Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลผู้ป่วยที่มีปัญหาระบบเลือด - Coggle Diagram

- - - - Purpura
    - - Bleeding per gum
    - - Bruising
  - - - Edema
      - Epistasis
      - Erythroderma
      - Fever
      - Fracture
      - Gastrointestinal Bleeding
      - Gum hypertrophy
      - Hemarthrosis
- - - - Pluse ต่ำลง
      - Cappillary filling น้อยกว่า 3 sec
      - Tachycardia
    - - Gastric pain, Heartburn
    - - Urine output ลดลง
      - Bun, cr เพิ่มขึ้น
    - - Alternation and orentation ลดลง
      - Pupillary reaction ลดลง
      - Strength and movement ability ลดลง
      - Anxiety
      - Conjunctival hemorrhage
      - Headach
      - Vissual disturbances
- - - - สาเหตุจากความผิดปกติภายในเม็ดเลือดแดง
      - สาเหตุจากความผิดปกติภายนอกเม็ดเลือดแดง
  - - - โรคธาลัสซีเมีย เป็นความผิดปกติของการสังเคราะห์ฮีโมโกลบินซึ่งถ่ายทอดทางกรรมพันธุ์
      - โรคธาลัสซีเมียเมเจอร์ (Thalassemia major) เป็นความผิดปกติรุนแรงเพราะมีสภาวะโฮโมไซกัส (Homozygous state) มียินผิดปกติซึ่งได้รับมาจากทั้งบิดามารดา
    - - พยาธิสรีรภาพที่มีผลจากโรคธาลัสซีเมียพบได้ตั้งแต่แต่ Mild microcytosis จนถึงตายในมดลูก (Death in utero) ปรากฏอาการซีดจากโรคธารัสซีเมียเป็นชนิด Microcytic hypochromic hemolytic anemia
        ผลจากการที่ร่างกายสร้างสายฮีโมโกบินที่ปกติลดลงจะเป็นผลให้สายโกลบินที่เหลือเพิ่มสูงขึ้น เช่น ในทารกที่เป็น -Thalassemia ซึ่งมีการสร้างสาย ลดลงจะพบว่าสาย และสาย สูงขึ้น ซึ่งมีโมโกลบินที่ผิดปกติเหล่านี้ไม่สามารถทำหน้าที่ได้ตามปกติและจะตกตะกอนเมื่อเซลล์แก่ทำให้เม็ดเลือดอายุสั้นลง
    - - ซีด โหนกแก้มสูง หน้าผากนูนใหญ่ตาเหลือง ดั้งจมูกแฟบ ผิวหนังคล้ำเพราะเม็ดเลือดแดงแตกมากทำให้เหล็กเพิ่มขึ้น
  - - - ภาวะพร่อง จี-6-พีดี มีการถ่ายทอดทางพันธุกรรมแบบ X-linked หญิงที่เป็น Heterocygote จะเป็นพาหะถ่ายทอดภาวะนี้ไปให้บุตรชายประมาณครึ่งหนึ่ง ทำให้พบภาวะพร่องจี-6-พีดี
      - สารบางอย่าง เช่น ยา (Aspirin, Antimalarial drugs, Sulfonamides, Vitamin K) เป็นต้น
    - - ภาวะพร่อง จี-6-พีดี เป็นเอนไซม์ที่มีกับเม็ดเลือดแดงเป็นตัวช่วยในการ Glycolysis
    - - ภาวะซีดอย่างเฉียบพลัน ผู้ที่พร่อง จี-6-พีดี เมื่อมีภาวะเจ็บป่วยหรือได้รับยาหรือสารเคมีบางอย่าง ซึ่งมีผลทำให้เม็ดเลือดแดงเป็นจำนวนมากแตกอย่างรวดเร็วในหลอดเลือด
      - ภาวะซีดเรื้อรัง เนื่องจากมีการแตกของเม็ดเลือดเรื้อรัง ซึ่งอาการซีดแบบโรคธาลัสซีเมียหรือภาวะพร่องเอนไซม์อื่น ๆ พบน้อย อาการมักจะเกิดขึ้นทันทีเป็นโรคติดเชื้อ
    - - ซักประวัติ
      - การตรวจร่างกาย
      - การตรวจทางห้องปฏิบัติการและการตรวจพิเศษอื่น ๆ
    - - หาสาเหตุและหลีกเลี่ยงแก้ไข เช่น หยุดยาหรือขจัดสารที่เป็นสาเหตุทำให้เม็ดเลือดแดงแตก รักษาโรคติดเชื้อที่เป็นสาเหตุ
      - ให้เลือด ชนิด Packed red cell เพื่อหลีกเลี่ยงโปแตสเซียมสูง
      - ดูแลผู้ป่วยอย่างใกล้ชิด เพื่อลดภาวะแทรกซ้อน ดูแลให้สารน้ำและติดตามภาวะสมดุลของอิเล็กโตรไลท์ ระหว่างมีการแตกทำงายของเม็ดเลือดแดง
      - รักษาตามอาการ
      - ให้คำแนะนำผู้ป่วยและญาติในการสังเกตอาการผิดปกติ หลีกเลี่ยงการใช้ยาโดยไม่จำเป็น ไม่ควรซื้อยารับประทานเอง
    - - ทั้งเฉียบพลันและเรื้อรัง หรือเสียเลือดในปริมาณมาก ๆ คือ เสียเลือดมากกว่า 1 ใน 3 ของปริมาณเลือดทั้งหมดของร่างกาย เช่น การเสียเลือดจากอุบัติเหตุ การเสียเลือดจากทางเดินอาหาร (Gastrointestinal bleeding) เนื่องจากเป็นแผลในกระเพาะอาหาร สังเกตได้จากอุจจาระที่เป็นสีดำ และเหนียวคล้ายยางมะตอย พบในสตรีที่เสียเลือดมากผิดปกติจากการมีประจำเดือน และจากอุบัติเหตุ
    - - 1) อาการซีด หรืออาจมีคนทักว่าเหลือง ซีด อาการซีดดูได้จากหน้าตา ผิวหนัง เปลือกตา เหงือก และลิ้น
      - 2) อาการเหนื่อยง่ายหรือรู้สึกเหนื่อยผิดปกติเวลาที่ต้องออกแรง เช่น การเดินขึ้นบันได ทำงานไม่ค่อยไหว บางรายอาจมีอาการใจสั่นร่วมด้วย หากรุนแรงจะมีอาการของโรคหัวใจวาย
      - 3) อาการอ่อนเพลีย ไม่สดชื่น ไม่มีแรงเคลื่อนไหว ทำให้มีการเคลื่อนไหวช้าลง เวียนศีรษะ ออกกำลังกายไม่ได้ตามปกติหรือมีเหงื่อออกมากผิดปกติ
      - 4) อาการเป็นลม หน้ามืด วิงเวียน อาจทำให้หกล้มได้
      - 5) อาการทางสมอง เช่น รู้สึกสมองช้า เวียนศีรษะ หลงลืมง่าย ขาดสติในการทำงาน เรียนหนังสือไม่ดีเท่าที่ควร นอนไม่หลับ เป็นต้น ผู้ป่วยที่มีภาวะซีดรุนแรงสมองจะทำงานช้าจนกระทั่งหมดสติ
      - อาการหัวใจขาดเลือด มักพบในผู้ป่วยที่มีโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ
      - อาการเลือดไปเลี้ยงที่ขาไม่เพียงพอ พบในผู้ป่วยที่มีโรคหลอดเลือดของขา ทำให้ปวดขา
      - อาการในระบบทางเดินอาหาร เช่น เบื่ออาหาร ท้องอืด
    - - ภาวะซีดชนิดเฉียบพลัน
        
        1.1 เสียเลือดอย่างเฉียบพลัน เช่น จากเลือดกำเดา (Epistaxis)
      - 1.2 เม็ดเลือดแดงถูกทำลายอย่างเฉียบพลันจะมีอาการร่วม
      - 1.3 อาจเกิดจากมะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเฉียบพลัน ซึ่งจะมีไข้ เกล็ดเลือดต่ำ ตับม้ามโต
      - ภาวะซีดชนิดเรื้อรัง
        
        2.1 ประวัติการเสียเลือดชนิดเรื้อรัง
        
        2.2 ลักษณะของธาลัสซีเมียจากหน้าตาและผิวพรรณ
        
        2.3 ลักษณะทางคลินิกของโรคตับ โรคไต โรคเอสแอลอี
        
        2.4 ลักษณะทางคลินิกของการขาดสารอาหาร
    - - การตรวจผิวหนัง ดูจุดจ้ำเลือดตามตัว (Ecchymosis) จุดเลือดออกใต้ผิวหนัง (Petechiae) หรือภาวะที่เลือดออกและสะสมภายในเนื้อเยื่อจนเกิดเป็นก้อนขึ้น (Hematoma) เยื่อบุต่าง ๆ เปลือกตา ความดันโลหิตและชีพจร
    - - การรักษาทั่วไป เป็นการบำบัดอาการของภาวะซีด
      - การรักษาเฉพาะ เป็นการรักษาที่สาเหตุ
      - การให้คำปรึกษาเกี่ยวกับโรคที่เป็นสาเหตุของการเกิดภาวะซีด โดยเฉพาะอย่างยิ่งโรคที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรม
      - การพักผ่อน และการออกกำลังกาย เป็นสิ่งที่สำคัญ โดยควรประเมินสภาพร่างกาย
- - - - มีความบกพร่องเกี่ยวกับการรับรู้ เนื่องจากสมองได้รับออกซิเจนไม่เพียงพอ
      - เหนื่อยง่ายเนื่องจากเนื้อเยื่อได้รับออกซิเจนไม่เพียงพอ
      - เซลล์ผิวมีความผิดปกติเนื่องจากการดูดซึมลดลง
      - ได้รับสารอาหารไม่เพียงพอกับความต้องการของร่างกายเนื่องจากรับประทาน
  - - - การดูดซึม วิตามินบี12 ผิดปกติ เนื่องจากขาด Intrinsic factor ซึ่งเป็นโปรตีนที่สร้างจากเยื่อบุในกระเพาะอาหาร ภาวะซีดชนิดนี้ เรียกว่า ภาวะซีดเพอร์นิเซียส (Pernicious anemia)
    - - เมื่อมีการฝ่อของเยื่อบุของกระเพาะอาหารส่วนต้น (Glandular mucosa of gastric fundus) ทำให้ขาด Intrinsic factor อาจเกิดจากพันธุกรรม มักเป็นหลาย ๆ
    - - อาการของเนื้อเยื่อได้รับออกซิเจนไม่เพียงพอ เช่น อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย เป็นต้น อาการทางระบบประสาท เช่น ความจำเสื่อม สับสน ชาที่แขนขา กล้ามเนื้อขาไม่มีแรง มีอาการสั่นเดินแล้วล้ม
    - - การซักประวัติ
      - การตรวจร่างกาย
    - - ภาวะซีดทำให้ผู้ป่วยอ่อนแรง อาจจะให้พักบนเตียงจนกว่าฮีโมโกลบินจะสูงขึ้น หาก
      - ผู้ป่วยหนักมีผลกับหัวใจและปอดอาจต้องให้เลือด ให้ยาดิจิตาลีส ยาขับปัสสาวะ ให้อาหารจืด (Low sodium)
      - ผู้ป่วยที่รักษาด้วยวิตามินบี12
    - - ข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล
      - เสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุเนื่องจากสูญเสียความรู้สึกและไม่สามารถเคลื่อนไหวได้ทำ
      - ให้มีการบกพร่องด้านจิตใจและการรับรู้
  - - - ภาวะซีดอะพลาสติกเป็นภาวะที่ไขกระดูกล้มเหลวไม่สามารถสร้างเม็ดเลือดได้ตามปกติ
      - เกิดจากความผิดปกติของโครโมโซมแต่กำเนิด (Fanconi syndrome) ทำให้เลือดพร่องเม็ดเลือดทุกชนิดสามารถถ่ายทอดทางพันธุกรรมได้
    - - มีจุดเลือดออกที่เยื่อบุเปลือกตาหรือเรตินา พบจำนวนเม็ดเลือดแดงน้อยกว่า 1 ล้านเซลล์/ลบ.มม. เรติคิวโลไซต์ต่ำ มีอาการอ่อนเพลีย และหายใจลำบากเมื่อออกแรง เลือดออกง่ายเนื่องจากเกล็ดเลือดต่ำ
    - - การซักประวัติ อาการอ่อนเพลีย
      - การตรวจร่างกาย จะพบว่าซีด จ้ำเลือด จุดเลือดเล็ก ๆ หรือมีเลือดออกในเรตินา
    - - การรักษาที่ได้ผล ต้องแยกสาเหตุและให้การรักษาอย่างดี เช่น ให้ Packed red cell, Platelet และให้เลือดชนิดต่าง ๆ การปลูกถ่ายไขกระดูกสำหรับผู้ป่วยที่มีเม็ดเลือดขาวต่ำ ทำให้เสี่ยงต่อการติดเชื้อจึงควรป้องกันโดยการล้างมือบ่อย ๆ ให้ยาปฏิชีวนะเมื่อมีการติดเชื้อ
    - - ข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล
      - ไม่สามารถทำกิจวัตรประจำวันได้ เนื่องจากภาวะพร่องออกซิเจน
      - มีโอกาสติดเชื้อเนื่องจากปริมาณเม็ดเลือดขาวลดลง
      - มีโอกาสเสียเลือดเนื่องจากปริมาณเกล็ดเลือดต่ำและมีการแข็งตัวของเลือดผิดปกติ