Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 6การพยาบาลแบบองค์รวมในการแก้ไขปัญหาทางจิตสังคมแก่วัยเด็ก วัยรุ่น…
บทที่ 6การพยาบาลแบบองค์รวมในการแก้ไขปัญหาทางจิตสังคมแก่วัยเด็ก วัยรุ่น วัยผู้ใหญ่ และวัยผู้สูงอายุ
การขาดที่พึ่ง (HomelessHomeless)
ประเทศไทยมีเพิ่มมากขึ้นทุกปี
คนกลุ่มนี้กว่า ๔๕% เป็นผู้ป่วยทางสมองและจิตเวช
บุคคลที่ไม่สามารถประกอบอาชีพได้
พบว่ามีชาวต่างชาติเพิ่มขึ้นมากด้วย
บุคคล ที่อยู่ในสภาวะยากลาบาก และไม่อาจพึ่งพาบุคคลอื่นได้
บุคคลซึ่งไร้ที่อยู่อาศัยและไม่มีรายได้เพียงพอแก่การยังชีพ บุคคลที่มีฐานะยากจน
พระราชบัญญัติการคุ้มครองคนไร้ที่พึ่ง พ.ศ.2557
คนไร้ที่พึ่งนั้นมีอยู่ 5 ประเภท
บุคคลซึ่งอาศัยที่สาธารณะเป็นที่พักนอนชั่วคราว
บุคคลที่มีสถานะทางทะเบียนราษฎรแต่ไร้สัญชาติ
คนเร่ร่อน
บุคคลที่ไม่มีสถานะทางทะเบียนราษฎร
บุคคลที่ประสบความเดือดร้อน
ตามพระราชบัญญัติ (มาตรา 14)
กำหนดให้มีสถานคุ้มครองคนไร้ที่พึ่ง และศูนย์คุ้มครองคนไร้ที่พึ่ง และสถานคุ้มครองคนไร้ที่พึ่งและศูนย์คุ้มครองคนไร้ที่พึ่ง
มีหน้าที่จัดให้มีที่พักอาศัย อาหาร และเครื่องนุ่งห่มที่เหมาะสมและถูกสุขลักษณะ
ให้มีการตรวจสุขภาพกายและสุขภาพจิต ฝึกอบรมและฝึกอาชีพ รวมทั้งหาอาชีพให้แก่คนไร้ที่พึ่ง
สาเหตุการไร้บ้าน
ปัญหาเศรษฐกิจ
การปิดตัวของกิจการ
ถูกยึดที่ทำกิน
ปัญหาสังคม
ออกจากบ้าน
ติดหนี้เพราะค้ำประกัน
ไม่ได้รับโอกาส
พระราชบัญญัติสุขภาพจิตบัญญัติ พ.ศ.2551
(ม.3 ม 2 22)
คุ้มครองคนไร้ที่พึ่งป่วยทางจิต
ศูนย์คุ้มครองคนไร้ที่พึ่ง
ประกรอบด้วย
บุุคคลที่กระทำการขอทาน
คนไร้ที่พึ่ง(คนยากจนเเละไม่มีที่อยู่อาศัย
กลุ่มบุคลผู้อยู่ในภาวะยากลำบาก
พระราชบัญญัติการคุ้มครอง พ.ศ.2557
สำรวจเเละติดตามสภาพปัญหาคนไร้ที่พึ่ง
ประสานงานจัดส่งคนไร้ที่พึ่งไปยังสถานคุ้มครองคนไร้ที่พึ่ง
ให้การคุ้มครองตามที่ได้รับมอบหมาย
พระราชบัญญัติควบคุมการขอทาน พ.ศ.2559
กรณีที่พบมีเจตนาขอทาน เจ้าหน้าที่จะส่งให้ตำรวจดำเนินคดีตามมาตรา19
หากไม่มีเจตนา เจ้าหน้าจะให้คำเเนะนำ ก่อนส่งกลับครอบครัว
ปัญหาสุขภาพของตนไร้ที่พึง
ปัญหาปัจจัย4
ปัญหาสุขภาพ
การเข้าถึงระบบสุขภาพ
มีปัญหาสุขภาพจิต
การดูแลบุคคลไร้ที่พึ่ง
แจ้ง 1300 สายด่วนศูนย์ช่วยเหลือสังคม
ให้ความช่วยเหลือตามที่ช่วยได้
ให้ข้อมูลที่จำเป็น
การดูแลผู้ป่วยจิตเวชไร้ที่พึ่ง
แจ้งตำรวจ
แจ้ง 1667สายด่วนสุขภาพจิต
แจ้งหน่วยงานปกครอง
แจ้ง 1300 สายด่วนศูนย์ช่วยเหลือสังคม
หลักการดูแลผู้ป่วยจิตเวชไร้ที่พึ่ง
ประเมินร่างกาย
ประเมินสภาพจิต
ดูแลแบบองค์รวม
ประสานหน่วยงานที่เกี่ยวข้องหลังการรักษา
การดูแลด้านร่างกายผู้ป่วยจิตเวชไร้ที่พึ่ง
การนอนหลับ
การพักผ่อน
สุขอนามัย
การออกกำลังกาย
การกิน
การดูแลโรคทางกาย
การตรวจสุขภาพ
การดูแลด้านร่างกายผู้ป่วยจิตเวชไร้ที่พึ่ง
การผ่อนคลายความเครียด
การส่งเสริมความมีคุณค่าในตนเอง
การดูแลบาบัดรักษาในรายที่มีความเจ็บป่วยทางจิต
การฝึกการเข้าสังคม
การตรวจสภาพจิตและคัดกรองทางจิต
ประสานหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเมื่อทุเลาอาการ
การสร้างสัมพันธภาพ
ความโกรธ Anger
คำใกล้เคียงกันที่ควรรู้จัก
ไม่เป็นมิตร(Hostile)
ภาวะของความเป็นปรปักษ์ และมีความประสงค์ร้าย
ถูกคุกคามหรือขาดพลังอำนาจ
แสดงออกอย่างตรงไปตรงมา หรือซ่อนเร้น
ใช้ถ้อยคำรุนแรง พูดล้อให้ได้อาย การเฉยเมยไม่พูดไม่ทักทาย
ความรุนแรง(Violence)
ด้วยการทำร้าย หรือทำลายโดยตรง
อันตรายต่อตนเอง ผู้อื่น หรือทรัพย์สินได้
ปฏิกิริยาของพฤติกรรมก้าวร้าวที่แสดงออก
การทำลายข้าวของ การทำร้ายร่างกาย การฆ่าผู้อื่น การฆ่าตนเอง
ก้าวร้าว(Aggression)
มีเป้าหมายในการคุกคามหรือทำให้เกิดการบาดเจ็บและเสียหาย
ด้วยคำพูด หรือการกระทำ
เกิดจากความโกรธ คับข้องใจ รู้สึกผิด วิตกกังวล
โกรธ (Anger)
เกิดจากความหงุดหงิดง่าย
ความรู้สึกที่ไม่พอใจหรืออารมณ์รุนแรง
ปฏิกิริยาตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้นที่ไม่พอใจและคุกคาม
ามารถเป็นแรงผลักดันด้านบวกให้บุคคลตัดสินใจ
การป้องกันตนเอง และมีอาการทางกายร่วม
สาเหตุของความโกรธ
ปัจจัยทางด้านชีวภาพ (Biological factor factor)
เนื้องอกที่สมอง
น้ำตาลใน เลือดต่ำ
บาดเจ็บที่สมอง
สมองเสื่อม
สารสื่อประสาท(HT 5 DA, NE)
ปัจจัยทางด้านจิตสังคม (Psychosocial)
ทฤษฏีการเรียนรู้ของสังคม(Bandura)
ทฤษฏีพฤติกรรมศาสตร์ (Skinner)
ทฤษฏีจิตวิเคราะห์ (Freud)
ทฤษฏีทางปัญญา (Beck)
กลไกทางจิตที่พบบ่อย
Introjection
Suppression
Displacement
Sublimation
Projection
วงจรของภาวะโกรธ
Post-crisis Phase
Recovery Phase
Crisis Phase
Escalation Phase
Triggering Phase
พฤติกรรมตอบโต้ต่อภาวะโกรธ
Constructive behavior
ยอมรับว่าอารมณ์หรือความรู้สึกโกรธ เป็นเรื่องปกติ
Assertive behavior
พฤติกรรมเชิงสร้างสรรค์
Aggressive behavior
พฤติกรรมเชิงทำลาย
Passive behavior
เก็บกดหรือ ปฏิเสธหรือซ่อนความโกรธของเขาเอาไว้
การพยาบาลผู้ป่วยที่มีความรู้สึกโกรธ
ให้การยอมรับและให้ข้อมูลว่าอารมณ์โกรธเป็นเรื่องปกติ
ความโกรธลดลงให้สำรวจถึงสาเหตุ
เปิดโอกาสให้ระบายความความรู้สึก
ชี้แนะและให้ข้อมูลให้ผู้รับบริการเข้าใจถึงผลเสีย
จัดสิ่งแวดล้อมเพื่อการบำบัด
ส่งเสริมให้ผู้รับบริการวางแผนหาวิธีระบายความโกรธของตน
สร้างสัมพันธภาพด้วยท่าทีที่เป็นมิตร
การรู้ตัวของพยาบาล (Self awareness
การพยาบาลผู้ป่วยที่มีพฤติกรรมก้าวร้าวและมีพฤติกรรมรุนแรง
จัดสิ่งแวดล้อมเพื่อการบำบัด ลดสิ่งกระตุ้น
สร้างสัมพันธภาพด้วยท่าทีที่เป็นมิตร
ประเมินระดับความก้าวร้าวและพฤติกรรมรุนแรง
ถ้าผู้ป่วยส่งเสียงดัง ควรเรียกชื่อของผู้ป่วยด้วยเสียงที่ดังพอสมควร
การรู้ตัวของพยาบาล (Self awareness)
ไม่เข้าใกล้ผู้ป่วย เฝ้าสังเกตพฤติกรรมผู้ป่วย
หลีกเลี่ยงการจ้องมองผู้ป่วยด้วยท่าทีขึงขัง
พูดคุยให้ผู้ป่วยได้ฉุกคิด เตือนสติโดยเน้นให้ผู้ป่วย
ผ่อนคลายอารมณ์ “ใจเย็นๆ มีอะไรก็คุยกันได้”
บอกความต้องการ “ต้องการอะไร จะให้ช่วยเหลืออะไรบ้าง”
มีทางเลือกไม่ได้ถูกบีบบังคับให้จนมุม “อยากจะเล่าอะไรให้ใครฟังก็บอกได้นะ” “ถ้าไม่อยากฉีดยา ลองปรึกษากับหมอดีไหม เผื่อหมอจะมีวิธีอื่นๆที่เหมาะกับเรา”
วางอาวุธ “วางมีดก่อนดีไหม คนอื่นๆ ก็ไม่มีใครถือมีด ทุกคนจะได้ปลอดภัย”
หากก้าวร้าวรุนแรง ควบคุมตนเองได้น้อยพิจารณาเรียกทีม จำกัดพฤติกรรมห้องแยก ผูกมัด และให้ยา
เมื่ออาการสงบ เปิดโอกาสให้ระบายความรู้สึก
แนะนำวิธีการจัดการกับความโกรธเพื่อไม่ให้เกิดพฤติกรรมก้าวร้าว
ผู้ป่วยจิตเวชที่มีความเสี่ยงสูงต่อการก่อความรุนแรง (Serious Mental Illness With High Risk to Violence)
โรคซึมเศร้า
โรคอารมณ์สองขั้ว ที่มีภาวะอันตรายสูง
เกณฑ์จำแนก
เคยมีประวัติก่อคดีอาญารุนแรง
ประวัติทำร้ายผู้อื่น
มีประวัติทำร้ายตัวเอง
ผู้ป่วยโรคจิตเภท
ภาวะวิกฤตทางอารมณ์(Emotion
รับรู้ปฏิกิริยาที่มีต่อเหตุการณ์ที่เป็นภยันตราย
ใช้กลไกทางจิตในการปรับตัวตามปกติแต่ไม่ได้ผล
ประเภทของภาวะวิกฤต
วิกฤตการณ์ที่เกิดอย่างไม่คาดฝัน(Situational
ความเจ็บป่วย การเข้ารักษาตัวในโรงพยาบาล การตั้งครรภ์ที่ไม่ต้องการ การคลอดก่อนกำหนดหรือบุตรพิการ การเจ็บป่วยการว่างงาน การตกงาน การหย่าร้าง ความตาย อุบัติเหตุ
วิกฤตการณ์ที่เกิดจากภัยพิบัติ (Disaster Crisis )
ภัยพิบัติจากธรรมชาติ (Natural Disaster Disaster)
ซึนามิ น้ำท่วม โคลนถล่ม พายุ แผ่นดินไหว
ภัยพิบัติจากมนุษย์ (Man made DisasterDisaster)
สงคราม การก่อเหตุร้ายแรง
.วิกฤตการณ์ที่เกิดขึ้นในกระบวนการพัฒนาการ(Developmental or Maturational Crisis
การไปโรงเรียนครั้งแรก เริ่มงานใหม่ แต่งงาน มีบุตรคนแรก การเกษียน
ขั้นตอนการเกิดภาวะวิกฤต
Defensive Retreat
พยายามขจัดปัญหาโดยใช้ DM
Acknowledgement
เผชิญกับความเป็นจริงอย่างรอบคอบ
Initial Impact
รู้สึกตึงเครียดเมื่อรับรู้ว่ามีปัญหาเกิดขึ้น
Resolution or disintegration
disintegration
ปัญหาคลี่คลายหรือยุ่งยากขึ้น
ลำดับเหตุการณ์ภาวะวิกฤติทางอารมณ์
ระยะหลัง (postcrisis period
ระยะวิกฤตทางอารมณ์ (crisis period
ระยะก่อน(precrisis period
องค์ประกอบ
กลไกในการปรับตัวเผชิญปัญหา การเรียนรู้และประสบการณ์ต่าง ๆ
ความช่วยเหลือสนับสนุน ให้คาแนะนาปรึกษาหรือระบายความรู้สึก
การรับรู้ต่อเหตุการณ์
บุคลิกภาพที่เข้มแข็ง (strong ego ego) เป็นบุคคลที่มองโลกในแง่ดี ใจเย็นและมีสติ
ผลของภาวะวิกฤต
ความโกรธ(Anger)
ความซึมเศร้า (Depression)
ความกลัว(Fear)
การมีปฏิกิริยาตอบโต้อย่างรุนแรง(Potential for
Violence)
จิตเวชชุมชน(Community Psychiatry Psychiatry)
การส่งเสริมสุขภาพจิต การป้องกันปัญหาทางจิต การบาบัดรักษาและฟื้นฟูสมรรถภาพทางจิตของผู้ป่วยในชุมชน
เน้นบริการเชิงป้องกันอย่างต่อเนื่อง ครบวงจรด้วยการประสานความร่วมมือ ขยายเครือข่ายให้ประชาชนเข้าถึงและเท่าเทียม
องค์ประกอบสาคัญ
ชุมชน
ทีมสหวิชาชีพ
ผู้ป่วย/ครอบครัว
นโยบาย
รักษาในโรงพยาบาลเฉพาะรายที่มีอาการรุนแรง
รักษาในโรงพยาบาลระยะเวลาสั้นๆ และกลับสู่ชุมชนเร็วขึ้น
มุ่งเน้นการดูแลในครอบครัวและในชุมชน
หลักการจิตเวชชุมชน
การส่งเสริมสุขภาพจิตและป้องกันการเจ็บป่วยทางจิต
เน้นการบำบัดในที่เกิดเหตุหรือที่บ้านมากที่สุด
ให้การบำบัดรักษาแบบทันทีทันใด
เป้าหมาย
ค้นหาผู้ป่วยที่มีอาการระยะแรก
ลดความแออัดของผู้ป่วย
เพื่อป้องกันการกลับมารักษาซ้า
ประหยัดงบประมาณ
ผู้ป่วยได้มีโอกาสใกล้ชิดกับครอบครัวและชุมชน
ช่วยเหลือในเวลาที่วิกฤต
การติดตามการรักษา
ประเมินอาการโดยใช้แบบประเมินต่างๆ
ประเมินความสามารถในการทำหน้าที่ทางสังคม การงาน การดูแลตัวเอง ทุก 6 เดือน
ทำทะเบียนผู้ป่วย (Case registration )
ประเมินคุณภาพชีวิตทุกปี
เยี่ยมบ้าน
เฝ้าระวังอาการกาเริบซ้า
สร้างความมีส่วนร่วมของชุมชน