Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

พยาธิสรีรวิทยาระบบทางเดินอาหาร - Coggle Diagram

- - - - ปากแหว่ง
        
        เกิดที่ด้านบนของริมฝีปากในลักษณะช่องว่างเล็กๆหรือเว้าเล็กน้อยเรียกว่า ปากแหว่งไม่สมบูรณื หรือ ปากแหว่งบางส่วน
        
        ถ้ารอยแยกนี้ต่อเนื่องไปจนถึงจมูกเรียกว่า ปากแหว่งสมบูรณ์ อาจเกิดข้างเดียวหรือสองข้างก็ได้
        
        สาเหตุจากการเชื่อมขากรรไกรบนและล่างยื่นจมูกด้านใกล้กลาง เพื่อเพดานปากปฐมภูมิ ไม่สมบูรณ์
      - เพดานโหว่
        
        เป็นภาวะที่แผ่นกระดูกของกระโหลกศีรษะที่ประกอบเป็นเพดานแข็ง 2 แผ่นไม่เชื่อมกัน
        
        ผู้ป่วยส่วนมากมักมีปากแหว่งร่วมด้วย
        
        ผู้ป่วยเพดานโหว่มักมีลิ้นไก้แฉก
        
        สาเหตุจากความบกพร่องของการเชื่อของส่วนยื่นเพดานปากด้านล่างหรือส่วนที่ยื่นเพดานปากกลาง เพื่อเป็นเพดานปากทุติยภูมื
        
        ชนิดสมบูรณ์
        
        มีรอยแยกทั้งเพดานแข็งและเพดานอ่อน บางครั้งอาจมีที่ขากรรไกรด้วย
        
        ชนิดไม่สมบูรณ์
        
        มีช่องอยู่ที่เพดานปาก มักเป็นเพดานที่อ่อน
      - สามารถเกิดได้ตั้งแต่ทารกอยู่ในครรภ์มารดาในช่วงเดือนที่ 2 และเดือนที่ 3 ของการตั้งครรภ์ ทำให้เกิดความผิดพลาดในการสร้างอวัยวะ ได้แก่ ปากและเพดาน
  - - - เป็นการอักเสบของเนื้อเยื่อที่อยู่รอบฟัน
      - มักเกิดที่เหงือกก่อน แล้วลุกลามทำลาย
      - เป็นสาเหตุสำคัญของการสูญเสียฟันในคนอายุ 35 ปีขึ้นไป
      - ถ้าอักเสบเรื้อรัง อาจทำให้เหงือกกร่อน
    - - รอยโรคที่มีการทำลายสาร enamel และ dentine
      - โรคแทรกซ้อนที่สำคะญคือ Osteomyelitis และ Cellulitis
    - - ทำให้ Bacteria เจริญได้ดี
      - เกิดการอักเสบ
      - เศษอาหารหมักหมม หรือหินปูน พอกอยู่ที่ฟัน
    - - เกิดจาก herpes simplex virus
      - ระยะแรกเป็น vesicle ขนาดเล็ก ที่ mucocutaneous junction ของริมฝีปาก
      - ถ้าร่างกายมีความต้านทานลดลง จะเกิดรอยโรค ซ้ำบริเวณเดิม
      - ต่อมาแตกเป็นแผล และอาจมี secondary infection
    - - คลุมด้วย exudate สีเทาและรอบๆเป็นสีแดง
      - มักเป็นแผลตื้น แผลเดียวหรือหลายแผลพร้อมกัน
      - เป็นแผลที่เกิดซ้ำในช่องปาก
      - มักหายภายใน 1 สัปดาห์
    - - เกิดจากเชื้อรา Candida albicans
      - พบใในเด็กเล็ก/ผู้ที่มีภูมิต้านทานต่ำ/ได้รับยาปฏิชีวนะ
      - บริเวณอักเสบจะคลุมด้วย fibeo-suppurative exudate ที่มีเชื้อราปนอยู่
- - - - การใช้ยาต้านอักเสบที่ไม่ใช่สเตอรอยด์ ได้แก่ แอสไพรินและกลุ่มยาแก้ปวดข้อ
      - ระยะแรก อาจทำให้เกิดกระเพาะอาหารอักเสบ ซึ่งจะเป็นเรื้อรังนานต่อมา ทำให้กลายเป็นแผล
      - ยาจะระคายต่อเยื่อบุกระเพาะอาหารโดยตรง และทำลายกลไกในการต้านทานต่อกรดของเยื่อบุกระเพาะอาหารและลำไส้
      - ปัจจัยเสี่ยง
        
        ความเครียดทางอารมณ์
        
        แอลกอฮอลล์
        
        การสูบบุหรี่
        
        อาหารทุกชนิด ไม่เป็นสาเหตุโดยตรง แต่ทำให้มีอาการกำเริบ เช่น รสเผ็ดจัด เปรี้ยวจัด น้ำส้ม น้ำผลไม้
      - ติดต่อโดยการกินอาหารหรือดื่มน้ำที่ปนเปื้อนเชื้อจากอุจจาระของผู้ติดเชื้อ แล้วเข้าไปฝังตัวใต้เยื่อบุกระเพาะ
      - น้ำย่อยในกระเพาะมีฤทธิ์เป็นกรด เมื่อกระเพาะทะลุกรดในกระเพาะจะหลั่งออกมาในช่องท้อง ทำให้เยื่อบุช่องท้อง peritoneum อักเสบเรียกช่องท้องอักเสบ peritonitis
      - ผู้ป่วยมีอาการปวดท้องอย่างมาก หากไม่ได่รับการรักษาอย่างเหมาะสมอาจจะทำให้เกิดโรคแทรกซ้อน และทำให้ผู้ป่วยเสียชีวิตได้
      - พบมากที่สุด
        
        การติดเชื้อ Helicobacter pylori
        
        การใช้ยาแก้ปวดกลุ่ม NSAID
      - การติดเชื้อ Helicobacter pylori แบคทีเรียแกรมลบ
    - - มีลักษณะเป็นแผลตื้นไม่ลึกถึงชั้นกล้ามเนื้อกระเพาะอาหาร
      - มักพบเป็นแผลหลายจุด เกิดขึ้นเป็นตรั้งคราว และหายเองประมาณ 6 สัปดาห์
      - มักพบมากในผู้ป่วยหลังการผ่าตัดหรือมีโรคติดเชื้อรุนแรง
    - - มีลักษณะเป็นแผลลึกถึงชั้นกล้ามเนื้อกระเพาะอาหาร
      - แผลมีลักษณะเรื้อรัง ขอบแผลนูนบวม เมื่อแผลหายจะเกิดรอยแผลเป็น 2 ชนิด
        
        แผลที่กระเพาะอาหาร
        
        มักพบในผู้ที่มีอายุตั้งแต่ 40 ปีขึ่นไป ทั้งเพศหญิงและเพศชายพบในอัตราที่เท่ากัน
        
        สาเหตุมักพบเกิดจากความสามารถในการป้องกันกรดและเปปซินของกระเพาะอาหารลดลงทำให้เกิดแผลได้ง่าย
        
        เป็นแผลที่พบได้ในทุกส่วนของกระเพาะอาหาร ทั้งส่วนกระเพาะอาหาร ฟันดัส ไพโรริก และแอนทรัม
        
        แผลในลำไส้เล็กส่วนต้น
        
        เป็นชนิดที่แผลเกิดบริเวณลำไส้เล็กส่วนต้น
        
        สาเหตุจากการหลั่งกรดที่มากขึ้น
        
        มักพบในทุกวัย โดยเฉพาะคนที่มีภาวะความเครียดสูง อารมณ์แปรปรวน และมีความวิตกกังวล
  - - - Acute gastritis
        
        พยาธิสภาพเริ่มจากอาการเลือดคั้งและบวมของเยื่อบุกระเพาะอาหาร
        
        อาจพบรฮยโรคเรียกว่า acute hemorrhagic erosive gastritis
        
        สาเหตุ ระคายเคืองจาก อาหาร ยา แอลกอฮอลล์ การติดเชื้อ
      - Chronic gastritis
        
        สาเหตุ
        
        การท้นกลับน้ำดี,การระคายเคืองเรื้อรัง การดื่มเหล้า ยาASA การติดเชื้อ Helicobacter pylori
        
        รอยโรค
        
        รอยแผลเป็น-ลุกลามเลือดออก แผลในกระเพาะอาหาร
  - - - content ผ่านไม่สะดวก เป็นมากทำให้ลำไส้อุดตันได้
      - สาเหตุจากการอักเสบหรือภายหลังการผ่าตัดในช่องท้อง
      - การติดกันของลำไส้ หรือการที่ลำไส้ติดกับอวัยวะส่วนอื่น ทำให้มีการดึงรั้งลำไส้
    - - อาจเกิดจากลำไส้ไม่บีบตัวขับเคลื่อนสิ่งต่างๆในลำไส้ได้ตามปกติ เรียก ภาวะลำไส้อืด
      - หรือเกิดจากช่องทางเดินลำไส้ตีบแคบ หรืออุกตันทั้งหมดเรียก ลำไส้ตีบตัน
      - ภาวะที่สิ่งต่างๆในลำไส้ ได้แก่ น้ำ อาหาร น้ำย่อย และของเหลวต่างๆในลำไส้ไม่สามารถเคลื่อนผ่านลำไส้ได้ตามปกติ
    - - ส่วนที่กลืน เรียก intussuscipien ส่วนที่ถูกกลืน เรียก intussusceptum
      - พบในเฉพาะเด็กเล็ก โดยเฉพาะเด็กผู้ชาย
      - เป็นภาวะที่ลำไส้เล็กส่วนต้นถูกกลืนโดยลำไส้เล็กส่วนปลาย
      - สาเหตุ
        
        ยังไม่ทราบว่าอะไรเป็นสาเหตุ
        
        บางรายพบว่า เกิดหลังการติดเชื้อของลำไส้ หรือ จากความผิดปกติของลำไส้เล็ก
  - - - Diverticular disease
        
        มักพบในผู้สูงอายุ รับประทานอาหารที่มรกากใยน้อย ไม่ออกกำลังกาย
        
        ทำให้เกิดการหนาตัวของกล้ามเนื้อรอบๆติ่ง-เพิ่มแรงดัน-ติ่งแตก-abscess,peritonitis
        
        การที่ mucosa มีลักษณะคล้ายถุงยื่นเป็นติ่งออกไปจาก muscle layer ของผนัง colon
      - Hemorrhoid
        
        Hemorrhoidal tissue จะมีหน้าที่ ป้องกันกล้ามเนื้อของทวารหนัก รวมทั้งหูรูด
        
        สาเหตุ
        
        เป็นความผิดปกติของหลอดเลือดบริเวณนั้น
        
        เกิดจากการเพิ่มความดันในหลอดเลือดดำนานๆ เกิดจากการเบ่งอุจจาระบ่อยๆจากท้องผูก
        
        ริดสีดวงทวาร เกิดจากการโตขึ้นของกลุ่มเส้นเลือด และเนื้อเยื่อ บริเวณส่วนส่วนปลายของลำไส้ตรง ที่เรียกว่า Hemorrhoidal tissue
      - Imperforate anus
        
        เกิดจากเนื้อเยื่อที่แยกระหว่าง rectum กับ Anus ที่ควรหายไปตั้งแต่ทารกใรนครรภ์อายุ 8 สัปดาห์ ยังคงอยู่
        
        เกิดภาวะลำไส้อุดตันได้
- - - - มีลักษณะแข็งเป็นก้อนสีขาว เหลือง หรือเขียว
      - เกิดจากการมี cholesterrol เพิ่มขึ้นในน้ำดี หรือการบีบตัวของกล้ามเนื้อในถุงน้ำดีมีสมรรถภาพไม่เพียงพอ
      - พบบ่อยประมาณ80% ของนิ่วในถุงน้ำดีทั้งหมด
      - สาเหตุและกลไกการเกิด
        
        การเปลี่ยนแปลงอัตราส่วนความเข้มข้นในน้ำดี
        
        การเคลื่อนที่ของน้ำดี
    - - มักพบในผู้ป่วยที่มีโรคตับแข็งหรือผู้ป่วยที่มีความผิดปกติของเลือด
      - สาเหตุและกลไกการเกิด
        
        เกิดจากกการมี unconjugated bilirubin เพิ่มมากขึ้นในน้ำดี เนื่องจากมีการทำลายเม็ดเลือดแดงมากผิดปกติ
      - มีขนาดเล็กกว่าและมีสีคล้ำกว่าชนิดที่เกิดจากคอเลสเตอรอล