Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
พยาธิสรีรวิทยาระบบทางเดินอาหาร, นางสาว ไอลดา ผ่องแผ้ว เลขที่ 89 ห้อง1B …
พยาธิสรีรวิทยาระบบทางเดินอาหาร
โรคของช่องปาก
ความพิการแต่กำเนิด
โรคปากแหว่ง
เกิดที่ด้านบนของริมฝีปากในลักษณะช่องว่างเล็กๆหรือเว้าเล็กน้อยเรียกกว่า ปากแหว่งไม่สมบูรณ์ หรือปากแหว่งบางส่วน
ถ้ารอยแยกนี้ต่อเนื่องไปจนถึงจมูกเรียกว่า ปากแหว่งสมบรูณ์ อาจเกิดข้างเดียว หรือสองข้างก็ได้
สาหตุจากการเชื่อมของขากรรไกรบนและส่วนยื่นจมูกด้านในกลาง เพื่อเป็นเพดานในปากปฐมภูมิไม่สมบรูณ์
เพดานโหว่
เป็นภาวะที่แผ่นกระดูกของกระโหลกศรษะไม่ที่ประกอบเป็นเพดานแข็ง 2 แผ่นไม่เชื่อมกัน ผู้ป่วยมักมีปากแหว่งร่วมด้วย และผู้ป่วยเพดานโหว่มีล้นไก่หลายแฉก
สาเหตุจากความบกพร่องของการเสื่อมของส่วนยื่นเพดานปากด้านข้าง (Lateral palatine processes), ผนังกลางจมูก (nasal septum), และ/หรือส่วนยื่นเพดานปากกลาง (median palatine processes) เพื่อเป็นเพดานปากทุติยภูมิ
แบ่งอกเป็น
ชนดสมบูรณ์ คือมีรอยแยกทั้งเพดานแข็งและเพดานอ่อน บางครั้งอาจมีที่ขากรรไกรด้วย
ชนิดไม่สมบูรณ์ คือมีช่องอยู่ที่เพดานปาก มักเป็นที่เพดานอ่อน
การอักเสบ
Gingivitis
เศษอาหารหมักหมม หรือหินปูน พอกอยู่ที่ฟัน ทำให้ Bacteria เจริญได้ดี เกิารอักเสบ
Periodonitis
เป็นการอักเสบของเนื้อเยื่อที่อยู่รอบฟัน มักเกิดที่เหงือกก่อน แล้วลุกลามทำลาย tissue
ถ้าอักเสบเรื้อรัง อาจทำให้เหงือกร่น (Gingival recession) เป็นสาเหตุสำคัญของการสูญเสียฟันในคนอายุ 35 ปีขึ้นไป
Dental caries
รอยโรคที่มีการทำลายสาร enamel และ dentine และ dentine โรคแทรกซ้อนที่สำคัญ คือ Osteomyelitis และ Cellulitis
Recurrent herpes labialis
เกิดจาก herpes simplex virus ระยะแรกเป็น vesicle ขนาดเล็ก ที่ mucocuteneous junction ของริมฝีปาก ต่อมาแตกเป็นแผล และอาจมี secondary infection ถเาร่างกายมีความต้านทานลดลง จะเกิดรอยโรคซ้ำบริเวรเม
Aphthous ulcer (Canker sore)
เป็นแผลที่เกิดซ้ำในช่องปาก มักเป็นแผลตื้น แผลเดียวหรือหลายแผลพร้อมกัน คลุมด้วย exudate สีเทาและรอบๆเป็นสีแดง มักเกิดภายใน 1 สัปดาห์
Oral candidiasis (Thrush)
เกิดจากเชื้อรา Candida aibicans พบในเด็กเล็ก / ผู้ที่มีภูมิต้านทานต่ำ/ ได้รับยาปฏิชีวนะ
บริเวณอักเสบจะคลุมด้วย fibro - suppurative exudate ที่มีเชื้อราปนอยู่
โรคต่อมน้ำลาย
เกิดจากการติเชื้อไวรัส กลุ่ม Paramyxovirus เป็นการอักเสบแบบ acute interstitial inlamation ติดต่อกันโดยทางน้ำลาย เสมหะ มักพบในเด็กอายุ 5-10 ปี
สำหรับผู้ชายอาจจะมีอัณฑะอักเสบ (Orchitis)
ผู้หญิงอาจจะมีรังไข่อักเสบ (Oophoritis)
อาจมีเยื่อหุ้มสมองและสมองอักเสบร่วมด้วย (Meningornephalitis)
โรคหลอดอาหาร
ความพการแต่กำเนิด
Esophageal atresia เป็นภาวะที่ไม่มีส่วนใดส่วนหนึ่งของหลอดอาหาร
จำนวน mynteric ganglion cell ในผนังหลอดอาหารที่มีหน้าที่ควบคุมการหดตัวเพื่อบีบไล่อาหารมีจำนวนลดลงหรือไม่
กลืนอาหารลำบากและสำลัก โดยเฉพาะเวลากลางคืน
หลออาหารส่วนบนจะมีผนังบางและโป่งออก
Esophageal stenosis เป็นภาวะที่บางส่วนของหลออาหารตีบ
Esophageal varices
หลอดเลือดดำโ่งพองบริเวณหลอดอาหารส่วนล่าง เป็นเส้นเลือดที่ท่ออาหาร esophagus ส่วนล่างเกิดการขยายตัว ทำให้เกิดผนังของเส้นเลือดบางลง ง่ายต่อการฉีกขาดหรือแตก และมีเลือดออด
สาเหตุที่ทำให้เกิภาวะเลือดออก คือ cirrhosis หลอดเลือดดำมีลักษณะคดเคี้ยว จาก portal hypertension ทำให้เกิดแผลได้
Stomach
ความพิการแต่กำเนิด
Diaphragmatic ทำให้พบส่วนที่เป็นอาหารอยู่ในทรวงอก
Congenital pyloric stenosis
ความผิดปกตของกระเพาะอาหาร
Gastritis
เป็นการอักเสบของ gastric mucosa จากสารระคายเคืองและความบกพร่องกลไกป้องกัน ชนิดที่อักเสบ Acute gatritis และ Chronic gasteitis
Acute gastritis
เกิดจากการระคายเคือง จากอาหาร ยา แอลกอฮอล์ การตเชื้อ
พยาธิสภาพเริ่มจากอาการเลือดคั่งและบวมของเยื่อบุกระเพาะอาหาร
อสจพบลอยโรคเรียก acute hemorrhagic erosive gastritis
Chronic gastritis
สาเหตุ การท้นกลับน้ำดี, การระคายเคืองเรื้อรัง การดือมเหล้า ยาASA การติดเชื้อ Helicoacter pylori
รอยโรคเป็นลุกลามเลือดออก แผลในกระเพาะอาหาร
Peptic ulcer
โรคกระพาะอาหารเฉียบพลัน มีลักษณะเป็นแผลตื้น ไม่ลึกถึงชั้นกล้ามเนื้อกระเพาะอาหาร มัพบเป็นแผลหลายจุด เกิดขึ้นครั้งคราว และหายเองประมาณ 6 สัปดาห์
โรคกระเพาาะอาหารแบบเรื้อรัง มีลักษณธเป็นแผลลึกถึงชั้นกล้ามเนื้อกระเาะอาหาร แผลมีลักษณะเรื้อรัง ขอบแผลนูนบวม เมื่อแผลหายจะกิดรอยแผลดป็นแบ่งออกเป็น 2 ชนิด
Pepic ulcer per forate
น้ำย่อยในกระเพาะมีฤทธิ์เป็นกรด เมื่อกระเพาะอาหารทะลุกรดในกระเพาะจะหลั่งออกมาในช่องท้อง ทำให้เยื่อบุช่องท้อง peritoneum อักเสบเรียกช่องท้องอักเสบ
ผู้ป่วยมีอาการปวท้องอย่างมาก หากไม่ได้รับการรักษาอย่างเหมาะสมอาจจะทำให้เกิดโรคอทรกซ้อน และทำให้ผู้ป่วยเสียชีวิต
สาเหตุที่พบมากที่สุด ได้แก่
การตดเชื้อ Helicobacter pylori
การใช้ยาแก้ปวดกลุ่ม NSAID
โรคของสำไส้เล็ก
ความพิการแต่กำเนิด
Congenital atresia เป็นภาวะที่ไม่มีส่วนใดส่วนหนึ่งของลำไส้เล็ก
Congenital stenosis เป็นภาวะที่บางส่วนของลำไส้เล็กตีบ
Intussusception
เป็นภาวะที่ลำไสเล็กส่วนต้นถูกกลืนโดยลำไส้เล็กส่วนปลาย ส่วนที่กลืน เรียก intussuscipien ส่วนที่ถูกกลนเรียก intusssusceptum พบนเด็กเล็ก โดยเฉพาะเด็กผู้ชาย
สาเหตุ นังไม่ทราบแน่ชัด บางราบพบว่า เกิดหลังการติดเชื้อของลำไส้เล็ก ที่เป็นมาตั้งแต่กำเนิ เช่น ก้อนติ่งเนื้อ หรือกระพุ้งขอลำไส้
Intestinal adhesion
การติดกันของลำไส้ หรือการที่ลำไส้ติดกับอวัยวะส่วนอื่น ทำให้มีการดึงรั้งลำไส้ content ผ่านไม่สะดวก เป้นมากกทำให้ลำไส้อุดตันได้ สาเหตุจากการอักเสบหรือภายหลังกานผ่าตัในช่องท้อง
Intestin obstrution
ภาวะที่สิ่งต่างๆ ในลำไส้ ได้แก่ น้ำ อาหาร น้ำย่อย และของเหลวต่างๆ ในลำไส้ไม่สามารถเคลื่อนผ่านลำไส้ไ้ตามปติ จึงก่อให้เกิดอาการ แน่นท้อง อึดอัด ปวดท้อง คลื่นไส้อาจียน และไม่ผายลม
อาจเกิดจากลำไส้ไม่บีบตัวขับเคลื่อนสิ่งต่างๆในลำไส้ตามปกต เรียก “ภาวะลำไส้อืด หรือ non mechanical ostruction” หรืออาจเกิดจากช่องทางเดินในลำไส้ตีบแคบ หรืออุดตันทั้งหมด เรียก “ลำไส้ตีบตัน”
โรคของลำไส้ใหญ่
ความพิการแต่กำเนิด
Hirschsprung disease
มักเกิดในเพศชาย พยาธิสภาพพบที่ rectum และ sigmoid colon ไม่มี ganalion cell ใน colon จึงไม่มี peristalsis ทำให้ content ผ่านม่ได้ colon ส่วนใหญ่อยู่เหนือกว่ามีผนังหนาพองออก
Imperforate anus
เกิดจากเนื้อเยื่อที่แยกระหว่าง Rectum กับ Anus ที่ควรหายไปตั้งแต่ทารกในครรภ์ อายุ 8 สัปดาห์ ยังคงอยู่ เิดภาวะลำไส้อุดตัน
Diverticular disease
การที่ mucosa มีลักษณะคล้ายถุงยื่นเป็นติ่งออกไปจาก Muscle layer ของผนัง colon มักพบในผู้สูงอายุ รับประทนอาหารที่มีกากใยอาหารนอย ไม่ออกกำลังกาย ทำให้เกิดการหนาตัวของกล้ามเนื้อรอบๆติ่ง เพิ่มแรงดัน ทำให้ติ่งแตก abscess,peritonitis
Hemorrhoid
ริดสีดวงทวารหนัก เกิดจากการโตขึ้นของกลุ่มเส้นเลือด และเนื้อเยื่อ บรเวณส่วนปลายของลำไส้ตรง ที่เรียกว่า hemorrhoidal tissue
hemorrhoidal tissue จะมีหน้าที่ป้องกัน กล้ามเนื้อของทวารหนัก รวมทั้งหูรูด ระหว่างถ่ายอุจจาระ และช่วยให้ทวารหนักปิดได้สนิด ในขณะที่เราอยู่เฉย
สาเหตุ
1.เป็นความผดปกติของหลอดเลือดบริเวณนั้น
2.เกิดจากการเพิ่มความดันในหลอดเลือดดำนานๆ เกิดจากการเบ่งอุจจาระบ่อยๆ จากท้องผูก การยกของหนัก หารยืนนานๆ รวมทั้งการตั้งครรภ์ ทำให้เลือดไหลกลับไม่สะดวก
โครงสร้างและสรีรวทยาของตับ
หน้าที่ของตับ
มีการสลายและขับออกของฮอร์โมน
สร้างและหลั่งน้ำดี
ควบคุมการสร้างและสลาย คาร์โบไฮเดรท โปรตีน ไขมัน วิตามิน
ทำหน้าที่เปลี่ยนโครงสร้างและขับสารพอษและยาออกจากร่างกาย
ความผิดปกตของตับ
Ascites อาการท้องมาน
การหลัง ADH สูง , Aldosterone สูง
ภาวะ alumin ต่ำ
มีการรบกวนการไหลเวียนเลือดจาก Liver สู่ hepatic vein และ venacava
เป็นการสะสมของเหลวในช่องท้อง โดยมีสาเหตุจากโรคตับเรื้อรัง มะเร็ง หัวใจขวาล้มเหลว ตับอ่อนอักเสบ
Jaundice ดีซ่าน
ลดการ conjugation ของ bilirubin
สาเหตุ มีการแตกRBCเพิม ขึ้น
ระดับ bilirubinในเลือดสูงกว่าปกติสองเท่า
อาการ ผิวหนัง ตาsclera เหลือง
มีความบกพร่องของเซลล์ตับในการจับ bilirubin
มีการอุดตันของทางเดินนาดีทั้ง ภายในและภายนอกตับ
(Portal hypertension)
ภาวะความดันเลือดสูงในเส้นเลือดดาพอร์ตัล
การอุดตันที่เกิดขึ้นในเส้นเลือดดาเฮปพาติก (Posthepaticblock)
การอุดตันที่เกิดในเส้นเลือดพอร์ตัล (Prehepaticblock)
การอุดตันทีเกิดขึ้นในตับส่วน sinusoids (Intrahepaticsinusoidal block)
การเกิด Portal hypertentionระยะยาวทาให้เกิดปัญหา
Varicesหลอดโลหิตโป่ง
ascites ท้องมาน
hepatic encephalopathy โรคสมองจากโรคตับ
splenomegaly ม้ามโต
Hepatitis ไวรัส ตับอักเสบ
Drug induce hepatitis ได้แก่ Paracetamol ,Aspirin,Isoniazid
เป็นการอักเสบของตับเกิดจากการติดเชื้อ virusหรือ reactionจากยาและสารเคมี
Viral hepatitis
Alcohol hepatitis เป็นภาวะแทรกซ้อนประเภทเฉียบพลันที่ร้ายแรงที่สุดของโรคตับ จากแอลกอฮอล์ ผู้ปวย SAH จะมีอาการตับวายเฉียบพลัน
Cirrhosis ตับแข็ง
เป็นความผิดปกติของตับทที่เกิดจากการอักเสบมีfibrosis และมี nodular regenerationทาให้มีความผิดปกติทั้ง โครงสร้างและหน้าที่ของตับ
ตับรูปร่างบิดเบียว คลาพบเป็นก้อนแข็ง ทำให้เกิดการอุดตันของทางเดินน้ำดี เกิดportal hypertention
ความผิดปกติในหน้าที่ตับอ่อน
ความผิดปกติของตับอ่อนมักแสดงอาการออกมาเมื่อความผิดปกตินั้นได้ลุกลามไปมากแล้ว
ตับอ่อนอักเสบเฉียบพลัน (Acute pancreatitis)
ตับอ่อนอักเสบเรื้อรัง (Chronic pancreatitis)
Chronic calcifying pancreatitis
มักพบในผู้ปวยโรคพิษสุราเรื้อรัง
Chronic obstructive pancreatitis มีความสัมพันธ์กับการตีบของOddi sphinctor
สาเหตุและกลไกการเกิดตับอ่อนอักเสบ
Acute pancreatitis
เกิดจากท่อในตับอ่อนได้รับบาดเจ็บหรือ มีการแตกน้ำย่อยจากตับอ่อนจะย่อยเนื้อเยื่อตนเอง
การอุดตันทางเดินน้ำดี ทำให้น้ำดีไหลเข้าสู่ตับอ่อน
แอลกอฮอล์ ทำให้ตับอ่อนหลั่งน้ำย่อยมากขึ้น และทำให้ Oddisphinctorหดเกรง
Chronic pancreatitis
การดื่มเหล้าสูบบุหรี่รับประทานอาหารมัน
ภาวะแคลเซียมในเลือดสูงการอุดตันท่อในตับอ่อนเป็นเวลานาน
Disorders of the gall bladder
โรคในระบบทางเดินน้ำดีที่พบบ่อย
การอุดตันและการอักเสบ
นิ่วในทางเดินน้ำดี (Gallstones)
หมายถึงนิ่วที่เกิดขึ้นและมีอยู่ในทางเดินน้ำดี อาจพบในถุงน้ำดีหรือท่อน้ำดีก็ได้ เรียก Cholelithiasis
Cholecystitis การอักเสบของถุงน้ำดีจากโรคนิ่วในถุงน้ำดี
Choledocholithiasis นิ่วที่เกิดในทางเดินน้ำดีร่วม เกิดจากการอักเสบของท่อน้ำดี (Cholangitis)
hepatolithiasis นิ่วที่เกิดในทางเดินน้ำดีภายในตับ มีแคลเซียมเปนส่วนประกอบหลัก มีสีน้ำตาล เรียก Brown pigment stones
ก้อนนิ่วจะไปอุดตันท่อน้ำดีส่งผลให้น้ำดีไหลออกจากถุงน้ำดีเข้าสู่ลําไส้ไม่ได้
ถุงน้ำดีจึงขาดเลือดเนื้อเยื่อ ถุงนำ้ดีจึงเกิดการบาดเจ็บ เกิดเป็นการอักเสบขึ้น
ความดันในถุงน้ำดีสูงขึ้น ไปกดเบียดหลอดเลือดต่างๆที่หล่อเลี้ยงถุงน้ำดี
แบ่งออกเป็น2 ชนิด
นิ่ว ที่ประกอบด้วยโคเลสเตอรอล (Cholesterol stones)
สาเหตุ
การเปลี่ยนแปลงอัตราส่วนความเข้มข้นในน้ำดี
การไม่เคลื่อนที่ของน้ำดี
เกิดจากการมี Cholesterolเพิ่มขึ้นในน้ำดี มีลักษณะแข็งเป็นก้อนสีขาว เหลือง หรือ เขียว พบบ่อยประมาณ 80%
นิ่วที่ประกอบด้วยบิลิรูบิน (Pigment or bilirubin stones)
สาเหตุ
มีการอักเสบถุงน้ำดีและท่อน้ำดีเรื้อรัง
เกิดจากการมี unconjugatedbilirubin เพิ่มมากขึ้นในน้ำดี เนื่องจากมีการทําลายเม็ดเลือดแดงมากผิดปกติ
มีขนาดเล็กกว่าและมีสีคล้ำกว่า มักพบในผู้ป่วยโรคตับแข็งหรือ ผู้ป่วยท่ีมีความผิดปกติของเลือด
นางสาว ไอลดา ผ่องแผ้ว เลขที่ 89 ห้อง1B
รหัสนักศึกษา 623601180