Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ยากระตุ้นระบบประสาทซิมพาเทติก ( Adrenergic drugs) - Coggle Diagram
ยากระตุ้นระบบประสาทซิมพาเทติก
( Adrenergic drugs)
กลุ่ม Catecholamines
ได้แก่
NE
DA
Epiephrine
Dobutamine
ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา
ยาออกฤทธิ์การกระตุ้นระบบประสาทซิมพาเทติก ออกฤทธิ์ต่อ α และ β - recetor
ประกอบด้วย
เพิ่มระดับน้ำตาลในเลือด เพิ่มการสลายเนื้อเยื่อไขมัน
ตับอ่อนลดการหลั่ง insulin
เพิ่มอัตราการเต้นและแรงบีบของกล้ามเนื้อหัวใจ
ทำให้ตื่นตัวและลดความอยากอาหาร
ทำให้เกิดการคลายตัวของกล้ามเนื้อหลอดลม ทางเดินอาหาร และกล้ามเนื้อมดลูก
ทำให้รูม่านตาขยาย เพิ่มการสร้างน้ำลูกตา
กระตุ้นกล้ามเนื้อเรียบของหลอดเลือดให้หดตัว
ได้แก่
Epinephrine (( Adrenaline )
กลไกลการออกฤทธิ์
ออกฤทธฺ์กระตุ้น α และβ - receptor
ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา
กล้ามเนื้อทางเดินหายใจคลายตัว หลอดลมขยายตัว
ภายในร่างกายทำให้กลูโคสและแคลโทสในเลือดสูง
ทำให้กล้ามเนื้อเรียบของทางเดินอาหารคลายตัว กล้ามเนื้อหัวรูดบีบตัว
มีฤทธิ์กระตุ้นสมอง
มีฤทธิ์แรงที่การบีบหลอดเลือดและกระตุ้นหัวใจ เนื่องจากมีฤทธิ์กระตุ้นกล้ามเนื้อหัวใจโดยตรง
การนำไปใช้ทางคลินิก
ใช้เป็นยาลดการหดเกร็งของหลอดลม เช้น อาการแพ้อย่างเฉียบพลับ หอบหืด
ใช้เพื่อห้ามเลือด
ใช้ในภาวะหัวใจหยุดเต้น
ใช้ผสมยาชาเฉพาะที่
Norepinephrine / Noradrenaline ( Levophed )
ออกฤทธิ์เช่นเดียวกับ Epinephrine โดยกระตุ้นที่ α1 และβ1 - receptor แต่มีความชอบ α - receptor สูงกว่า
ทำให้หลอดเลือดหดตัว เพิ่มอัตราการเต้นของหัวใจ
ใช้ในการรักษาโรคความดันโลหิตต่ำอย่างรุนแรง ภาวะช็อกจากการติดเชื้อในกระแสเลือด
Dopamin (DA)
เป็น Nerotramsmitter ในสมอง
การออกฤทธิ์ตามขนาดของยา
กลาง = เพิ่มการบีบตัวของหัวใจ
สูง = ทำให้เกิดหลอดเลือดหดตัว
ต่ำ = เพิ่มปริมาณเลือดไปเลี้ยงที่ไต
Dobutamine
มีโครงสร้างคล้าย DA มีฤทธิ์ α1 และβ agonist
มีฤทธิ์โดยรวมทำให้หลอดเลือดขยายตัว
ไม่มีผลต่อ D1 recertor ที่ไต
ผลข้างเคียงของยา
หัวใจเต้นผิดจังหวะ เจ็บหน้าอก
tissue necrosis
เกิดความวิตก ปวกศรีษะ อาการสั่น อาจเกิด cerebral hemorrhage
Alpha - adrenergic agonist ( α - agonist)
Alpha - 1 agonist
ออกฤทธิ์เฉพาะเจาะจงที่ α1 - adrenergic receptor
phenylephrine
ทำให้กล้ามเนื้อเรียบของหลอดลมหดตัว
ยาแบบทานและแบบพ่น ทำให้หลอดเลือดในเยื่อเมือกในโพรงจมูกหดตัว
ใช้เป็นยาหยอดขยายม่านตา
แบบพ่นจมูกอาจทำให้เกิดอาการดื้อยา
Midodrine
ทำให้หลอดเลือดหดตัว ความดันโลหิตเพิ่มขึ้น
ใช้ในผู้ป่วยที่มีอาการ postural hypotension
Alpha - 2 agonist
ออกฤทธิ์เฉพาะเจาะจงที่ α2 - adrenergic receptor
clonidine
เป็นยาลดความดันโลหิต
รักษาอาการขาดเหล้า หรืออาการถอนพิษ
ผลข้างเคียง ง่วง ซึมเศร้า ปากแห้ง ท้องผูก เบื่ออาหาร ความดันโลหิตสูงเฉียบพลัน
Beta - adrenergic agonist
β2 adrenergic agonist
ยาขยายหลอดลมชนิดออกฤทธิ์สั้น (SABAs)
ออกฤทธิ์เร็วภายใน 15 นาที
ยับยั้งมดลูกบีบตัวใช้ในการชะลอหรือป้องกันการคลอดก่อนกำหนด
ได้แก่ Salbutamol
ยาขยายหลอดลมชนิดออกฤทธิ์ยาว (LABAs)
ออกฤทธิ์ยาวนานกว่า 12 ชั่วโมง
ใช้ในโรคหืด และ COPD
ได้แก่ Sameterol และ formoterol
อาการข้างเคียง
ตัวสั่น
หัวใจเต้นเร็ว
ใจสั่น
β3 adrenergic agonist
Mirabegron
ออกฤทธิ์เฉพาะ β3-receptor เท่านั้น
รักษาอาการกลั้นปัสสาวะไม่ได้
Indirect - acting and mixed - type adrenergic agonist
ephedrine and pseudoephedrine
ephedrine
ไม่ได้ใช้ทางคลินิกแล้ว
pseudoephedrine
ใช้เป็นยาลดน้ำมูกและอาการคัดจมูก
ผลข้างเคียงของยาคือ ความดันโลหิตสูง นอนไม่หลับ หัวใจเต้นเร็ว
Amphetamine
เป็นยาเสพติดประเภทที่ 1
ทำให้หัวใจเต้นเร็ว ครื้นแครง ก้าวร้าว ประสาทหลอน
ถ้าติดจะทำให้ต้องการยามากขึ้นเรื่อยๆ
ประโยชน์ทางคลินิก
เป็นยาขยายหลอดลม
Anaphylaxis
ลดความดันในลูกตา
ใช้ในภาวะช็อก
ช่วยลดความดันโลหิต
กระตุ้นแรงบีบตัวและอัตราการเต้นของหัวใจ
ลดการคลั่งหรือบวมของเนื่อเยื่อในโพรงจมูก