Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การบาดเจ็บจากการคลอด (Birth Injury) - Coggle Diagram

- - - - เกิดจากแรงดันที่กดลงบนศีรษะทารกระหว่างการคลอดท่าศีรษะ
        
        vacuum extraction
    - - ประเมินสภาพร่างกายทารกแรกเกิด
        
        คลำศีรษะทารก จะพบก้อนบวมโน มีลักษณะนุ่ม กดบุ๋ม ขอบเขตไม่ชัดเจน
        
        พบทันทีภายหลังคลอด
    - - สังเกตพบได้ด้านข้างของศีรษะลักษณะการบวมของก้อนโนนี้จะมีความกว้างและมีขนาดโตประมาณไข่ห่าน
        
        ศีรษะมีความยาวมากกว่าปกติ
    - - หายไปได้เองภายหลังคลอด
        ประมาณ 2 -3 วันหลังคลอด
        
        ถ้าเกิดจาก V/E จะหายได้ช้ากว่าเกิดจากการคลอดปกติ
    - - สังเกตลักษณะ ขนาด การเปลี่ยนแปลงอื่นๆ ของก้อนบวมโนที่ศีรษะ
        
        สังเกตอาการเปลี่ยนแปลงทางระบบประสาทของทารก
        
        อธิบายให้มารดาและบิดาเข้าใจถึงอาการที่เกิดขึ้น
        
        บันทึกอาการและการพยาบาล
  - - - ทารกคลอดก่อนกำหนด
        
        ภาวะขาดออกซิเจนเป็นเวลานานในขณะคลอดหรือเกิดภายหลังคลอด
        
        การได้รับอันตรายรุนแรงจาการคลอด
    - - เลือดออกกดศูนย์หายใจทำให้ทารกหายใจลำบาก
        
        ทารกอาจเกิดปัญญาอ่อน (mental retardation)
    - - ประวัติการคลอด
        
        เชิงกรานแม่เล็กกว่าปกติ
        
        ทารกอยู่ในท่า OPP ท่าหน้า หรือท่าก้น
        
        ภาวะ CPD
        
        V/E
        
        ระยะการคลอดยาวนาน
        
        การคลอดเร็ว
    - - Reflex ลดน้อยลงหรือไม่มี โดยเฉพาะ moro reflex จะเสียไป
        
        กำลังกล้ามเนื้อไม่ดี มีอาการอ่อนแรง
        
        มีภาวะซีด หรือมีอาการ cyanosis
        
        ซึม ไม่ร้อง
        
        ดูดนมไม่ดี หรือไม่ยอมดูดนม
        
        ร้องเสียงแหลม
        
        การหายใจผิดปกติ มีหายใจเร็ว ตื้น ช้า ไม่สม่ำเสมอ
        
        กระหม่อมโป่งตึง
        
        ชัก
    - - ถ้ามีความดันในกะโหลกศีรษะสูง อาจได้รับการรักษาโดยเจาะน้ำไขสันหลัง
        
        ให้ความอบอุ่นแก่ร่างกายทารกถ้าตัวเย็น
        
        ดูแลให้ได้รับยาระงับการชัก และให้วิตามินเค
        
        ดูแลให้ออกซิเจนถ้าทารกมีภาวะพร่องออกซิเจน
        
        ดูแลให้ได้รับนมและน้ำอย่างเพียงพอ
    - - ดูแลให้ทารกหายใจสะดวกและได้รับออกซิเจนอย่างเพียงพอ
        จัดให้นอนราบ ศีรษะตะแคงไปด้านใดหน้าหนึ่ง
        ดูดสิ่งคัดหลั่งจากปากและจมูกให้หมด
        
        กรณีที่ให้ออกซิเจน ควรสำรวจปริมาณออกซิเจนที่ทารกได้รับความไม่ควรเกิน 40%
        บันทึกลักษณะพฤติกรรมที่สังเกตเห็น
        
        ดูแลให้ได้รับนมและน้ำที่เพียงพอ
        
        ทดสอบปฏิกิริยาสะท้อนของการดูดกลืน
        
        ระมัดระวังเกี่ยวกับการสำลัก อาเจียน
      - ให้ทารกอยู่ในตู้อบ (incubator)
        
        เตรียมเครื่องมือในการให้ความช่วยเหลือทารกไว้ให้พร้อม
        
        ตรวจสอบสัญญาณชีพ และบันทึกไว้ทุก 2- 4 ชั่วโมง
        
        ป้องกันและไม่ให้ทารกได้รับอันตรายจากการชัก
        
        ดูแลให้ทารกได้พักผ่อน รบกวนทารกให้น้อยที่สุด
        
        ดูแลฉีดวิตามินเค จำนวน 1 มิลลิกรัม
        
        ประคับประคองจิตใจมารดาและบิดา
  - - - มีระยะเวลาการคลอดยาวนาน
        
        ศีรษะทารกถูกกดจากช่องทางคลอด
        
        vacuum extraction
    - - รายที่มีอาการรุนแรง ก้อนโนเลือดมีขนาดใหญ่
        เกิดภาวะ hyperbilirubinemia
        
        อาจเกิดการติดเชื้อจากการดูดเลือดออกจากก้อน
    - - ประวัติการเบ่งคลอดนาน
        
        การช่วยคลอดโดยใช้เครื่องดูดสุญญากาศ
        
        จากการตรวจร่างกายทารก
    - - ให้เห็นชัดเจนหลัง 24 ชั่วโมงหลังคลอด
        
        การบวมจะมีขอบเขตชัดเจน
        
        รายที่เป็นรุนแรงอาจพบอาการแสดงทันที
    - - ถ้าไม่มีภาวะแทรกซ้อน ก้อนโนเลือดจะค่อยๆหายไปเองได้ ภายใน 2 เดือน
        
        แต่ถ้ามีภาวะตัวเหลืองร่วมด้วยและมีระดับบิลลิรูบินในเลือดสูงจำเป็นต้อง phototherapy
        
        รายที่ก้อนเลือดขนาดใหญ่อาจรักษาโดยการดูดเลือดออก
    - - สังเกต ลักษณะ ขนาด และการเปลี่ยนแปลงอื่น ๆ
        
        ให้ทารกนอนตะแคงด้านตรงข้ามกับก้อนโนเลือด
        
        สังเกตอาการซีด การเจาะหาค่า Hct
        
        ดูแลเกี่ยวกับการหาค่า microbilirubin ถ้ามีภาวะตัวเหลือง
        
        อธิบายมารดาและบิดาให้เข้าใจถึงอาการที่เกิดขึ้น
- - - - คลอดท่าก้น
        
        ผู้ทำคลอดดึงทารกออกมา
        
        การคลอดท่าศีรษะที่ไหล่คลอดยาก
    - - ทดสอบ moro reflex พบว่าทารกจะไม่งอแขน
        
        จับแขนขยับทารกจะร้องไห้เนื่องจากรู้สึกเจ็บ
    - - รายที่มีกระดูกหักสมบูรณ์ อาจได้ยินเสียงกระดูกหัก
        ขณะคลอด
        
        แขนข้างที่หักจะมีอาการบวม
        
        ทารกไม่เคลื่อนไหวแขนข้างที่หักเนื่องจากรู้สึกเจ็บ
    - - ไม่รุนแรงตรึงแขนให้
        แนบกับลำตัวเพื่อไม่ให้แขนเคลื่อนไหว 1-2 สัปดาห์
        
        กระดูกแขนหักสมบูรณ์ จับแขนตรึงกับผนังทรวงอก ศอกงอ 90 องศาแขนส่วนล่างและมือทาบขวางลำตัวใช้ผ้าพันรอบแขนและลำตัว
        
        ใส่เฝือกอ่อนจากหัวไหล่ถึงสันหมัด
  - - - รคลอดท่าก้น
        
        ผู้ทำคลอดดึงขาทารกขณะที่ติดอยู่ที่ทางเข้าเชิงกราน
    - - ทดสอบ moro reflex พบว่าทารกไม่ยกขา
        
        ทารกจะไม่เคลื่อนไหวขาข้างที่หัก
    - - อาจได้ยินเสียงกระดูกหักขณะทารกคลอด
        
        ขาทารกมีอาการบวมเนื่องจาก
        เลือดเข้าไปในกล้ามเนื้อใกล้เคียงบริเวณที่หัก
    - - ถ้ากระดูกไม่หักแยกจากกัน ใส่เฝือกขายาว ประมาณ 3 -4 สัปดาห์
        
        ถ้ากระดูกหักแยกจากกัน รห้อยขาทั้งสองข้างไว้กับราวที่ขวางปลายเตียง ขาเหยียดตรง ให้ก้นและสะโพกลอยจากพื้นเตียง นาน 2-3 สัปดาห์
  - - - คลอดทารกท่าศีรษะที่ไหล่คลอดยาก
        
        ทารกตัวโตหรือคลอดท่าก้น
        
        ผู้ทำคลอดดึงแขนออกมา
    - - ทดสอบ moro reflex พบว่าแขนทั้งสองข้างของทารก
        เคลื่อนไหวไม่เท่ากัน
        
        ถ้าคลำตรงบริเวณที่หักอาจได้ยินเสียงกรอบแกรบ
    - - เคลื่อนไหวแขนข้างที่กระดูกไหปลาร้าหักน้อยหรือไม่เคลื่อนไหวเลย
        
        มีอาการหงุดหงิดหรือร้องไห้เมื่อสัมผัสบริเวณที่กระดูกหัก
        
        อาจพบว่ามีอาการบวมห้อเลือด
        
        ปมประสาทใต้ไหปลาร้า (brachial plexus) ของทารกอาจได้รับอันตราย
    - - ส่วนใหญ่หายได้เองค่อนข้างเร็ว
        
        รักษาโดยให้แขนและไหล่ด้านที่กระดูกไหลปลาร้าหักอยู่นิ่งๆ กลัดแขนเสื้อติดกับตัวเสื้อประมาณ 10 – 14 วัน
- - - - คลอดยาก
        
        ใช้คีมช่วยคลอดทำให้กดเยื่อประสาทสมองคู่ที่ 7
    - - สังเกตสีหน้าของทารกเวลานอน เวลาร้องไห้หรือแสดงสีหน้าท่าทาง
    - - มีอาการอัมพาตชั่วคราวของกล้ามเนื้อใบหน้ามักเป็นด้านเดียว
        
        ใบหน้าด้านที่เป็นไม่มีการเคลื่อนไหว
        
        ลืมตาได้เพียงครึ่งเดียว ตาปิดไม่สนิท
        
        ปากข้างที่เป็นจะถูกดึงลงมาทำให้มุมริมฝีปากล่างตก
        
        ไม่มีรอยย่นที่หน้าฝาก
        
        หน้าเบี้ยวไปข้างที่ดี
    - - ถ้าประสาทที่เลี้ยงใบหน้าเพียงถูกกดอาจหายไปได้เองภายใน 2-3 วัน
        
        แต่ถ้าเส้นประสาทขาดต้องได้รับการทำศัลยกรรมซ่อมประสาท
    - - ดูแลไม่ให้ดวงตาของทารกได้รับอันตราย
        
        ล้างตาทารกให้สะอาด
        
        หยอดตาทารกด้วยน้ำตาเทียม
        ดูแลให้ทารกได้รับอาหารเหมาะสมตามความต้องการของทารก
        
        ทารกที่กินนมมารดา สอนวิธีการให้นม โดยให้มารดาบีบ
        บริเวณลานหัวนมเพื่อช่วยให้น้ำนมไหล ทารกไม่ต้องใช้แรงดูดมาก
        
        ทารกที่ได้รับนมจากขวดนม ควรใช้หัวนมยางที่นุ่ม
        
        บันทึกจำนวนนมที่ทารกได้รับในแต่ละครั้ง ปฏิกิริยาดูดกลืน
        ดูแลให้ทารกได้รับการตอบสนองด้านจิตใจ
        
        ให้ความรัก ความสนใจประเมินความต้องการของทารกอย่างต่อเนื่อง
        ดูแลบรรเทาความวิตกกังวลของมารดาและบิดา
        
        อธิบายลักษณะอาการ และแผนการดูแลรักษาให้เข้าใจ
        
        สาธิตวิธีการดูแลดวงตา การให้นมทารก
        
        ส่งเสริมให้มารดาและบิดาอุ้มและโอบกอดทารก
        
        วางแผนการจำหน่ายทารกกลับไปดูแลที่บ้านร่วมกัน
  - - - สาเหตุ
        
        ข่ายประสาท Brachial ถูกดึงหรือกด
        
        พบในทารกที่คลอดโดยมีส่วนนำเป็นก้นหรือคลอดยากบริเวณแขนหรือไหล่
      - อาการและอาหารแสดง
        
        มีอัมพาตของแขน กล้ามเนื้อแขนข้างที่เป็นจะอ่อนแรง
        
        ศอกเหยียด แขนช่วงล่างหมุนเข้าด้านใน มือคว่ำ
        
        ทารกจึงสามารถขยับข้อมือ และมือได้ตามปกติ กำนิ้วมือได้