Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
เครื่องมือและการใช้เครื่องมือคัดกรองและประเมินปัญหาทางสุขภาพจิต,…
เครื่องมือและการใช้เครื่องมือคัดกรองและประเมินปัญหาทางสุขภาพจิต
ความหมายการคัดกรอง (Screening)
หมายถึง การทดสอบสมาชิกของกลุ่มประชากรเพื่อประมาณโอกาสที่ประชากรเหล่านี้จะมีโรคใดโรคหน่ึงที่ต้องการค้นหาการคัดกรอง มี 2 ประเภทคือ
1.การคัดกรองโรค (Disease screening) คือ คัดกรองว่าบุคคลใดป่วยบ้างและการคัดกรองสุขภาพ
2.การคัดกรองความเสี่ยง (Healthorriskscreening) คือคัดกรองว่าใครมีโอกาสเกิดปัญหาสุขภาพบ้างขณะท่ียังไม่ได้เป็นโรค
ความสําคัญในการใช้เครื่องมือคัดกรอง
การประเมินความเสี่ยงต่อการเกิดปัญหาทางสุขภาพจิตการพัฒนาระบบบริการสุขภาพสู่ทิศทางที่จะบรรลุเป้าหมายที่พึงประสงค์ สามารถทำใหเ้กิดผลลัพธ์ต่อคุณภาพชีวิตท่ีดี และตอบสนองความพึงพอใจของผู้ใช้บริการได้อย่างแท้จริง
แนวทางและวิธีการประเมินปัญหาทางสุขภาพจิตของบุคคล
ในการศึกษาความเจ็บป่วยทางจิตนั้นเป็นประเด็นปัญหาสำคญั เนื่องจากความเจ็บป่วยทางจิตไม่สามารถวินิจฉัยโรคจากห้องปฏิบัติการได้ จึงพัฒนาเครื่องมือทั้งแบบคัดกรองและแบบวินิจฉัยเพื่อให้ผู้ท่ีไม่ใช่จิตแพทย์ดำเนินการ และในการพิจารณาว่าสิ่งใดปกติหรือไม่ปกตินั้นจำเป็นต้องมีเกณฑ์การตัดสิน ดังนี้
กำหนดมาตรฐานเป็นเกณฑ์ (The Descriptive Model) เป็นวิธีการตัดสินพฤติกรรมของคนว่าปกติหรือผิดปกติ
การใช้ทฤษฎีเพื่อธิบายพฤติกรรมที่ผิดปกติ (Explanatory Model) การใช้ทฤษฎีมาอธิบายถึงความผิดปกติจึงเป็นวิธีหนึ่งในการที่จะตัดสินพฤติกรรมของบุคคลได้ ซึ่งทฤษฎีที่อธิบายความแปรปรวนของพฤติกรรมมีหลายทฤษฎี
เกณฑก์ารแบ่งประเภทของแบบทดสอบ
แบ่งตามเกณฑก์ารแปลความหมายคะแนน
(1.1)แบบทดสอบประเภทปรนัย (ObjectiveTests)
(1.2) แบบทดสอบประเภทอัตนัย (Subjective Tests)
แบ่งตามประเภทของการวัด
2.1 แบบสอบวดั ความสามารถ (Ability Tests)
แบบสอบวัดความสำเร็จ
แบบสอบวัดเชาว์ปัญญา (Intelligence Tests)
แบบสอบวัดความสามารถเฉพาะ (Achievement Tests)
2.2 แบบสอบวัดบุคลิกภาพ (Personality Tests)
แบบสอบวัดความสนใจทัศนคติและค่านิยม (Interests, Attitudes and Values)
แบบประเมินบุคลิกภาพโดยใช้เทคนิคการสัง เกตการสัมภาษณ์และมาตร
ประเมิน (Personality assesses by Observation,Interview and Rating)
แบบประเมินบุคลิกภาพโดยใช้แบบสำรวจและเทคนิคภาพสะท้อน
(Personality assesses by Inventories and Projective technique)
แบ่งโดยพิจารณาจากมิติ
(3.1) มิติทางด้านร่างกาย (Physical dimension) จะเป็นการวัดด้าการดูแลตนเอง (Self-care)และการทำกิจวัตรประจำวัน (Activitiesofdailyliving)
(3.2) มิติทางด้านจิตใจ (Mental dimension) จะเป็นปัจจัยด้านจิตใจที่มีผลต่อพฤติกรรมของบุคคล ซึ่งหมายรวมถึงศักยภาพของความคิด (Cognitive potential) อารมณ์และพฤติกรรม (Emotion and Behaviors)
(3.3) มิติทางด้านสังคม (Social dimension) จะเป็นพฤติกรรมหรือปฏิสัมพันธ์ทางสังคมที่บุคคลตอบสนองต่อบุคคลอื่นในสังคมรวมทั้งทัศนคติและการปรับตัวทางสังคม
การพิจารณาใช้เครื่องมือคัดกรองและประเมินปัญหาทางสุขภาพจิต
เครื่องมือคัดกรองและประเมินภาวะทางจิต
เครื่องมือเพื่อวัดระดับของสภาวะทางจิต (Scale) เช่นแบบประเมินและวิเคราะห์ความเครียดด้วยตนเอง (Stress Inventory)
เครื่องมือคัดกรองความผิดปกติทางจิต (Screening Tests) เช่น แบบสอบถาม (General Health Questionnaire (GHQ)
เครื่องมือวินิจฉัยความผิดปกติทางจิต (Schedule) เช่น The Mini-International Neuropsychiatric Interview (M.I.N.I)
คุณสมบัติของเครื่องมือประเมินทางสุขภาพจิต
ความเที่ยง (Reliability) ความสามารถของเครื่องมือในการให้ผลลพัธ์เหมือนเดิม
ความตรง (Validity) ความสามารถของเครื่องมือในการแสดงผลสอดคล้องกับสิ่งที่ต้องการวัด
ความไว (Sensitivity) ความสามารถของเครื่องมือหรือแบบประเมินในการวินิจฉัยผู้ที่ป่วยหรือมีความผิดปกติได้ถูกต้อง
ความจำเพาะ (Specificity) ความสามารถของเครื่องมือหรือแบบประเมินในการวินิจฉัย ผู้ที่ไม่ป่วย หรือ ไม่มีความผิดปกติได้ถูกต้อง
ลักษณะคำถามที่พบได้ในแบบคัดกรองสุขภาพจิต
คำถามด้านบวกเป็นข้อคำถามที่เกี่ยวข้องกับแบบสอบถามมีลักษณะคำถามในแง่เชิงบวก
เช่น “ท่านรู้สึกพอใจในชีวิต”
คำถามด้านลบเป็นข้อคำถามที่เก่ียวข้องกับแบบสอบถามมีลักษณะคำถามในแง่เชิงลบ
เช่น “ท่านรู้สึกว่าชีวิตของท่านมีแต่ความทุกข์”
รูปแบบของแบบประเมิน
(4.1) รูปแบบข้อคำถามท่ีมีคำตอบเป็นปรนัยให้เลือกตอบ เช่น แบบคัดกรองภาวะซึมเศร้าในเด็ก (Children,Depression Inventory : CDI)
รูปแบบข้อคำถามในตารางและให้คะแนนตามความคิดเห็น เช่น แบบประเมินและวิเคราะห์ความเครียดด้วยตนเอง (Stress Inventory)
ตัวอย่างเครื่องมือคัดกรองและประเมินปัญหาทางสุขภาพจิต
แบบสอบมิติเดียว(Uni-dimensionalTests)ซึ่งจะครอบคลุม3ด้านคือ อารมณ์(Mood) ความคิด (Cognitive) พฤติกรรม (Behavior)
แบบสอบสองมิติ (Two-dimensional Tests) แบ่งออกเป็น ด้านจิตใจ-สังคม (Mental-Social) : MS) ด้านร่างกาย-จิตใจ (Physical-Mental : PM)
ด้านร่างกาย-สังคม (Physical-Social : PS)
แบบสอบหลายมิติ (Multi-dimensional Tests) กล่าวถึงด้านร่างกาย จิตใจ สังคม (Physical- Mental-Social : PMS) (3.1)แบบสอบมิติเดียว (Uni-dimensional Tests) ซึ่งจะครอบคลุม 3 ด้านคือ Mood,Cognitive functions, Behavior
(3.2)แบบสอบสองมิติ (Two-dimensional Tests) แบ่งออกเป็น Mental-Social Tests, Physical-Mental Instruments, Physical-Social Tests
(3.3) แบบสอบหลายมิติ (Multi-dimensional Tests) (Physical-Mental-Social : PMS)
แบบประเมินและวิเคราะหค์วามเครียดด้วยตนเอง (Stress Inventory)
แบบวัดสถานการณ์ที่ก่อใหเ้กิดความเครียด (Life Distress Inventory)
แบบสอบถาม General Health Questionnaire ฉบับภาษาไทย (Thai GHQ)
แบบวัดสุขภาพจิตในคนไทย (Thai Mental Health Questionnaire : TMHQ)
ดัชนีชี้วัดัสุขภาพจิตในคนไทย (Thai Mental Health Indicator : TMHI)
เครื่องชี้วัดคุณภาพชีวิตขององค์การอนามัยโลกชุดย่อฉบับภาษาไทย(WHOQOL-BREF- THAI)
แบบประเมินพฤติกรรมและอาการฉบับภาษาไทย (Behavior and Symptom Identification Scale :BASIS-32)
แบบทดสอบสภาพสมองของไทย (Thai Mental State Exam : TMAE)
แบบวัดHamilton Rating Scale for Depression ฉบับภาษาไทย
แบบสอบถามเพื่อประเมินความรุนแรงของภาวะซึมเศร้า (Thai Depression Inventory)
แบบคัดกรองภาวะซึมเศร้าในเด็ก (Children , s Depression Inventory : CDI)
แบบคัดกรองภาวะซึมเศร้าในวัยรุ่น (Center for Epidemiologic Studies Depression Scale : CES-S)
แบบวัดความซึมเศร้าในผู้สูงอายุไทย (Thai Geriatric Depression Scale : TDGS)
แบบวัดความฉลาดทางอารมณ์ (กรมสุขภาพจิต)
แบบคัดกรองพัฒนาการเด็ก
บทบาทของพยาบาลในการใช้เครื่องมือคัดกรองและประเมินปัญหาทางสุขภาพจิต
พัฒนาการของผู้รับบริการและครอบครัวตั้งแต่แรกเกิดถึงปัจจุบันรวมทั้งแบบแผน พฤติกรรม
ความสามารถในการปรับตัวของผู้รับบริการและครอบครัวต่อการดำเนินชีวิตประจำวันในครอบครัวและชุมชน
ข้อมูลทางกายภาพ ได้แก่ ความสามารถด้านต่างๆของผู้รับบริการพฤติกรรมต่างๆ เป็นสัญญาณนำไปสู่พฤติกรรมที่ผิดปกติ
ข้อมูลสิ่งแวดล้อมที่เสี่ยงต่อการเกิดปัญหาต่อพฤติกรรมของผู้รับบริการสิ่งแวดล้อมที่กระตุ้นมากเกินไปหรือน้อยเกินไป เช่น แสง สี เสียง สัมผัสมีผลทำให้ผู้รับบริการเกิดความผิดปกติความไม่สุขสบายเครียดและวิตกกังวล
ข้อมูลที่เป็นอาการแสดงของการเจ็บป่วย ความกลัวการบาดเจ็บต่อร่างกายหรือความปวด เพราะสิ่งเหล่านี้มีผลต่อความคิดรวบยอดของผู้รับบริการ
ข้อมลูของครอบครัวที่มีผลต่อพฤติกรรมของผู้รับบริการเช่นลักษณะของความเครียดและความรู้เกี่ยวกับพัฒนาการของผู้รับริการ
สรุป พยาบาลมีบทบาทสำคัญในการประเมินและคัดกรองผู้รับบริการที่มีความเสี่ยงต่อการมีความผิดปกติทางสุขภาพจิต โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการดูแลระดับปฐมภูมิการประเมินและคัดกรองความผิดปกติซึ่ง ต้องใช้ทักษะในการเลือกและใช้เครื่องมือโดยเฉพาะอย่างยิ่งทักษะในการประเมินและคัดกรองความผิดปกติซึ่งต้องใช้เครื่องมือที่มีความไว ใช้ระยะเวลาน้อยในการตรวจวัดมีความน่าเชื่อถือ ในการแยกความแตกต่างระหว่างผู้ที่มีความเสี่ยงสูง และความเสี่ยงต่ำ ต่อการมีปัญหาทางสุขภาพจิต
การคัดกรองทางสุขภาพจิต
เป็นการทดสอบเพื่อประมาณโอกาสที่ประชากรจะเกิดปัญหาสุขภาพจิต เป็นการประเมินความผิดปกติด้านจิตใจและระดับความรุนแรงเพื่อการส่งต่อ และวางแผนใหเความช่วยเหลือ
นางสาวเจตนิภา สิงหาเทพ 61122230030 เลขที่ 27
นางสาวมนพร ตั้งจันทร์แสงศรี 61122230031 เลขที่ 28