Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
โรคระบบทางเดินอาหาร Gastrointestinal disease - Coggle Diagram
โรคระบบทางเดินอาหาร Gastrointestinal disease
โรคช่องปาก
โรคปากแหว่งเพดานโหว่
Hare Lip and Cleft palate
สามารถเกิดตั้งแต่ทารถอยู่ในครรภ์มารดาในช่วงเดือนที่ 2 และเดือนที่ 3 ของการตั้งครรภ์
ปากแว่ง
เกิดที่ด้านบนของริมฝี ปากในลักษณะช่องว่างเล็กๆปากแว่งไม่สมบรูณ์
สาเหตุจากการเชื่อมของขากรรไกรบนและส่วนยื่นจมูกด้านใกล้กลางเพื่อเพดานปากปฐมภูมิไม่สมบูรณ์
เพดานโหว่ง
ภาวะแผ่นกระดูกของกระโหลกศีรษะที่เป็นเพดานแข็ง 2 แผ่นไม่เชื่อมกัน
สาเหตุจากความบกพร่องของการเชื่อมของส่วนยื่นเพดานปากด้านข้าง , ผนังกลางจมูก ,เพื่อเป็นเพดานปากปฐมภูมิ
สมบูรณ์
มีรอยแยกทั้งเพดานแข็งและเพดานอ่อนบางครั้งอาจมีที่ขากรรไกรได้
ไม่สมบูรณ์
มีช่องอยู่ที่เพดานปากมักเป็นเพดานที่อ่อน
โรคของฟัน
Gingivitis
เศษอาหารหมักหมมหรือหินปูนพอกอยู่ที่ฟัน
ทำให้ Bacteria เจริญได้ดี
เกิดการอักเสบ
Periodonitis
เป็นการอักเสบของเนื้อเยื่อที่อยู่รอบฟัน
มักเกิดที่เหงือกก่อน แล้วลุกลามทำลาย tissue
มักเกิดที่เหงือกก่อน แล้วลุกลามทำลาย tissue
Dental caries
รอยโรคที่มีการทำลายสาร enamelและdentine
โรคแทรกซ้อนที่สำคัญ คือ Osteomyelitis และ Cellulitis
Recurrent herpes labialis
เกิดจาก herpes simplex virus
ระยะแรกเป็ น vesicle ขนาดเล็ก ที่ mucocutaneous junction ของริมฝี ปาก
ต่อมาแตกเป็ นแผล และอาจมี secondary infection
ร่างกายมีความต้านทานลดลง จะเกิดรอยโรคซ้ำบริเวณเดิม
Aphthous ulcer (Canker sore)
เป็นแผลที่เกิดซ้ำในช่องปาก
เป็นแผลตื้นแผลเดียวหรือหลายแผลพร้อมกัน
คลุมด้วย exudate สีเทาและรอบๆเป็นสีแดง
Oral candidiasis (Thrush)
เกิดจากเชื้อรา Candida albicans
พบในเด็กที่มีภูมิต้านทานต่ำ
บริเวณอักเสบจะคลุมด้วย fibro-suppurative exudate ที่มีเชื้อราปนอยู่
Tonsillitis
เกิดจากเชื้อ Streptococcus Staphylococcus
พบ tonsil บวมโต มี exudate สีขาวปลุกคลุมอยู่ที่ผิว
ภาวะแทรกซ้อนที่สำคัญคือ Peritonsillar Abscess
โรคของต่อมน้ำลาย
Mumps
เกิดจากการติดเชื้อไวรัส กลุ่ม Paramyxovirus
เป็นการอักเสบแบบ acute interstitial inflammation
ติดต่อกันโดยทางน้ำลาย เสมหะ
ผู้ชายอาจมีอัณฑะอักเสบ
ผู้หญิงอาจมีรังไข่อักเสบ
อาจมีเยื่อหุ้มสมองและสมองอักเสบร่วมด้วย
(Meningoencephalitis)
โรคของหลอดอาหาร
ความพิการแต่กำเนิด
Esophageal atresia เป็นภาวะที่ไม่มีส่วนใดส่วนหนึ่งของหลอดอาหาร
Esophageal stenosis เป็นภาวะที่บางส่วนของหลอดอาหารตีบ
Achalasia
จำนวน myenteric ganglion cell ในผนังหลอดอาหารที่ทำหน้าที่
ควบคุมการหดตัวเพื่อบีบไล่อาหารมีจำนวนลดลง
กลืนอาหารลำบากและสำลัก โดยเฉพาะเวลากลางคืน
Chronic gastritis
การท้นกลับ้ำดี,การระคายเคืองเรื้อรัง การดื่มเหล้า
รอยแผลเป็น→ลุกลามเลือดออก แผลในกระเพาะอาหาร
โรคของกระเพาะอาหาร
ความพิการแต่กำเนิด
Diaphragmatic hernia ทำให้พบส่วนที่เป็นทางเดินอาหารอยู่ในมรวงอกได้
Congenital pyloric stenosis
Gastritis
การอักเสบของ gastric mucosa จากสารระคายเคืองและความบกพร่องกลไกป้องกัน
mucosa เกิดอันตรายต่อเส้นเลือด→บวม →เลือดออก →รอยถลอก →เสี่ยงเป็นมะเร็ง
Acute gastritis
สาเหตุ ระคายเคืองจาก อาหาร ยา แอลกอฮอล์ การติดเชื้อ
พยาธิสภาพ เริ่มจากอาการเลือดคั่งและบวมของเยื่อบุกระเพาะอาหาร
อาจพบรอยโรคเรียก acute hemorrhagic erosive gastritis
Chronic gastritis
การท้นกลับน้ำดี,การระคายเคืองเรื้อรัง การดื่มเหล้า
รอยแผลเป็น→ลุกลามเลือดออก แผลในกระเพาะอาหาร
Peptic ulcer
ภาวะที่เยื่อบุกระเพาะอาหารถูกทำลายและเกิดแผลบริเวณเยื่อบุกระเพาะอาหาร
พบได้ทุกคน
เกิดจากความเสียสมดุลระหว่างปริมาณกรดที่หลั่งในกระเพาะอาหารกับ
ความต้านทานต่อกรด
**Acute ulcer
เป็นแผลตื้นไม่ลึกถึงชั้นกล้ามเนื้อกระเพาะอาหาร
Chronic peptic ulcer
เป็นแผลลึกถึงชั้นกล้ามเนื้อกระเพาะอาหาร
แผลที่กระเพาะอาหาร Gastric ulcer
สาเหตุมักพบเกิดจากความสามารถในการป้องกันกรดและ
เปปซินของกระเพาะอาหารลดลงทำให้เกิดแผลได้ง่าย
แผลในลำไส้เล็กส่วนต้น Duodenal ulcer
สาเหตุจากการหลั่งกรดที่มากขึ้น
มีแผลเกิดบริเวณลำไส้เล็กส่วนต้น
Peptic ulcer perforate
น้ำย่อยในกระเพาะอาหารมีฤทธิ์เป็นกรดเมื่อกระเพาะทะลุกรดใน
กระเพาะจะหลั่งออกมาในช่องท้อง
มีอาการปวดท้องอย่างรุนแรงหากไม่รักษาอาจมีโรคแทรกซ้อนจน
เกิดการเสียชีวิตได้
โรคของลำไส้เล็ก
ความพิการแต่กำเนิด
Congenital atresia เป็นภาวะที่ไม่มีส่วนใดส่วนหนึ่งของลำไส้เล็ก
Congenital stenosis เป็นภาวะที่บางส่วนของลำไส้เล็กตีบ
Intussusception
เป็นภาวะที่ลำไส้เล็กส่วนต้นถูกกลืนโดยลำไส้เล็กส่วนปลาย
สาเหต เกิดหลังการติดเชื้อของลำไส้หรือจากความผิดปกติในผนังของลำไส้เล็ก
Intestinal adhesion
การติดกันของลำไส้ หรือการที่ลำไส้ติดกับอวัยวะส่วนอื่นทำให้มีการดึงรั้งลำไส้
Content ผ่านไม่สะดวกเป็นมากทำให้ลำไส้อุดตันได้
สาเหตุจากการอักเสบหรือภายหลังการผ่าตัดในช่องท้อง
เกิดจากลำไส้ไม่บีบตัวขับเคลื่อนสิ่งต่างๆใน ลำไส้ตามปกติ เรียก "ภาวะลำไส้อืด"
เกิดจากช่องทางเดินในลำไส้ตีบแคบหรืออุดตันทั้งหมด เรียก "ลำไส้ตีบตัน"
โรคของลำไส้ใหญ่
ความพิการแต่กำเนิด
มักพบในเพศชาย
พยาธิสภาพพบที่ rectum และ sigmoid colon
ไม่มี ganglion cell ใน colon จึงไม่มี peristalsis ทำให้ content ผ่านไม่ได้
Imperforate anus
เกิดจากเนื้อเยื่อที่แยกระหว่าง rectum กับ Anus ที่ควร
หายไปตั้งแต่ทารกในครรภ์อายุ 8 สัปดาห์ยังคงอยู่
เกิดภาวะลำไส้อุดตันได้
Diverticular disease
mucosa มีลักษณะคล้ายถุงยื่นเป็นติ่งออกไปจาก muscle layer ของผนัง colon
เกิดการหนาตัวของกล้ามเนื้อรอบๆติ่ง→ เพิ่มแรงดัน →ติ่งแตก →abscess, peritonitis
Hemorrhoid
เกิดจากการโตขึ้นของกลุ่มเส้นเลือดและเนื้อเยื่อบริเวณส่วนปลายของลำไส้ตรง
สาเหตุ เกิดจากการเพิ่มความดันในหลอดเลือดดำนานๆ เกิดจากการเบ่งอุจจาระ ท้องผูก ยกของหนัก ทำให้เลือดไหลกลับไม่สะดวก บ่อยๆ
ความผิดปกติของตับ
Jaundice
อาการ,ผิวหนัง,ตา sclera เหลือง
สาเหตุมีการแตก RBC เพิ่มขึ้น
มีความบกพร่องของเซลล์ตับในการจับ bilirubin
มีการอุดตันของทางเดินน้ำดีทั้งภายในและภายนอกตับ
Ascites
ภาวะท้องมานเป็ นการสะสมของเหลวในช่องท้อง โดยมีสาเหตุจากโรคตับเรื้อรัง มะเร็ง หัวใจขวาล้มเหลว ตับอ่อนอักเสบ
มีการรบกวนการไหลเวียนเลือดจาก liver สู่hepatic vein และvena cava
ภาวะalbumin ต่ำ
การหลั่งADH↑,Aldosterone ↑
Portal hypertention
การเกิด Portal hypertention ระยะยาวทำให้เกิดปัญหา
1.Varices เส้นเลือดขอด
2.splenomegaly ม้ามโต
3.ascites น้ำในช่องท้อง
4.hepatic encephalopathy โรคสมองจากตับ
Hepatitis
การอักเสบของตับเกิดจากการติดเชื้อ virusหรือ reaction
จากยาและสารเคมี
Viral hepatitis ไวรัสตับอักเสบ
Alcohol hepatitis แอลกอฮอล์ตับอักเสบ
Cirrhosis
เป็นความผิดปกติของตับที่เกิดจากการอักเสบมี fibrosis และมี nodular regeneration ทำให้มีความผิดปกติทั้งโครงสร้างและหน้าที่ของตับ
ตับมีรูปร่างเบี้ยว คลำพบก้อนแข็ง
ความผิดปกติของถุงน้ำดี
การอุดตันและการอักเสบ
Choledocholithiasis นิ่วที่เกิดในทางเดินน้ำดีร่วม
เกิดจากการอักเสบของท่อน้ำดี(Cholangitis)
hepatolithiasis นิ่วที่เกิดในทางเดินน้ำดีภายในตับ
Cholecystitis การอักเสบของถุงน้ำดีจากโรคนิ่วในถุงน้ำดี
นิ่วที่ประกอบด้วยโคเลสเตอรอล (Cholesterol stones)
พบบ่อยประมาณ 80% ของนิ่วในถุงน้ำดีทั้งหมด
มีลักษณะแข็งเป็นก้อนสีขาว เหลือง หรือเขียว
การเกิดนิ่วทางเดินน้ำดีจาก Cholestero
การเปลี่ยนแปลงอัตราส่วนความเข้มข้นในน้ำดี
การไม่เคลื่อนที่ของน้ำดี
2.นิ่วที่ประกอบด้วยบิลิรูบิน (Pigment or bilirubin stones)
มีขนาดเล็กกว่าและมีสีคล้ำกว่าชนิดที่เกิดจากคอเลสเตอรอล
การเกิดนิ่วทางเดินน้ำดีจาก bilirubin
มี unconjugated bilirubin เพิ่มมากขึ้นในน้ำดีเนื่องจากมีการทำลายเม็ดเลือดแดงมากผิดปกติ
ความผิดปกติในหน้าที่ตับอ่อน
ตับอ่อนอักเสบเฉียบพลัน (Acute pancreatitis)
เกิดจากท่อในตับอ่อนได้รับบาดเจ็บหรือมี
การแตกน้ำย่อยจากตับอ่อนจะย่อยเนื้อเยื่อ
การอุดตันทางเดินน้ำดี ทำให้น้ำดีไหลเข้าสู่ตับอ่อน
ตับอ่อนอักเสบเรื้อรัง (Chronic pancreatitis)
การดื่มเหล้า สูบบุรี่ รับประทานอาหารมัน
2.1 Chronic calcifying pancreatitis
2.2 Chronic obstructive pancreatitis