Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลเด็กที่มีปัญหาเซลล์ ผิดปกติ, image, image, image, image, image,…

- - - - ส่งผลให้จำนวนเม็ดเลือดขาวตัวอ่อนมีจำนวนเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วทั่วร่างกายทำให้การสร้างเม็ดเลือดแดง
        และเกร็ดเลือดลดลง
        
        ผู้ปวยจึงเกิดอาการซีด เลือดออก และติดเชื้อได้ง่าย
    - - แบ่งได้เป็น 2 ขนิด
        
        T-cell lymphoblastic leukemia
        
        B-cell tymphoblastic leukemia
        (ส่วนใหญ่พบ B-cell)
  - - - เป็นชนิดทีพบได้ในทุกช่วงอายุทั้งในเด็กและผู้ใหญ่
        แต่พบได้บ่อยที่สุดในเด็กอายุ 2-5 ปี
    - - โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดนี้จึงพบได้ในผู้ใหญ่มากกว่าในเด็ก และพบในผู้ชายบ่อยกว่าผู้หญิง
    - - เป็นชนิดที่พบได้บ่อยในผู้ใหญ่และมีความชุกของโรคมากขึ้นตามอายุ
    - - เป็นชนิดที่พบได้น้อย พบได้ทั้งในด็กและผู้ใหญ่ ในผู้ป่วยเด็กนั้นประมาณ 80% มักพบในเด็กอายุมากกว่า 4 ปิ
  - - - เด็กที่เป็นดาวน์ซินโดรม (Down's syndrome) ซึ่งเป็นโรคผิดปกติทางพันธุกรรม พบว่าจะมีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวเฉียบพลันชนิด AIL และ AML มากกว่าคนปกติ
      - ครอบครัวที่มีสมาชิกเป็นโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวเฉียบพลันชนิค ALLพบว่าจะมีโอกาสเป็นโรคนี้ได้สูงกว่าคนทั่วไปประมาณ 2-4 เท่า
      - ในฝาแฝดที่เป็นโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวเฉียบพลันชนิด ALL
        โดยเฉพาะเมื่อเป็นโรคตั้งแต่อายุยังน้อย พบว่าจะทำให้
        ฝาแฝดอีกใบหนึ่งมีโอกาสเป็นโรคนี้ได้ประมาณ 25
    - - การมีประวัติได้รับสีไออนไนซ์ (onzing radiation) ซึ่งเป็นรังสีที่ใช้ในการตรวจและรักษาในปริมาณสูง เช่น ในเด็กที่รับรังสีรักษาในขณะอยู่ในครรภ์จากการตรวจโรคของมารดา
      - การมีประวัติได้รับยาเคมีบำบัดในการรักษาโรคมะเร็งขนิดอื่นมาก่อน
      - การสัมผัสสารเคมีที่เป็นพิษบางชนิด โดยเฉพาะสารเบนซิน (Benzene)
        สารฟอร์มาลดีไฮด์(Formaldehyde) พบว่าคนกลุ่มนี้จะมีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวได้สูงกว่าคนทั่วไป
      - อาจเกิดจากการได้รับสารเคมีต่างๆ ที่เป็นพิษจากสิ่งแวดล้อมหรือจากควันบุหรี่และการสูบบุหรี่
- - - - มีไข้ หนาว สั่น เหงื่อออกมากตอนกลางคืน
        คันทั่วร่างกาย
      - เบื่ออาหาร น้ำหนักลต อ่อนเพลียไม่ทราบสาเหตุ
      - ไอเรื้อรัง ทายใจไม่สะตวก ต่อทอนซิลโต
      - ปวดศีรษะ (พบในมะร็งต่อมน้ำเหลืองในระบบประสาท)
      - จะคลำพบก้อนที่บริวณต่ง ๆ เช่น คอ รักแร้ขาหนีบ
        หรือ เต้านม แต่จะไม่มีอาการเจ็บ ซึ่งต่างจากการติดเชื้อที่มักจะมีอาการเจ็บที่ก้อน
    - - ซีด มีเลือดออกง่าย เช่น จุดเลือดออกตามตัว จ้ำเลือด
      - ในรายที่เป็นมะเร็งต่อมน้ำเหลืองเกิดขึ้นภายในช่องท้องผู้ปวยจะมีอาการแน่นท้อง หรืออาหารไม่ย่อย
        ท้องโตขึ้นจากการมีน้ำในช่องท้อง
- - - - ภาวะที่เนื้อไตชั้นพาเรนไคมา(Parenchyma) มีการเจริญผิดปกติจนกลายเป็นก้อนเนื้องอกภายในเนื้อไต ส่วนใหญ่จะมีขนาดใหญ่และคลำได้ทางหน้าท้อง และมักจะเป็นที่ไตข้างใดข้างหนึ่ง
      - จะไม่ให้คลำบ่อย เพราะอาจทำให้ก้อนแตก
        หรือ อาจเกิดการแพร่กระจายของมะเร็ง
  - - - มีก้อนในท้อง ท้องโต ปวดท้อง
      - อาการอื่นๆ
        
        มีไข้
        
        ตาโปนมีรอยซ้ำรอบตา(raccoon eyes)
        
        ปวดกระดูก
      - ตำแหน่งที่พบก้อนครั้งแรกมากที่สุดคือต่อมหมวกไต
- - - - Vincistine
      - Adiamycin
      - L-Asparaginase
      - Glucocorticoid
  - - - Metrotrexat
      - 6 - MP
      - Cyclophosephamide
  - - - Hydrocortisone
      - ARA -C
      - Metrotrexate
  - - - การให้ 6- MP โดยการรับประทานทุกวัน
        ร่วมกับการให้ Metrotrexate
- - - - หลังให้ยาต้องจัดให้ผู้ป่วยนอนราบ 6-8 ชั่วโมง
        เพื่อป้องกันการเกิด Herniation ของสมอง
      - นอกจากนี้การให้ยาแพทย์จะต้อง นำน้ำไขสันหลังออกเท่ากับจำนวนยาที่ใส่เข้าไป
        โดยนับหยดน้ำไขสันหลัง 15 หยดต่อ 1 ซีซี
      - ยาที่ใช้บ่อย MTX
    - - เน้นเรื่องการรักษาความสะอาดโดยให้บ้วนปากด้วย 0.9%NSS อย่างต่อเนื่องดังกล่าวข้างต้น และจะไม่แปรงฟันถ้าเกร็ดเลือดต่ำกว่า50,000 cell/cu.mm แต่ถ้าเกร็ดเลือดเกินกว่านี้สามารถ
        แปรงฟันได้ แต่ต้องใช้แปรงสีฟันที่อ่อนนุ่ม
      - การดูแลให้ผู้ป่วยได้รับยา ต้องดูแลอย่างถูกวิธี โดยจะให้ครั้งละ 1 ml.ให้ผู้ป่วยอมไว้ ประมาณ
        2-3 นาที และบ้วนทิ้งไม่ควรกลืนเนื่องจากมียาชาเป็นส่วนผสม ซึ่งจะมีผลต่อการทำงานของหัวใจ(ยาที่ใช้ Xylocaine Viscus)
    - - Low Bacterial Dietโดยให้มีคุณค่าครบถ้วน แคลอรีและโปรตีนสูง งดอาหารที่ลวก ย่าง รวมทั้งผักสด ผลไม้ที่มีเปลือกบาง
        เช่น ชมพู่ องุ่น ฝรั่ง ดื่มนมที่ผลิตด้วยวิธีสเตอริไลส์ และ นม UHT แทนการดื่มนมพลาสเจอร์ไลด์
    - - เนื่องจากการสร้างเกร็ดเลือดลดลง ผู้ป่วยจึงเสี่ยงเลือดออกง่ายหยุดยา แพทย์อาจมีแผนการรักษาให้ Platlet concentration หลักการให้คือให้หมดภายใน 1/2 - 1 ชั่วโมงเนื่องจากมี half life สั่น การให้จึงต้องให้หยดแบบ free flow
  - - - 1.1 เม็ดเลือดแดง : RBC ผู้ป่วยที่ได้รับยาเคมีบ าบัดจะมีภาวะซีด (Anemia) แพทย์อาจพิจารณาให้เลือดเมื่อระดับค่า Hb อยู่ที่ 8-10 gm/dl (ค่าปกติของ Hb มักจะเป็น 1/3 เท่าของ Hct.) Hct 24-30 gm/dl
      - 1.2 เม็ดเลือดขาวต่ำ(Leukopenia)
        
        แบ่งภาวะเม็ดเลือดขาวต่ำ
        (Leukopenia) เป็น 3 ระดับ
        
        เม็ดเลือดขาวต่ำปานกลาง ANC 500-1000 เซลล์/ลบ . มม
        
        เม็ดเลือดขาวต่ำรุนแรง ANC ต่ำกว่า 500 เซลล์/ลบ.มม.ผู้ป่วยจะเสี่ยงต่อการติดเชื้อที่รุนแรงมากขึ้น ในรายที่ ANC ต่ำกว่า 100 เซลล์/ลบ . มม .
        เป็นภาวะที่เม็ดเลือดขาวต่ำระดับรุนแรงอย่างมาก ผู้ป่วยจะเสี่ยงต่อการติด
        เชื้อแบคทีเรียแกรมลบในกระแสเลือด (gram-negative bacteremia)
        
        เม็ดเลือดขาวต่ำเล็กน้อย ANC 1000-1500 เซลล์/ลบ. มม .
        เป็นภาวะที่เม็ดเลือดขาวต่ำเล็กน้อย ผู้ป่วยจะเสี่ยงต่อการ
        ติดเชื้อเพิ่มมากขึ้น
        
        ประเมินได้จากค่า ANC
        : absolute neutrophil count
        
        การประเมินค่า ANC จึงมีความสำคัญต่อการดูแลผู้ป่วยเด็กที่ได้รับยาเคมีบำบัด เม็ดเลือดขาวจะต่ำสุดในวันที่ 6-12 หลังได้ยาเคมีบำบัด
        และจะกลับสู่ภาวะปกติภายใน 21 วัน การดูแลเด็กที่มี ANC ต่ำ
        ต้องแยกเด็กไว้ในห้องแยก เพื่อป้องกันการติดเชื้อ
      - 1.3 เกร็ดเลือดต่ำ
        (thrombocytopenia)
        
        มีเกล็ดเลือดน้อยกว่า 100,000/mm3
        ส่งผลให้เกิดภาวะเลือดออกง่ายกว่าปกติ
        
        ในรายที่มีต่ำกว่า 50,000เซลล์/ลบ . มม .
        จะมีความเสี่ยงต่อ
        การเกิดอาการเลือดออกง่ายหยุดยาก
        
        อาการ
        
        จุดเล็กๆตามใต้ผิวหนัง
        
        มีจ้ำเลือด(Ecchymosis)
        
        ปัสสาวะมีเลือดปน
        
        รายที่ต่ำกว่า 10,000 เซลล์/ลบ . มม . มีโอกาสเกิดเลือดออกในทางเดินอาหารหรือมีเลือดออก
        ในสมองเป็นไปได้สูง
    - - ทำให้มีอาการเบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน แผลในปากและคอ ปวดท้องท้องเดิน ท้องผูก ในรายที่มีอาการอาเจียนแพทย์จะมี แผนการรักษาให้ยา Onsia (ondansetron) เข้าทาง
        หลอดเลือดดำ นอกจากนี้ต้องดูแลป้องกันการติดเชื้อ
        ในช่องปากด้วย
    - - ทำให้ผมร่วง หลังจากได้ยาไปแล้ว 2-3 สัปดาห์ และจะงอกขึ้นมาใหม่หลังหยุดยา 2-3 เดือน หรือบางตำราบอกว่า 5 เดือน ลักษณะผมที่ขึ้นมาใหม่จะไม่เหมือนเดิม สี ความหนา ความยืดหยุ่น จะเปลี่ยนไป
    - - ยาเคมีบำบัดส่วนใหญาถูกขับออกทางไต ยาบางชนิดทำลายไต ท่อไต กระเพาะปัสสาวะ ดังนั้นผู้ป่วยจึงต้องได้รับน้ำที่มากพอทางหลอด
        เลือดดำเเละทางปากเพื่อปรับให้ปัสสาวะเป็นด่าง
      - ยาเคมีบำบัด ที่มีผลเสียต่อไต เช่น Cyclophosphamide,Methotrexate, Ifosfamide และ Streptozocin โดยแพทย์จะตรวจติดตามการทำงานของไตโดยการ
        เจาะเลือดเป็นระยะๆ เพื่อดูค่า BUN Cr
    - - ยาเคมีบำบัดส่วนใหญ่จะถูกย่อยสลายที่ตับและยาเคมีบำบัดบางชนิดมีฤทธิ์ทำลายตับ เช่น Methotrexate, Vincristine
        ซึ่งตับส่วนที่ถูกทำลายจะหาย
        เป็นปกติได้ภายใน 2-3 สัปดาห์หลังจากได้รับยาเคมี
  - - - ภาวะโพแทสเซียมในเลือดสูง มักพบในช่วง 12-24 ชั่วโมง
        หลังการได้รับการรักษาโรคมะเร็ง และมักพบความผิดปกติแรก
        ที่สังเกต ได้ใน TLS ภาวะดังกล่าวถือว่ามีความร้ายแรงสูงสุด เนื่องจากเป็นภาวะที่ท าให้หัวใจเต้นผิดจังหวะและเสียชีวิต
      - - ภาวะกรดยูริกในเลือดสูง มักพบในช่วง 48 – 72 ชั่วโมงหลังการได้รับการรักษาโรคมะเร็ง ซึ่งเกิดจากการสลายของกรดนิวคลีอิก กลุ่มพิวรีน (purine) ได้เป็น hypoxanthine และ xanthine ตามลำดับ
        ก่อนถูกเปลี่ยนแปลงได้กรดยูริกในที่สุด
      - ภาวะฟอสเฟตในเลือดสูง มักพบในช่วง 24-48 ชั่วโมงหลังการได้รับการรักษาโรคมะเร็ง โดยเป็นสาเหตุที่เกิดภาวะแคลเซียมในเลือดต่ำตามมา
        ส่งให้เกิดการชักเกร็ง (tetany) หัวใจเต้นผิดจังหวะและชักได้นอกจากนี้ยังเกิดการตกตะกอนในรูปผลึกแคลเซียมฟอสเฟตในร่างกาย
    - - เกิดขึ้นบ่อยที่สุดระหว่าง
        การรักษาด้วยยาเคมีบำบัด
      - อาจพบระหว่างที่ผู้ป่วย
        ได้รับรังสีรักษา (radiotherapy)
        หรือ อาจเกิดขึ้นเองก็ได้ TLS
    - - อาจพบอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรง ชา (paresthesia)
        หัวใจเต้นผิดจังหวะ ซึ่งอาจรุนแรงขึ้นจึงชั้นเสียชีวิตได้
        
        ภาวะฟอสเฟตในเลือดสูงและภาวะแคลเซียมในเลือดต่ำอาจพบกล้ามเนื้อตะคริว ชักเกร็ง ชัก ไตวาย
        
        หัวใจเต้นผิดจังหวะ
  - - - การใช้ยาต้านเชื้อรา
        (antifungal therapy)
      - การใช้ granulocyte
        colony-stimulating factor(G-CSF)
    - - อาจจะเกิดขึ้นได้จากโรคมะเร็งเองพบได้ในผู้ป่วยลิวคีเมีย (acute leukemia) ที่มีเซลล์มะเร็งในกระแสเลือดมากมีผลให้จำนวนเม็ดเลือดขาวนิวโทรฟิล (neutrophils) ในเลือดลดลงหรือการรักษาด้วยยาเคมีบำบัดซึ่งมีฤทธิ์กดการทำงานของไขกระดูกหรือการฉายรังสีที่มีปริมาณสูง