Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมาย - Coggle Diagram
บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมาย
ความหมายของกฎหมาย
ระเบียบ กฎเกณฑ์ ข้อบังคับ ที่รัฐหรือผู้มีอำนาจกำหนดขึ้น
เพื่อควบคุมความประพฤติ/ พฤติกรรมของมนุษย์
หากผู้ใดฝ่า ฝืนย่อมต้องได้รับโทษตามที่กฎหมายกำหนด
ลักษณะและประเภทของกฎหมาย
เป็นกฎเกณฑ์
ที่เป็น มาตรฐานที่ใช้วัดหรือกำหนดความประพฤติของคนในสังคมว่าถูกหรือผิด
กำหนดขึ้นโดยรัฐหรือผู้มีอำนาจ
เป็นคำสั่งหรือข้อบังคับของผู้มีอำนาจในรัฐ (รัฏฐาธิปัตย์)
บังคับใช้โดยทั่วไป
เมื่อมีการประกาศใช้แล้ว บุคคลทุกคนต้องอยู่ภายใต้ กฎหมายโดยเสมอภาค
ต้องมีสภาพบังคับ
ในกรณีที่มีการผ่าฝืนกฎหมาย
ลำดับชั้นหรือศักดิ์ของกฎหมาย
รัฐธรรมนูญ
เป็นกฎหมายที่มีศักดิ์สูงสุด กำหนดรูปแบบการปกครองประเทศ และวางระเบียบอำนาจสูงสุดของรัฐหรืออำนาจอธิปไตย
กฎหมายอื่นจะขัดแย้งไม่ได้
พระราชบัญญัติ พระราชกำหนด และประมวลกฎหมาย
พระราชบัญญัติ (พรบ.)
ออกโดยฝ่ายนิติบัญญัติหรือรัฐสภา
เสนอผ่านพรรคการเมืองที่ตนสังกัด
เมื่อกฎหมายผ่านขั้นตอนการออกกฎหมายจากรัฐสภา
นายกรัฐมนตรีจะนำทูลเกล้าฯ เพื่อให้ พระมหากษัตริย์ทรงลงพระปรมาภิไธย และประกาศในพระราชกิจจานุเบกษา
ประมวลกฎหมาย
รวบรวมบทบัญญัติของกฎหมายลายลักษณ์อักษร
ให้มาอยู่ในหมวดเดียวกันอย่างเป็นระบบ
พระราชกำหนด
ฝ่ายบริหาร เพื่อออกข้อบังคับในกรณีฉุกเฉินที่มีความจำเป็นรีบด่วน
ถ้ารัฐสภาไม่อนุมัติ พระราชกำหนดนั้นมีอันถูกยกเลิก
คณะรัฐมนตรีต้องเสนอพระราชกำหนดนั้นต่อรัฐสภา ถ้าได้รับอนุมัติจะมีผล บังคับใช้เป็นพระราชบัญญัติต่อไป
พระราชกฤษฎีกา
กฎหมายที่กำหนดรายละเอียดที่เป็นหลักย่อยของ พระราชบัญญัติหรือพระราชกำหนด
พระมหากษัตริย์ทรงตราขึ้นตามคำแนะนำของคณะรัฐมนตรี
ออกโดยฝ่ายบริหาร
มีอำนาจใช้บังคับประชาชนทั่วไป
ไม่สามารถมีบทกำหนดโทษ
กฎกระทรวง
ออกโดยฝ่ายบริหาร คือ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงต่างๆ
เกี่ยวกับรายละเอียดต่างๆ ในการปฏิบัติงานตามพระราชบัญญัตินั้นๆ
ประกาศในราชกิจจานุเบกษา จึงใช้บังคับกับประชาชนทั่วไป
ระเบียบ และข้อบังคับ
ออกโดยหัวหน้า หน่วยงานองค์กร ผ่านความเห็นชอบจากผู้บริหาร
เพื่อกำหนดรายละเอียดวิธีปฏิบัติงาน ตาม พรบ.
ประกาศและคำสั่ง
ออกโดยหัวหน้า หน่วยงาน เพื่อเป็นแนวทางในการปฏิบัติงานในหน่วยงาน
อื่นๆ
ข้อบังคับท้องถิ่น เป็นกฎหมายที่ออกโดยองค์กรปกครองตนเอง
ลักษณะของระบบศาลไทย
ระบบศาลเดี่ยว
ศาลยุติธรรมมีอำนาจวินิจฉัยชี้ขาดข้อพิพาททุกประเภท
ระบบศาลคู่
ศาลยุติธรรมมีอำนาจวินิจฉัยชี้ขาดข้อพิพาทเฉพาะคดีแพ่งและคดีอาญา เท่านั้น
ระบบศาลของประเทศไทย
เป็นระบบศาลคู่ แยกเป็นอิสระจากกัน
มีผู้พิพากษาหรือตุลาการของแต่ละศาลโดยเฉพาะ
เพื่อให้แต่ละคดีได้รับการวินิจฉัย โดยผู้พิพากษาหรือตุลาการที่มีความรู้ความเข้าใจกฎหมายและลักษณะคดีแต่ละประเภทเหล่านั้นเป็นผู้ชี้ขาดตัดสิน
ศาลของประเทศไทย
ศาลรัฐธรรมนูญ
มีอำนาจพิจารณาวินิจฉัยปัญหาข้อกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับรัฐธรรมนูญ แต่ไม่มีอำนาจหน้าที่พิจารณาอรรถคดีทั่วไป
ศาลยุติธรรม
มีอำนาจพิจารณาพิพากษาคดีทั้งปวง ยกเว้น กฎหมายบัญญัติให้อยู่ในอำนาจของศาลอื่น
รูปแบบการพิจารณาคดีด้วย “ระบบกล่าวหา”
ศาลชั้นต้น
ศาลแพ่ง
ศาลอาญา
ศาลอุทธรณ์
ศาลฎีกา
ศาลปกครอง
มีอำนาจหน้าที่ในการพิจารณา พิพากษาคดีในทางปกครอง
เพื่อสร้าง บรรทัดฐานที่ถูกต้องในการปฏิบัติราชการ
รูปแบบการพิจารณาคดีใช้ “ระบบไต่สวน”
พิจารณาโดยองค์คณะของ ตุลาการ
ศาลปกครองชั้นต้น และศาล ปกครองสูงสุด
เป็นคดีพิพาทระหว่างหน่วยงานราชการ
คดีระหว่างเจ้าหน้าที่ของรัฐกับเอกชนกรณีหนึ่ง
ข้อพิพาทระหว่างหน่วยงานต่างๆ ของรัฐด้วยกันอีกกรณีหนึ่ง
ศาลทหาร
พิจารณาพิพากษาคดีที่ทหารกองประจำการกระทำผิดตามกฎหมายพระธรรมนูญศาลทหาร