Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

พยาธิสรีรวิทยาระบบทางเดินอาหาร - Coggle Diagram

- - - - ปากแหว่ง
        
        ด้านบนของริมฝีปากในลักษณะช่องว่างเล็กๆ เรียกว่าปากแหว่งไม่สมบูรณ์
        
        รอยแยกต่อเนื่องไปถึงจมูก เรียกว่าปากแหว่งสมบูรณ์
        
        สาเหตุ
        
        การเชื่อมของขากรรไกรบนและส่วนจมูกเพื่อเป็นเพดานปากปฐมภูมิไม่สมบูรณ์
      - เพดานโหว่
        
        ภาวะที่แผ่นกระดูกของกะโหลกศีรษะที่เป็นเพดานแข็ง 2 แผ่นไม่เชื่อมกัน
        
        สาเหตุ
        
        ความบกพร่องของการเชื่อมของส่วนยื่นเพดาน
        ปากด้านข้าง และผนังกลางจมูก และส่วนที่ยื่นเพดานปากล่าง เพื่อเป็นเพดานปากทุติยภูมิ
        
        มักมีปากแหว่งร่วมด้วยและมีลิ้นไก้แฉก
        
        ชนิดสมบูรณ์
        
        มีรอยแยกทั้งเพดานแข็งและเพดานอ่อน
        
        ชนิดไม่สมบูรณ์
        
        มีช่องอยู่ที่เพดานปาก เป็นที่เพดานอ่อน
      - เกิดตั้งแต่ทารกอยู่ในครรภ์ช่วง 2-3 เดือนของการตั้งครรภ์ ทำให้เกิดความผิดพลาดในการสร้างอวัยวะ
  - - - มีการทำลายสาร Enamel และ Dentine
      - โรคแทรกซ้อนที่สำคัญ
        
        Osteomyelitis (กระดูกอักเสบ)
        
        Cellulitis (เซลล์เนื้อเยื่ออักเสบ)
    - - ระยะแรกเป็น vesicle ขนาดเล็กที่ mucocutaneous junction ของริมฝีปาก ต่อมาแตกเป็นแผล มีsecondary infection
      - ร่างกายมีความต้านทานลดลงจะเกิดรอยโรคซ้ำที่เดิม
      - เกิดจาก herpes simplex virus
    - - อักเสบของเนื้อเยื่อที่อยู่รอบฟัน
      - เกิดที่เหงือกและลุกลามทำลายเนื้อเยื่อ
      - อักเสบเรื้อรังทำให้เกิดเหงือกร่น (Gingival recession)
      - สูญเสียฟันในคนอายุ 35 ปีขึ้นไป
    - - เป็นแผลตื้น แผลเดียวหรือแผลพร้อมกัน
      - คลุมด้วย exudate สีเทาและรอบๆเป็นสีแดง
      - แผลที่เกิดซ้ำในช่องปาก
      - หายภายใน 1 สัปดาห์
    - - แบคทีเรียเจริญได้ดี
      - เกิดการอักเสบ
      - เศษอาหารหมักหมก หรือ หินปูน พอกฟัน
    - - พบในเด็กเล็ก ผู้มีภูมิต้านทานต่ำ และได้รับยาปฏิชีวนะ
      - บริเวณอักเสบจะคลุมด้วย fibro-suppurative
        exudate ที่มีเชื้อราปนอยู่
      - เกิดจากเชื้อรา Candida albicans
    - - เนื้อฟัน (Dentine)
        
        แข็งพอๆกับกระดูก สร้างและสลายตลอดเวลา มีเซลล์จำนวนมาก
      - โพรงประสาทฟัน (Pulp)
        
        ที่อยู่ของเส้นเลือดที่นำอาหารมาเลี้ยงและนำของเสียออกจากฟัน มีเส้นประสาทรับความรู้สึก
      - เคลือบฟัน (Enamel)
        
        แข็งที่สุด มีแคลเซียมและฟอสเฟตเป็นส่วนประกอบ
      - เคลือบรากฟัน (Cementum)
        
        เนื้อเยื่อที่อยู่ภายในรากฟันและมีเส้นประสาทไหวเวียนมาก
      - เหงือก (Gingiva)
        
        เนื้อเยื่อหุ้มตัวฟันและกระดูกขากรรไกร
  - - - พบ tonsil มีขนาดใหญ่กว่า 2 ซม
      - เกิดจากการอักเสบของ tonsil
- - - - พบส่วนที่เป็นทางเดินอาหารอยู่ในทรวงอก
  - - - สาเหตุ
        
        ระคายเคืองจาก อาหาร ยา แอลกอฮอล์ และการติดเชื้อ
      - พยาธิสภาพ
        
        เลือดคั่งและบวมของเยื่อบุกระเพาะอาหาร
      - รอยโรค เรียก acute hemorrhagic erosive
        gastritis
    - - สาเหตุ
        
        การท้นกลับของน้ำดี
        
        การระคายเคืองเรื้อรัง
        
        การดื่มแอลกอฮอล์
        
        การติดเชื้อ Helicobacter pylori
        
        ยา ASA หรือ แอสไพริน (aspirin)
      - รอยโรค
        
        รอยแผลเป็นเกิดการลุกลามทำให้เลือดออกและเป็นแผลในกระเพาะอาหาร
  - - - กระเพาะอาหาร
      - หลอดอาหารส่วนล่าง
      - ลำไส้เล็กส่วนต้น
    - - พบแผลหลายจุด หายเองประมาณ 6 สัปดาห์
      - พบมากในผู้ป่วยหลังผ่าตัดหรือมีโรคติดเชื้อรุนแรง
      - เป็นแผลต้นไม่ลึกถึงชั้นกล้ามเนื้อ
    - - เป็นแผลลึกถึงชั้นกล้ามเนื้อ
      - ขอบแผลนูนบวมเมื่อแผลหายจะเกิดรอยแผลเป็น
      - แผลที่กระเพาะอาหาร (Gastric ulcer)
        
        พบมากในคนอายุ 40 ปีขึ้นไป
        
        สาเหตุ
        
        เกิดจากความสามารถในการป้องกันกรดและเปปซินของกระเพาะอาหารลดลง
        
        พบแผลได้ทุกส่วนของกระเพาะอาหาร
      - แผลในลำไส้เล็กส่วนต้น (Duodenal ulcer)
        
        มีแผลบริเวณลำไส้เล็กส่วนต้น
        
        พบได้ทุกวัย
        
        สาเหตุ
        
        หลุั่งกรดมากขึ้น
    - - ติดต่อทางการกินอาหารหรือน้ำดื่มที่ปนเปื้อนเชื้อจากอุจจาระของผู้ติดเชื้อ
      - ระยะแรก ทำให้กระเพาะอาหารอักเสบเมื่อเรื้อรังจะทำให้เกิดแผล
      - ติดเชื้อ Helicobacter pylori แบคทีเรียแกรมลบ
      - การใช้ยาต้านอักเสบที่ไม่ใช้สเตอรอยด์ อาจมีโอกาสเกิดโรคแทรกซ้อน
      - ระคายเคืองต่อเยื่อบุกระเพาะโดยตรงและทำลายกลไกการต้านทานต่อกรด
      - ปัจจัยอื่น ๆ
        
        สูบบุหรี่ แอลกอฮอล์
        
        ความเครียดและอาหารทุกชนิดที่ทำให้อาการกำเริบ
    - - กระเพาะทะลุจะทำให้กรดหลั่งออกมาในช่องท้องทำให้เยื่อบุช่องท้อง peritoneum อักเสบ
      - จะมีอาการปวดอย่างมาก หากไม่ได้รับการรักษาทำให้เกิดโรคแทรกซ้อนและทำให้เสียชีวิต
      - สาเหตุ
        
        ใช้ยาแก้ปวดกลุ่ม NSAID
        
        ติดเชื้อ Helicobacter pylori
- - - - บางรายพบว่าเกิดหลังติดเชื้อของลำไส้หรือความผิดปกติของลำไส้แต่กำเนิด
      - ยังไม่ทราบว่าอะไรเป็นสาเหตุ
    - - การติดกันของลำไส้ทำให้มีการดึงรั้งลำไส้
      - สารผ่านไม่สะดวกทำให้มีการอุดตันของลำไส้
      - สาเหตุ
        
        จากการอักเสบหรือหลังผ่าตัดในช่องท้อง
    - - ภาวะที่สิ่งต่างๆไส้ ไม่สามารถเคลื่อนผ่านลำไส้ได้ปกติ ทำให้แน่นท้อง ปวดท้อง คลื่นไส้อาเจียน อึดอัด และไม่ผายลม
      - ลำไส้ไม่บีบตัวขับเคลื่อนสิ่งต่างๆ เรียกว่าภาวะลำไส้อืด (Paralyticileus)
      - ช่องทางเดินในลำไส้ตีบแคบหรืออุดตัน เรียกว่า ลำไส้ตีบตัน (Mechanical obstruction)
- - - - พบในเพศชาย
      - พยาธิสภาพ
        
        พบที่ rectum และ sigmoid colon
      - ไม่มี ganglion cellจึงไม่มี peristalsis ทำให้สารผ่านไม่ได้
      - Colon ส่วนที่อยู่เหนือกว่าผนังหนาและพองออก
    - - เกิดจากเนื้อเยื่ที่แยกระหว่าง rectum กับ Anus ยังคงอยู่
      - เกิดภาวะลำไส้อุดตัน
    - - mucosa มีลักษณะคล้ายถุงยื่นออกไปจาก muscle layer ของผนัง colon
      - ทำให้เกิดการหนาตัวของกล้ามเนื้อรอบๆติ่ง ทำให้เพิ่มแรงดันและทำให้ติ่งแตก ส่งผลให้เกิด abscess (ฝี) และ peritonitis (เยื่อบุช่องท้องอักเสบ)
      - พบในผู้สูงอายุ
    - - เกิดจากการโตของกลุ่มเส้นเลือด และ เนื้อเยื่อ บริเวณส่วนปลายของลำไส้ตรง เรียกว่า hemorrhoidal tissue
      - hemorrhoidal tissue ช่วยป้องกันกล้ามเนื้อทวารหนักรวมทั้งหูรูดระหว่างถ่ายอุจจาระ และช่วยให้ทวารหนักปิดสนิด
      - สาเหตุ
        
        ความผิดปกติของหลอดเลือด
        
        การเพิ่มความดันในหลอดเลือดดำนานๆ ทำให้เลือดไหลกลับไม่สะดวก
- - - - มีการแตกของ RBC เพิ่มขึ้น
      - บกพร่องของเซลล์ตับในการจับ bilirubin
      - ผิวหนัง ตา sclera เหลือง
      - ลดการ conjugation ของ bilirubin
      - bilirubin ในเลือดสูงกว่าปกติ 2 เท่า
      - มีการอุดตันของทางเดินน้ำดีทั้งภายในและภายนอก
    - - มีการรบกวนการไหลเวียนเลือดจาก liver สู่ hepatic vein และ vena cava
      - ภาวะ albumin ต่ำ
      - ภาวะท้องมานเกิดจากการสะสมของของเหลวในช่องท้อง
      - หลั่ง ADH สูง, Aldosterone สูง
    - - ภาวะความดันเลือดสูงในเส้นเลือดดำพอร์ตัล
      - อุดตันที่เกิดในเส้นเลือด Portal
      - อุดตันในตับส่วน sinusoids
      - อุดตันในเส้นเลือดดำ hepatic
      - เกิดระยะยาวจะทำให้เกิด Varices,splenomegaly,ascites,hepatic encephalopathy
    - - เกิดจากการติดเชื้อไวรัสหรือ reactionจากยาและสารเคมี มีการทำลายparenchymal cell และมี transaminases เข้ากระแสเลือด
      - Viral hepatitis
      - Drug induce hepatitis
      - Alcohol hepatitis
    - - เกิดจากการอักเสบมี fibrosis และมี nodular regeneration ทำให้ผิดปกติทั้งโครงสร้างและหน้าที่ของตับ
      - ตับรูปร่างบิดเบี้ยว คลำพบก้อนเนื้อ
      - เกิดการอุดตันของทางเดินน้ำดี เกิด portal hypertention
- - - - เกิดในทางเดินน้ำดีร่วม
      - เกิดจากการอักเสบของท่อน้ำดี
    - - เกิดในทางเดินน้ำดีภายในตับ มีแคลเซียม
      - มีสีน้ำตาล เรียก Brown pigment stones
    - - อักเสบจากถุงน้ำดีจากโรคนิ่วในถุงน้ำดี
      - อุดตันท่อน้ำดีทำให้น้ำดีไหลออกจากถุงน้ำดีไปลำไส้ได้
      - ความดันในถุงน้ำดีสูงขึ้น
      - ถุงน้ำดีขาดเลือด
    - - พบบ่อยประมาณ 80%
      - ลักษณะก้อนแข็งสีขาว เหลือง เขียว
      - มี Cholesterol เพิ่มขึ้นในน้ำดี หรือการบีบตัวของกล้ามเนื้อในถุงน้ำดีไม่มีประสิทธิภาพ
      - สาเหตุ
        
        เปลี่ยนแปลงอัตราส่วนความเข้มข้นในน้ำดี
        
        การไม่เคลื่อนที่ของน้ำดี
    - - มีขนาดเล็กและมีสีคล้ำ
      - พบในผู้ป่วยตับแข็งหรือผู้ป่วยที่มีความผิดปกติของเลือด
      - สาเหตุ
        
        มี unconjugated bilirubin เพิ่มมากขึ้น เพราะมีการทำลายเม็กเลือดแดงมากผิดปกติ
- - - - พบในผู้ป่วยโรคพิษสุราเรื้อรัง
    - - สัมพันธ์กับการตีบของ Oddi sphinctor