Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ภาวะขาดออกซิเจน (Birth asphyxia/Perinatal asphyxia) :black_flag:, image,…
ภาวะขาดออกซิเจน
(Birth asphyxia/Perinatal asphyxia)
:black_flag:
ความหมาย
:fire:
ภาวะที่ทารกแรกเกิดไม่สามารถหายใจได้อย่างมีประสิทธิภาพ เป็นผลให้ขาดสมดุลของการแลกเปลี่ยนก๊าซ ทำให้มีระดับออกซิเจนในเลือดต่ำ มีการคั่งของคาร์บอนไดออกไซด์ และมีสภาพเป็นกรดในกระแสเลือด
การรักษา
:tada:
mild asphyxia💎
ให้ความอบอุ่น
ทำทางเดินหายใจให้โล่ง
กระตุ้นการหายใจ ให้ออกซิเจนผ่านสายออกซิเจนหรือ mask
✔ถ้าอาการดีขึ้น มีคะแนน APGAR ที่5 นาที >8 คะแนน >>ดูแลต่อเหมือนทารกทั่วไป
✔ถ้าคะแนน APGAR ที่5 นาที < 4 คะแนน >>ดูแลเหมือนทารกที่มีภาวะ moderate asphyxia
moderate asphyxia💡
ให้ออกซิเจน 100% และช่วยหายใจด้วย mask และ bag
🍉เมื่อดีขึ้น จึงใส่ feeding tube เข้ากระเพาะอาหารเพื่อดูดลมออก
🍉ถ้าไม่ดีขึ้นหลังช่วยหายใจนาน 30 วินาที ใส่ ET tube และนวดหัวใจ
severe asphyxia🔊
ให้การช่วยเหลือโดยช่วยหายใจทันทีที่คลอดเสร็จ โดยใส่ ET tube
และช่วยหายใจด้วยออกซิเจน 100% ผ่าน bag ร่วมกับการนวดหัวใจ ถ้าไม่ดีขึ้นจึงรักษาด้วยยา
🌹การให้ความอบอุ่น ป้องกันภาวะตัวเย็น
🌹ทำทางเดินหายใจให้โล่ง
✔กรณีไม่มีขี้เทาปนในน้ำคร่ำ ใช้ลูกสูบยางแดงดูดสิ่งคัดหลั่งในปากก่อนแล้วจึงดูดในจมูก
✔กรณีมีขี้เทาปน ไม่ว่าจะมีขี้เทาใสหรือขุ่น ข้นปนในน้ำคร่ำ ต้องรีบดูดขี้เทาออกทันทีที่ศีรษะทารกคลอด โดยใช้สายดูดเสมหะเบอร์ 12F-14F หรือใช้ลูกสูบยางแดง
แล้วจึงทำคลอดลำตัวทารกไม่หายใจ ตัวอ่อนหัวใจเต้น ช้ากว่า 100คร้ัง/นาทีใส่
endotracheal tube ดูดขี้เทาออกจากคอหอยและหลอดคอให้มากที่สุด
🌹การกระตุ้นทารก(tactile stimulation)การเช็ดตัวและดูดเมือกจากปากและจมูกสามารถกระตุ้น ทารกให้หายใจได้อย่างดีถ้าทารกยังไม่ร้องหรือหายใจ
ไม่เพียงพอให้ลูบบริเวณหลัง หน้าอก ดีดส้นเท้าทารก
🌹การให้ออกซิเจนในทารกที่มีตัวเขียว อัตราการเต้นของหัวใจช้า หรือมีอาการหายใจล าบากให้ออกซิเจน 100% ที่ผ่านความชื้นและอุ่น ผ่านทาง mask หรือท่อให้ออกซิเจนโดยใช้มือผู้ให้ทำเป็นกระเปาะ เปิดออกซิเจน 5ลิตร/นาที โดยให้ใกล้จมูกทารกประมาณ 1 นิ้ว
เพื่อให้ได้ความเข้มข้นของออกซิเจนสูงสุด
🌹การช่วยหายใจ(ventilation)การช่วยหายใจด้วยแรงดันบวก โดยใช้mask และ bag
มีข้อบ่งชี้
🎈หยุดหายใจหรือหายใจแบบ gasping
🎈อัตราการเต้นของหัวใจน้อยกว่า 100 ครั้ง/นาที
🎈เขียวขณะได้ออกซิเจน 100%
กลไกการเกิด
:explode:
การไหลเวียนเลือดทางสายสะดือขัดข้อง
มีการหยุดไหลหรือไหลเวียนลดลง
เช่น สายสะดือถูกกดทับขณะเจ็บครรภ์หรือขณะคลอด
ไม่มีการแลกเปลี่ยนออกซิเจนที่รก
ซึ่งเกิดจากรกมีการแยกตวัออกจากมดลูก
รกลอกตัวก่อนกำหนด
รกมีเนื้อตาย
มีการนำออกซิเจนหรือสารอาหารจากมารดาไปยังทารกโดยผ่านทางรกไม่เพียงพอ
มารดาที่มีภาวะความดนัโลหิตสูง
มารดามีอาการช็อค
สูญเสียเลือด
ซีด
การบีบตัวของมดลูกนานเกินไปหรือถี่มากไป
ปอดทารกขยายไม่เต็มที่และการไหลเวียนเลือดยังคง
เป็นแบบทารกในครรภ์ไม่สามารถปรับเป็นแบบ
ทารกหลังคลอด ได้และไม่พัฒนาเป็นแบบผู้ใหญ่
มีทางเดินหายใจอุดตัน
มีน้ำคั่งในปอด
มีความสามารถในการหายใจไม่สมบูรณ์
มีการหายใจล้มเหลวเนื่องจากสมองถูกกด
พยาธิสรีรภาพ
:pencil2:
เมื่อทารกขาดออกซิเจน👶
ออกซิเจนในกระแสเลือดต่ำ
แรงดันออกซิเจนในหลอดเลือดแดง เท่ากับหรือน้อยกว่า 40 mmHg.
การไหลเวียนเลือดในร่างกายเปลี่ยนแปลง
เลือดไปเลี้ยงอวัยวะที่สำคัญก่อน คือ สมอง หัวใจ ต่อมหมวกไต อวัยวะอื่นๆเลือดไปเลี้ยงน้อยลง
มีการเต้นของหัวใจและการหายใจเปลี่ยนแปลง
เลือดไปเลี้ยงอวัยวะที่สำคัญก่อน คือ สมอง หัวใจ ต่อมหมวกไต อวัยวะอื่นๆเลือดไปเลี้ยงน้อยลง 🔻
มีการเต้นของหัวใจและการหายใจเปลี่ยนแปลง
1 more item...
คาร์บอนไดออกไซด์คั่ง แรงดันคาร์บอนไดออกไซด์ในหลอดเลือดแดงมากกว่า 80 mmHg.
อาการและอาการแสดง
:star:
ระยะตั้งครรภ์หรือก่อนคลอด
ทารกมีการเคลื่อนไหวมากกว่าปกติและต่อมาจะมีการเคลื่อนไหวน้อยลงกว่าปกติ
อัตราการเต้นของหัวใจทารกในระยะแรกจะเร็วมากกว่า 160ครั้ง/นาที ต่อมาจึงช้าลง
ระยะคลอด
พบขี้เทาปนในน้ำคร่ำ
ระยะหลังคลอด
แรกคลอดทันที APGAR ต่ำกว่า 7 ตัวเขียว ไม่หายใจเอง ตัวนิ่มอ่อนปวกเปียก ปฏิกิริยาตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้นลดลง หัวใจเต้นช้า
หลังคลอดในระยะต่อมาจะมีการเปลี่ยนแปลง
มีอาการและอาการแสดง ดังนี้
การเปลี่ยนแปลงในปอดทำให้ทารกมีอาการหายใจหอบ ตัวเขียว
การเปลี่ยนแปลงในระบบหัวใจและการไหลเวียนเลือด ส่งผลให้หัวใจเต้นเร็ว ผิวซีด หายใจแบบ gasping มีmetabolic acidosis อุณหภูมิร่างกายต่ำลง ความดันโลหิตต่ำ
การเปลี่ยนแปลงในระบบประสาท
ถ้าขาดออกซิเจนนานทารกจะซึม หยุดหายใจบ่อย หัวใจเต้นช้าลง ม่านตาขยายกว้างไม่ตอบสนองต่อแสง ไม่มี Doll’s eye movement และมักเสียชีวิต
ถ้าขาดออกซิเจนในระยะเวลาสั้นๆ หรือสามารถกู้ชีพได้สำเร็จอย่างรวดเร็วอาจมีเพียงกล้ามเนื้ออ่อนแรงและดูดนมได้ไม่ดี การเปลี่ยนแปลงในสมองเรียกว่า hypoxic ischemic encephalopathy (HIE)
การวินิจฉัย
:lock:
ประวัติการคลอด
การตรวจร่างกาย การประเมินคะแนน APGAR
จะพบการเปลี่ยนแปลงตามลำดับ
สีผิว
อัตราการหายใจ เริ่มจากไม่สม่ำเสมอไปจนหยดุ การหายใจ
การเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อ
การตอบสนองเมื่อถูกกระตุ้น
อัตราการเต้นของหัวใจ
อาการและอาการแสดง
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
การพยาบาล
:smiley:
เตรียมทีมบุคลากร เครื่องมือให้พร้อมก่อนคลอด ในรายที่มารดา
มีภาวะเสี่ยงหรือมีอาการแสดงที่น่าสงสัยว่าจะเกิด asphyxia
ดูดสิ่งคัดหลั่งให้มากที่สุดก่อนคลอดลำตัว
เช็ดตัวทารกให้แห้งทันทีหลังคลอดและห่อตัวรักษา
ความอบอุ่นของร่างกาย เพื่อลดการใช้ออกซิเจน
บันทึกอัตราการหายใจ การเต้นของหัวใจทารกภายหลังคลอด
สังเกตอาการขาดออกซิเจน เช่น ริมฝีปากและปลายมือปลายเท้า ซีด เขียว
หายใจปีกจมูกบาน หายใจออกมีเสียงคราง หน้าอกบุ๋ม หรืออาการเปลี่ยนแปลงอื่นๆ
เพื่อให้การช่วยเหลือและปรึกษาแพทย์ต่อไป
ดูแลให้ได้รับการตรวจทางห้องปฏิบัติการและได้รับยาตามแผนการรักษาของแพทย์
ดูแลให้ได้รับอาหารและสารน้ำตามแผนการรักษาของแพทย์
ดูแลความสะอาดของร่างกาย
ดูแลให้พักผ่อน
10.ส่งเสริมสัมพันธภาพระหว่างมารดาและทารก
