Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ยาที่ใช้ในระบบประสาทอัตโนมัติ (Drug used in Autonomic Nervous System) -…
ยาที่ใช้ในระบบประสาทอัตโนมัติ
(Drug used in Autonomic Nervous System)
ยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทอัตโนมัติ :<3:
ยาต้านมัสคารินิค(Antimuscarinic drugs)
ยากระตุ้นระบบประสาทซิมพาเทติก(Adrenergic drugs)
ยาโคลิเนอร์จิค(Cholinergic drugs)
ยาปิดกั้นอะดรีเนอร์จิครีเซพเตอร์(Adrenoceptor blocking drugs)
ยาปิดกั้นอะดรีเนอร์จิครีเซพเตอร์(Adrenoceptor blocking drtugs) :red_cross:
Alpha-adrenergic antagonists
Prazosin,Doxazosin
ทำให้ลดความโลหิตได้ดีเเละรวดเร็วรวมถึงทำให้กล้ามเนื้อเรียบที่ต่อมลูกหมากเเละท่อปัสสาวะคลายตัว
รักษาโรคความดันโลหิตสูงรวมถึงที่มีโรคต่อมลูกหมากโต
อาการข้างเคียงเเละความเป็นพิษ การที่ความดันโลหิตตํ่าในขณะเปลี่ยนอิริยาบถ(postural hypotension)
Beta-adrenergic antagonists
Non-selective beta-blocker
Propranololประโยชน์มีการรักษา
ลดอาการตื่นเต้นได้ง่าย
รักษาหัวใจเต้นผิดจังหวะ
ลดอาการใจสั่น
รักษาความดีนโลหิตสูง
Selective beta-blocker
MetoprololเเละAtenolol
ใช้รักษาโรครักษาความดันโลหิตสูง หัวใจเต้นผิดจังหวะ เจ็บเเน่นหน้าอก
ใช้รักษาผู้ป่วยที่ต่อมไทรอยด์ทำงานมากกว่าปกติ
อาการข้างเคียงเเละความเป็นพิษ
ระบบหายใจ
หัวใจเต้นผิดจังหวะ
ระบบหัวใจเเละหลอดเลือด
ระบบประสาท
ยาโคลิเนอร์จิก(Cholinergic Drugs) :red_cross:
Cholinergic agonistออกฤทธิ์ทางตรง
Acetylcholine(Ach)เเละสารสังเคราะห์ Choilne ester
กลไกการออกฤทธิ์
ออกฤทธิ์กระตุ้นที่Muscarinic เเละ Nicotinic receotor
ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา
ระบบไหลเวียนเลือด
ระบบทางเดินอาหาร
ระบบหายใจ
ระบบทางเดินปัสสาวะ
ฤทธิ์ต่อตา
ระบบประสาทส่วนกลาง
การนำไปใช้ทางคลินิก
1.ใช้รักษาระบบทางเดินปัสสาวะBethanecholใช้รักษาปัสสาวะไม่ออกจากการหัตถการการผ่าตัดจากการคลอดบุตร
2.ใช้รักษาต้อหิน(glaucoma) ยาPilocarpine ชนิดหยอดใช่ในการรักษาต้อหินเฉียบพลัน
3.ใช้รักษาอาการท้องอืด ไม่ถ่าย
อาหารข้างเคียงเเละความเป็นพิษ
ผลของยาเกิดจาการกระตุ้น muscarinic receptor โดยมีผลต่อร่างกายอย่างยิ่ง
อาเจียน ทำให้มีนํ้ามูก นํ้าลาย นํ้าตาไหล เหงื่อออก
ข้อห้ามใช้
โรคเเผลในกระเพาะอาหารเเละลำไส้(Peotic ulcer)
ผู้ป่วยลำไส้อุดตัน นิ้วในทาเดินปัสสาวะ
ผู้เป็นโรค(Asthma)
Anticholinesterase agent (Cholinesterase inhibitors)ออกฤทธิ์ทางอ้อม
ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา
ผลต่อ muscarinic receptor คล้ายกับ Cholinergic agonist
ผลต่อ nicotinic receptor ผลต่อกล้ามเนื้อลาย การบีบตัวของใยกล้ามเนื้อ
การนำไปใช้ทางคลินิก
2.ใช่ในการรักษาโรค Myasthenia gravis(MA)
3.ใช้ในการยุติฤทธิ์ของยาคลายกล้ามเนื้อกลุ่มนี้เป็น competitive antagonist
1.ใช้ในการรักษาอาการลำใส้ กระเพาะปัสสาวะไม่บีบตัว
4.รักษา Alzheimer's diseaseยาช่วยปรับปรุงด้านความจำ ความเข้าใจ(cognitive)
กลไกการออกฤทธิ์
ออกฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ Acetylcholinesterase(AChE)
อาหารข้างเคียงเเละความเป็นพิษ
Organophosphate หรือยาฆ่าเเมลง เป็นยาที่จับกับเอ็นไซม์ถาวร(irreversible)
เมื่อได้รับสารนี้จะเกิดอาการ รูม่านตาเล็ก หายใจลำบาก หัวใจเต้นช้า หน้ามืด
การทำงานของระบบประสาทอัตโนมัติ :<3:
ระบบประสาทซิมพาเทติก(Sympathetic nervous system)
ทำงานเพื่อให้สามารถ ต่อสู้หรือถอยหนี(Fight or Fight)เพิ่มการใช้พลังงาน ทำให้หัวใจเต้นเร็ว
ระบบประสาทพาราซิมพาเทติก(Parasympathetic nervous system)
เปรียบเสมือนการชะลอหรือห้ามระบบ เพื่อให้พักผ่อนหรือย่อยอาหาร(Rest or Digest)
สารสื่อประสาท(neurotransmitter)ตัวรับ(Receptor)ในระบบประสารอัตโนมัติ :<3:
2.สารสื่อประสาทในระบบประสาทซิมพาเทติก เรียกว่าCholinergic agents
3.สารสื่อระบบประสาทในระบบโซมาติก จะมีเส้นประสาทที่ไปยังกล้ามเนื้อลาย
สารสื่อประสาทในระบบประสาทซิมพาเทติก เรียกว่าAdrenergic agents
ยาต้านมัสคารินิค(Antimuscarinic drugs) :red_cross:
ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา
ระบบทางเดินหายใจ
กล้ามเนื้อเรียบ
ระบบทางเดินอาหาร
ต่อมเหงื่อ
ระบบตา
ระบบหัวใจเเละหลอดเลือด
การนำไปใช้ทางคลินิก
4.ใช้ทางจักษุเเพทย์ ทำให้รูม่านตาขยาย(mydriasis)
5.ใช้เป็นยาขยายหลอดลม(bronchodilators)
3.ใช้รักษาภาวะกระเพาะปัสสาวะบีบตัวไวมากเกินไป(overactive bladder)
6.ใช้เป็นยาเตรียมผู้ป่วยก่อนการผ่าตัด(anesthetic premedixcation) Atropine ยับยั้งการหลั่งกรดนํ้าย่อย
2.ใช้เป็น Antispasmodics ยาลดการหดเกร็งของกล้ามเนื้อเรียบในช่องท้อง
7.ใช้เป็นยารักษาพาร์กินสัน
1.Antisecretory รักษาโรคเเผลในกระเพาะอาหารเเละลำไส้
8รักษาภาวะล้มเหลวของระบบไหลเวียนโลหิตAtropine ทำให้หัวใจเต้นช้าลงเล็กน้อย
10.ใช้เป็นยาต้านพิษ(Antidote)ที่เกิดจากorganophosphateยาที่ใช้
9.ใช้เป็นยาป้องกันเเละรักษาอาการเมารถ เมาคลื่น(antimotion-sickness)
กลไกการออกฤทธิ์
Atropine เป็น muscarinic antagonists ออกฤทธิ์เเย่งที่กับ Achในการจับ Muscarinic receptor เเบบเเข่งขัน(Competitive inhibition)ทำให้ยามีผลลด parasympathetic tone ในร่างกาย
อาหารข้างเคียงเเละความเป็นพิษ
เกิดจากฤทธิ์ anticholinergic อาการรุนเเรงมากน้อยขึ้นกับขยายยาที่ใช้
อาการที่พบ ปากเเห้ง คอเเห้ง ตาพร่ามัว ใจสั่น ร้อนวูบวาบทางผิวหนัง ท้องผูก ปัสสาวะลำบาก
ยากระตุ้นระบบประสาทซิมพาเทติก(Adrenergic drugs) :red_cross:
กลุ่มCatecholamines
ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา
ผลต่อเมเเทบอลิซึม
ผลต่อระบบต่อมไร้ท่อ(Endocrine effect)
ผลกระตุ้นหัวใจ
ผลต่อระบบประสาทส่วนกลาง
ผลต่อกล้ามเนื้อเรียบ
ผลต่อตา(Eye effect)
ระบบไหลเวียนโลหิต
ยากลุ่มCatecholamines
Epinephrine(Adrenaline)
ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา
ระบบหายใจ
ผลต่อเมตาบอลิซึม
ระบบทางเดินอาหาร
ยาเข้าสู่สมองได้น้อยจึงไม่มีฤทธิ์กนะตุ้นสมอง
ระบบไหลเวียนโลหิต
การนำไปใช้ทางคลินิก
ภาวะเอนาฟิเเล็กซิส(anaphylaxis)
ใช้เพื่อห้ามเลือด(Topical hemostasis)
ภาวะหัวใจหยุดเต้น(cardiac arrest)
ใช้ผสมยาชาเฉพาะที่ ใช้ในspinal block
Norepinephrine/Noradrenaline(Levophed)
ออกฤทธิ์เช่นเดียวกับ epinephrinemeทำให้เพิ่มความต้านทานรวมของหลอดเลือดส่วนปลาย(Total peripheral resistance TPR)ทำให้หลอดเลือดหดตัว
เพิ่มอัตราการเต้นหัวใจเเละเพิ่มcardiac output ทำให้คสามดันโลหิตสูง
ประโยชน์ทางคลินิกรักษาความดันโลหิตตํ่ารุนเเรง
Dopamine DA(Dopaminex,Dopmin,Intropin)
DA ในขนาดตํ่า(renal dose) กระตุ้นD1-receptors ทำให้เกิดvasodilation ของหลอดเลือดในไต
DA ขนาดปานกลางเพิ่มเเรงบีบตัวของหัวใจ เพิ่มอัตราการเต้นหัวใจเพียงเล็กน้อย ทำให้กล้ามเนื้อหัวใจไ่ม่ต้องใช้ออกซิเจน
DA ขนาดกระตุ้นสูง ทำให้เกิดหลอดเลือดหดตัว(vasoconstriction)
ประโยชน์ทางคลินิก รักษาภาวะซ็อกจากหัวใจ(Cardiogenic shock)
Dobutamine
สารสังเคราะห์ มีโครงสร้างคล้ายDAเพิ่ม Cardiac output มีฤทธิ์โดยรวมทำให้หลอดเลือดขยายตัว
ประโยชน์ทางคลินิกเช่นเดียวกับDA
Alpha-adrenergic agonist
Alpha-1 agonist
Phenylephrineทำให้กล้ามเนื้อเรียบของหลอดเลือกหดตัว
Midodrineทำให้หลอดเลือดตัว
Alpha-2 agonist
ลดการหดตัวของหลอดเลือด
ประโยชน์ทางคลินิกใช้รักษาความดันสูง
ผลข้างเคียง ง่วงซึม ปากเเห้ง ท้องผูก
Beta-adrenergic agonist
ยาขยายหบอดลมเเก้อาการหลอดลมตีบเเคบ ใช้ในโรคหืด
ยารูปสูดพ่นออกฤทธิ์เฉพาะที่
Beta2 adrenergic agonist
ยาขยายหลอดลงชนิดออกฤทธิ์สั้น(Short-Acting Beta Agonists ,SABAs)
ยาขยายหลอดลมชนิดออกฤทธิ์ยาว(Long-acting beta agonists,LABAs)
อาการข้างเคียงเเละความเป็นพิษ อาการสั่น อาการกระวนกระวาย วิตกกังวล หัวใจเต้นเร็ว
Beta3 adrenergic agonist
มีผลให้กล้ามเนื้อกระเพาะปัสสาวะคลายตัว
ใช้รักษาอาการกลั้นปัสสาวะไม่ได้(overactive bladder)
Indirect-acting and mixed-type adrenergic agonist
Ephedrine psedoephedrine
ยาลดนํ้ามูกเเละคัดจมูก
อาการข้างเคียงความดันโลหิตสูง นอนไม่หลับ หัวใจเต้นเร็ว
Amphetamine
ยามีผลเพอ่มความดันโลหิต ทำให้หัวใจเต้นผิดจังหวะ
ผลเด่นต่อระบบประสาทส่วนกลางผลต่ออารมณ์ จิตใจ บุคลิกภาพ