Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 1 การดูแลสุขภาพแบบข้ามวัฒนธรรม - Coggle Diagram
บทที่ 1 การดูแลสุขภาพแบบข้ามวัฒนธรรม
1.1 ความหมายของวัฒนธรรม
1.1.2 ความสําคัญของวัฒนธรรม
4)ทําให้เกิดความสงบเรียบร้อยในสังคม เพราะวัฒนธรรมคือกรอบหรือแบบแผนของ การดํารงชีวิต
5)ทําให้มีพฤติกรรมเป็นแบบเดียวกัน
3)ทําให้มีความรู้สึกเป็นพวกเดียวกันและให้ความร่วมมือกันได้
6)ทําให้เข้ากับคนพวกอื่นในสังคมเดียวกันได้
2)การศึกษาวัฒนธรรมจะทําให้เข้าใจชีวิตความเป็นอยู่ ค่านิยมของสังคม เจตคติความคิดเห็นและความเชื่อถือของบุคคลได้อย่างถูกต้อง
7)ทําให้มนุษย์มีสภาวะที่แตกต่างจากสัตว์
1)วัฒนธรรมเป็นเครื่องกําหนดความเจริญหรือความเสื่อมของสังคม
และเป็นเครื่องกําหนดชีวิตความเป็นอยู่ของคนในสังคม
ลักษณะพื้นฐานที่สําคัญ
3)วัฒนธรรมมีพื้นฐานมาจากการใช้สัญลักษณ์ (Symbol)
4)วัฒนธรรมเป็นองค์รวมของความรู้และภูมิปัญญา
2)วัฒนธรรมเป็นสิ่งที่มนุษย์เรียนรู้ (Culture is learned)
5)วัฒนธรรมคือกระบวนการที่มนุษย์นิยาม
ความหมายให้กับชีวิตและสิ่งต่างๆ
1)วัฒนธรรมเป็นความคิดร่วม (Shared ideas)
6)วัฒนธรรมเป็นสิ่งที่ไม่หยุดนิ่ง
มีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา
1.1.1องค์ประกอบของวัฒนธรรม
2)องค์การหรือสมาคม (Organization หรือAssociation)
3)องค์พิธีหรือพิธีการ(Usage หรือCeremony)
1)องค์วัตถุ (Material)
4)องค์มติหรือมโนทัศน์ (Concepts)
2 ประเภท
1)วัฒนธรรมทางวัตถุ (material culture)
2)วัฒนธรรมที่ไม่ใช่วัตถุ (non-material culture)
1.2. คุณค่า ความเชื่อ ค่านิยมทางสังคม
ที่มีผลต่อหลักการในการดําเนินชีวิตได้
1.2.1 ประเภทของความเชื่อ
2) ความเชื่อขั้นพื้นฐานของบุคคล
เกิดจากประสบการณ์ตรง
เกิดจากการแลกเปลี่ยนพบปะสังสรรค์
3) ความเชื่อแบบประเพณี
1) ความเชื่อในสิ่งปรากฏอยู่จริง
4) ความเชื่อแบบเป็นทางการ
ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความเชื่อ
2) ปัจจัยทางสังคมและวัฒนธรรม
3) ปัจจัยทางด้านบุคคล
1) ปัจจัยทางด้านจิตวิทยา
ความเชื่อเกี่ยวกับสาเหตุของ
การเกิดโรและวิธีการดูแลสุขภาพ
2) ความเชื่อแบบพื้นบ้านและวิธีการดูแลสุขภาพ
3) ความเชื่อแบบการแพทย์แผนตะวันตกและวิธีการดูแลสุขภาพ
1) ความเชื่อแบบอํานาจเหนือธรรมชาติและวิธีการดูแลสุขภาพ
4) ความเชื่อและการดูแลสุขภาพในช่วงเปลี่ยนผ่านสถานการณ์ชีวิต
5) ความเชื่อและการดูแลสุขภาพเกี่ยวกับความชรา
6) ความเชื่อและการดูแลสุขภาพเกี่ยวกับความตาย
1.2.2 ค่านิยมทางสังคม
ค่านิยมทางสังคมถือได้ว่าเป็นวัฒนธรรมที่กําหนดพฤติกรรมของสมาชิกสังคมนั้นๆ โดยตรง ทุกสังคมจึงมีระบบค่านิยมของตนเอง ซึ่งถือเป็นลักษณะเฉพาะที่คนในสังคมนั้นๆ ยึดถือว่ามีคุณค่าร่วมกัน
ปัจจัยทางสังคม
3) สถาบันศาสนา บุคคล
และหน่วยงานของศาสนาต่างๆ
4) สังคมวัยรุ่นและกลุ่มเพื่อน
2) โรงเรียน
5) สื่อมวลชน
1)ครอบครัว
6) องค์การของรัฐบาล
ความสัมพันธ์ระหว่างวัฒนธรรมกับการดูแลสุขภาพ
2) ขนบธรรมเนียมประเพณีที่ไม่ได้ให้ประโยชน์
เช่น ห้ามหญิงมีครรภ์กินกล้วยแผด
3) ขนบธรรมเนียมประเพณีที่ไม่แน่ว่าให้คุณหรือโทษ
เช่น สังคมแอฟริกันบางสังคมให้เด็กกินดินหรือโคลน
1)ขนบธรรมเนียมประเพณีที่ส่งเสริมสุขภาพ เช่น การให้ทารกกินนมแม่นานถึง 2 ปี หรือการห้ามหญิงหลังคลอดบริโภคน้ําดิบ
4) ขนบธรรมเนียมประเพณีที่ให้โทษ
เช่น การรับประทานอาหารสุก ๆ ดิบ ๆ
เป็นสาเหตุโรคพยาธิ โรคอุจจาระร่วง
แนวทางการดูแลสุขภาพที่เกิดขึ้นเป็นวัฒนธรรม
ของการดูแลสุขภาพของประชาชน
2)ระบบการดูแลสุขภาพภาคพื้นบ้าน (Folk sector of care)
3)ระบบการดูแลสุขภาพภาคประชาชน (Popular health sector)
1)ระบบการดูแลสุขภาพภาควิชาชีพ (Professional health sector)
1.3. วัฒนธรรมการดูแลสุขภาพและการแสวงหาการรักษาประชาชนในภูมิภาคต่างๆ ของโลก
1.3.1 แนวคิดเกี่ยวกับวัฒนธรรมกับการดูแลสุขภาพ
ความคิด ความเชื่อเกี่ยวกับสุขภาพที่เชื่อมโยงตั้งแต่การดูแลสุขภาพตัวเอง การดูแลสุขภาพแบบพื้นบ้าน ไปจนถึงการดูแลสุขภาพที่อาศัยความรู้วิทยาการหรือเทคโนโลยีทางการแพทย์สมัยใหม่
ครอบคลุมการดูแบสุขภาพทั้ง 4 มิติ
ป้องกันไม่ให้เกิดการเจ็บป่วยหรือพิการ
ดูแลรักษาสุขภาพเมื่ออยู่ในภาวะเจ็บป่วยเป็นโรค
ส่งเสริมสุขภาพให้สมบูรณ์แข็งแรง ปราศจากโรคภัยไข้เจ็บ
ฟื้นฟูสุขภาพให้เข้าสู่ภาวะปกติ
1.3.3ความสัมพันธ์ระหว่างวัฒนธรรมกับการดูแลสุขภาพ
Knowledge
องความรู้เหล่านี้สามารถศึกษาได้จาก ศาสตร์ต่าง ๆ
องค์ความรู้พื้นฐานทางวัฒนธรรมยังรวมไปถึงลักษณะเฉพาะ
การมีองค์ความรู้เกี่ยวกับวัฒนธรรม (cultural knowledge)
Encounter
ความสามารถในการเผชิญและจัดการกับวัฒนธรรม (cultural encounter)
การหาประสบการณ์โดยการเข้าไปอยู่ร่วม ในสังคมต่างวัฒนธรรม
จึงเป็นสิ่งสําคัญเพราะ ประสบการณ์ในลักษณะนี้
จะช่วยให้เกิดการเรียนรู้จากประสบการณ์ตรง
Skill
การมีทักษะเกี่ยวกับวัฒนธรรม (cultural skill)
Desire
ความปรารถนาที่จะมีสมรรถนะทางวัฒนธรรม (cultural desire)
เป็นขั้นที่สูงที่สุดของสมรรถนะทางวัฒนธรรม
Awareness
การตระหนักรู้เกี่ยวกับวัฒนธรรม (cultural awareness)
หากบุคลากรสุขภาพ (พยาบาล) ยังไม่เข้าใจ
ลึกซึ้งในวัฒนธรรมตนเอง ก็มีโอกาสที่จะเกิดพฤติกรรม
การบริการ ที่ไม่เหมาะสมต่อผู้ใช้บริการต่างวัฒนธรรม ได้
1.3.2 ประเภทของวัฒนธรรมกับการดูแลสุขภาพ
1)วัฒนธรรมการดูแลสุขภาพในสภาวะปกติ
วัฒนธรรมเกี่ยวกับการส่งเสริมสุขภาพ
วัฒนธรรมเกี่ยวกับการป้องกันโรค
2) วัฒนธรรมการดูแลสุขภาพในสภาวะเจ็บป่วย
วัฒนธรรมเกี่ยวกับการรักษาโรค
วัฒนธรรมเกี่ยวกับการฟื้นฟูสมรรถภาพ