Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
หัวข้อที่ 11 การพยาบาลมารดาที่มีภาวะแทรกซ้อนหลังคลอด - Coggle Diagram
หัวข้อที่ 11 การพยาบาลมารดาที่มีภาวะแทรกซ้อนหลังคลอด
มดลูกไม่เข้าอู่ (Subinvolution of Uterus)
อาการและอาการแสดง
ระดับยอดมดลูกไม่ลดลง
ปวดมดลูกและมีไข้
น้ำคาวปลาที่จางลงเปลี่ยนเป็นสีแดง
เหนื่อยอ่อนเพลีย
น้ำคาวปลาไม่จางลง
การรักษา
Dilatation and Curettage
Antibiotic in endometritis
ให้ยา Oxytocin
สาเหตุ
ทารกไม่ได้ดูดนมแม่
มีการติดเชื้อของมดลูก
การผ่าตัดคลอดเอาเด็กออกทางหน้าท้อง
มดลูกคว่ำหน้ามากหรือคว่ำหลังมาก
ภาวะต่างๆที่ทำให้การหดรัดตัวของมดลูกไม่ดี
การพยาบาล
Early ambulation postpartum
ติดตาม V/S
ประเมิน daily HF,lochia,อาการปวดมดลูก
Infection
เยื่อบุมดลูกอักเสบ (Endometritis)
การรักษา
การรักษาตามอาการ
ร่วมกับการให้ยาปฏิชีวนะที่ครอบคลุมเชื้อ
อาการและอาการแสดง
มดลูกมีขนาดใหญ่คลำได้ทางหน้าท้อง นุ่ม กดเจ็บ
3 วันหลังคลอดมีไข้แต่ไม่เกิน 38.8 องศาเซลเซียส
น้ำคาวปลาไม่เปลี่ยนสี มีสีน้ำตาลแดง
ชีพจร 90-120 ครั้งต่อนาที
มีน้ำคาวปลามีกลิ่นเหม็น
ปวดศีรษะ อ่อนเพลีย
WBC > 20,000 /mm3
มีการเพิ่มขึ้นของ neutrophil
การติดเชื้อที่แผลฝีเย็บ
อาการและอาการแสดง
มีอาการปวดเฉพาะที่ที่แผล ปัสสาวะลำบาก
มีไข้มักจะเป็นไข้ต่ำๆ
ลักษณะของแผลติดเชื้อ
ไหมที่เย็บขาดหลุดออกมา
มีหนองตามมา
เริ่มจากขอบแผลบวม เปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลแดง
การรักษา
ในรายที่มีแผลอักเสบแต่ยังไม่มีหนอง ให้ยาปฏิชีวนะอย่างเดียว
การดูแลแผลให้ sitz bath บ่อยๆทุกวัน
ขจัดเนื้อตายและเปิดระบายหนองร่วมกับให้ยาปฏิชีวนะ
ให้ยาแก้ปวด
สาเหตุ
ความผิดปกติของระบบการแข็งตัวของเลือด
การติดเชื้อสัมพันธ์กับการแยกของแผล
เยื่อบุช่องท้องอักเสบ (Peritonitis)
อาการและอาการแสดง
ท้องอืดหรือแน่นท้อง
ไข้
ปวดท้องหรือสัมผัสท้องแล้วปวด
คลื่นไส้และอาเจียน
เชื้อเข้าทางช้องคลอดผ่านปากมดลูก กระจายเข้าเยื่อบุช่องท้อง
เบื่ออาหาร
การรักษา
การให้ยาปฏิชีวนะที่ครอบคลุมทั้ง
การให้ยาปฏิชีวนะที่ครอบคลุมทั้ง aerobes และ anaerobes
ถ้าเป็นรุนแรงจากแผลมดลูกเน่าและแยก มีการแตกทะลุต้องผ่าตัดเร่งด่วน
อุ้งเชิงกรานอักเสบ (Parametritis)
การรักษา
ร่วมกับการให้ยาปฏิชีวนะที่ครอบคลุมเชื้อ
ถ้ามีฝีหรือหนองให้ระบายออก
การรักษาตามอาการ
อาการและอาการแสดง
ไข้ 38.9-40.0 องศาเซลเซียสร่วมกับ tachycardia
มดลูกโตขึ้น กดเจ็บที่มดลูกส่วนล่างข้างเดียวหรือสองข้าง
เป็นหนองในอุ้งเชิงกราน
ตำแหน่งมดลูกจะ fix จากหนองตาม round ligament
การติดเชื้อที่แผลผ่าตัด (Abdominal incisional infections)
ปัจจัยเสี่ยง
HT
Obesity
DM
อาการและอาการแสดง
อาการไข้ตั้งแต่ 4 วันหลังผ่าตัด
บริเวณแผลจะแดงและมีหนอง
การรักษา
ทำแผลแบบเปียก (wet dressing) 2 ครั้งต่อวัน
เริ่มมีการสร้างเนื้อเยื่อใหม่ 4-6 วัน เย็บปิดแผลด้วยไหม
การให้ยาปฏิชีวนะร่วมกับผ่าตัดระบายหนอง
การพยาบาลมารดาที่มีภาวะติดเชื้อหลังคลอด
การประเมินสาเหตุของการติดเชื้อ
ปัจจัยเสี่ยงต่างๆ
ปัจจัยส่งเสริมให้เกิดการติดเชื้อ
ประเมินบริเวณที่มีการติดเชื้อ
เยื่อบุโพรงมดลูกอักเสบ (Endometritis)
หลอดเลือดดำอักเสบในอุ้งเชิงกราน
ฝีเย็บ
การติดเชื้อกระจายออกนอกมดลูก
การพยาบาล
มีไข้ การระบายหนอง ยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษา
อาการปวด
การพยาบาลเมื่อมีอาการ
การส่งเสริมให้น้ำคาวปลาไหลดี
การให้คำแนะนำในการรักาาสุขภาพ สุขวิทยาส่วนบุคคล
จัดให้นอนท่า Fowler's position
การพยาบาลเพื่อป้องกันการติดเชื้อหลังคลอด
การพยาบาลขณะที่มีอาการรุนแรง
ดูแลให้สารน้ำและอาหารทางหลอดเลือดดำ
การเตรียมอุปกรณ์กู้ชีวิตกรณีคาดว่าอาจมีภาวะช็อก
ภาวะหลอดเลือดดำอักเสบในอุ้งเชิงกราน (Pelvic Thrombophiebitis)
สาเหตุ
เกิดจากการติดเชื้อบริเวณมดลูก
การอักเสบของเส้นเลือดในบริเวณกล้ามเนื้อมดลูก
อาการและอาการแสดง
มีอาการปวดบริเวณที่มีการอักเสบ
มีไข้หรือไม่มีก็ได้
ตรวจพบก้อนบริเวณ parametrium กดเจ็บตามเส้นเลือดที่อักเสบ
ผลตรวจ CT หรือ MRI
ปวดบริเวณท้องน้อยด้านล่างและปวดบริเวณสีข้าง
การรักษา
การรักษาการติดเชื้อที่สำคัญคือ การให้ยาปฏิชีวนะ
ให้ Heparin ร่วมด้วย
เต้านมอักเสบ (Breast abcess)
สาเหตุ
มีการติดเชื้อ ที่พบบ่อยคือ Staphylococcus Aureus
หัวนมแตก ถลอกหรือมีรอยแตก
บีบนวดเต้านมมากๆ
เต้านมคัดมาก
อาการและอาการแสดง
ผิวหนังบริเวณเต้านม แดง ตึง แข็ง เจ็บ ปวด
ผิวหนังนุ่ม เป็นมัน
มีไข้
ต่อมน้ำเหลืองที่รักแร้โตและเจ็บ
การรักษา
ให้ยาแก้ปวด
ให้นมบุตรได้ยกเว้นมีอาการปวดมาก
ให้ยาปฏิชีวนะที่ครอบคลุมเชื้อ
การเจาะระบายหนอง
เพาะเชื้อน้ำนมข้างที่มีการอักเสบก่อนเริ่มรักษา
ก้อนเลือดคั่งที่ฝีเย็บ (Hematoma)
สาเหตุ
การแตกของเส้นเลือดดำขอด (varicose vein)
การแตกของหลอดเลือดโป่งพอง (aneurysm)
การเย็บไม่ถึงก้นแผล
การรักษา
ใส่สายสวนปัสสาวะไว้ถ้าผู้ป่วยปัสสาวะเองไม่ได้
รักษาโดยวิธีผ่าตัดเข้าไปเอาก้อนเลือดที่คั่งออก
ถ้าขนาดไม่ใหญ่รักษาตามอาการ
อาการและอาการแสดง
รู้สึกปวดถ่งในช่องคลอด
มีปัญหาปัสสาวะหรืออุจจาระลำบาก
ปวดบริเวณที่มีก้อนเลือดคั่งชัดเจน
ภาวะผิดปกติด้านจิตใจหลังคลอด
ภาวะซึมเศร้าหลังคลอด (Postpartum depression)
การรักษา
การบำบัดด้วยยากลุ่ม Selective serotonin reuptake inhibitor เป็นอันดับแรก
เข้ากลุ่มจิตบำบัด เช่น ครอบครัวบำบัด
การพยาบาล
ให้ความสนใจ สร้างสัมพันธภาพที่ดีแก่มารดา
แนะนำให้สามีและญาติให้กำลังใจมารดา
อธิบายสาเหตุความไม่สุขสบายและความแปรปรวนของอารมณ์
ในรายที่อาการรุนแรงควรเพิ่มการสังเกต ดูแลอย่างใกล้ชิด
การดุแลให้มารดาได้รับความสุขสบายและพักผ่อนอย่างเพียงพอ
อาการและอาการแสดง
มองโรคในแง่ง้าย
อาการเด่อนชัดหลังคลอด 2-3 เดือน
ภาวะที่จิตใจหม่นหมอง หดหู่ เศร้าสร้อยร่วมกับท้อแท้หมดหวัง
มีอาการนานกว่า 2 สัปดาห์
ภาวะจิตประสาทหลังคลอด (Postpatum psychosis)
อาการและอาการแสดง
นอนไม่หลับ กระสับกระส่ายหงุดหงิดง่าย
หวาดระแวง ประสาทหลอน
มีอาการรุนแรงทันที
ตำหนิตนเอง ลงโทาว่าตนเองไม่ดี
อาการมักเริ่มตั้งแต่ 48-72 ชั่วโมงหลังคลอด
พยายามฆ่าตัวตาย
มีท่าทางแปลกๆ ร้องไห้คร่ำครวญ
พูดเพ้อเจ้อ
การพยาบาล
ป้องกันการทำร้ายตนเอง
สิ่งที่ก่อให้เกิดอันตรายเก็บให้พ้นบริเวณที่มารดาพัก เช่น กรรไกร มีด
ให้ความสนใจทุกกิจกรรมและคำพูด
ดูแลให้ได้รับยา
สังเกตอาการอย่างใกล้ชิด
การรักษา
รับรักษาในโรงพยาบาลและงดเลี้ยงบุตรด้วยนมมารดา
การใช้ยาโดยยาที่ใช้มี 3 กลุ่ม
ยาลดภาวะซึมเศร้า (Antidepressants)
ยาควบคุมอารมณ์ (Mood stabilizer)
ยาต้านโรคจิต (Antipsychotic drug)