Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ระบบทาง เดินอาหาร - Coggle Diagram
ระบบทาง
เดินอาหาร
โรคของช่องปาก
ความพิการตั้งแต่กำเนิด
โรคปากแหว่งเพดานโหว่
เกิดได้ตั้งแต่เป็นทารกอยู่ในครรภ์มารดาในช่วงเดือนที่ 2และ 3
เกิดความผิดพลาดในการสร้างอวัยวะ
ปาก
ปากแหว่ง
ปากแหว่งสมบูรณ์
รอยแยกที่ต่อเนื่องไปถึงจมูก
การเชื่อมของขากรรไกรบนและส่วนยื่นจมูกด้านใกล้กลาง เพื่อเป็นเพดานปากปฐมภูมิ ไม่สมบูรณ์
ปากแหว่งบางส่วน
เกิดที่ด้านบนของริมฝี ปากในลักษณะช่องว่างเล็กๆ
เพดานปาก
เพดานโหว่
เพดานแข็ง 2 แผ่นไม่เชื่อมกัน ผู้ป่วยส่วนมากมักมีปากแหว่งร่วมด้วย
สาเหตุ
ความบกพร่องของการเชื่อม
ส่วนยื่นเพดาน
ปากด้านข้าง
ผนังกลางจมูก
ส่วนยื่นเพดาน
ปากกลาง
ชนิด
ชนิดสมบูรณ์
มีรอยแยกทั้งเพดานแข็งและเพดานอ่อน
ชนิดไม่สมบูรณ์
มีช่องอยู่ที่เพดานปาก มักเป็นที่เพดานอ่อน
การอักเสบ
Gingivitis
เศษอาหารหมักหมม หรือหินปูน
ทำให้ Bacteria เจริญได้ดี
เกิดการอักเสบ
Periodonitis
เป็นการอักเสบของเนื้อเยื่อที่อยู่รอบฟัน
มักทำลายที่เหงิอกก่อน แล้วทำลาย tissue
ถ้าอักเสบเรื้อรัง อาจทำให้เหงือกร่น
Dental caries
รอยโรคที่มีการทำลายสาร enamel และ
dentine
โรคแทรกซ้อนที่สำคัญ
Osteomyelitis
Cellulitis
Recurrent herpes labialis
herpes simplex virus
ระยะแรกเป็น vesicle ขนาดเล็ก ที่
mucocutaneous junction ของริมฝีปาก
ต่อมาแตกเป็นแผล และอาจมี secondary infection
ถ้าร่างกายมีความต้านทานลดลง จะเกิดรอยโรคซ้ำบริเวณเดิม
Aphthous ulcer
เป็นแผลที่เกิดซ้ำในช่องปาก
มักเป็นแผลตื้น แผลเดียวหรือหลายแผลพร้อมกัน
คลุมด้วย exudate สีเทาและรอบๆเป็นสีแดง
มักหายภายใน 1 สัปดาห์
Oral candidiasis (Thrush)
เกิดจากเชื้อรา Candida albicans
พบใน
เด็กเล็ก
ผู้ที่มีภูมิต้านทานต่ำ
ผู้ที่ได้รับยาปฏิชีวนะ
โครงสร้างของระบบทางเดินอาหาร
ส่วนที่เป็นทางเดินอาหาร
ต่อมที่เกี่ยวข้องกับการทำงานของ GIT
ต่อมน้ำลาย
ตับอ่อน / ตับ
โรคของต่อมน้ำลาย
Mumps
การติดเชื้อไวรัส กลุ่ม Paramyxovirus
เป็นการอักเสบแบบ acute interstitial
inflammation
ติดต่อกันโดยทาง น้ำลาย เสมหะ
มักจะพบในเด็กอายุ 5-10 ปี
อาจมีเยื่อหุ้มสมองและสมองอักเสบร่วมด้วย
(Meningoencephalitis)
เพศ
ผู้หญิง
(Oophoritis)
ผู้ชาย
(Orchitis)
โรคของหลอดอาหาร
ความพิการตั้งแต่กำเนิด
Esophageal atresia เป็นภาวะที่ไม่มีส่วนใดส่วนหนึ่งของหลอดอาหาร
Esophageal stenosis เป็นภาวะที่บางส่วนของหลอดอาหารตีบ
Achalasia
หลอดอาหารส่วนบนจะมีผนังบางและโป่งออก
กลืนอาหารลำบากและสำลัก โดยเฉพาะเวลากลางคืน
จำนวน myenteric ganglion cell ในผนังหลอดอาหาร
ทำหน้าที่ควบคุมการหดตัวเพื่อบีบไล่อาหารมี
Esophageal varices
หลอดเลือดดำโป่งพองบริเวณหลอดอาหารส่วนล่าง
เส้นเลือดที่ท่ออาหาร esophagus ส่วนล่างขยายตัว
ผนังของเส้นเลือดบางลง
ง่ายต่อการฉีกขาดหรือแตก
มีเลือดออก
cirrhosis
Stomach
ความพิการแต่กำเนิด
Diaphragmatic hernia
Congenital pyloric stenosis
ความผิดปกติของกระเพาะอาหาร
Gastritis
เป็นการอักเสบของ gastric mucosa
ชนิดกระเพาะอาหารอักเสบ
Acute gastritis
พยาธิสภาพ
เริ่มจากอาการเลือดคั่งและบวมของเยื่อ
บุกระเพาะอาหาร
รอยโรค
acute hemorrhagic erosive gastritis
สาเหตุ
ระคายเคืองจาก อาหาร ยา แอลกอฮอล์ การ
ติดเชื้อ
Chronic gastritis
สาเหตุ
การท้นกลับน้ำดี
การดื่มเหล้า
การระคายเคืองเรื้อรัง
ยาASA
การติดเชื้อ Helicobacter pylori
รอยโรค
รอยแผลเป็น→ลุกลามเลือดออก แผลในกระเพาะอาหาร
mucosa เกิดอันตรายต่อเส้นเลือด→บวม →เลือดออก →รอยถลอก →เสี่ยงเป็นมะเร็ง
Peptic ulcer
ภาวะเยื่อบุอาหารถูกทำลาย
เกิดแผล
ตำแหน่งที่พบ
หลอดอาหารส่วนล่าง
ลำไส้เล็กส่วนต้นที่ติดกับกระเพาะอาหาร
กระเพาะอาหาร
สาเหตุ
เกิดจากความเสียสมดุลระหว่างปริมาณกรดที่หลั่งในกระเพาะอาหาร กับความต้านทานต่อกรด
การใช้ยาต้านอักเสบที่ไม่ใช่สเตอรอยด์
ชนิด
Chronic
peptic ulcer
เป็นแผลลึก
Gastric ulcer
เกิดจากความสามารถในการป้องกันกรดและเปปซิน ของกระเพาะอาหารลดลงทำให้เกิดแผลได้
Duodenal ulcer
การหลั่งกรดที่มากขึ้น
Acute ulcer
แผลตื้นไม่ลึก
หายเองประมาณ 6 สัปดาห์
Diverticular disease
โรคของลำไส้เล็ก
ความพิการแต่กำเนิด
Congenital atresia เป็นภาวะที่ไม่มีส่วนใดส่วนหนึ่งของลำไส้เล็ก
Congenital stenosis เป็นภาวะที่บางส่วนของลำไส้เล็กตีบ
Intussusception
ภาะที่ลำไส้เล้กส่วนต้นถูกกลืนโดยลำไส้เล็กส่วนปลาย
ส่วนที่กลืน เรียก intussuscipien
ส่วนที่ถูกกลืน เรียก intussusceptum
พบในเด็กเล็ก โดยเฉพาะผู้ชาย
สาเหตุ
เกิดหลังการติดเชื้อของลำไส้
ความผิดปกติในผนังของลำไส้เล็ก ที่เป็นมาตั้งแต่กำเนิด
กระพุ้งของลำไส้ (Meckel’s diverticulum)
ก้อนติ่งเนื้อ (Polyps)
Intestinal adhesion
การติดกันของลำไส้ หรือการที่ลำไส้ติดกับอวัยวะ
ส่วนอื่น ทำให้มีการดึงรั้งลำไส้
สาเหตุ
การอักเสบหรือภายหลังการผ่าตัดในช่อง ท้อง
Intestinal obstruction
ภาวะลำไส้อืด
ลำไส้ตีบตัน
ภาวะที่สิ่งต่างๆในลำไส้ไม่สามารถผ่านได้ปกติ
โรคของลำไส้ใหญ่
ความพิการแต่กำเนิด
Hirschsprung’s disease or Congenital megacolon
พยาธิสภาพ
พบที่ rectum และ sigmoid colon
ไม่มี ganglion cell ใน colon จึงไม่มี peristalsis
ทำให้ content ผ่านไม่ได้
มักพบในเพศชาย
Imperforate anus
เกิดจากเนื้อเยื่อที่แยกระหว่าง rectum กับ Anus ที่ควร
หายไปตั้งแต่ทารกในครรภ์อายุ 8 สัปดาห์
เกิดภาวะลำไส้อุดตันได้
Diverticular disease
การที่ mucosa มีลักษณะคล้ายถุงยื่นเป็นติ่ง
ออกไปจาก muscle layer ของผนัง colon
ทำให้เกิดการหนาตัวของกล้ามเนื้อรอบๆติ่ง→
เพิ่มแรงดัน →ติ่งแตก →abscess, peritonitis
Hemorrhoid
ริดสีดวงทวาร เกิดจากการโตขึ้นของกลุ่มเส้นเลือด และเนื้อเยื่อ บริเวณส่วนปลายของลำไส้ตรง
hemorrhoidal tissue
ป้องกันกล้ามเนื้อของทวารหนัก รวมทั้งหูรูด รหว่างถ่ายอุจจาระ
ช่วยให้ทวารหนักปิดได้สนิท
สาเหตุ
1.เป็นความผิดปกติของหลอดเลือดบริเวณนั้น
2.เกิดจากการเพิ่มความดันในหลอดเลือดดำนานๆ
โครงสร้างและสรีรวิทยาของตับ
หน้าที่
สร้างและหลั่งน้ำดี
มีการสลายและขับออกของฮอร์โมน
ทำการเปลี่ยโครงสร้างและขับสารพิษและยาออกจากร่างกาย
ควบคุมการสร้างและสลาย
วิตามิน
ไขมัน
คาร์โบไฮเดรท
โปรตีน
ความผิดปกติ
Jaundice
ระดับ bilirubin ในเลือดสูงกว่าปกติ 2 เท่า
อาการ
ผิวหนัง ตา sclera เหลือง
สาเหตุ
มีการแตก RBC เพิ่มขึ้น
Ascites
ภาวะalbumin ต่ำ
การสะสมของเหลวในช่องท้อง
สาเหตุ
โรคตับเรื้อรัง มะเร็ง
หัวใจขวาล้มเหลว ตับอ่อนอักเสบ
nephrotic syndrome
Portal hypertention
Prehepatic block
Intrahepatic sinusoidal block
Posthepatic block
Hepatitis
การอักเสบของตับเกิดจากการติดเชื้อ virus
มีการทำลายparenchymal cell และมีtransaminases (SGOT,SGPT) ปล่อยเข้ากระแสเลือด
Cirrhosis
ความผิดปกติของตับที่เกิดจากการอักเสบมี
fibrosis และมี nodular regeneration
การอุดตันของทางเดินน้ำดี เกิด portal hypertention
ตับรูปร่างเบี้ยว คลำพบก้อนเเข็ง
โรคในระบบทางเดินน้ำดี
Gallstones
hepatolithiasis
นิ่วที่เกิดในทางเดินน้ำดีร่วม เกิดจากการอักเสบของท่อน้ำดี
Choledocholithiasis
นิ่วที่เกิดในทางเดินน้ำดี
ภายในตับ มีแคลเซียม
Cholecystitis
ก้อนนิ่วจะไปอุดตันท่อน้ำดีส่งผลให้น้ำดีไหลออกจากถุงน้ำดีเข้าสู่ลำไส้ไม่ได้
ชนิด
Pigment or bilirubin
stones
มีขนาดเล็กกว่าและมีสีคล้ำกว่าชนิดที่เกิดจาก
คอเลสเตอรอล
เกิดจากการมี unconjugated bilirubin เพิ่มมากขึ้นในน้ำดี
Cholesterol
stones
แข็งเป็นก้อนสีขาว เหลือง หรือเขียว
เกิดจากการมีCholesterol เพิ่มขึ้นในน้ำดี
ความผิดปกติในหน้าที่ตับอ่อน
Acute pancreatitis
การอุดตันทางเดินน้ำดี ทำให้น้ำดีไหลเข้าสู่ตับ
Chronic
pancreatitis
มีลักษณะความผิดปกติของโครงสร้างและหน้าที่อย่างต่อเนื่อง
Chronic calcifying pancreatitis
Chronic obstructive pancreatitis