหิตต่ำ
        
        ยา leak ออกนอกเส้นเลือด เพราะอาจทําใหหลอดเลือดอักเสบ
      - การพยาบาล
        
        V/S โดยเฉพาะ BP, HR, monitor EKG อาการ
        ข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น ทุก 0.5 -1 hr.
        
        กรณี Emergency ให้ยาทาง IV bolus ติดตามทุก 5 นาที จน BP, HR ได้ระดับที่ต้องการ จากนั้นติดตามทุก 15 นาที
        
        กรณีให้ IV drip ติดตามทุก 15 นาที ในชั่วโมงแรก จากนั้น ทุก 1 ชั่วโมงขณะให้ยา
        
        รายงานแพทย์ทันทีถ้า BP < 90/60 mmHg หรือ HR< 60 ครั้ง/นาทีหรือ HR > 120 ครั้ง/นาที
    - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        ยาขยายหลอดเลือดแดงและดํา โดย free nitroso group (NO) จะไปยับยั้ง excitation-contraction coupling ของผนังหลอดเลือด (vascular smooth muscle)
      - การนําไปใช้
        
        ใช้ในการลดความดันโลหิตในผู้ป่วย hypertensive emergency
        
        ลด afterload ในภาวะหัวใจวายเฉียบพลัน
      - ขนาดยาที่ใช้และการบริหารยา
        
        ผสมยา 50 mg ใน D5W 250 ml.
        
        เริ่มให้ 0.1 mcg/kg/min ปรับยาขึ้นครั้งละ 10 mcg/min
        
        ค่อยๆ เพิ่มขนาดยาโดยไม่ทําให้เกิดความดันโลหิตลดลง เพิ่ม
        ทุก 3-15 นาที ขนาดโดยเฉลี่ย 3 mcg/kg/min
      - ผลข้างเคียง
        
        BP drop คลื่นไส้อาเจียน ปวดศีรษะ เหงื่อออกมาก
        
        เกิดพิษจาก cyanide ได้รับยาในขนาดสูง (10-15 mcg/kg/min) นานมากกว่า 1 hr.
      - การพยาบาล
        
        V/S โดยเฉพาะBP q 5 นาทีหลังให้ยา และติดตามทุก 1 hr. ตามอาการของผู้ป่วย
        
        ป้องกันยาในขวดน้ําเกลือทําปฏิกิริยากับแสงด้วยกระดาษ ผ้า หรือ aluminum foil ให้สังเกตว่าสีของยาจะเปลี่ยนไปหากทําปฏิกิริยากับแสง
    - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        ยาขยายหลอดเลือดโดยการหลั่ง nitric oxide (NO) เข้าสู่กล้ามเนื้อเรียบของหลอดเลือดกระตุ้น guanylate cyclase ใน cytoplasm ทําให้กล้ามเนื้อเรียบของหลอดเลือดดําขยายตัวเลือดไหลกลับหัวใจลดลง ลดปริมาณเลือดในห้องหัวใจ (preload ) แรงในการบีบตัวของหัวใจลดลง ช่วยลดความต้องการ O2 ของร่างกาย
      - การนําไปใช้
        
        Acute coronary syndrome, Chest pain (angina pectoris)
        
        Heart failure โดยช่วยในการลด preload
      - ขนาดยาที่ใช้
        
        เริ่มขนาด 5-10 mcg/min เพิ่มทีละ 5-10 mcg/min ทุก 5-10 นาที ขนาดยา 30-40 mcg/min ทําให้เกิด Vasodilatation ขนาดยาที่มากกว่า 150 mcg/min ทําให้เกิด arteriolar dilation
      - การบริหารยา
        
        NTG 1 vial มี 10 ml บรรจุยา 50 mg เจือจางใน 5%D/W หรือ 0.9%NSS โดยผสม Nitroglycerin 500-1000 มก. ใน D5W หรือ NSS 250 ml
      - ผลข้างเคียง
        
        Hypotension
        
        Tachycardia
        
        Flushing
        
        headache
      - การพยาบาล
        
        V/S โดยเฉพาะ BP ยามีผลทําให้ความดันโลหิตต่ำ
        
        monitor EKG ยาทําให้เกิดหัวใจเต้นเร็ว (Tachycardia)