Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
พยาธิสรีรวิทยาระบบทางเดินอาหาร - Coggle Diagram
พยาธิสรีรวิทยาระบบทางเดินอาหาร
โครงสร้างของทางเดินอาหาร
ส่วนที่เป็นทางเดินอาหาร
ต่อมที่ เกี่ยวข้องกับการทำงานของ GIT
● ต่อมน้ำลาย
● ตับอ่อน / ตับ
ฟัน
โพรงประสาทฟัน (pulp) : เป็นที่อยู่ของเส้นเลือดที่นำอาหารมาหล่อเลี้ยงฟันและนำของเสียออกจากฟัน และมีเส้นประสาทรับความรู้สึกของฟัน
เคลือบรากฟัน (cementum) : เป็นส่วนของเนื้อเยื่อปริทันต์ที่อยู่ภายในรากฟันด้านหลังของเหงือก ซึ่งมี เส้นประสาทไหลเวียนมาก
เนื้อฟัน (dentine) : เป็นส่วนที่แข็งน้อยกว่าเคลือบฟัน มีความแข็งพอๆกับกระดูก
เหงือก (gingiva) : เนื้อเยื่อที่หุ้มตัวฟันและกระดูกขากรรไกรไว
เคลือบฟัน (enamel) : เป็นส่วนที่ แข็งที่สุดของฟันมีส่วนประกอบของ แคลเซียมและฟอสเฟต
Tonsillitis
Acute tonsillitis
เกิดจากเชื้อ Streptococcus Staphylococcus พบ tonsil บวมโต มี exudate สีขาวคลุมอยู่ที่ ผิว
Chronic hypertrophic tonsillitis
เกิดจากการอักเสบของ tonsil เป็นๆหายๆ พบ tonsil มีขนาดใหญ่กว่า 2 ซม. เนื่องจากมีlymphoid hyperplasia
โรคของลำไส้เล็ก
Intestinal adhesion
การติดกันของลำไส้ หรือการที่ ลำไส้ ติดกับอวัยวะส่วนอื่น ทำให้ มีการดึงรั้งลำไส้
Intestinal obstruction
ภาวะที่สิ่งต่างๆในลำไส้ ได้ แก่ น้ำ อาหาร น้ำย่อย และของเหลวต่างๆในลำไส้ ไม่ สามารถ เคลื่อนผ่านลำไส้ ได้ ตามปกติ
Intussusception
เป็นภาวะที่ลำไส้เล็กส่วนต้นถูกกลืนโดยลำไส้เล็กส่วนปลาย
ความพิการแต่กำเนิด
Congenital atresia เป็นภาวะที่ไม่มีส่วนใดส่วนหนึ่งของลำไส้เล็ก
Congenital stenosis เป็นภาวะที่บางส่วนของลำไส้เล็กตีบ
โรคของหลอดอาหาร
Esophageal varices
หลอดเลือดดำโป่งพองบริเวณหลอดอาหารส่วนล่างเป็นเส้นเลือดที่ท่ออาหาร esophagus ส่วนล่างเกิดการขยายตัว
ความพิการแต่กำเนิด
Diaphragmatic hernia ทำให้พบส่วนที่เป็นทางเดินอาหารอยู่ ในทรวงอกได้
Congenital pyloric stenosis
Achalasia
กลืนอาหารลำบากและสำลัก โดยเฉพาะเวลากลางคืน หลอดอาหารส่วนบนจะมีผนังบางและโป่งออก
ความผิดปกติของกระเพาะอาหาร
Gastritis
เป็นการอักเสบของ gastric mucosa จากสารระคายเคืองและความบกพร่องกลไกป้องกัน
Peptic ulcer
ภาวะที่เยื่อบุกระเพาะอาหารถูกทำลาย และเกิดแผลบริเวณเยื่อบุกระเพาะอาหาร
Diverticular disease
ความพิการแต่กำเนิด
Esophageal atresia เป็นภาวะที่ ไม่ มีส่วนใดส่วนหนึ่งของหลอดอาหาร
Esophageal stenosis เป็นภาวะที่บางส่วนของหลอดอาหารตีบ
โรคของช่องปาก
ความพิการแต่กำเนิด
โรคปากแหว่งเพดานโหว (Hare Lip and Cleft palate)
สามารถเกิดได้ตั้งแต่ ทารกอยู่ ในครรภ์ มารดาในช่วงเดือนที่ 2 และเดือนที่ 3 ของการตั้งครรภ์
เพดานโหว แผ่นกระดูกของกะโหลกศีรษะที่ ประกอบเป็นเพดานแข็ง 2 แผ่นไม่เชื่อมกัน
ปากแหว่ง เกิดที่ ด้านบนของริมฝี ปากในลักษณะช่องว่างเล็กๆ หรือเว้าเล็กน้อยเรียกว่า ปากแหว่งไม่สมบูรณ์ หรือปากแหว่งบางส่วน
การอักเสบ
Recurrent herpes labialis
เกิดจาก herpes simplex virus ระยะแรกเป็น vesicle ขนาดเล็ก ที่ mucocutaneous junction ของ ริมฝีปาก ต่อมาแตกเป็นแผล และอาจมี secondaryinfection
Aphthous ulcer
เป็นแผลที่เกิดซ้ำในช่องปากมักเป็นแผลตื้น แผลเดียวหรือหลายแผลพร้อมกัน
Dental caries
รอยโรคที่ มีการทำลายสาร enamel และdentine โรคแทรกซ้อน คือ Osteomyelitisและ Cellulitis
Oral candidiasis (Thrush)
เกิดจากเชื้อรา Candida albicans พบในเด็กเล็ก/ผู้ที่มีภูมิต้านทานต่ำ/ได้ รับยาปฏิชีวนะ
Periodonitis
เป็นการอักเสบของเนื้อเยื่อที่อยู่รอบฟัน มักเกิดที่ เหงือกก่อนแล้วลุกลามทำลาย tissue
Gingivitis
เศษอาหารหมักหมม หรือหินปูน พอกอยู่ที่ฟันทำให้ Bacteria เจริญได้ ดี
โรคของต่อมน้ำลาย
Mumps
เกิดจากการติดเชื้อไวรัสกลุ่ม Paramyxovirus เป็นการอักเสบแบบ acute interstitial inflammation ติดต่อกันโดยทางน้ำลาย เสมหะ มักจะพบในเด็กอายุ 5-10 ปี
โรคของลำไส้ใหญ่
ความพิการแต่กำเนิด
Imperforate anus
เกิดจากเนื้อเยื่อที่ แยกระหว่าง rectum กับ Anus ที่ ควรหายไปตั้งแต่ ทารกในครรภ์ อายุ 8 สัปดาห์ ยังคงอยู่
Diverticular disease
การที่ mucosa มีลักษณะคล้ายถุงยื่นเป็นติ่งออกไปจาก muscle layer ของผนัง colon มักพบในผู้ สูงอายุ , รับประทานอาหารที่ มีกากใยอาหารน้อย,ไม่ออกกำลังกาย
Hirschsprung’s disease or Congenital megacolon
มักพบในเพศชาย พยาธิสภาพพบที่ rectum และ sigmoid colon
Hemorrhoid
ริดสีดวงทวาร เกิดจากการโตขึ้นของกลุ่มเส้นเลือด และเนื้อเยื่อ บริเวณส่วนปลายของลำไส้ ตรง ที่ เรียกว่า hemorrhoidal tissue
หน้าที่ของตับ
สร้างและหลั่งน้ำดี ควบคุมการสร้างและสลายคาร์โบไฮเดรท โปรตีน ไขมัน วิตามิน
ความผิดปกติของตับ
Portal hypertention
การเกิด Portal hypertention ระยะยาวทำให้เกิดปัญหา Varices splenomegaly asciteshepatic encephalopathy
Hepatitis
เป็นการอักเสบของตับเกิดจากการติดเชื้อ virusหรื อ reactionจากยาและสารเคมี มี การทำลายparenchymal cell และมี transaminases (SGOT,SGPT) ปล่อยเข้ ากระแสเลือด
Ascites
ภาวะท้องมานเป็นการสะสมของเหลวในช่องท้อง โดยมีสาเหตุจากโรคตับเรื้อรังมะเร็ง \หัวใจขวาล้มเหลว ตับอ่อนอักเสบ nephrotic syndrome
Cirrhosis
เป็นความผิดปกติของตับที่ เกิดจากการอักเสบมี fibrosis และมี nodular regeneration ทำให้มีความผิดปกติทั้งโครงสร้างและหน้าที่ของตับ
Jaundice
ระดับ bilirubin ในเลือดสูงกว่าปกติสองเท่า อาการ ผิวหนัง ตา sclera เหลือง สาเหตุ มี การแตก RBC เพิ่มขึ้น
Disorders of the gall bladder
นิ่วในทางเดินน้ำดี (Gallstones) หมายถึงนิ่วที่เกิดขึ้นและมีอยู่ในทางเดินน้ำดี อาจพบในถุงน้ำดีหรือท่อน้ำดีก็ได้ เรียก Cholelithiasis
นิ่วในทางเดินน้ำดี แบ่งเป็น 2 ชนิด
นิ่วที่ประกอบด้วยโคเลสเตอรอล (Cholesterol stones)
นิ่วที่ประกอบด้วยบิลิรูบิน (Pigment or bilirubin stones)
ความผิดปกติในหน้าที่ตับอ่อน
ตับอ่อนอักเสบเฉียบพลัน (Acute pancreatitis)
เกิดจากท่อในตับอ่อนได้ รับบาดเจ็บหรือมีการแตก น้ำย่อยจากตับอ่อนจะย่อยเนื้อเยื่อ ตนเอง การอุดตันทางเดินน้ำดี ทำให้น้ำดีไหลเข้าสู่ตับอ่อน
ตับอ่อนอักเสบเรื้อรัง (Chronic pancreatitis)
มักมีความสัมพันธ์กับการดื่มเหล้า สูบบุหรี่ รับประทานอาหารมัน ภาวะแคลเซียมในเลือดสูง
การอุดตันท่อในตับอ่อนเป็นเวลานาน
Chronic calcifying pancreatitis มักพบในผู้ป่วยโรคพิษสุราเรื้อรัง
Chronic obstructive pancreatitis มีความสัมพันธ์ กับการตีบของ Oddisphinctor