Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การส่งเสริมสุขอนามัยและการพักผ่อนนอนหลับ - Coggle Diagram

- - - - การอาบน้ าที่ห้องน้ำ
        (Bathing in bath room/ Shower)
      - การอาบน้ำผู้ป่วยบนเตียงเฉพาะบางส่วน
        (Partial bath)
      - การอาบน้ำผู้ป่วยบนเตียงชนิดสมบูรณ์
        (Complete bed bath)
      - การนวดหลัง
        (Back rub or back massage)
    - - ปากและฟันสะอาด มีความชุ่มชื่น
      - กำจัดกลิ่นปาก ลมหายใจสดชื่น ป้องกันฟันผุ
      - ลดการอักเสบของเหงือก กระพุ้งแก้ม
      - สังเกตฟัน เหงือก กระพุ้งแก้มลิ้น มีแผล หรือการติดเชื้อ หรือเลือดออก หรือฝ้าในช่องปาก
    - - จุดประสงค์
        
        ให้เล็บสะอาด และสุขสบาย
        
        ป้องกันการเกิดเล็บขบ
    - - จุดประสงค์
        
        กำจัดขี้ตา ทำให้ดวงตาสะอาด
        
        ส่งเสริมภาพลักษณ์ของผู้ป่วย
        
        ความสุขสบายของผู้ป่วย
    - - จุดประสงค์
        
        กำจัดสิ่งสกปรกภายในช่องหู
        
        ทำความสะอาดใบหูและหลังใบหู
    - - จุดประสงค์
        
        กำจัดสิ่งขับถ่ายและสิ่งสกปรกภายในจมูก
        
        ป้องกันสารคัดหลั่งแห้งยึดขนจมูกกับสายที่คาไว
        
        ป้องกันการเกิดแผลกดทับที่ด้านในรูจมูกจากสายที่คาไว้
    - - วัตถุประสงค์
        
        ขจัดความสกปรกและสารที่ใส่บนผม และหนังศีรษะเพื่อการตรวจรักษา
        
        ความสุขสบายและสดชื่นของผู้ป่วย
        
        ส่งเสริมภาพลักษณ์ของผู้ป่วยและรู้สึกมีความมั่นใจ
    - - จุดประสงค์
        
        ลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อของระบบทางเดินปัสสาวะในผู้ป่วยที่ได้รับการสวนปัสสาวะคาไว้
        
        เสริมสร้างความสุขบายให้กับผู้ป่วย
        
        กำจัดสิ่งขับถ่าย สิ่งสกปรก และกลิ่นไม่พึงประสงค์
    - - การวินิจฉัยทางการพยาบาล (Nursing diagnosis)
      - การวางแผนการพยาบาล (Planning)
      - การปฏิบัติการพยาบาล (Implementation)
      - การประเมินผลการพยาบาล (Evaluation)
      - การประเมินผู้ป่วย (Health assessment)
- - - - Absolute bed rest
        
        เป็นการพักผ่อนโดยให้ผู้ป่วยนอนอยู่บนเตียง ไม่ให้ร่างกายออกแรงในกิจกรรมใด ๆ
      - Bed rest
        
        เป็นการพักผ่อนโดยให้ผู้ป่วยนอนอยู่บนเตียง สามารถทำกิจกรรมประจำวันได้ตามความสามารถของผู้ป่วย
    - - การพักกิจกรรมการทำงานของร่างกาย หรือการพักการทำงานของอวัยวะต่าง ๆ โดยนั่งเฉย ๆ ชั่วขณะหนึ่ง
      - ผ่อนคลาย และมีความสงบทั้งจิตใจและร่างกาย รวมถึงความไม่วิตกกังวล สงบหรือผ่อนคลายโดยไม่มีความเครียดทางอารมณ์
  - - - เป็นช่วงที่กล้ามเนื้อต่าง ๆ ของร่างกายแทบจะหยุดการทำงานกันหมด แต่ระบบการทำงานของหัวใจ กระบังลมเพื่อการหายใจ กล้ามเนื้อตา และกล้ามเนื้อเรียบ
      - ช่วงเวลาหลับฝันนี้จะกินเวลาประมาณ 30 นาที หลังจากผ่านช่วงหลับฝันไปแล้ว
      - จะกลับเริ่มที่ระยะที่ 1 ของ NREM ใหม่ หมุนเวียนอย่างนี้ไปเรื่อย โดยแต่ละรอบจะใช้เวลา 80-120 นาที
      - ในคืนหนึ่งที่เรานอนจะหมุนผ่านวงจรแบบนี้ไปหลายรอบขึ้นกับระยะเวลาการนอน
        บางคืนจึงฝันได้หลายเรื่อง
      - ในขณะที่นอนงร่างกายจะมีการขับเหงื่อออกเพิ่มมากขึ้น ปัสสาวะมีสีเข้มขึ้น
        แต่มีสิ่งต่อไปนี้ลดลง
        
        อัตราการเต้นของชีพจรจะลดลง 10-30 ครั้งต่อนาที
        
        การหายใจจะลดลง หายใจลึกและอัตราไม่สม่ำเสมอ
        
        ความดันเลือดซิสโตลิค (systolic) จะลดลง 20-30 mmHg ขณะหลับสนิท
        
        กล้ามเนื้อและเส้นเอ็นต่าง ๆ คลายตัว
        
        อุณหภูมิของร่างกายลดลง 0.5-1.0 องศาฟาเรนไฮด์
        
        ความเจ็บปวด การได้ยิน การสัมผัส กลิ่น และการมองเห็นจะลดลง
        
        การผลิตความร้อนลดลง ร้อยละ 10-15
        
        ตากลอกขึ้น หรือเหมือนลืมตา รูม่านตาหดตัว
        
        ปริมาณปัสสาวะลดลง
    - - ระยะที่ 1 (เริ่มมีความง่วง)
        
        เป็นช่วงเริ่มหลับที่เปลี่ยนจากการตื่นไปสู่ การนอน ในคนทั่วไปใช้เวลาตั้งแต่ 30 วินาที - 7 นาที เป็นสภาพที่แม้จะได้รับการกระตุ้นเพียงเล็กน้อยก็จะตื่น
      - ระยะที่ 2 (หลับตื้น)
        
        การหลับในช่วงต้น เป็นสภาพที่ไม่ได้ยินเสียงรบกวนจากภายนอก เป็นระยะแรกที่มีการหลับอย่างแท้จริง แต่ยังไม่มีการฝัน ระยะนี้จะถูกปลุกให้ตื่นได้โดยง่าย
      - ระยะที่ 3 (หลับปานกลาง)
        
        ทั้งคลื่นสมองและชีพจรจะเต้นช้าลง ความมีสติรู้ตัวจะหายไป การเคลื่อนไหวของตาจะหยุดลง
        แม้ได้รับสิ่งเร้าจากภายนอกก็จะไม่ตื่นโดยง่าย ขั้นนี้จะใช้เวลาประมาณ 20 - 30 นาที
      - ระยะที่ 4 (หลับลึก)
        
        เป็นช่วงหลับสนิทของการนอน ใช้เวลา 30 - 50 นาที หากว่าร่างกายนอนหลับโดยปราศจากระยะที่ 4 อาจมีการนอนละเมอหรือฝันร้ายได้ อุณหภูมิร่างกายและความดันโลหิตจะลดลง อัตราการเต้นของหัวใจลดลง 60 ครั้งต่อนาที
  - - - เมื่อยล้า
      - อาเจียน
      - ท้องผูก
      - คลื่นไส้
      - ปวดศีรษะ
      - วิงเวียนเหมือนบ้านหมุน
      - ความทนต่อความเจ็บปวดลดลง
    - - เซื่องซึม
      - หงุดหงิด
      - โมโหง่าย
      - หวาดระแวง
      - หูแว่ว
      - ไม่สามารถควบคุมหรือยับยั้งพฤติกรรมก้าวร้าวของตนเองได้
    - - ทำให้การปฏิบัติกิจกรรมในช่วงกลางวันลดลง
      - สมาธิไม่ดี
      - แก้ไขปัญหาได้ช้า
    - - การมีปฏิสัมพันธ์ในครอบครัวและสังคมลดลง
      - ความมั่นใจในการท างานลดลง
      - ใช้ระบบบริการทางด้านสุขภาพเพิ่มขึ้น
  - - - ปัจจัยส่วนบุคคล
        
        อายุ
        
        เพศ
      - ความไม่สุขสบาย
        
        ท่านอนที่ไม่เหมาะสม
        
        อาการคลื่นไส้ อาเจียน
        
        การใส่สายยางและท่อระบายต่าง ๆ
        
        ภาวะไข้หลังผ่าตัด
        
        ความเจ็บปวด
      - ความวิตกกังวล
        
        การสูญเสียบทบาทหน้าที่ทางครอบครัวและสังคม
        
        การไม่สามารถช่วยเหลือตนเองได้เหมือนปกติ
        
        ความไม่คุ้นเคยต่อการนอนโรงพยาบาล
    - - เสียง
        
        เสียงที่เกิดจากกิจกรรมการพยาบาลดูแลผู้ป่วยของพยาบาลทั้งทางตรงและทางอ้อม
        
        เสียงเครื่องคำนวณหยดน้ำเกลือ
        
        เครื่องช่วยหายใจ
        
        เสียงอุปกรณ์การแพทย์
        
        เสียงจากเจ้าหน้าที่
        
        เสียงรบกวนจากผู้ป่วยอื่น
      - อุณหภูมิ
        
        อุณหภูมิต่ำจะมีผลลดการนอนหลับระยะ REM มากกว่าอุณหภูมิสูง
        
        อุณหภูมิจากสิ่งแวดล้อมส่งผลกระทบต่ออุณหภูมิภายในร่างกายโดยตรง
        
        อุณหภูมิห้องที่ต่ำกว่า 23.9 องศาเซลเซียส ทำให้ตื่นบ่อยขึ้น
        
        อุณหภูมิห้องที่ต่ำกว่า 12.2 องศาเซลเซียสทำให้เกิดความไม่สุขสบาย
      - แสง
        
        การเปิดไฟเพื่อให้การพยาบาลบ่อยครั้งเป็นการรบกวนการนอนหลับของผู้ป่วย
        
        การเปิดไฟไว้ตลอดเวลา ทำให้การรับรู้ความแตกต่างของเวลากลางวันและกลางคืนลดลง
      - ความไม่คุ้นเคยต่อสถานที่สิ่งแวดล้อมของโรงพยาบาล
        
        ผู้ป่วยรู้สึกอึดอัดไม่สุขสบาย
        
        เตียงนอนเป็นปัจจัยรบกวนการนอนหลับถึงร้อยละ 44
        
        การเปลี่ยนที่นอนเกิดความไม่คุ้นเคยต่อสถานที่
      - กิจกรรมการรักษาพยาบาล
        
        การพลิกตะแคงตัว
        
        การให้ยากินและฉีด
        
        การให้อาหารและการตรวจวัดสัญญาณชีพ
      - อาหาร
        
        การรับประทานอาหารที่มีสารทริพโทแฟ็น (tryptophan) ซึ่งมีอยู่ในนมจะส่งเสริมการนอนหลับ
        
        เครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของคาเฟอีน จะมีฤทธิ์กระตุ้นและคงไว้ในร่างกาย 3-5 ชั่วโมง ซึ่งมีผลต่อการหลับและการตื่น
      - ยา
        
        ยาที่รบกวนการนอนหลับ
        
        ยาบาบิทูเรต (barbiturates) เกิดฝันร้ายและภาพหลอน
        
        ยาปิดกั้นเบต้ารีเซฟเตอร์ (beta-blocker drug) ทำให้เกิดฝันร้าย
        
        ยาคอร์ติโคสเตียรอยด์ (corticosteroids) รบกวนการนอนหลับและทำให้นอนไม่หลับ
        
        ยาขยายหลอดลม ทำให้นอนหลับยากและรบกวนการนอนหลับ
        
        ยาต้านอาการซึมเศร้า (antidepressant) รบกวนการนอนหลับในระยะ REM ทำให้แขนหรือขากระตุกเป็นระยะขณะนอนหลับเพิ่มขึ้น
  - - - การนอนหลับไม่เพียงพอชั่วคราว (Transient insomnia)
        
        เป็นการนอนหลับไม่เพียงพอเป็นช่วงเวลาสั้น 3- 5 วัน
      - การนอนหลับไม่เพียงพอระยะสั้น (Short term insomnia)
        
        เป็นการนอนหลับไม่เพียงพอเป็นระยะเวลาไม่เกิน 3 สัปดาห์
      - การนอนหลับไม่เพียงพอแบบเรื้อรัง (Chronic insomnia)
        
        เป็นการนอนหลับไม่เพียงพอเกิดขึ้นนานกว่า 1 เดือนขึ้นไป
        
        สาเหตุเกิดจาก
        
        โรคทางจิตเวช
        
        ภาวะวิตกกังวล
        
        โรคทางอายุรกรรม
        
        วัยทอง
        
        โรคสมองเสื่อม
        
        โรคหอบหืด
        
        อาการปวด
        
        อาการข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์ของยารักษาโรคบางชนิด
        
        คาเฟอีน
        
        ยาแอมเฟตามีน
        
        สเตียรอยด
        
        โรคของการนอนหลับโดยตรง
        
        อาการขากระตุกเป็นพัก ๆระหว่างหลับ
        
        การหยุดหายใจเป็นพัก ระหว่างหลับ
    - - เป็นการนอนหลับมากหรือง่วงนอนมากกว่าปกติ
        
        หลับ ในห้องประชุม
        
        หลับขณะรับประทานอาหาร
        
        หลับขณะขับรถยนต์
    - - ความผิดปกติที่เกิดขึ้นในช่วงจากหลับมาตื่น หรือจากตื่นมาหลับ
        
        ละเมอพูด
        
        ศีรษะโขกกำแพง
        
        อาการขากระตุกขณะกำลังหลับ
      - กลุ่มอาการที่เกิดขึ้นขณะหลับชนิดที่มีการกรอกตา
        
        ภาวะฝันร้าย
        
        ภาวะผีอำ
      - ความผิดปกติของการตื่น (around disorder)
        
        อาการสับสน
        
        ละเมอเดิน
        
        ฝันร้าย
      - กลุ่มอื่น ๆ
        
        การปัสสาวะรดที่นอนขณะหลับ
        
        การกรน
        
        การนอนกัดฟัน
        
        การไหลตาย
    - - ผลจากการนอนไม่เพียงพอในการนอนชนิด NREM
        
        เมื่อยล้า
        
        คลื่นไส้
        
        อาเจียน
        
        ท้องผูก
      - ผลจากการนอนไม่เพียงพอในการนอนชนิด REM
        
        ความคิดบกพร่อง
        
        การรับรู้บกพร่อง
        
        ประสาทหลอน
      - ผลในภาพรวม
        
        การทำงานของร่างกายขาดประสิทธิภาพ
        
        อ่อนล้า
        
        ขาดสมาธิ
  - - - เสียง
      - กลิ่น
      - อุณหภูมิ
      - แสงสว่าง
      - ความพร้อมของอุปกรณ์
      - ความเป็นส่วนตัว
      - ความสะอาด
      - ความอบอุ่น
    - - Dorsal position (supine position) เป็นท่านอนหงายราบ
      - Fowler’s position เป็นท่านอนราบศีรษะสูง 30-90 องศา
      - Lateral position เป็นท่านอนตะแคง
      - Prone position เป็นท่านอนคว่่ำ
      - Sitting position เป็นท่านั่งที่สุขสบายส าหรับผู้ป่วย