Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลในการดูแลผู้ใหญ่ที่มีปัญหา สุขภาพเกี่ยวกับความผิดปกติของภาวะ…
การพยาบาลในการดูแลผู้ใหญ่ที่มีปัญหา
สุขภาพเกี่ยวกับความผิดปกติของภาวะอวัยวะ
ล้มเหลวหลายระบบ
สาธารณภัย
ความหมาย
เป็นภัยที่เกิดแก่คนหมู่มาก เกิดขึ้นได้ทุกเวลาและทุกสถานที่ อย่างกะทันหันหรือค่อย ๆเกิดขึ้น
เป็นอันตรายต่อชีวิตและร่างกายต่อประชาชน เกิดความเสียหายแก่ทรัพย์สิน ก่อให้เกิดความต้องการสิ่งจำเป็นพื้นฐานอย่างรีบด่วน
ประเภท :
Natural disaster ได้แก่ ภัยแล้ง น้ำท่วม อุทกภัย หิมะถล่ม การระบาดของโรค แผ่นดินไหว แผ่นดินถล่ม ภูเขาไฟระเบิด เป็นต้น
Man-made disaster ได้แก่ การคมนาคม การอุตสาหกรรม ไฟไหม้อาคาร สูง สิ่งก่อสร้างถล่ม
Mass Casualty
ความหมาย
อุบัติเหตุกลุ่มชน หรือ Mass Emergency ซึ่งเป็นการได้รับอุบัติเหตุหรือบาดเจ็บในคนหมู่มาก ได้แก่ พวกระเบิดพลีชีพ ตึกถล่มหรือแม้กระทั่งอุบัติเหตุจราจร
แบ่งออกเป็น 3 ระดับ
ระดับที่ 1 (Multiple-Patient Incident) บาดเจ็บมากกว่า 10 คน และอาการไม่สาหัสมากทางหน่วยตรวจฉุกเฉิน สามารถจัดการได้ ไม่ต้องเปิดใช้แผน
ระดับที่ 2 (Multiple-Casualt Incident) บาดเจ็บไม่เกิน 100 คน มีอาการสาหัสหลายราย ต้องขอความร่วมมือจากเจ้าหน้าที่ภายในงานการพยาบาลผู้ป่วยนอกและผู้ป่วยฉุกเฉิน หรือโรงพยาบาลอื่น
ระดับที่ 3 (Mass Casualt Incident) มีผู้ได้รับบาดเจ็บจำนวนมาก (ตั้งแต่ 100 คน ขึ้นไป) เหตุการณ์รุนแรง ต้องขอความช่วยเหลือจากแพทย์ที่เกี่ยวข้อง เจ้าหน้าที่ฝ่ายการพยาบาล เจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัย เป็นต้น
วัตถุประสงค์ของการจัดการสาธารณภัย
ป้องกันความเสียหายของทรัพย์สิน รวมถึงการสูญเสียทางเศรษฐกิจ
ส่งเสริมและรักษาสิ่งแวดล้อมทางสังคมและเศรษฐกิจที่มีผลโดยตรงต่อสังคมนั้นๆ
หลีกเลี่ยงการสูญเสียชีวิต
Disaster management cycle
ก่อนเกิดภัย
การป้องกันและลดผลกระทบ
การเตรียมความพร้อมรับภัย
ระหว่างเกิดภัย
. การตอบโต้และบรรเทาทุกข์
(การจัดการในภาวะฉุกเฉิน)
หลังเกิดภัย
การฟื้นฟูบูรณะและก่อสร้างใหม่
ระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉิน
Emergency Medical System : EMS
การจัดให้มีการดูแลผู้ป่วยฉุกเฉินภายใต้การกำกับดูแลของแพทย์ซึ่งมีส่วนร่วมจากทุกภาค ทุกองค์กรในชุมชนทุกระดับ
เน้นด้านความรวดเร็ว วิธีการรักษาที่ถูกต้อง สามารถช่วยเหลือ ผู้อยู่อาศัยในพื้นที่ ช่วยเหลือผู้เจ็บป่วยฉุกเฉิน ณ จุดเกิดเหตุ มีการขนย้ายและการนำส่งผู้เจ็บป่วยฉุกเฉิน ให้แก่โรงพยาบาลที่เหมาะสมได้อย่างมีคุณภาพ ตลอด 24 ชั่วโมง
หลักสำคัญของการเข้าช่วยเหลือ
Safety:ประเมินความปลอดภัย
Scene: ประเมินกลไกการเกิดภัย
Situation:ประเมินสถานการณ์
ลักษณะการทำงาน
On scene care
Response
Reporting
Detection
Care in transit
บทบาทของพยาบาลในการจัดการสาธารณภัย
การเตรียมความพร้อม ได้แก่ การปกป้องประเมินสถานการณ์ภัย การเตรียมพร้อมรับสาธารณภัย
การจัดการในภาวะเกิดสาธารณภัย ได้แก่ การสื่อสาร การสั่งการ การคัดแยกผู้บาดเจ็บ การักษา ขนส่ง
การฟื้นฟูบูรณะ
การดูแลผู้ประสบภัยพิบัติหรืออุบัติภัยหมู่
S – Safety and Security ประเมินความปลอดภัยของผู้ปฏิบัติงานในที่เกิดเหตุ
A – Assess Hazards ประเมินสถานที่เกิดเหตุเพื่อระแวดระวังวัตถุอันตรายต่างๆที่อาจเหลือตกค้างในที่เกิดเหตุ
I - Incident command เป็นระบบผู้บัญชาการเหตุการณ์และผู้ดูภาพรวมของการปฏิบัติการทั้งหมด
S – Support เตรียมอุปกรณ์และทรัพยากรที่จําเป็นต้องใช้ในที่
เกิดเหตุ
D– Detection เป็นการประเมินสถานการณ์
T – Triage/Treatment การคัดกรองและให้การรักษาที่รีบด่วนตามความจําเป็นของผู้ป่วย
R – Recovery การฟื้นฟูสภาพหลังจากเกิดเหตุการณ์
E – Evacuation การอพยพผู้บาดเจ็บระหว่างเหตุการณ์
การคัดแยกผู้ป่วย (Triage )
Emergent
ผู้ป่วยด่วนมาก แทนด้วยสัญลักษณ์สีแดง ซึ่งผู้ป่วยกลุ่มนี้ต้องได้รับการแก้ไขภาวะคุกคามต่อชีวิตภายใน 1 นาที และไม่เกิน 4 นาที
ผู้ป่วยหยุดหายใจ หัวใจหยุดเต้น ผู้ป่วยช็อก หายใจลำบากมาก เจ็บอกจากกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดไปเลี้ยงเฉียบพลัน
Urgent
ผู้ป่วยฉุกเฉิน แทนด้วย สัญลักษณ์ สีเหลือง ผู้ป่วยลุ่มนี้สามารถรอได้โดยไม่เกิดภาวะคุกคามต่อชีวิต แต่หากรอนานเกินไปอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนจนถึงชีวิตได้
ผู้ป่วยมีบาดแผล(ไม่มีเลือดออกมาก) ผู้ป่วยกระดูกหัก
ผู้ป่วยหอบเหนื่อย(ไม่มาก) ผู้ป่วยปวดท้อง
Non urgent
ผู้ป่วยไม่ฉุกเฉิน แทนด้วย สัญลักษณ์สีเขียว
ผู้ป่วยแผลถลอก ปวดท้องเรื้อรัง (สัญญาณชีพปกติ) ท้องโต
ผู้ป่วยเสียชีวิตหรือหมดหวังในการรักษา จะแทนด้วย สัญลักษณ์สีดำ
Multiple Organs Dysfunction Syndrome
ความหมาย
กลุ่มอาการที่อวัยวะทำงานผิดปกติ (MODS)จนถึงขั้นล้มเหลว ตั้งแต่ 2 ระบบขึ้นไป มีการทำลายเซลล์ เนื้อเยื่อ หรืออวัยวะที่ปกติของร่างกาย
ชนิด
Primary : เป็นผลโดยตรงบริเวณที่เกิด injury มีผลทำให้เกิด impaired perfusion / ischemia
Secondary : ส่วนมากเป็น a complication of septic shock/ Systemic Inflammatory Response Syndrome: SIRS any forms of shock อาจเป็นสาเหตุ เพราะทำให้เกิดภาวะ inadequate tissue perfusion
อาการที่พบบ่อย
Sepsis
Septic Shock
Systemic Inflammatory Response Syndrome: SIRS
การพยาบาลผู้ป่วยที่ได้รับบาดเจ็บแต่ละอวัยวะ
ตรวจโดยใช้หลักการ DCAP-BTLS
S = Swelling
L = Lacerations
T = Tenderness
B = Burns
P = Puncture
A = Abrasions
C = Contusions
D = Deformities
การบาดเจ็บที่ใบหน้า
จากอุบัติเหตุ จะพบมีเลือดในช่องปากหรือจมูกและฟันหลุดในช่องปาก กระดูกขากรรไกรบนที่แตกรุนแรง
การรักษา : Clear airway, Control hemorrhage, Management of shock
การบาดเจ็บที่คอ
อาการแสดง : ปวดต้นคอ กล้ามเนื้อคอแข็งเกร็ง, ปวด, บวม,อาจมีรอยฟกช้ำของเลือดให้เห็น มีแขนหรือขาชา และ อ่อนแรงร่วมด้วย
การรักษา : ดามคอที่หักให้ตรง rigid cervical collar, ดึงกระดูกคอ, ผ่าตัด
การบาดเจ็บที่ทรวงอก
ภาวะการเปลี่ยนแปลงในช่องเยื่อหุ้มปอด
ภาวะที่มีลมรั่วเข้าไปในช่องเยื่อหุ้มปอด
ภาวะที่มีของเหลวเข้าไปในช่องเยื่อหุ้มปอด
ภาวะที่มีการติดกันของเยื่อหุ้มปอดชั้นนอกและชั้นใน
ภาวะที่มีการเสียความแข็งแรงของผนังทรวงอก หรือภาวะอกรวน
การรักษาการบาดเจ็บทรวงอก
ยึดหลัก ABCD
ภาวะอกรวน ยึดทรวงอกให้อยู่นิ่ง
รักษาภาวะช็อค
Cardiac tamponade มีอาการสำคัญ เรียก Beck’s Traid ทำ Pericardiocentesis
การบาดเจ็บที่ช่องท้อง
ประเภท
Blunt trauma การบาดเจ็บที่ไม่มีแผลทะลุที่ท้อง หรือถูกกระแทก การให้การช่วยเหลือ โดยวิธีการผ่าตัด สังเกตอาการอย่างใกล้ชิด
Penetrating trauma เป็นการบาดเจ็บที่มีแผลทะลุหน้าท้อง แบ่งออกเป็น การบาดเจ็บที่มีแผลถูกแทงจากของมีคม และการบาดเจ็บที่ท้องที่มีแผลถูกยิง : การผ่าตัด
การรักษาพยาบาลที่สำคัญ
ช่วยเหลือเบื้องต้น ทางเดินหายใจและระบบไหลเวียนโลหิต การดามกระดูกสันหลัง
ในกรณีวัตถเสียบคา : ทำให้สั้นลงเพื่อสะดวกต่อการเคลื่อนย้ายผู้ป่วย ปล่อยให้มีส่วนของวัตถุโผล่พ้นขึ้นมา ทำให้นิ่งอยู่กับที่ให้มากที่สุดจนกว่าจะได้รับการผ่าตัด
การรักษาตามอาการและผลกระทบจากการถูกทำลายของอวัยวะนั้นๆ เช่น ตับไตม้าม
การผ่าตัด
การบาดเจ็บกระดูกเชิงกราน
อาการ
มีแผลที่ทวารหนักหรือช่องคลอด,เลือดออกทางเดินปัสสาวะ,คลำกระเพาะปัสสาวะได้,ตรวจทางทวารหนักคลำตำแหน่งของต่อมลูกหมาก,
คลำได้ชิ้นกระดูกหรือเลือดคั่งจากการตรวจทางทวารหนักเรียกว่า Earle’s sign
มีเลือดออกหลังเยื่อบุช่องท้อง(retroperitoneal hematoma) เลือดคั่งในถุงอัณฑะ,
การดูแลรักษาเบื้องต้น
วัดสัญญาณชีพ ประเมินการสูญเสียเลือดอย่างรุนแรง
ให้สารน้ำทดแทน เพื่อรักษาปริมาตรของสารน้ำในระบบไหลเวียนอย่างรวดเร็ว
การ Reduction และ Stabilization ทำ External fixator
การผ่าตัดผูกหลอดเลือด
การบาดเจ็บระบบทางเดินปัสสาวะ
การตรวจร่างกาย
การดู : รอยจ้ำเลือดบริเวณบั้นเอวหน้าท้องหรือบริเวณฝีเย็บ เลือดออกบริเวณรูเปิดของทางเดินปัสสาวะ
การฟัง : เสียง bruits
การเคาะ : เคาะหากระเพาะปัสสาวะ เคาะหน้าท้องทั่วไปว่าทึบหรือไม่
การคลำ : การกดเจ็บและแข็งเกร็งบริเวณบั้นเอว วัดรอบท้องตรวจดูภาวะท้องอืด คลำหาก้อนบริเวณท้องและบั้นเอว และอาจพบการไหลออกของปัสสาวะหรือเลือด(extravasation) ตรวจทวารหนัก
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
BUN และCreatinine
CBC
การตรวจพิเศษ
Plain KUB (X-ray), Intravenous pyelography Retrograde pyelography
การรักษา
การใส่ท่อระบายกระเพาะปัสสาวะ
ผ่าตัดซ่อมแซมส่วนที่แตกและล้างน้ำปัสสาวะที่ เข้าไปอยู่ในช่องท้องออกให้สะอาด
การพยาบาลผู้ป่วยที่มีภาวะอวัยวะล้มเหลวหลายระบบ
ส่งเสริมการไหลเวียนเลือดอย่างเพียงพอ
ดูแลให้สารน้ำไม่เกิน wedge> 18 mmHg ถ้าซีดต้องให้เลือด
ดูแลให้ยา vasopressor และ inotropic drug เพื่อรักษา perfusion pressure ของผู้ป่วย
เฝ้าระวังให้การไหลเวียนเลือดไปเลี้ยงส่วนต่าง ๆ ของร่างกายเพียงพอ
ดูแลให้ยา diuretics และ Dopamine
ดูแลให้ sodium bicarbonate เพื่อรักษาภาวะความเป็นกรด
ให้ออกซิเจนอย่างเพียงพอ
ทำทางเดินหายใจให้โล่ง โดยการดูดเสมหะ
ฟังเสียงปอด และติดตามผล chest x ray
อาจใช้เครื่องช่วยหายใจ mode PEEP
ดูแลให้ยาขยายหลอดลม
ประเมินอาการแสดงของภาวะล้มเหลวหลายระบบ เช่น SIR
ป้องกันและควบคุมการติดเชื้อ
ดูแลให้ยาปฏิชีวนะ ยาลดไข้และสังเกตผลข้างเคียงของยา
ส่งตรวจและติดตามผลเพาะเชื้อ เลือด ปัสสาวะ เสมหะ และสารคัดหลั่ง
ใช้หลัก aseptic technigue
ดูแลให้สารอาหารอย่างเพียงพอ ติดตาม bowel sound และนน.ตัวทุกวัน
ESI Conceptual Algorithm
Patient dying? (A)
yes-----> 1
Shouldn’t wait? (B)
yes-----> 2
How many resources? (C)
None 5
One 4
Many---->Vital signs (D)
No---->3
Consider---->2
Decision Point D: The Patient’s Vital Signs?
BP <90/60
SaO2 <80%
RR <10 or >30
Pulse <50 or >100
Decision Point C: Resource Needs?
RESOURCES
IV fluids
ECG, X-rays, CT-MRI-ultrasound
angiography
IV, IM or nebulized medications
Specialty consultation
Labs (blood, urine)
Simple procedure = 1
Complex procedure = 2
NOT RESOURCES
History & physical
Point-of-care testing
Saline or heplock
PO medications
Phone call to PCP
Simple wound care (dressings, recheck) Crutches, splints, slings
Decision Point B: Should the Patient Wait?
High risk ต้องได้รับการช่วยเหลืออย่างเร็ว สามารถให้การช่วยเหลือเบื้องต้นได้ เช่น ให้ O2, เปิด IV fluid, monitor EKG
Confused พิจารณาว่าเป็นอาการที่เกิดขึ้นใหม่
Distress
Decision Point A: Is the Patient Dying?
ใส่ท่อช่วยหายใจแล้ว
Apneic และ pulseless
การเปลี่ยนแปลงสถานะทางจิตเฉียบพลันหรือไม่ตอบสนอง
หายใจลำบาก
การประเมินสภาวะคร่าวๆ โดยเร่งด่วน
Primary assessment
B ได้แก่ Breathing and ventilation
C ได้แก่ Circulation with hemorrhage control
A ได้แก่ Airway maintenance with cervical spine protection
D ได้แก่ Disability : Neurologic status
E ได้แก่ Exposure / Environment control
Secondary assessment
F ได้แก่ Fahrenheit ( Keep Patient warm)
G ได้แก่ Get a complete set of V/S
H ได้แก่ History & head- to-toe assessment
I ได้แก่ Inspect posterior surfaces
การประเมินอาการทางระบบประสาทอย่างง่าย
P : Painful
U : Unresponsive
V : Verble
A : Alert
การสัมภาษณ์เพื่อการคัดกรอง
C =Characteristics of the patient
A = Aggravating factors
D = Duration of symptoms
R = Relieving factors
L = Location of problem
T = Treatment administered before arrival
O = on set of symptoms
การสัมภาษณ์เกี่ยวกับความเจ็บปวด
R = Region/Radiation of pain
S = Severity of pain
Q = Quality of pain
T =Time pain began
P = Provoking factor
T = Treatment
นางสาวธัญญาเรศ หงษ์มณี รหัสนักศึกษา 61121301036