Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่9 การพยาบาลทารกแรกเกิดที่ผิดปกติ, baby-ha4, 25011501-compressor,…
บทที่9 การพยาบาลทารกแรกเกิดที่ผิดปกติ
ผลกระทบทารกที่มาดาติดสารเสพติด
ผลกระทบของสารเสพติดต่อทารก
ทารกเจริญเติบโตช้า
ทารกเสียชีวิตในครรภ์
ทารกติดเชื้อในครรภ์หรือติดเชื้อตั้งแต่กำเนิด
ทารกพิการตั้งแต่กำเนิด
น้ำหนักแรกคลอดต่ำ low birth weight
ทารกแรกคลอดมีอาการของการขาดยา
โอกาสเกิด sudden infant death syndrome สูง
ผลกระทบของเฮโรอีนต่อทารก
ทารกในครรภ์ขาดสารอาหารทุกชนิด
ทารกได้รับสารเสพติดต่อกันตลอดระยะเวลาของการตั้งครรภ์เกิดการติดสารเสพติดขึ้น
ทารกแรกเกิดจึงมีอาการที่แสดงถึงการขาดสารเสพติดหรือที่เรียกว่าอาการถอนยา
ทารกมีภาวะออกซิเจนในเลือดต่ำ
ทารกคลอดก่อนกำหนด
ทารกในครรภ์เจริญเติบโตล่าช้าจำนวนการแบ่งของเซลล์และ growth hormone ลดลง
ผลกระทบของสุราต่อทารก
มีการเจริญเติบโตช้าในครรภ์น้ำหนักตัวน้อยความยาวสั้นกว่าปกติภายหลังคลอดน้ำหนักขึ้นช้ามากกว่าปกติ 30 เท่าและส่วนสูงขึ้นช้ากว่าปกติ
การเจริญเติบโตของกล้ามเนื้อและระบบประสาททำงานไม่ดี
การกลืนมีปัญหาหลังดูดนมจะอาเจียน
ระดับสติปัญญาต่ำกว่าปกติ
มีลักษณะผิดรูปของใบหน้าชัดเจนศีรษะเล็ก
เป็นโรคหัวใจตั้งแต่กำเนิด
spina bifida
แขนขาผิดปกติอวัยวะสืบพันธุ์ผิดปกติ(พบได้น้อย)
ริมฝีปากบางคล้ายปากปลาขากรรไกรเล็กกว่าปกติ
ตาเล็กผิดปกติหนังตาบนสั้นปิดไม่สนิทบางรายพบตาเหล่
เส้นลายมือมีเพียงเส้นเดียวไม่สามารถกำมือแน่นๆได้
มารดาที่ดื่มสุรา 6 แก้วต่อวันในไตรมาสแรกของการตั้งครรภ์หรือ 3 ออนต่อวันตลอดการตั้งครรภ์
ผลกระทบการสูบบุหรี่ต่อทารก
เนื้อเยื่อขาดออกซิเจนเรื้อรังจากหลอดเลือดหดรัดตัวร่วมกับมีระดับคาร์บอนไดออกไซด์ในเลือดมากขึ้น
การเจริญเติบโตช้าน้ำหนักน้อย
การคลอดก่อนกำหนดและการเกิดภาวะหายใจลําบาก
สติปัญญาต่ำ
ผลกระทบของแอมเฟตามีน
น้ำหนักแรกเกิดน้อย
มีความผิดปกติของหัวใจตั้งแต่กำเนิด
มีภาวะเลือดออกสมองภาวะสมองตายทำให้มีการทำลายเซลล์ประสาทเส้นรอบศีรษะมีขนาดเล็กมีผลต่อสมาธิความจำ
เด็กมีปัญหาพฤติกรรมในระยะยาว
อุบัติการณ์
แท้ง
รกลอกตัวก่อนกําหนด
ถุงน้ำคร่ําแตกก่อนกําหนด
การเสียชีวิตและบาดเจ็บช่วงกำเนิด
Neonatal abstinence syndrome
อาการและอาการแสดง
ระบบทางเดินอาหาร
อาเจียนเป็นไข้กินน้ำและนมได้น้อยถ่ายเป็นน้ำและถ่ายบ่อยทำให้มีอาการขาดน้ำ
ขาดสารอาหารเสียสมดุลของน้ำและสารละลายในระบบไหลเวียนเลือด
อาการอื่นๆเช่นเหงื่อออกหิวเร็วจะดูดไม่เก่งเป็นต้น
ระบบประสาท
ระบบประสาทถูกกระตุ้นแขนขาสั่น อาจชัก ขยับตัวไปมานอนหลับไม่สนิทมาก
ระบบประสาทถูกกดทารกจะหาวจาม mono reflex ลดลงหิวแต่ดูดไม่เป็น
การรักษา
phenobarbital 2-4mg/kg ทุก8 ชั่วโมง
Methadone 1-2 mg วันละ2ครั้ง
Paregoric 0.1 -2 mg วันละ2ครั้ง
Diazepam 1-2 mg วันละ2ครั้ง
ปัญหาสำคัญ
เสียสมดุลของน้ำและสารละลายในร่างกายจากการท้องเดินและอาเจียน
มีภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำเนื่องจากกินนมได้น้อย
เกิดแผลถลอกหรือแผลลึกบริเวณอวัยวะส่วนยื่นทั้งหลายเช่นจมูกข้อเข่าข้อศอก
ภาวะทุพโภชนาการน้ำหนักลดเพราะได้แคลอรี่ไม่เพียงพอ
แนวทางการรักษาทารกแรกเกิดที่มารดาติดสารเสพติด
การรักษาแบบประคับประคองโดยการรักษาตามอาการเช่น ระวังภาวะขาดน้ำและอาหาร
พิจารณาให้นม
ยาที่ทำให้ทารกสงบได้แก่ phenobarbital,diazepam
บทบาทการพยาบาลทารกแรกเกิดที่มารดาติดสารเสพติด
ประเมินอาการถอนยาของทารกแรกเกิด
จะทารกให้อยู่ในท่าที่สงบและห่อตัวทารกไว้หรือหุ้มทารก
ดูแลให้ทารกได้รับนมผสมตามความต้องการของร่างกาย
รายงานอาการของทารกให้มารดาและบิดาทราบเป็นระยะ
ติดตามผลการรักษาในระยะยาวร่วมกับสหวิชาชีพ
ทารกขาดออกซิเจน
ความหมาย
ภาวะที่ทารกมีระดับออกซิเจนในเลือดต่ำและมีการคั่งของคาร์บอนไดออกไซด์และกรดในเลือดมากรบกวนต่อระบบการไหลเวียนของสมองของทารกทำให้ทารกถึงแก่ชีวิตหรือพิการทางสมองได้
สาเหตุ
สายสะดือถูกกด
มารดา BP ต่ำ
ไม่มีการแลกเปลี่ยนออกซิเจนทางรก.
ปอดของทารกขยายไม่เต็มที่ภายหลังคลอด
การไหลเวียนของเลือดไม่เปลี่ยนเป็นแบบทารกหลังคลอดปกติ
การประเมินสภาพและการวินิจฉัย
ซักประวัติ
การตั้งครรภ์ที่ทำให้เกิดการลดลงเหลือรังของการแลกเปลี่ยนออกซิเจนระหว่างทารกและรกได้แก่ posterm
การลดลงของออกซิเจนในมารดาได้แก่โรคหัวใจ โรคปอด
การลดลงของการไหลเวียนเลือดของมารดาหรือลบได้แก่ PIH,ความดันโลหิตต่ำ
การท่องของการแลกเปลี่ยนเลือดและออกซิเจนระหว่างทารกและลุกทันที
ประวัติการได้รับยาระงับความเจ็บปวดระหว่างคลอด
การตรวจร่างกาย
ประเมิน apgar score ได้คะแนนต่ำตรวจพบอาการและอาการแสดงของภาวะขาดออกซิเจน
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
ค่า ABGพบว่า paco2 สูง,ค่า pao2 ต่ำ,ค่าHCO3 ต่ำ
ค่าระดับน้ำตาลในเลือดต่ำกว่า 30 mg เปอร์เซ็นต์
ค่าระดับแคลเซียมในเลือดต่ำกว่า 8 มิลลิกรัมเปอร์เซ็นต์
ค่าระดับโพแทสเซียมในเลือดสูง
อาการและอาการแสดงทารก
มีลักษณะเขียวแรกคลอด ไม่หายใจ ตัวนิ่ม อ่อนปวกเปียกรีเฟล็กซ์ลดลง หัวใจเต้นช้า โดยอาการขึ้นอยู่กับความรุนแรงของภาวะขาดออกซิเจน
การประเมิน apgar score
apgar score 3-4 moderate Asphyxia
clear airway
ใช้ bag และ mask ให้ออกซิเจน
apgar score 0-2 server Asphyxia
clear airway
ช่วยหายใจทันที
นวดหัวใจ
apgar score 5-7 mild Asphyxia
เช็ดตัวทารกให้แห้ง ห่อผ้าให้ความอบอุ่น
clear airway
กระตุ้นการหายใจ
apgar score 8-10 No Asphyxia
เช็ดตัวทารกให้แห้ง ห่อผ้าให้ความอบอุ่น
clear airway
การช่วยหายใจ
ข้อบ่งชี้การช่วยหายใจด้วยความดันบวก PPV
1.ทารกที่มีอากาศสกอร์เท่ากับหรือน้อยกว่า 4
2.เมื่อกระตุ้นการหายtactile stimuli ไม่เกิดการหายใจได้เอง
3.การหายใจไม่เพียงพอที่จะช่วยให้การเต้นของหัวใจคงอยู่ในอัตราที่มากกว่า 100 ครั้งต่อนาที
วิธีช่วยหายใจด้วยความดันบวก PPV
จัดท่าให้ทารกโดยใช้ผ้ารองรับหัวไหล่ให้ยกสูงขึ้นจากพื้นประมาณ 1 นิ้ว
ทำให้ศีรษะแขนไปด้านหลังเล็กน้อย
อย่าให้หน้าและคอแขนมากเกินไปเพราะจะทำให้หลอดลมตีบและแคบลง
เลือกขนาดของmaskให้เหมาะสมกับทารก
จับmask ควรกดmaskให้แนบสนิทกับใบหน้าด้วยนิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้มือซ้ายขณะเดียวกันนิ้วกลางจับบริเวณปลายทางยกขึ้นนิ้วนางจับที่ขากรรไกรจะทำให้ทางเดินหายใจโล่ง
การบีบ bag ในการช่วยหายใจด้วย PPV
ครั้งแรกใช้ความดัน 30 ถึง 50 เซนติเมตรน้ำ
ครั้งต่อไป 20 เซนติเมตรน้ำ
ท่าทางเดินหายใจอุดตันต้องดูดเสมหะทารก
เริ่ม resuscitationจาก room air ก่อนแล้วค่อยๆปรับให้ออกซิเจน
ควรประเมินว่า
รวงอกทั้งสองข้างของทารกขยับเท่ากันหรือไม่
ตรวจสอบว่าขอบmask แนบสนิทกับใบหน้าของทารกหรือไม่
การใส่ET tube ควรเลือกขนาดให้เหมาะสมกับตัวทารก ส่วนตำแหน่งในการใส่ผู้ใส่จะดู
vocal cord เป็นแนว โดยใส่ลงไปให้ปลายของท่ออยู่เหนือตำแหน่งของ carina
ภาวะสูดสำลักขี้เทาเข้าปอด(Meconium aspiration syndrome)
ความหมาย
ภาวะหายใจลำบากที่เกิดจากการที่ทารกสูดสำลักขี้เทาซึ่งปนในน้ำคร่ำเข้าทางเดินหายใจ ปอด มีความสัมพันธ์กับการขาดออกซิเจนของทารกขณะอยู่ในมดลูก
สาเหตุ
ทารกได้รับออกซิเจนระหว่างที่อยู่ในครรภ์ไม่พอ จะทำให้ทารกถ่ายขี้เทาออกมา
มีการหายใจเข้า และการหายใจเข้าระหว่างที่อยู่ในครรภ์ (ซึ่งเต็มไปด้วยน้ำคร่ำ)
อาการและอาการแสดง
อาการหายใจเร็ว หอบเหนื่อย หายใจลำบาก
มีการดึงรั้งของช่องซี่โครง (retraction)
อาการเขียว อกโป่ง
(barrel chest)
เสียงปอดผิดปกติจะได้ยินเสียง crepitation และ rhonchi
อาจพบมีขี้เทาติดตามเล็บ
ผิวหนังและสายสะดือ ทำให้สายสะดือมีสีเหลือง (yellowish staining)
ปัญหาจากการสูดสาลักขี้เทา
ขี้เทาเข้าไปอุดในท่อทางเดินหายใจและถุงลม
ทารกขาดออกซิเจนและอาจมีถุงลมฉีกขาดเกิด
air leak syndrome และ pneumothorax
แนวทางการรักษาภาวะสูดสำลักขี้เทา
ดูดขี้เทาและน้ำคร่ำออกจากปากและจมูกของทารกให้มากที่สุดก่อนทารกหายใจ
หากมีขี้เทาในน้ำคร่ำประกอบกับทารกหายใจช้าความตึงตัวของกล้ามเนื้อไม่ดีพิจารณาใส่ ETTเพื่อดูดขี้เทาออก
ให้ร่างกายดูดขี้เทาในหลอดลมควรใส่ยางดูดขี้เทาจากกระเพาะอาหารด้วย
NPO
ตรวจarterial blood gas เพื่อประเมินความเป็นกรดของเลือด
ให้ยาปฏิชีวนะเพื่อกำจัดเชื้อที่ปนเข้าไปกับขี้เถ้า
บทบาทการพยาบาลภาวะสูดสำลักขี้เทา
จัดให้ทารกนอนตะแคงศีรษะต่ำเล็กน้อยหรือตะแคงไปด้านใดด้านหนึ่ง
ใช้ลูกสูบยางแดงหรือสายซัคชั่นขนาดเล็กดูดขี้เทาจนกว่าจะหมด
กระตุ้นให้ร้องและดูแลให้ออกซิเจน
รักษาร่างกายทารกให้อบอุ่น
สังเกตอาการผิดปกติโดยเฉพาะการหายใจมากกว่า 60 ครั้งต่อนาทีให้รายงานแพทย์
บอกถึงอาการและความก้าวหน้าของการรักษาพยาบาลทารกให้มารดาและบิดาทราบ
นางสาวธิดารัตน์ แพงวงษ์ รหัสนักศึกษา 602701032