Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลมารดาที่ได้รับการช่วยเหลือสูติศาสตร์หัตถการ, นางสาวจุฬาลักษณ์…

- - - - ใช้ในกรณี Deep transverse arrest of head
    - - จะใช้ในผู้คลอดที่ไม่มีแรงเบ่งพอหรือไม่ต้องการให้ผู้คลอดออกแรง
  - - - การทำคลอดด้วยคีมเมื่อเห็นหนังศีรษะที่บริเวณอวัยวะสืบพันธุ์โดยไม่ต้องแยก Labia และกะโหลกศีรษะอยู่บน Pelvic floor รอยต่อแสกกลางอยู่ในแนวหน้าหลัง
    - - ทำคลอดด้วยคีมเมื่อศีรษะมี engagement แล้ว ช่วยเหลือโดยการหมุนก่อนจึงเริ่มดึง
  - - - มดลูกหดรัดตัวไม่ดี/มารดาไม่มีแรงเบ่ง
      - กระดูกเชิงกรานค่อนข้างแคบหรือ Rigid pelvic floor หรือ Rigid perineum
      - ส่วนนำของทารกค่อนข้างใหญ่ หรือ Occiput อยู่ด้านหลัง หรือ Deep transverse arrest of head
      - ผู้คลอดมีภาวะความดันโลหิตสูงระหว่างตั้งครรภ์
      - ผู้คลอดอ่อนเพลีย
      - ผู้คลอดมีสุขภาพไม่ดีจากโรคเรื้อรัง เช่น โรคหัวใจ, ไทรอยด์, หลอดลมอักเสบ
      - มีปัญหาเลือดออกในสมอง
      - ไส้ติ่งอักเสบ
    - - ช่วยลดความกดดันบางประการที่เกิดขึ้นกับผู้คลอดทั้งทางร่างกายและอารมณ์
      - ป้องกันการฉีกขาดหรือยืดขยายมากเกินไปของฝีเย็บ
      - จำกัดปริมาณการเสียเลือดจากการคลอด
      - ป้องกันสมองถูกทาลายจากภาวะพร่องออกซิเจน
    - - สายสะดือพลัดต่ำ
      - Fetal distress
  - - - ประวัติเกี่ยวกับอาการผิดปกติในการตั้งครรภ์และการคลอดครั้งก่อน เช่น การคลอดติดขัด
      - ทารกเสียชีวิตจากการคลอด
      - การช่วยคลอดโดยใช้สูติศาสตร์หัตถการ
    - - การตรวจทางหน้าท้อง เพื่อประเมินท่า และขนาดของทารก การหดรัดตัวของมดลูก
      - ตรวจช่องทางคลอดเพื่อประเมินลักษณะของปากมดลูก เชิงกรานมารดาและขนาดของทารก
      - การตรวจร่างกายทั่วไปและสัญญาณชีพ
      - การประเมินสภาพทารกในครรภ์ เช่น การฟังเสียงหัวใจทารก
    - - ประเมินความวิตกกังวลและหวาดกลัวของผู้คลอด
    - - มีโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนจากการทาคลอดด้วยคีม
        
        ทารกแรกเกิดมีโอกาสได้รับบาดเจ็บจากการคลอโดยใช้คีม
- - - - Ultrasound
      - ตรวจความเข้มข้นของเลือดมารดา
      - การตรวจปัสสาวะเพื่อหา albumin และ sugar
    - - มีโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนจากการทาคลอดด้วยเครื่องดูดสุญญากาศ
        
        ทารกแรกเกิดมีโอกาสได้รับบาดเจ็บจากการคลอโดยใช้เครื่องดูดสุญญากาศ
- - - - ภาวะความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์ (PIH) การยุติการตั้งครรภ์จะทาให้ภาวะนี้หายได้และลดอันตรายที่จะเกิดกับหญิงตั้งครรภ์
        
        ภาวะครรภ์เกินกาหนด เนื่องจากครรภ์เกินกาหนดรกจะมีภาวะเสื่อมสภาพ ทาให้ทารกในครรภ์เกิดภาวะขาดออกซิเจนและตายในครรภ์ได้
        
        ทารกเสียชีวิตในครรภ์ (DFIU)
        
        PROM ในรายที่อายุครรภ์มากกว่า 34 สัปดาห์ และไม่เข้าสู่ระยะคลอดเองภายใน 12 ชั่งโมง แพทย์มักจะชักนาให้เกิดการเจ็บครรภ์คลอด
        
        การติดเชื้อของถุงน้าคร่า (choroamnionitis) เพื่อลดอาการรุนแรงจากการติดเชื้อของมารดาและทารกในครรภ์
        
        ภาวะเลือดออกก่อนคลอดจากภาวะรกลอกตัวก่อนกาหนด (abruptio placenta)
        
        ทารกพิการแต่กาเนิดในครรภ์ที่ไม่สามารถมีชีวิตอยู่ได้
        
        ทารกเจริญเติบโตช้า (IUGR)
        
        ภาวะน้าคร่าน้อย (oligohydramnios)
        
        ทารกบวมน้า (hydrops fetalis)
    - - หญิงตั้งครรภ์ที่เป็นโรคเบาหวาน
        
        หญิงตั้งครรภ์ที่เป็นโรคไตเรื้อรัง เนื่องจากอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนทาให้การทางานของ
        
        ไตลดลงและการตายของทารกปริกาเนิดเพิ่มสูงขึ้น
        
        หญิงตั้งครรภ์ที่เป็นโรคความดันโลหิตสูงเรื้อรัง
  - - - ถ้าคะแนนรวมน้อยกว่า 3 ถือว่าปากมดลูกอยู่ในสภาวะที่ไม่เหมาะสมต่อการชักนาคลอด โอกาสล้มเหลว มักเจ็บครรภ์คลอดเนิ่นนานและมีโอกาสผ่าท้องคลอดสูง
        
        ถ้าคะแนนมากกว่า 7 ถือว่าปากมดลูกอยู่ในภาวะที่เหมาะสมต่อการชักนาการคลอด
        
        ถ้าคะแนนมากกว่าหรือเท่ากับ 9 โอกาสที่จะประสบความสาเร็จในการชักนาการคลอดสูงถึง ร้อยละ 100
  - - - เตรียมสารละลายออกซิโตซิน ตามแผนการรักษา (ส่วนใหญ่นิยมใช้ 5% D/W 1000 cc+Synto 10U)
        
        เตรียมอุปกรณ์เครื่องใช้ในการให้สารละลายทางหลอดเลือดดา
        
        ช่วยแพทย์ในการให้สารละลายออกซิโตซินทางหลอดเลือดดา
        
        สังเกตลักษณะการหดรัดตัวของมดลูก Interval น้อยกว่า 2 นาที duration มากกว่า 60 วินาที ปฏิบัติดังนี้
        
        หยุดการให้ออกซิโตซินทางหลอดเลือดดา
        
        ให้ผู้คลอดนอนตะแคง
        
        ให้ออกซิเจน 6-8 ลิตร/นาที
        
        รายงานแพทย์
        
        ปรับหยดสารละลายออกซิโตซิน เริ่มต้น 5-10 หยด/นาที เพิ่ม 5 หยดทุก 30 นาที จนกว่าการหดรัดตัวของมดลูกจะดี คือ Interval อยู่ในช่วง 2-3 นาที Duration อยู่ระหว่าง 45-60 วินาที
        
        ตรวจสอบการหยดของออกซิโตซิน ทุก 30 นาที
        
        สังเกตสภาวะของทารกในครรภ์ โดยฟังเสียงหัวใจทารกเป็นระยะๆ ทุก 15-30 นาที หากทารกในครรภ์มีภาวะ Fetal distress ต้องหยุดให้ออกซิโตซินทันทีและรายงานแพทย์ ระหว่างนั้นควรเตรียมการช่วยเหลือทารกในครรภ์และการคลอด
        
        การช่วยเหลือทารกในครรภ์
        
        ให้ผู้คลอดนอนตะแคง
        
        ให้ I.V Fluid
        
        ให้ O2 6-8 ลิตร/นาที
        
        On Electric Fetal Momitoring เพื่อประเมินสภาวะทารกในครรภ์
        
        การช่วยเหลือการคลอด
        
        พิจารณาการเปิดของปากมดลูกหากปากมดลูกเปิดหมดอาจเตรียมการคลอดด้วยคีม (F/E)
        
        ปากมดลูกเปิดน้อยอาจเตรียมผู้คลอดเพื่อผ่าตัดเอาทารกออกทางหน้าท้อง
        
        ดูแลสภาวะทั่วไปของมารดาโดย Check BP, P, R เป็นระยะๆ
        
        บันทึกเกี่ยวกับ
        
        ขนาดและจานวนของออกซิโตซินที่ได้รับทุก 30 นาที
        
        จานวนของหยดของออกซิโตซินที่ปรับขึ้นหรือลดลง
        
        ลักษณะการหดรัดตัวของมดลูกทุก 15-30 นาที
        
        สัญญาณชีพทุก 2-4 ชม. และเสียงหัวใจทารก 15-30 นาที
        
        Record I/O
        
        ดูแลผู้คลอดให้ได้รับความสุขสบายทั้งร่างกายและจิตใจ
        
        จัดสิ่งแวดล้อมให้เงียบสงบ
        
        ให้คาแนะนาเกี่ยวกับกระบวนการชักนาการคลอด, การคลอด
        
        รับฟังและสอบถามปัญหาของผู้คลอด
        
        ช่วยดูแลการทากิจวัตรประจาวัน
      - ตัวอย่างข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล
        
        มารดามีโอกาสเกิดภาวะ Tetanic contraction เนื่องจากการได้รับสารละลาย Oxytocin
        
        มารดามีโอกาสเกิดความล้มเหลวในการชักนาการคลอดด้วย Oxytocin
        
        ทารกในครรภ์มีโอกาสเกิดภาวะ Fetal distress เนื่องจากการได้รับสารละลาย Oxytocin
    - - เตรียมเครื่องมือ
        
        เตรียมผู้คลอด
        
        จัดท่า dorsal Recombent
        
        ก่อนแพทย์ลงมือทา พยาบาลต้องฟังเสียงหัวใจทารก และบันทึกไว้
        
        เมื่อน้ำคร่ำไหลออกมาต้องบันทึกเกี่ยวกับลักษณะสี และจำนวนของ Amniotic Fluid
        
        ฟังเสียงหัวทารกทันทีภายหลังเจาะถุงน้าทูนหัว
        
        Flushing และใส่ผ้าอนามัยเพื่อสังเกตปริมาณน้าคร่า
        
        ให้ผู้คลอดนอนพักบนเตียง ไม่ควรให้ลุกเดินไปมาเพราะถ้าส่วนนาไม่ติดกับส่วนล่างของมดลูก อาจทาให้เกิดภาวะสายสะดือโผล่
        
        บันทึกเกี่ยวกับ Interval, Duration ผลการตรวจความก้าวหน้าของการคลอด
        
        บันทึก FHS เป็นระยะๆ อาจทุก 15-30 นาที หากผิดปกติรายงานแพทย์และให้การช่วยเหลือ
        
        บันทึก T, P, R, BP หากมีไข้รายงานแพทย์เพื่อให้ยาปฏิชีวนะ
        
        เปลี่ยนผ้าอนามัยทุกครั้งที่น้าหล่อเด็กเปียกชุ่มพร้อม Flushing ให้
- - - - Previous C/S,
        
        Ante partum hemorrhage,
        3.Fetal distress,
        4.ภาวะแทรกซ้อนทางสูติกรรม
  - - - ประคับประคองสภาวะจิตสังคมของมารดาและครอบครัว
        
        มารดาเสี่ยงต่อการติดเชื้อในขณะทาการผ่าตัดแลภายหลังการผ่าตัดพยาบาลจึงต้องมีความละเอียดรอบคอบในการปูองกันไม่ให้ติดเชื้อเกิดขึ้นโดย
        
        1.1 อธิบายถึงขั้นตอนต่างๆ ในการเตรียมร่างกายของมารดาเพื่อการผ่าตัด
        
        1.2 เตรียมเครื่องมือ
        
        1.3 ดูแลให้มารดางดน้าและอาหารทางปาก ก่อนผ่าตัดประมาณ 6 – 8 ชม. เพื่อปูองกันการสาลักและสวนอุจจาระ เพื่อให้ลาไส้ว่างขณะทาผ่าตัด
        
        1.4 ตัดเตรียมความสะอาดบริเวณผิวหนังโดยการโกนขนตั้งแต่บริเวณยอดอกลงมาจนถึงต้นขาทั้งสองข้าง เช็ดตามด้วยทิงเจอร์ไอโอดีน 2 ½% แอลกอฮอล์ 70% คลุมด้วยผ้าก๊อสปราศจากเชื้อ (steriled quaze) พันทับด้วยผ้าพันท้องเพื่อลดและปูองกันการติดเชื้อบริเวณผิวหนังหน้าท้อง (ปัจจุบันอาจไม่ต้องโกนขน)
        
        1.5 ทำการสวนคาสายปัสสาวะ ดูให้สายยาง “Foley” อยู่ในกระเพาะปัสสาวะและไม่เคลื่อนหลุดออกมา การไหลของปัสสาวะสะดวก เพื่อให้แน่ใจว่ากระเพาะปัสสาวะว่างในขณะทาการผ่าตัด
        
        1.6 ดูแลให้มารดาได้รับสารน้าและยาก่อนการผ่าตัดตามแผนการักษาของแพทย์ครบถ้วน เพื่อให้ร่างกายของมารดาได้รับสารน้าอย่างเพียงพอและให้มารดาได้ผ่อนคลายก่อนการผ่าตัด
        
        1.7 เจาะเลือดส่งห้องปฏิบัติการเพื่อหาชนิดและหมู่เลือด ทาการจองเลือดไว้ 2 ยูนิต และสารองไว้จนถึง 48 ชั่วโมง หลังผ่าตัด เพื่อเตรียมพร้อมในกรณีที่มารดาเสียเลือดมาก
        
        1.8 ส่งปัสสาวะตรวจและส่งเลือดตรวจหา CBC และค่าทางชีวะเคมีเพื่อประเมินสภาพความเป็นกรด ด่าง ในร่างกายของมารดา
        
        1.9 ตรวจนับสัญญาณชีพ (Vital signs) และเสียงหัวใจทารกเป็นระยะ ๆ เพื่อระวังอาการเปลี่ยนแปลงต่างๆ ของมารดาและทารกอันจะก่อให้เกิดอันตรายถึงชีวิตได้
        
        1.10 ดูแลให้มารดาถอดฟันปลอม คอนเทคเลนซ์ แหวน ล้างเล็บออกเพื่อปูองกันอุบัติเหตุที่อาจเกิดขึ้นได้
        
        1.11 เขียนบันทึกรายงานของมารดาในฟอร์มปรอทให้เรียบร้อย ตรวจดูว่ามารดาเซ็นใบยินยอมให้ทาการผ่าตัดเรียบร้อยแล้ว เพื่อเป็นหลักฐานและเป็นแนวทางในการวางแผนการพยาบาลต่อไป และส่งเสริมความร่วมมือกันในทีมสุขภาพ
        
        1.12 เตรียมชุดให้เลือด ผ้าห่อทารก ให้พร้อมที่จะส่งไปห้องผ่าตัดพร้อมมารดา
        
        1.13 ให้เวลาแก่มารดาเพื่อตอบข้อข้องใจและให้ข้อมูลแก่มารดาและครอบครัวมากที่สุดเท่าที่จะมากได้ เพื่อลดความวิตกกังวล และเสริมสร้างความเข้าใจ
      - เตรียมสภาพร่างกายของมารดา
        
        พยาบาลต้องให้ข้อมูลและอธิบายถึงเหตุผลของการทาผ่าตัดฯ ครั้งนี้และต้องเน้นให้เห็นถึงความคลายคลึงของการทาผ่าตัดฯ กับการคลอดทางช่องคลอด ว่าเป็นการคลอดที่ปกติไม่ใช่ความผิดปกติ
        
        ช่วยเหลือให้มารดาและผู้ใกล้ชิดได้พูด-เล่าถึงความรู้สึกกลัว ผิดหวัง เศร้าโศก โกรธ สูญเสียต่างๆ ตลอดจนความรู้สึกหรือประสบการณ์ที่เคยได้รับมาในรายที่ต้องทาผ่าตัดเอาเด็กออกซ้า
        
        ข้อมูลต่างๆ ตามความเป็นจริงและพยาบาลให้กาลังใจและบอกถึงผลของการผ่าตัดทั้งในด้านมารดาและทารกเท่าที่จะเป็นไปได้
        
        การให้การดูแล ด้านจิตใจนี้ พยาบาลสามารถประเมินผลการพยาบาลได้โดย
        
        มารดาและครอบครัวสามารถเล่า บรรยายความรู้สึกของตนเองต่อการผ่าตัดทั้งในด้านมารดและทารกเท่าที่จะเป็นไปได้
        
        มารดาและครอบครัวยอมรับในเหตุผลของการทาผ่าตัดและสามารถที่จะเผชิญกับปัญหาที่อาจเกิดขึ้นได้
    - - ด้านร่างกาย
        
        พยาบาลต้องประเมินสภาวะของมารดาหลังผ่าตัด
        
        ประเมินการหายของแผล
        
        การติดเชื้อ
        
        ปริมาณสารอาหารและน้า
        
        หน้าที่ของกระเพาะปัสสาวะและลาไส้
        
        หน้าที่ของระบบการหายใจ
        
        ทักษะในการเลี้ยงดูทารกของมารดา
        
        สังเกตอาการของการติดเชื้อบริเวณแผลผ่าตัด
        
        ดูแลให้มารดาได้รับยาปฏิชีวนะตามคาสั่งการรักษาของแพทย์อย่างครบถ้วน
        
        ตรวจนับสัญญาณชีพทุก 30 นาที ใน 2 ชั่วโมงแรกที่ย้ายมาหน่วยหลังคลอด และทุก 1 ชั่วโมง ต่อๆ มาจนถึงสัญญาญชีพสม่าเสมอ
        
        ดูแลให้มารดาได้รับสารน้าทางเส้นเลือดตามคาสั่งการรักษาของแพทย์
        
        สังเกตและจดบันทึกปริมาณ ลักษณะสี ความขุ่น ใส ของปัสสาวะ คอยสังเกตว่าปัสสาวะไหลสะดวกดีหรือไม่
        
        พยาบาลต้องระวังและคอยสังเกตอาการต่างๆ ตลอดจนให้ความสนใจในการทบทวนหรือสอนวิธีไอเพื่อขับเสมหะออกมา หมั่นพลิกตะแคงตัวให้มารดหรือคอยให้คาแนะนาอยู่ข้างๆ เพื่อช่วยให้มารดาหายใจได้สะดวกและสามารถไอเอาเสมหะออกมาได้
        
        ดูแลให้มารดในระยะหลังคลอดได้รับความสุขสบายทั่วๆ ไป เช่น ดูแลความสะอาดร่างกายทั่วไป ความสะอาดของอวัยวะสืบพันธุ์ ให้คาแนะนาในการบรรเทาอาการคัดตึงเต้านม กระตุ้นให้มารดาลุกเดิน จัดท่านอนให้สบาย เป็นต้น
        
        ช่วยเหลือให้มารดาได้รับความสุขสบายให้มากที่สุด โดยการจัดท่านอนให้สบาย แนะนาวิธีการลุกนั่งหรือเดิน โดยไม่เจ็บแผล ให้ยาระงับปวดตามคาสั่งการรักษาของแพทย์
      - ด้านจิตใจ
        
        อธิบายให้มารดาทราบถึงความต้องการของหญิงคลอด ลักษณะอารมณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้นว่าเป็นเรื่องปกติ
        
        สอนมารดาถึงวิธีปฏิบัติตนเพื่อฟื้นฟูสมถรรนภาพของตนเองและเสนอแนะแนวทางในการแก้ไขปัญหาต่างๆ ที่มารดาเผชิญอยู่
        
        นำทารกให้มารดาและบิดาดูโดยเร็วที่สุดเท่าที่อาการของทารกจะเอื้ออำนวย
        
        กระตุ้นให้มารดาดูแลทารกด้วนตนเอง โดยดูว่ามารดามีความต้องพร้อมแล้วแนะนาในการอุ้มทารกให้นมโดยที่ไม่เจ็บแผล เช่น ทา Footbal holder การใช้หมอนรอง การให้มารดานอนตะแคง เป็นต้น
        
        ควรให้คาชมเชยแก่มารดาในขณะที่ดูแลทารก
        
        แนะนามารดาในเรื่องการพักผ่อนภายหลังผ่าตัด การออกกาลังกายซึ่งสามารถทาได้ เมื่อรู้สึกว่าไม่มีความเจ็บปวดบริเวณที่ผ่าตัดหรือหน้าท้อง