Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ยาที่ใช้ในระบบประสาทอัติโนมัติ - Coggle Diagram

- - - - Metopholol และ Atenolol
        
        รักษาโรคความดันโลหิตสูง หัวใจเต้นผิดจังหวะ ภาวะเจ็บหน้าอก
        
        ห้าม ใช้ยานี้กับผู้ป่วยที่มีอัตราการเต้นของหัวใจช้ากว่า 45 ครั้ง/นาที
    - - หลอดลมตีบแคบ
      - หัวใจเต้นผิดจังหวะและชักนำให้เกิดได้เมื่อหยุดยากระทันหัน
      - Propranolol ทำให้หัวใจเต้นช้า
      - เกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ
    - - Propranolol
        
        ลดอาการใจสั่น ลดอาการตื่นเต้นง่ายทำให้เกิดภาวะสงบ
        
        รักษาหัวใจเต้นผิดจังหวะ
        
        ใช้รักษาความดันโลหิตสูง
  - - - ทำให้ลดความดันโลหิตได้ดีและรวดเร็ว
      - รักษาความดันโลหิตสูงที่มีโรคต่อมลูกหมากโตร่วมด้วย
      - ทำให้เกิดการคลายตัวของกล้ามเนื้อเรียบ
      - อาการข้างเคียงและความเป็นพิษ
        
        เกิดความดันโลหิตต่ำในขณะเปลี่ยนอิริยาบท
- - - - ลดการหดเกร็งของหลอดลม
      - ยับยั้งการหลั่งของสารคัดหลั่ง
    - - ลดความตึงตัวและความแรงในการบีบตัวของท่อปัสสาวะ
    - - ลดการขับเคลื่อนของกระเพาะอาหารและลำไส้
      - ลดการบีบตัวของหลอดอาหารไปจนถึงลำไส้ใหญ่
    - - ร่างกายขับเหงื่อได้ลดลง อุณหภูมิในร่างกายสูงจนเกิดภาวะไข้
    - - ไม่สามารถควบคุมเลนส์ให้มองเห็นภาพได้ชัดเจน
      - ความดันในลูกตาสูง
    - - หลอดเลือดขยายตัว โดยเฉพาะใต้ผิวหนัง
      - บริเวณที่เป็นจะร้อนและแดง รู้สึกวูบวาบไปทั่วตัว
  - - - ยาลดการหดเกร็งของกล้ามเนื้อเรียบในช่องท้อง
    - - ทำให้เกิดการคลายตัวของกล้ามเนื้อเรียบของท่อปัสสาวะ
        
        Oxybutynin
    - - รักษาแผลในกระเพาะอาหารและลำไส้
        
        ยับยั้งการหลั่งของกรดและน้ำย่อยในกระเพาะอาหาร
    - - เป็นยาหยอดขยายม่านตาก่อนการตรวจตา ห้ามใช้ในผู้ป่วยที่เป็นต้อหิน
    - - รูปแบบสูดพ่นเข้าทางเดินหายใจโดยตรง ในผู้ป่วย COPD และ Asthma
    - - Atropine ยับยั้งการหลั่งกรด น้ำย่อย น้ำลายและสารคัดหลั่งในทางเดินหายใจ
      - ยับยั้ง reflex ที่ทำให้เกิดหัวใจหยุดเต้น ขณะผ่าตัด
    - - ทำให้กล้ามเนื้อคลายตัว
    - - Atropine ทำให้หัวใจเต้นช้าลงเล็กน้อย
        แต่ถ้าให้ในขนาดใหญ่ หัวใจจะเต้นเร็วขึ้น
    - - ช่วยลดอาการ คลื่นไส้อาเจียน และวิงเวียน เช่น Scopolamine
    - - Atropine
  - - - ปากแห้ง คอแห้ง ตาพร่า ใจสั่น
      - ร้อนวูบวาบทางผิวหนัง ท้องผูก ปัสสาวะลำบาก
- - - - ยาขยายหลอกลมชนิดออกฤทธิ์สั้น
        
        ใช้แบบพ่น เพื่อบรรเทาอาการจับหืดเฉียบพลัน หรือ COPD
      - ยาขยายหลอดลมชนิดออกฤทธิ์ยาว
        
        ออกฤทธิ์ยาวนานถึง 12 ชั่วโมง
        
        ใช้รักษาได้ทั้งระยะเฉียบพลันและระยะยาว ใช้ป้องกันอาการหืดเมื่อออกกำลังกาย
      - อาการข้างเคียง
        
        หากใช้ในผู้ป่วยโรคหัวใจจะมีความเสี่ยงมากขึ้น ได้แก่ใจสั่น กระวนกระวาย หัวใจเต้นเร็ว
    - - มีผลให้กล้ามเนื้อกระเพาะปัสสาวะคลายตัว ใช้รักษา overactive bladder
  - - - Ephetamine ไม่ได้ใช้ทางคลินิคแล้ว
      - pseudoephedrine ใช้เป็นยาลดน้ำมูกและคัดจมูก ในผู้ป่วยโรคหัวใจมีอาการข้างเคียงได้แก่ ความดันสูง นอนไม่หลับ หัวใจเต้นเร็ว
    - - เป็นยาเสพติดประเภทที่ 1
        
        มีความตื่นตัว ลดความรู้สึกอ่อนล้า ลดความอยากอาหาร มีความเชื่อมั่นในตัวเอง
      - อาการข้างเคียงและความเป็นพิษ
        
        นอนไม่หลับ กระสับกระสาย ก้าวร้าว ประสาทหลอน
  - - - Phenylephrine
        
        กล้ามเนื้อเรียบของหลอดเลือดหดตัว
        
        ในรูปแบบพ่นจมูกหรือรับประทาน มีผลให้หลอดเลือดในเยื่อเมือก
        ในโพรงจมูกหดตัว ช่วยบรรเทาอาการคัดจมูก
      - Midodrine
        
        ทำให้หลอดเลือดหดตัว ความดันโลหิตเพิ่มขึ้น
        
        ใช้ในผู้ป่วย Ponstural hypotension หรือมีอาการหน้ามืด
        จากความดันโลหิตต่ำกระทันหันเมื่อเปลี่ยนท่าทาง
    - - Clonidine
        
        ลดการหดตัวของหลอดเลือด ลดความต้านทานของหลอดเลือด
        ทำให้ความดันโลหิตลดลง
        
        รักษาอาการร้อนวูบวาบในสตรีวัยหมดประจำเดือน
        
        อาการข้างเคียง
        
        ง่วง ซึม ปากแห้ง เบื่ออาหาร ถ้าหยุดยาเร็วจะเกิดความดันโลหิตสูงเฉียบพลัน
  - - - เพิ่มความต้านทานรวมของหลอดเลือดส่วนปลายได้มาก(TPR) ทำให้หลอดเลือดหดตัว
      - เพิ่มอัตราการเต้นของหัวใจ เพิ่ม cardiac output
        ทำให้เกิดความดันโลหิตสูง
    - - เพิ่มแรงบีบตัวของหัวใจ เพิ่มอัตราการเต้นของหัวใจ
      - กล้ามเนื้อต้องการออกซิเจนมากขึ้น
    - - ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา
        
        มีฤทธิ์กระตุ้นหัวใจโดยตรง
        เพิ่มทั้งอัตราการเต้นของหัวใจและแรงบีบของหัวใจ
        
        ยาเข้าสู่สมองได้น้อยจึงไม่มีฤทธิ์กระตุ้นสมอง
      - ออกฤทธิ์กระตุ้นได้ทั้ง α(α1,α2) และ β (β1,β2)
      - การนำไปใช้ทางคลินิค
        
        ภาวะหัวใจหยุดเต้น
        
        เพิ่มอัตราชีพจรทำให้กล้ามเนื้อหัวใจต้องการออกซิเจนมากขึ้น
        
        Anaphylaxis
        
        ยาลดการหดเกร็งของหลอดลม ทำให้หลอดลมขยาย
        
        ห้ามเลือด
        
        ประคบที่บริเวณเยื่อเมือก ลดอาการเลือดออก
        
        ผสมยาชา
        
        ลดการแพร่กระจายของยาชาออกไป
    - - ยากระตุ้นการบีบตัวของหัวใจ เพิ่ม cardiac output ทำให้หลอดเลือดขยายตัว
      - ไม่ใช่ยาเพิ่มความดันโลหิต
    - - รระบไหลเวียนเลือด
        
        กระตุ้นกล้ามเนื้อเรียบของหลอดเลือดให้หดตัว
      - ผลกระตุ้นหัวใจ
        
        เพิ่มอัตราการเต้นและแรงบีบของกล้ามเนื้อหัวใจ
    - - ระบบประสาท
        
        วิตกกังวล อาการสั่น ปวดศีรษะ
      - ระบบไหลเวียนโลหิต
        
        หัวใจเต้นผิดจังหวะ เจ็บหน้าอก ปอดบวมน้ำ
      - Tissue necrosis
        
        การฉีดยาเข้าหลอดเลือดดำมากๆเข้าจะเกิด vasoconstriction จนเนื้อตาย
- - - - ผลต่อระบบไหลเวียนเลือด
        
        ทำให้หัวใจเต้นช้า
        
        ลด cardiac output
        
        ความดันโลหิตลดลง
      - ผลต่อกล้ามเนื้อลาย
        
        กล้ามเนื้อมีอาการสั่นพริ้ว
    - - ใช้รักษาโรค Myasthenia gravis (MhS)
        
        ยาช่วยเพิ่ม Ach ทำให้กล้ามเนื้อที่อ่อนแรง ฟื้นกลับมามีแรงมากขึ้น
      - ใช้รักษาอาการลำไส้ กระเพาะปัสสาวะไม่บีบตัว
      - ใช้ในการยุติการทำงานของยาคลายกล้ามเนื้อ
      - รักษา Alzheimer's disease
    - - Organophosphate เป็นยาที่ยับยั้งเอนไซม์ Acetylcholinesterase (ACE) อย่างถาวร (irreversible) เมื่อร่างกายได้รับจึงเกิดอาการพิษ
    - - organophosphate เป็นยา irreversible
        
        รูม่านตาเล็ก หน้ามืด เหงื่ออกมาก
        
        มีสารคัดหลั่งในทางเดินหายใจมาก หลอดลมหดเกร็ง
        
        ชัก หมดสติ หยุดหายใจ
      - การรักษาพิษ
        
        ให้ยา Atropine และ pralidoxime (2-PAM)
  - - - ระบบหายใจ
        
        กล้ามเนื้อเรียบหดตัว หลั่งสารคัดหลั่งเพิ่มขึ้น มากเข้าจะเกิด Asthma
      - ระบบทางเดินปัสสาวะ
        
        เพิ่มการบีบตัวของท่อปัสสาวะ และการคลายตัวของกล้ามเนื้อหูรูด
      - ระบบไหลเวียนเลือด
        
        เกิด vasodilation ลดความดันโลหิต ลดการเต้นของหัวใจ
      - ระบบทางเดินอาหาร
        
        เพิ่มการหลั่งสารคัดหลั่ง และกระตุ้นกล้ามเนื้อทางเดินอาหารให้บีบตัวมากขึ้น
      - กระตุ้นระบบประสาทพาราซิมพาเทติก
      - ฤทธิ์ต่อตา
        
        ม่านตาหรี่ ลดความดันในเบ้าตา
      - ระบบประสาทส่วนกลาง
        
        กระตุ้นสมองส่วน cortex ให้มีบทบาทเกี่ยวกับการรับรู้ การเคลื่อนไหว ความอยากอาหาร ความปวด และอื่นๆ
    - - ใช้รักษาระบบทางเดินปัสสาวะ
        
        กระตุ้นให้กล้ามเนื้อเรียบของกระเพาะปัสสาวะบีบตัวเพื่อขับปัสสาวะออกมา
      - ใช้รักษาต้อหิน
        
        ยา Pilocarpine ช่วยลดความดันลูกตาเพื่อเตรียมผู้ป่วยก่อนรับการผ่าตัด
      - ใช้รักษาอาการท้องอืด
        
        ในปัจจุบันไม่นิยมใช้
    - - ออกฤทธิ์กระตุ้นที่ Muscarinic และ Nicotinic receptor
    - - Pilocarpine ชนิดเม็ด
        
        มึนหัวเวียนศีรษะ อาเจียน น้ำมูก น้ำลาย น้ำตาไหล ปวดมวนท้อง
      - Pilocarpine แบบหยอด
        
        มีอาการตามัว ระคายเคือง ตาแดง น้ำตาไหล
    - - Ach เป็นยาต้นแบบ ที่ไม่สามารถนำมาใช้ในการรักษาได้
      - ออกฤทธิ์กระจายมากและมีระยะเวลาออกฤทธิ์สั้น
    - - โรคแผลในกระเพาะอาหารและลำไส้ห้ามใช้
      - ผู้ป่วยลำไส้อุดตัน นิ่วทางเดินปัสสาวะห้ามใช้
      - ผู้เป็นหอบหืดห้ามใช้