Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Cell transport - Coggle Diagram

- - - - Primary active transport
        
        เป็นการลําเลียงสารในทิศทางเดียวต่อการลําเลียง 1 ครั้ง
      - Secondary active transport
        
        เป็นการลําเลียงสาร 2 ทิศทางต่อการลําเลียง 1 ครั้ง
  - - - Osmosis ( ออสโมซิส )
        
        เมื่อระดับของของเหลวในระบบคงท่ีระบบจะปรับตัวเข้าสู่ภาวะสมดุลใหม่อีกครั้ง ความดันท่ีทำให้การออสโมซิสหยุดพอดี เรียกว่า แรงดันออสโมติก(Osmotic pressure : OP) มีหน่วยเป็น atm.
        
        OP แปรตามความเข้มข้นของสารละลาย
        
        เซลล์ของสิ่งมีชีวิตจะมีความเข้มข้นภายในไซโทซอลระดับหนึ่ง เมื่อนำเซลล์ของสิ่งมีชีวิตไปแช่ในสารละลายท่ีมีความเข้นข้นแตกต่างจากเซลล์ จะทำให้เกิดรูปแบบการออสโมซิสท่ีแตกต่างกันออกไปดังนี้
        
        Hypertonic solution
        
        เป็นสารละลายท่ีมีความเข้มข้นน้อยเมื่อเทียบกับความเข้มข้นของสารละลายภายในเซลล์ เซลล์ท่ีอยู่ในสารละลายนี้ทิศทางการออสโมซิสของน้ำจะเคลื่อนที่เข้าสู่เซลล์ ทำให้เกิดปรากฏการณ์เซลล์เต่ง (Plasmoptysis)ในเซลล์พืชจะขยายตัวออกเรื่อยๆ เนื่องจากมีผนังวเซลล์ล้อมรอบ แต่เซลล์สัตว์ไม่มีจึงจะแตกเมื่อขยายตัวมาก (Hemolysis)
        
        เป็นสารละลายท่ีมีความเข้มข้นสูงเมื่อเทียบกับความเข้มข้นของสารละลายภายในเซลล์ เซลล์ท่ีอยู่ในสารละลายนี้ทิศทางการออสโมซิสของน้ำจะเคลื่อนที่ออกจากเซลล์ทำให้เกิดปรากฏการณ์เซลล์เห่ียว (Plasmolysis)
        
        Isotonic solution
        
        เป็นสารละลายที่มีความเข้มข้นเท่ากับกับความเข้มข้นของสารละลายภายในเซลล์ เซลล์ที่อยู่ในสารละลายนี้ทิศทางการออสโมซิสของน า้ จะเคลื่อนท่ีเข้าและออกเซลล์ในอัตราท่ีเท่ากันทำให้ช่วยรักษาสภาพของเซลล์และการทำงานภายในเซลล์ให้คงที่
        
        เป็นการเคลื่อนที่ของน้ำซึ่งทำหน้าท่ีเป็นตัวทำละลาย(Solvent) ผ่านเยื่อเลือกผ่าน (Semipermeable Membrane) จากบริเวณท่ีมีความเข้มข้นของสารละลายต่ำไปยังบริเวณท่ีมีความเข้มข้นของสารละลายสูงจนกระทั่งถึงจุดสมดุลเนื่องจากเป็นการเคลื่อนท่ีของตัวทำละลายจึงมีผลท าให้เกิดการเปล่ียนปริมาตร
      - Dialysis (ไดอะไลซิส)
        
        เป็นกระบวนการที่เกิดตรงข้ามกับออสโมซิส กล่าวคือเป็นการเคลื่อนที่ของสารที่เป็นตัวถูกละลาย ผ่านเยื่อเลือกผ่าน (Semipermeable Membrane) จากบริเวณท่ีมีความเข้มข้นของสารละลายสูงไปยังบริเวณท่ีมีความเข้มข้นของสารละลายต่ำจนกระทั่งถึงจุดสมดุล
        
        เป็นหลักการนำไปประดิษฐ์เครื่องฟอกไตเทียม(Hemodialysis)
      - Imbibition(การดูดซับน้ำ)
        
        เป็นการดูดน้ำในลักษณะการซับน้ำพบในพืชอำศัยสารสำคัญใ น Cell wall ของพืช คือCellulose และ Pectinมีประโยชน์ในการงอกของเมล็ดและการลำเลียงน้ำในพืช
      - Facilitated Diffusion
        (การแพร่แบบฟาซิลิเทต)
        
        ประเภทของสารท่ีเกิดการแพร่แบบฟาซิลิเทต ได้แก่ ion ของสารขนาดเล็กที่มีขั้ว เช่น Na+, CLและตัวถูกละลายที่มีขนาดโมเลกุลใหญ่
        
        การแพร่แบบนี้เกิดขึ้นได้เร็วกว่าการแพร่แบบธรรมดา เพราะมีตัวพาช่วยในการลำเลียงสารแต่หากสารที่ถูกลำเลียงมีความเข้มข้นมากจนถึงจุดๆหนึ่ง ความเร็วในการลำเลียงจะคงที่(Vmax)เนื่องจากตัวพามีจำกัดต่างจากการแพร่แบบธรรมดาท่ียังเพิ่มความเร็วได้หากยังมีการเพิม่ ความเข้มข้นของสาร
        
        เป็นการเคลื่อนที่ของสารใดๆ จากบริเวณท่ีมีความเข้มข้นสูงไปยังบริเวณที่มีความเข้มข้นของสารต่ำโดยต้องอาศัย ตัวพา (Carrier) ท่ีบริเวณเยื่อหุ้มเซลล์Protein channel,Protein carrier →มีความจาเพาะต่อสารที่ลำเลียง
      - Simple diffusion
        (การแพร่แบบธรรมดา)
        
        ปัจจัยที่มีผลต่อการแพร่ได้แก่
        
        สิ่งเจือปนและชนิดของสารตัวกลาง
        
        ขนาดและน้ำหนักโมเลกุลของสารที่จะแพร่
        
        ความแตกต่างของความเข้มข้นของสาร
        
        สถานะของสารท่ีจะแพร่
        
        อุณหภูมิ/ความดัน
        
        ประเภทของสารที่เกิดการแพร่แบบธรรมดา
        
        โมเลกุลของสารที่ไม่มีขัว
        
        อนุภาคของแข็งซึ่งแขวนลอยอยู่ในตัวกลางที่เป็นของเหลวก็ได้
        
        วิตามินที่ละลายในไขมัน
        
        ตัวถูกละลายที่มีขนาดเล็ก
        
        เป็นการเคลื่อนที่ของโมเลกุลหรือไอออนของสารใดๆที่ป็น “ตัวถูกละลาย (Solute)” จากบริเวณท่ีมีความเข้มข้นมากไปยังบริเวณท่ีมีความเข้มข้นน้อย จนกว่าจะถึงสมดุลของการแพร่
        
        บริเวณของเยื่อหุ้มเซลล์ที่เกิดการแพร่แบบธรรมดา คือPhospholipid bilayeโดยไม่อาศัยตัวพา (Carrier) ใดๆ
        ์
      - Ion exchange (การแลกเปลี่ยนไอออน)
        
        เป็นกระบวนการแลกเปลี่ยน ion ระหว่างภายในเซลล์กับภายนอกเซลล์ โดยต้องเป็น ion ท่ีมีขัว้ เดียวกัน
- - - - เป็นการลำเลียงท่ีมีขนาดโมเลกุลใหญ่และมีสถานะเป็นของแข็ง หรือวัตถุขนาดใหญ่เช่นเซลล์ นำเข้าสู่เซลล์โดยการใช้ Pseudopodium ยื่นเยื่อหุ้มเซลล์ไปโอบล้อมสารนัน้ๆ แล้วสร้างเป็นถุงน าเข้าไปภายในเซลล์
    - - เป็นการลำเลียงสารท่ีมีสถานะของเหลวหรือสารละลาย นำเข้าสู่เซลล์โดยการเว้าเข้าไปของเยื่อหุ้มเซลล์(เกิดขึ้นได้เนื่องจากมี Microfilament อยู่ใต้เยื่อหุ้มเซลล์)จนเกิดเป็นถุง
    - - เป็นการลำเลียงสารเข้าสู่เซลล์ที่เกิดขึ้นโดยมีโปรตีนที่อยู่บนเยื่อหุ้มเซลล์ทำหน้าที่เป็นตัวรับ (Proteinreceptor)สารที่ถูกลำเลียงด้วยวิธีนี้จะต้องมีความจำเพาะในการจับกับโปรตีนตัวรับท่ีอยู่บนเยื่อหุ้มเซลล์