Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 8 การพยาบาลมารดาที่มี ภาวะแทรกซ้อนหลังคลอด - Coggle Diagram

- - - - มดลูกหดรัดตัวไม่ดี
        
        การฉีกขาดของช่องทางคลอด
        
        การมีเศษรก/เนื้อเยื่อหรือรกค้าง
        
        ความผิดปกติของการแข็งตัวของเลือด
    - - นํ้าคาวปลาจะมีสีแดงปนเลือดหรือมีเลือดออกจากช่องคลอด ปริมาณเล็กน้อยถึงปริมาณมากจนผู้ป่วยซีดได้
    - - ให้ยาเพื่อหยุดเลือด ได้แก่ oxytocin, ergonovine,
        methylergonovine หรือ prostaglandins
        
        ถ้ามีการติดเชื้อในโพรงมดลูกให้ยาปฏิชีวนะชนิด
        broad spectrum ร่วมด้วย เช่นampicillin
    - - การตกเลือดที่เกิดขึ้นในระยะ 24 ชั่วโมงจนถึง
        12 สัปดาห์หลังคลอด
    - - การประเมินสภาพมารดาหลังคลอด
        
        บันทึกสัญญาณชีพ
        
        ประเมินการหดรัดตัวของมดลูกและระดับยอดมดลูกทุก 30 นาที
        ในระยะ 2 ชั่วโมงแรกหลังรับย้ายจากห้องคลอด
        
        สังเกตเลือดที่ออกทางช่องคลอดหรือแผลฝีเย็บจากผ้าอนามัย
        ชั่งผ้าอนามัยและบันทึก ทุก 30 นาที- 1 ชั่วโมง ในระยะ 2 ชั่วโมง
        แรกหลังรับย้ายจากห้องคลอด
        
        ให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำที่มียากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก
        อย่างต่อเนื่อง
        
        ประเมินกระเพาะปัสสาวะและกระตุ้นมารดาให้ปัสสาวะเองทุก
        4-6 ชั่วโมง
        
        ให้ทารกมาเข้าเต้าเพื่อกระตุ้นการดูดนมมารดาโดยเร็วในรายที่
        ไม่มีข้อห้ามในการให้นมแม่
  - - - เป็นภาวะต่อมพิทูอิตารี่ส่วนหน้า
        ขาดเลือดไปเลี้ยงที่เกิดจากการ
        เสียเลือดในปริมาณมากอย่าง
        เฉียบพลันในระยะตั้งครรภ์ ระยะ
        คลอดหรือระยะหลังคลอด
    - - สตรีตั้งครรภ์ที่มีภาวะตกเลือดในระยะตั้งครรภ์
        ระยะคลอด หรือระยะหลังคลอดอย่างรุนแรง
        
        สตรีตั้งครรภ์ที่มีภาวะการแข็งตัวของเลือดผิดปกติ
        
        สตรีตั้งครรภ์ที่เป็นเบาหวานตั้งแต่อายุน้อย
    - - ไม่มีน้ำนมไหลหลังคลอด
        
        ไม่มีประจำเดือนหลังคลอด
        
        พูดช้า คิดช้า เซื่องซึม เดินช้า กินจุอ้วน
        ผมร่วงมีฮอร์โมนไทรอยด์ต่ำ
        
        มีอาการอ่อนเพลีย เบื่ออาหาร เหนื่อยง่าย
    - - หากพบว่าต่อมพิทูอิตารี่ส่วนหน้า
        ขาดเลือดไปเลี้ยง จำเป็นต้องรักษา
        ด้วยการให้ฮอร์โมนสังเคราะห์ทดแทน
        ไปตลอดชีวิตตามฮอร์โมนที่ขาดหายไป
- - - - • ภาวะต่างๆ ที่ทำให้การหดรัดตัวของมดลูกไม่ดี ได้แก่ มีเศษรกหรือหุ้มเยื่อทารกค้างใน
        มดลูก มีก้อนเนื้องอกของมดลูก ตั้งครรภ์หลายครั้ง ทารกตัวโต กระเพาะปัสสาวเต็ม
        • การผ่าตัดคลอดเอาทารกออกทางหน้าท้อง
        • ทารกไม่ได้ดูดนมแม่
        • มีการติดเชื้อของมดลูก(Endometritis)
        • มดลูกคว่าหน้ามากหรือคว่าหลังมาก
    - - • น้ำคาวปลาไม่จางลง
        • น้ำคาวปลาที่จางลงเปลี่ยนเป็นสีแดง
        • ระดับยอดมดลูกไม่ลดลง
        • ปวดมดลูกและมีไข้
        • เหนื่อยอ่อนเพลีย
    - - ให้ยา Oxytocin
        
        Dilatation and Curettage
        
        Antibiotic in endometritis
    - - • ประเมิน daily HF, lochia, อาการปวดมดลูก
        • Early ambulation postpartum
        • ติดตาม vital signs
  - - - • มีน้ำคาวปลามีกลิ่นเหม็น
        • น้ำคาวปลาไม่เปลี่ยนสี จะมีสีน้าตาลแดง อาจมีเยื่อหุ้มรก
        ออกมา
        • มดลูกมีขนาดใหญ่คลาได้ทางหน้าท้อง มีลักษณะนุ่ม กดเจ็บ
        • 3 วันหลังคลอดมีไข้ ไม่เกิน 38.8องศาเซลเซียส
        • ชีพจร 90-120 ครั้งต่อนาที อาจมีดอาการปวดศีรษะ
        อ่อนเพลีย
        • WBC > 20,000 /mm3 และมีการเพิ่มขึ้นของ neutrophil
    - - • การรักษาตามอาการ
        • ร่วมกับการให้ยาปฏิชีวนะ ที่ครอบคลุมเชื้อที่สงสัย
  - - - • การรักษาตามอาการ
        • การให้ยาปฏิชีวนะ ที่ครอบคลุมเชื้อที่สงสัย
        • ถ้ามีฝีหรือหนองต้องระบายออก
    - - • ติดเชื้อที่ปากมดลูกหรือมดลูก ลามไปทางหลอดน้ำเหลือง
        ทำให้เกิดเยื่อบุช่องท้องอักเสบเป็นหนองในอุ้งเชิงกราน
        • ไข้ 38.9 - 40 องศาเซลเซียสร่วมกับ tachycardia
        • มดลูกโตขึ้น กดเจ็บที่มดลูกส่วนล่างข้างเดียวหรือสองข้าง
        • ตำแหน่งมดลูกจะ fix จากหนองที่เกิดขึ้นตาม round ligament
  - - - • เชื้อเข้าทางช่องคลอดผ่านปากมดลูก เข้ามดลูก ปีกมดลูก
        กระจายเข้าเยื่อบุช่องท้อง
        • ปวดท้องหรือสัมผัสท้องแล้วปวดบางรายไม่ชัดเจนเนื่องจาก
        ผนังหน้าท้องจะมีความหย่อนตัวในช่วงหลังคลอด
        • ท้องอืดหรือแน่นท้อง
        • มีไข้ คลื่นไส้และอาเจียน เบื่ออาหาร
    - - • การให้ยาปฏิชีวนะที่ครอบคลุมทั้ง aerobes และ anaerobes
        • ถ้าเป็นรุนแรงจากแผลมดลูกเน่าและแยก หรือมีการแตกทะลุของลำไส้จะต้องได้รับการผ่าตัดเร่งด่วน
  - - - DM, HT, Obesity, ect .
    - - • เริ่มแสดงอาการไข้ตั้งแต่ 4 วันหลังผ่าตัด หรือ
        ในบางราย อาจพบว่ายังมีไข้ต่อเนื่องในขณะได้รับ ATB
        • บริเวณแผลจะแดงและมีหนอง
    - - • การให้ยาปฏิชีวนะร่วมกับการผ่าตัดระบายหนอง
        • ทำแผลแบบเปียก (wet dressing) 2 ครั้งต่อวัน
        • เริ่มมีการสร้างเนื้อเยื่อใหม่ 4-6 วัน แล้วจึงเย็บปิดแผลด้วยไหม
  - - - ความผิดปกติของระบบการแข็งตัวของเลือด การสูบบุหรี่ การติดเชื้อ HPV
    - - • มีอาการปวดเฉพาะที่ที่แผล ปัสสาวะลำบาก อาจมีปัสสาวะคั่งหรือไม่ก็ได้
        • มีไข้ มักจะเป็นไข้ต่ำๆ
    - - • ขจัดเนื้อตายและเปิดระบายหนองร่วมกับให้ยาปฏิชีวนะ
        • ในรายที่มีลักษณะแผลอักเสบแต่ยังไม่มีหนอง สามารถให้ยาปฏิชีวนะอย่างเดียว
        • การดูแลแผลให้ sitz bath บ่อยๆทุกวัน
        • ให้ยาแก้ปวด
    - - • เริ่มจากขอบแผลบวม เปลี่ยนเป็นสีน้าตาลแดง
        ไหมที่เย็บอาจขาดหลุดออกมา จนทำให้เกิดการแยกของแผล
        • มีหนองตามมา
  - - - • การรักษาการติดเชื้อที่สาคัญ คือ การให้ยาปฏิชีวนะ
        • ส่วนการให้ Heparin Heparin ร่วมด้วยเชื่อว่าอาจทำให้
        ไข้ลดลงช้าลง
    - - • เกิดจากการติดเชื้อบริเวณมดลูก โดยเฉพาะบริเวณที่เป็นที่เกาะ
        ของรกบริเวณ Fundus
        • การอักเสบของเส้นเลือดในบริเวณกล้ามเนื้อมดลูกลุกลามเข้าไป
        ใน Ovarian Vein ซึ่งข้างขวาจะเข้า Inferior Vena Cava
        ข้างซ้ายจะเข้า Renal Vein
    - - ปวดบริเวณท้องน้อยด้านล่างและปวดบริเวณสีข้าง
        (Flank) อย่างใดอย่างหนึ่งหรือทั้งสองอย่าง
        
        ตรวจพบก้อนบริเวณ Parametrium กดเจ็บตาม
        เส้นเลือดที่มีการอักเสบ
        
        มักจะมีอาการปวดบริเวณที่มีการอักเสบในวันที่สอง
        หรือสามหลังคลอด
        
        อาจจะมีไข้หรือไม่มีก็ได้
        
        ผลตรวจ CT หรือ MRI
  - - - • มีการติดเชื้อ เชื้อที่พบบ่อยคือ Staphylococcus Aureus
        ถ้าไม่รักษาจะเกิดอาการรุนแรง
        • หัวนมแตก ถลอกหรือมีรอยแตก จากการบีบนวดเต้านม
        มากๆ เต้านมคัดมาก ท่อน้ำนมอุดตันและจากการดูดนมของ
        ทารกที่มีเชื้อในจมูกและคอ โดยเชื้อเข้าสู่ท่อนมโดยตรง
    - - • มีไข้
        • ผิวหนังบริเวณเต้านมมีลักษณะ แดง ตึง แข็ง เจ็บ ปวด
        • ผิวหนังจะนุ่ม เป็นมัน ต่อมน้าเหลืองที่รักแร้อาจโตและเจ็บ
    - - • เพาะเชื้อน้านมข้างที่มีการอักเสบก่อนเริ่มรักษา
        • ให้ยาปฏิชีวนะที่ครอบคลุมเชื้อที่พบบ่อย
        • ให้ยาแก้ปวด
        • ให้นมบุตรได้ ยกเว้นมีอาการปวดมาก
        • การเจาะระบายหนอง นิยมวิธีใช้เข็มเจาะดูด
        (needle aspiration)