Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
:woman-cartwheeling::skin-tone-2:การลำเลียงสารเข้า-ออกเซลล์ :scales:…
:woman-cartwheeling::skin-tone-2:
การลำเลียงสารเข้า-ออกเซลล์
:scales:
Transport across membrane 1
:unlock:
Passive transport
ลำเลียงผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ ไม่ใช้พลังงาน
เคลื่อนที่จาก
ความเข้มข้นของสารละลายมาก →น้อย (ตาม concentration gradient)
Simple diffusion
บริเวณของเยื่อหุ้มเซลล์ที่เกิดการแพร่เเบบธรรมดา คือ
Phospholipid bilayer โดยไม่อาศัยตัวพาใดๆ
สารที่เกิดการเเพร่ธรรมดา ได้แก่
ตัวถูกละลายที่มีขนาดเล็ก , โมเลกุลของสารที่ไม่มีขั้ว
Facilitated diffusion
ในการเคลื่อนที่ของสารจะ
ต้องอาศัย ตัวพา
ที่บริเวณเยื่อหุ้มเซลล์
สารที่เกิดการเเพร่เเบบฟาซิลิเทต ได้เเก่
ion ของสารขนาดเล็กที่มีขั้ว , ตัวถูกละลายที่มีโมเลกุลขนาดใหญ่
Osmosis
การเคลื่อนที่ของน้ำ เป็นตัวทำละลายผ่านเยื่อเลือกผ่าน จากบริเวณที่มี
ความเข้มข้นของสารละลายต่ำ → สูง มีผลให้เกิดการเปลี่ยนปริมาตร
Hypertonic solution
สารละลายที่มีความเข้มข้นสูงเมื่อเทียบกับความเข้มข้นของสารละลายภายในเซลล์ การออสโมซิสของ
น้ำจะเคลื่อนที่ออกจากเซลล์ เซลล์จึง "เหี่ยว (Plasmolysis)"
Hypotonic solution
สายละลายที่มีความเข้มข้นน้อยเมื่อเทียบกับความเข้มข้นของสารละลายภายในเซลล์ การออสโมซิสของ
น้ำจะเคลื่อนที่เข้าสู่เซลล์ เซลล์จึง "เต่ง (Plasmoptysis)"
เซลล์พืช ขยายตัวเรื่อยๆเพราะมีผนังเซลล์ , เซลล์สัตว์ไม่มีจึงเเตกเมื่อขยายตัวมาก*
Isotonic solution
สารละลายที่มีความเข้มข้นเท่ากับสารละลายภายในเซลล์ การออสโมซิสของ
น้ำจะเคลื่อนที่เข้า-ออกเซลล์ในอัตราที่เท่ากัน
Transport across membrane 2
:unlock:
Passive transport
Dialysis
ตรงข้ามกับออสโมซิส
การเคลื่อนที่ของสารที่เป็น
ตัวถูกละลาย
ผ่านเยื่อเลือกผ่านจากบริเวณที่มีความเข้มข้นของสารละลายสูง → ต่ำ
เป็นหลักการนำไปประดิษฐ์
เครื่องฟอกไตเทียม (Hemodialysis)
Ion exchange
ต้องเป็น
ion ขั้วเดียวกัน
ex. การดูดซึมแร่ธาตุ K+ or CA2+ จากดินเข้าสู่รากพืช แลกเปลี่ยนกับ H+ จากรากพืชออกสู่ดิน
Imbibition
การดูดซับน้ำ
อาศัยสารสำคัญใน Cell wall ของพืช คือ
Cellulose & Pectin
การงอกของเมล็ด , ลำเลียงน้ำในพืช
Active transport
ลำเลียงผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ ใช้พลังงาน
เคลื่อนที่จาก
ความเข้มข้นของสารละลายน้อย → มาก (ย้อน concentration gradient)
ใช้สารพลังงาน คือ
ATP
Primary active transport
ลำเลียงสารในทิศทางเดียวต่อการลำเลียง 1 ครั้ง
การหลั่ง H+ ออกจากเซลล์เยื่อบุกระเพาะอาหารเข้าสู่กระเพาะอาหาร
Secondary active transport
ลำเลียงสาร 2 ทิศทางต่อการลำเลียง 1 ครั้ง
ลำเลียง Na+ ออก และลำเลียง K+ เข้าในกระบวนการ Na - K pump ของเซลล์ประสาท
Vesicle - mediated transport 1
:lock:
การลำเลียงสารที่มีขนาดโมเลกุลใหญ่มาก เยื่อหุ้มเซลล์จะทำการห่อหุ้มหรือโอบล้อมสารนั้นๆ จนกลายเป็นถุง (Vesicle) และนำเข้าหรือออกเซลล์
Endocytosis : นำสารเข้าสู่เซลล์
Phagocytosis
CELL EATING
ลำเลียงสารโมเลกุลใหญ่ สถานะเป็นของเเข็ง
นำเข้าสู่เซลล์โดยการใช้
Pseudopodium
ยื่นเยื่อหุ้มเซลล์ไปโอบล้อมสารนั้นๆ แล้วสร้างเป็นถุงนำเข้าภายในเซลล์
การกินอาหารของอะมีบา , การกินแบคทีเรียของเม็ดเลือดขาว
Pinocytosis
CELL DRINKING
ลำเลียงสารที่มีสถานะเป็นของเหลวหรือสารละลาย
นำเข้าสู่เซลล์โดยการ
เว้าเข้าไปของเยื่อหุ้มเซลล์ (มี Microfilament อยู่ใต้เยิ่อหุ้มเซลล์)
การลำเลียงไขมันที่ผ่านการย่อยแล้วเข้าสู่เซลล์เยื่อบุผิวของลำใส้เล็ก
Receptor - mediated endocytosis
การนำสารเข้าสู่เซลล์โดย
อาศัยตัวรับ
มี
โปรตีน
อยู่บนเยื่อหุ้มเซลล์ทำหน้าที่เป็น
ตัวรับ (Protein receptor)
สารที่ถูกลำเลียงจะต้อง
มีความจำเพาะ
ในการจับกับโปรตีน
นำ Hormone บางชนิดเข้าสู่เซลล์ , นำ LDL เข้าสู่เซลล์ต่างๆ , นำ HDL เข้าสู่เซลล์ตับ
Vesicle - mediated transport 2
:lock:
Exocytosis : นำสารออกจากเซลล์
ลำเลียงสารที่มีขนาดโมเลกุลใหญ่ออกจากเซลล์ โดยการ
บรรจุถุง (vesicle)
ถุงจะค่อยๆเคลื่อนเข้ามาเชื่อมรวมกับเยื่อหุ้มเซลล์ สารที่บรรจุอยู่ในถุงจะถูกปล่อยออกนอกเซลล์
หลั่งน้ำลาย , หลั่งเอนไซม์ในระบบทางเดินอาหาร , หลั่งสารสื่อประสาทในเซลล์ประสาทก่อนไซแนปส์
:sunny:
นางสาวศุภานัน วัฒนะโชติ ม 4/6 เลขที่ 38
:sunflower: