Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ปัญหาในระบบทางเดินอาหาร, กลุ่มอาการดีซ่าน/ตัวเหลืองตาเหลือง - Coggle…
ปัญหาในระบบทางเดินอาหาร
การซักประวัติสุขภาพ
(Health history taking )
Location บริเวณที่เจ็บ
Duration
Onset เกิดขึ้นตอนไหน
Severity
1. Characteristic ลักษณะอาการปวด
Somatic pain
Visceral pain
Referred pain
6. Pattern
ท่าทาง
การเคลื่อนไหวร่างกาย
การรับประทานอาหาร
7. Associated factors
เบื่ออาหาร N/V ท้องอืด คิดถึงการย่อย การขับเคลื่อนของอาหาร
การขับถ่ายที่ผิดปกติไป
มีไข้ นึกถึงการอักเสบติดเชื้ออวัยวะในช่องท้อง
การตรวจร่างกาย
การฟัง(Auscultation):
ประเมินการเคลื่อนไหวของลำไส้
การเคาะ(Percussion):
ทำเบานุ่มนวล ดูการโป่งตึงของท้อง
การดู(Inspection):
ลักษณะทั่วไป การโป่งตึง การเคลื่อนไหว ascites
การคลำ(Palpation):
คลำในบริเวณที่ผู้ป่วยไม่รู้สึกเจ็บก่อนเพื่อป้องกันการเกร็ง
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
และตรวจพิเศษ
HBsAg, Anti-HBs
เพื่อตรวจหา Viral hepatitis B
LFT การทำงานของตับ
Liver enzym
ALT(SGOT)
AST(SGPT)
Serum bilirubin
CBC การนับจำนวนเม็ดเลือด เกร็ดเลือด
Serum amylase, Serum lipase
Acute pancreatitis
Urinalysis(UA)
UTI
Stool examination
เพื่อตรวจดูว่ามีความผิดปกติ
Electrolyte
Beta-HCG
ส่งตรวจในรายที่สงสัยว่าตั้งครรภ์ โดยส่ง UPT
X-Ray
:
Plain abdomen
Peptic ulcer perforation
พบ free air เป็นลมอยู่นอกลำไส้
วินิจฉัยลำไส้อุดตัน จาก air pattern
Pupine
Upright position
Ultrasonography
ทำในผู้ป่วย acute ดูปริมาณน้ำในช่องท้อง การอักเสบ ก้อนในท้อง
ช่วยวินิจฉัย Acute cholecystitis, Biliary obstruction, Aortic aneurysm, Ovarian cyst
เอกซเรย์ทรวงอก(chest X-Ray)
เพื่อดูพยาธิสภาพของปอด ตรวจว่ามีลม(free air)
EGD
ดูพยาธิสภาพต่างๆ เช่น เนื้องอก เส้นเลือดขอด การอักเสบ
ส่งต่อผู้ป่วยไปทำโรงพยาบาลที่มีแพทย์เฉพาะทาง
เป็นการตรวจดูทางเดินอาหาร
แนวทางการรักษาเบื้องต้น
1. ยาลดการหดเกร็ง
Hyoscine buyylbromide
(ฺBuscopan) 1 tab oral 3-5 ครั้ง/วัน
2. ยาขับลม
Simethicone(80mg) 1-2 tab tid.pc
3. ยาลดกรด
Alum milk 1-2 tabs
4. ยารักษาแผลในกระเพาะอาหาร
Ranitidine HCL(150mg)
Omeprazole(20mg)
5. ยาบรรเทาคลื่นไส้อาเจียน
Domperidone(10mg)
6. ยาระบาย(Lexative)
Milk of magnesium(MOM) 3oml.
ใบมะขามแขก Senna/ Senokot
Bisacodyl EC tab(5mg)
กลุ่มอาการปวดท้อง
(abdominal pain)
ปวดท้องเฉียบพลัน
1.) สาเหตุทางด้านศัลยกรรม
(Surgical disorder)
การอุดตัน(Obstruction) เช่น Biliary colic, Ureteric colic, Acute retention of urine
การทะลุของอวัยวะภายในช่องท้อง(Perforation) เช่น AAA
การอักเสบ(inflammation) เช่น appendicitis, cholecystitis, pancreatitis
2.) สาเหตุทางอายุรกรรม
(Medical disorder)
ความผิดปกติเกี่ยวกับทางเดินอาหาร เช่น Severe Gastitis, Primary peritonitis
ความผิดปกติของระบบทางเดินปัสสาวะ เช่น UTI, Pyelonephritis
ความผิดปกติของหัวใจ(Cardiovascular) เช่น Myocardial infarction
3.) สาเหตุทางด้านนรีเวช
(Gynecological disorder)
Ovarian cyst with complication(rupture, Infection)
Pelvic inflammatory disease(PID)
Ectopic pregnancy
Endometriosis
โรคที่พบบ่อย
โรคหัวใจขาดเลือด(MI)
แผลในกระเพาะอาหาร(Peptic ulcer)
โรคกระเพาะอาหารอักเสบ(Gastritis)
ถุงน้ำดีอักเสบเฉียบพลัน(acute cholecystitis)
ไส้ติ่งอักเสบ(Appendicitis)
ไส้ติ่งอักเสบ(Appendicitis)
โรคตับอ่อนอักเสบ(Pancreatitis)
เยื่อบุช่องท้องอักเสบ(Peritonitis)
โรคกรดไหลย้อน(GERD)
โรคลำไส้อุดตัน(bowel obstruction)
การดูแลเบื้องต้น
1.) ช็อค(Shock)
IV fluid
Ringer's Lactate
ส่งพบแพทย์
0.9% NSS
2.) อาการปวดเกร็ง
Hyoscine butylbromide(Buscopan)
3.) ปวดเสียดจุกแน่นลิ้นปี่
Ranitidine(150mg.) 1wks, 1-2 mo
4.) ปวดท้องน้อยปัสสาวะกระปริบกระปรอย
Amoxicillin
Norfloxacin
5.) มีภาวะเลือดออกในระบบทางเดินอาหาร
NG lavage
ส่งตรวจ CBC
Proton pump Inhibitors
Omeprazole(2omg)
NG tube
กลุ่มอาการ ไม่สบายท้อง
หรืออาหารไม่ย่อย (Dyspepsia)
โรคที่พบบ่อย
H.pylori-associated dyspepsia
แผลในกระเพาะอาหาร PU,GU
มะเร็งกระเพาะอาหาร
(gastric cancer)
Functional dyspepsia
กลุ่มอาการอุจจาระร่วงและท้องผูก
(diarrhea and constipation)
โรคที่พบบ่อยท้องเดิน
กลุ่มอาการลำไส้ไวต่อสื่งเร้า(Irritable bowel syndrome)
โรคบิด(Dysentery)
บิดไม่มีตัว(Bacillary dysentery/ Shigellosis)
โรคบิดมีตัว(Amebic dysentery/ Amebiasis)
อุจจาระร่วงจากการติดเชื้อไวรัส(Viral Gastroenteritis)
อาหารเป็นพิษ(Food poisoning)
โรคที่พบบ่อยท้องผูก
Hemorrhoid
กลุ่มอาการคลื่นไส้อาเจียน
(Nausea and Vomiting)
การวินิจฉัยแยกโรค
โรคทางระบบประสาท
ปวดศีรษะไมเกรน
กลุ่มอาการเวียนศีรษะ(Dizziness)
ความดันในโพรงสมองสูง
เกิดจากยา
aspirin, NSAID, metformin, Anti TB drug, chemotherapy
โรคระบบทางเดินอาหาร
การเคลื่อนไหวของระบบทางเดินอาหารผิดปกติ
Acute appendicitis, Acute cholecystitis
Acute pancreatitis, Acute hepatitis,
Metastasis cancer
โรคลำไส้อุดตัน
ความผิดปกติของเมตาบอลิซึม
และต่อมไร้ท่อ
เบาหวานต่อมไทรอยด์ทำงานต่ำ
การตั้งครรภ์
ผิดปกติโซเดียมในร่างกายต่ำ
การติดเชื้อ
กระเพาะและลำไส้อักเสบ
Acute gastroenteritis
สาเหตุอื่นๆ
ความเครียด ความกลัว การรับประทานอาหาร ดื่มแอลกอฮอล์
กลุ่มอาการดีซ่าน/ตัวเหลืองตาเหลือง
สาเหตุที่พบบ่อย
Hepatocellular jaundice
Cholestatic jaundice
การผิดปกติของการขับ billirubin
เกิดการอุดกั้นของทางเดินน้ำดีภายนอกตับ
Hemolytic jaundice
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
Stool exam : อุจจาระสีซีดขาวคล้ายขี้เถ้า เนื่องจาก billirubin ชนิด conjugated ไม่ถูกขับสู่ลำไส้
LFT : แยกชนิดของดีซ่าน ประกอบด้วยการตรวจเลือดเพื่อวัดระดับเอนไซม์และสารต่างๆ
UA : Urine bile พบว่ามี bilirubin ขับออกมา พบในผู้ป่วย
hepatocellular และ cholestatic jaundice
Ultrasound abdomen ตรวจภาพรังสี วินิจฉัย ในผู้ป่วยกลุ่มดีซ่านจากการมีท่อน้ำดัอุดตัน
CBC : วินิจฉัย ธาลัสซีเมีย G-6-P-D efficiency
โรคที่พบบ่อย
โรคนิ่วในถุงน้ำดี(Gall stone)
ถุงน้ำดีอักเสบ(Acute cholecystitis)