Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การใช้กระบวนการพยาบาลในการดูแลมารดาที่มี ปัญหาสุขภาพในระยะหลังคลอด,…
การใช้กระบวนการพยาบาลในการดูแลมารดาที่มี ปัญหาสุขภาพในระยะหลังคลอด
Postpartum infection
การอักเสบติดเชื้อ ภายหลังจากการคลอด
ทางช่องคลอดหรือการผ่าตัดคลอด
ส่วนมากเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย
มักมีไข้สูงตั้งแต่ 38 องศาเซลเซียสขึ้นไปหลังจาก 24 hr.
ของการคลอดบุตรจนถึงประมาณ 10 วันหลังคลอด
Subinvolution of Uterus
สาเหตุ
ภาวะต่างๆ ที่ทำให้การหดรัดตัวของมดลกูไม่ดี
มีเศษรกหรือหุ้ม เยื่อทารกค้างในมดลูก
มีก้อนเนื้องอกของมดลูก
ตั้งครรภ์หลายครั้ง
ทารกตัวโต
กระเพาะปัสสาวเต็ม
การผ่าตัดคลอดเอาทารกออกทางหน้าท้อง
ทารกไม่ได้ดดูนมแม่
Endometritis
มดลกูคว่ำหน้ามากหรือคว่ำหลังมาก
อาการ
น้ำคาวปลาไม่จางลง
น้ำคาวปลาที่จางลงเปลี่ยนเป็นสีแดง
ระดับยอดมดลูกไม่ลดลง
ปวดมดลูกและมีไข้
เหนื่อยอ่อนเพลีย
การรักษา
ให้ยา Oxytocin
Dilatation and Curettage
Antibiotic in endometritis
การพยาบาล
ประเมิน daily HF, lochia, อาการปวด มดลูกู
Early ambulation postpartum
ติดตาม vital signs
Endometritis
เยื่อบุมดลูกอักเสบ
อาการ
มีน้ำคาวปลามีกลิ่นเหม็น
น้ำคาวปลาไม่เปลี่ยนสี จะมีสีน้ำตาลแดง อาจมีเยื่อหุ้มรกออกมา
มดลูกมีขนาดใหญ่คลำได้ทางหน้าท้อง มีลักษณะนุ่ม กดเจ็บ
3 หลังคลอดมีไข้ ไม่เกิน 38.8 องศาเซลเซียส
ชีพจร 90-120 ครั้งต่อนาที อาจมีอาการปวดศีรษะ อ่อนเพลีย
WBC > 20,000/mm3 และมีการเพิ่มขึ้นของ neutrophil
การรักษา
การรักษาตามอาการ
ร่วมกับการให้ยาปฏิชีวนะ ที่ครอบคลุมเชื้อที่สงสัย
Parametritis
ติดเชื้อที่ปากมดลูกหรือมดลูก ลามไปทางหลอดน้ำเหลือง
ทำให้เกิดเยื่อบุช่องท้องอักเสบเป็นหนองในอุ้งเชิงกราน
อาการ
ไข้ 38.9-40 องศาเซลเซียสร่วมกับ tachycardia
มดลูกโตขึ้น กดเจ็บที่มดลูกส่วนล่างข้างเดียวหรือสองข้าง
ตำแหน่งมดลูกจะ fix จากหนองที่เกิดขึ้นตามround ligament
การรักษา
การรักษาตามอาการ
ร่วมกับการให้ยาปฏิชีวนะ ที่ครอบคลุมเชื้อที่สงสัย
ถ้ามีฝีหรือหนองต้องระบายออก
Peritonitis
เชื้อเข้าทางช่องคลอดผ่านปากมดลูก
เข้ามดลูก ปีกมดลูก กระจายเข้าเยื่อบุช่องท้อง
อาการ
ปวดท้องหรือสัมผัสท้องแล้วปวด
บางรายไม่ชัดเจน เนื่องจากผนังหน้าท้อง
จะมีความหย่อนตัวในช่วงหลังคลอด
ท้องอืดหรือแน่นท้อง
คลื่นไส้และอาเจียน
เบื่ออาหาร
ไข้
การรักษา
การให้ยาปฏิชีวนะที่ครอบคลุมทั้ง aerobes และ anaerobes
ถ้าเป็นรุนแรงจากแผลมดลูกเน่าและแยก หรือมีการ
แตกทะลุของลำไส้ จะต้องได้รับการผ่าตัดเร่งด่วน
Episiotomy infection
การติดเชื้อสัมพันธ์กับการแยกของแผล
อาการ
มีอาการปวดเฉพาะที่ที่แผล ปัสสาวะลำบาก
อาจมีปัสสาวะคั่งหรือไม่ก็ได้
มีไข้ มักจะเป็นไข้ต่ำๆ
ลักษณะของแผลติดเชื้อ
เริ่มจากขอบแผลบวม เปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลแดง
ไหมที่เย็บอาจขาดหลุดออกมา จนทำให้เกิดการแยกของแผล
มีหนองตามมา
การรักษา
ขจัดเนื้อตายและเปิดระบายหนองร่วมกับให้ยาปฏิชีวนะ
ในรายที่มีลักษณะแผลอักเสบแต่ยงัไม่มีหนอง
สามารถให้ยาปฏิชีวนะอย่างเดียว
การดูแลแผลให้ sitz bath บ่อยๆทุกวัน
ให้ยาแก้ปวด
Abdominal incisional infections
ปัจจัยเสี่ยง
DM
HT
Obesity
อื่นๆ
อาการ
ไข้ตั้งแต่ 4 วันหลังผ่าตัด
บางราย อาจพบว่ายังมีไข้ต่อเนื่องในขณะได้รับ ยาปฏิชีวนะ
บริเวณแผลจะแดงและมีหนอง
การดูแลรักษา
การให้ยาปฏิชีวนะ ร่วมกับการผ่าตัดระบายหนอง
ทำแผลแบบเปียก (wet dressing) 2 ครั้งต่อวัน
เริ่มมีการสร้างเนื้อเยื่อใหม่4-6 วัน แล้วจึงเย็บปิดแผลด้วยไหม
Pelvic Thrombophlebitis
เกิดจากการติดเชื้อบริเวณมดลูกโดยเฉพาะ บริเวณที่เป็นที่เกาะของรกบริเวณ Fundus
การอักเสบของเส้นเลือดในบริเวณกล้ามเนื้อมดลูกลุกลามเข้าไปใน Ovarian Vein ซึ่งข้างขวาจะ เข้า Inferior Vena Cava ข้างซ้ายจะเข้า Renal Vein
อาการ
ปวดบริเวณท้องน้อยด้านล่างและปวดบริเวณสีข้าง
(Flank) อย่างใดอย่างหนึ่งหรือทั้งสองอย่าง
ตรวจพบก้อนบริเวณ Parametrium
กดเจ็บตามเส้นเลือดที่มีการอักเสบ
ปวดบริเวณที่มีการอักเสบในวันที่สองหรือสามหลังคลอด
อาจจะมีไข้หรือไม่มีก็ได้
ผลตรวจ CT หรือ MRI
การรักษา
ให้ยาปฏิชีวนะ
ให้ Heparin ร่วมด้วยเชื่อว่าอาจทำให้ไข้ลดลงช้าลง
Breast Abscess
อาการ
มีไข้
ผิวหนังบริเวณเต้านมมีลักษณะ แดง ตึง แข็ง เจ็บ ปวด
ผิวหนังจะนุ่ม เป็นมัน ต่อมน่ำเหลืองที่รักแร้อาจโต และเจ็บ
การอักเสบของต่อมน้ำนม พบในช่วง 3-4สัปดาห์
หลังคลอด มักจะเป็นข้างเดียวและบางตำเแหน่ง
สาเหตุ
มีการติดเชื้อ เชื้อที่พบบ่อยคือ Staphylococcus Aureus
หัวนมแตก ถลอกหรือมีรอยแตก
การรักษา
เพาะเชื้อน้ำนมข้างที่มีการอักเสบก่อนเริ่มรักษา
ให้ยาปฏิชีวนะที่ครอบคลมุเชื้อที่พบบ่อย
้ยาแก้ปวด
ให้นมบตุรได้ยกเว้นมีอาการปวดมาก
การเจาะระบายหนอง นิยมวิธีใช้เข็มเจาะดูด (needle aspiration)
ภาวะติดเชื้อหลังคลอด
Assessment
สาเหตุของการติดเชื้อ
ปัจจัยเสี่ยงต่าง ๆ
ปัจัจยส่งเสริมให้เกิดการติดเชื้อหลังคลอด
บริเวณที่มีการติดเชื้อ
ฝีเย็บ
Endometritis
หลอดเลือดดำอักเสบในอุ้งเชิงกราน
การติดเชื้อกระจายออกนอกมดลูก
Parametritis
Peritonitis
การให้พยาบาล
ให้คำแนะนำในการรักษาสุขภาพ สุขวิทยาส่วนบุคคล
การพยาบาลเมื่อมีอาการ
มีไข้
การระบายหนอง
ยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษา
อาการปวด
การส่งเสริมให้น้ำคาวปลาไหลดี
จัดให้นอนท่า Fowler’ position
การพยาบาลขณะมีอาการรุนแรง
ดูแลการให้สารน้ำและอาหารทางหลอดเลือด
การเตรียมอุปกรณ์กู้ชีวิตกรณีคาดว่าอาจมีภาวะช็อก
Hematoma
ก้อนเลือดคั่งที่ฝีเย็บ
สาเหตุ
การเย็บไม่ถีงก้นแผล
การแตกของเส้นเลือดดำขอด
มีรายงานเกิดจากการแตกของหลอดเลือด
โป่งพองบริเวณ hypogastric artery
อาการ
ปวดบริเวณที่มีก้อนเลือดคั่งชัดเจน
รู้สึกปวดถ่วงในช่องคลอด
อาจจะมีปัญหาปัสสาวะ หรือ อจุจาระลำบาก
การรักษา
ถ้าขนาดของก้อนเลือดคั่งไม่ใหญ่ จะรักษาตามอาการ
และใช้น้ำแข็งกดทับให้ยาแก้ปวด ยาแก้อักเสบ
ใสส่ายสวนปัสสาวะไว้ถ้าผู้ป่วยปัสสาวะเองไม่ได้
รักษาโดยวิธีผ่าตัดเข้าไปเอาก้อนเลือดคั่งออก
ภาวะผิดปกติด้านจิตใจหลังคลอด
Postpartum depression
ภาวะซึมเศร้าหลังคลอด
ภาวะที่จิตใจหม่นหมอง หดหู่ เศร้าสร้อย
ร่วมกับรู้สึกท้อแท้ หมดหวัง
มองโลกในแง่ร้ายจะแสดงให้เห็นว่า
พฤติกรรมที่เปลี่ยนไปจากเดิม
อาการเด่นชัดหลังคลอด 2-3 เดือน
มีอาการนานกว่า 2สัปดาห์
การรักษา
การบำบัดด้วยยาในกลุ่ม Selective
serotoninreuptake inhibitor เป็นอันดับแรก
เข้ากลุ่มจิตบำบัด
การพยาบาล
การดูแลให้มารดาได้รับความสุขสบายและการพักผ่อนอย่างเพียงพอ
อธิบายสาเหตุความไม่สขุสบายและความแปรปรวน
ของอารมณ์และ จิตใจในระยะหลังคลอด
ให้ความสนใจ สร้างสัมพันธภาพที่ดีแก่มารดาพดูคุย
ให้การดแูลเอา ใจใส่ ให้กำลังใจมารดาสม่ำเสมอ
ควรแนะนำสามีและญาติให้กำลังใจมารดา และให้การช่วยเหลือ มารดา
ในการดูแลทารกทันทีที่พบว่ามารดา เริ่มมีความยุ่งยากในการดูแลบุตร
ในรายที่มีอาการรุนแรงพยาบาลควรเพิ่มความสงัเกตดูแลอย่างใกล้ชิด
Postpartum psychosis
อาการมักจะเริ่มตั้งแต่ 48-72 ชั่วโมง หลังคลอด
และไม่พบอาการในผู้ป่วยหลังคลอด เกิน 2สัปดาห์แล้ว
มีอาการรุนแรงทันที นอนไม่หลับ กระสับกระส่ายหงุดหงิดง่าย อารมณ์ไม่แน่นอน วิตกกังวลอย่างมาก อาการต่อมาคือสับสน
จำเวลา สถานที่ บุคคลไม่ได้ ความจำ เสื่อม
สมาธิเสียวุ่นวาย พูดเพ้อเจ้อ มีท่าทางแปลกๆ
ร้องไห้คร่ำครวญหลงผิด หวาดระแวง ประสาทหลอน หูแว่ว บางรายซึม เบื่ออาหาร มีความติดว่าบุตรจะถูก แย่ง ถูกขโมย
ตำหินตนเอง ลงโทษวา่ตนไม่ดี คิด และพยายามฆ่าตวัตาย
การรักษา
รับรักษาในโรงพยาบาล และงดเลี้ยงบุตรด้วยนมมารดา
การใช้ยา โดยยาที่ใช้จะมีอยู่ 3 กลุ่มคือ ยาต้านโรคจิต (Antipsychotic drug)ยาลด ภาวะซึมเศร้า (Antidepressants) ยาควบคมุอารมณ์ (Mood stabilizer)
การพยาบาล
สังเกตอาการอย่างใกล้ชิด
ให้ความสนใจทุกกิจกรรมและคำพูด
ป้องกันการทำร้ายตนเอง
สิ่งที่อาจก่อให้เกิดอันตรายเก็บให้พ่น บริเวณที่มารดาพัก เช่นมีด กรรไกร
ดูแลให้ได้รับยา
นางสาวอิสริยาาภรณ์ สอนโคกกลาง เลขที่ 132
รหัสประจำตัว 602701133