Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
พยาธิสรีรวิทยาระบบทางเดินอาหาร, นางสาวกุลรัตน์ สุขสวย เลขที่5 ห้อง1B…
พยาธิสรีรวิทยาระบบทางเดินอาหาร
โครงสร้างของทางเดินอาหาร
ส่วนที่เป็นทางเดินอาหาร
ต่อมที่เกี่ยวกับการทำงานGIT
ต่อมน้ำลาย
ตับอ่อน/ตับ
โรคของช่องปาก
ความพิการแต่กำเนิด
โรคปากแหว่งเพดานโหว่
ปากแหว่ง
เกิดที่ด้านบนของริมฝีปาก เป็นช่องว่างเล็กๆหรือเว้าเล็กน้อย
ถ้ารอยแยกไปถึงจมูกเรียกว่าปากแหว่งสมบูรณ์ เกิดข้างเดียวหรือสองข้างก็ได้
สาเหตุ
การเชื่อมขากรรไกรบนและส่วนยื่นจมูกด้านในกลาง ไม่สมบูรณ์
เพดานโหว่
สาเหตุ
ความบกพร่องของการเชื่อมของส่วนยื่นเพดานปากด้านข้าง ผนังกลางจมูก และส่วนยื่นเพดานปากกลาง
ภาวะแผ่นกระดูกของกระโหลกศีรษะที่ประกอบเป็นเพดาน2แผ่นไม่เชื่อมกัน
มักมีปากแหว่งร่วมด้วยมีลิ้นไก่แฉก
แบ่งเป็น
ชนิดสมบูรณ์
มีรอยแยกทั้งเพดานแข็งและเพดานอ่อน อาจมีที่ขากรรไกรด้วย
ชนิดไม่สมบูรณ์
มีช่องอยู่ที่เพดานปาก มักเป็นที่เพดานอ่อน
สามารถเกิดขึ้นได้ตั้งแต่ทารกอยู่ในครรภ์ในช่วงเดือนที่2และเดือนที่3
การอักเสบ
ฟัน
โพรงประสาทฟัน(pulp)
เป็นที่อยู๋ของเส้นเลือดที่นำอาหารมาเลี้ยงฟัน นำของเสียออกจากฟัน มีประสาทรับความรู้สึก
เคลือบรากฟัน(cementum)
ส่วนของเนื้อเยื่อปริทันต์ในรากฟัน ด้านหลังเหงือก มีเส้นประสาทไหลเวียน
เนื้อฟัน(dentine)
แข็งแรงน้อยกว่าเคลือบฟันแต่มีความแข็งพอๆกับกระดูก มีการสร้างและสลายตลอดเวลา
เหงือก(gingiva)
เยื่อหุ้มตัวฟันและกระดูกขากรรไกร
เคลือบฟัน(enamel)
ส่วนที่แข็งที่สุดของฟัน ประกอบด้วยแคลเซียมและฟอสเฟต
Dental caries
รอยโรคที่มีการทำลายสารenamelและdentine
โรคแทรกซ้อนสำคํญOsteomyelitisและCellulitis
Recurrent herpes labialis
ระยะแรกเป็นvesicleขนาดเล็ก ต่อมาเป็นแผลและอาจมีsecondary infection
ร่างกายต่อต้านทานลดลง จะเกิดรอยโรคซ้ำบริเวณเดิม
เกิดจากherpes simplex virus
Periodonitis
เกิดที่เหงือก่อนแล้วค่อยทำลุกลามทำลายtissue
ถ้าเรื่อรังอาจทำให้เหงือกร่น
การอักเสบของเนื้อเยื่อที่อยู่ๆรอบๆฟัน
เป็นเหตุเหตุสำคัญที่สูญเสียฟันในอายุ35ขึ้นไป
Aphthous ulcer
เป็นแผลที่เกิดซ้ำที่ช่องปาก
แผลตื้น อาจเป็นแผลเดียวหรือหลายแผลพร้อมกัน
คลุมด้วยexudate สีเทา รอบๆสีแดง
มักหายภายใน1สัปดาห์
Gingivitis
เศษอาหารหมักหมม หินปูนพอกที่ฟัน
ทำให้แบคทีเรียเจริญได้ดี
เกิดการอักเสบ
Oral candidiasis (Thrush)
พบในเด็กเล็ก ผู้ที่มีภูมิต้านทานต่ำ ได้รับยาปฏิชีวนะ
บริเวณอักเสบคลุมด้วยCandida albicansexudateมีเชื้อราปน
เกิดจากเชื้อราCandida albicans
Tonsillitis
Acute tonsillitis
บวมโต มีexudateสีขาวคลุมที่ผิว
ภาวะแทรกซ้อนสำคัญPeritonsillar abscess
เกิดจากเชื้อStreptococcus Staphylococcus
Chronic hypertrophic tonsillitis
เกิดจากการอักเสบเป็นๆหายๆ
พบtonsilขนาดใหญ่กว่า2ซม.เนื่องจากมีlymphoid hyperplasia
โรคของต่อมน้ำลาย
Mumps
ติดต่อทางปาก น้ำลาย เสมหะ มักพบในเด็กอายุ5-10ปี
ผู้ชายอาจมีอัณฑะอักเสบ
อักเสบแบบacute interstitial inflammation
ผู้หญิงอาจมีรังไข่อักเสบ
อาจเกิิดจาการติดเชื้อไวรัส กลุ่มParamyxovirus
อาจมีเยื่อบุสมองและสมองอักเสบร่วมด้วย
โรคของหลอดอาหาร
ความผิดการแต่กำเนิด
Esophageal atresia
ภาวะที่ไม่มีส่วนใดส่วนหนึ่งของหลอดอาหาร
Esophageal stenosis
ภาวะที่บางส่วนของหลอดอาหารตีบ
Achalasia
กลืนอาหารลำบาก สำลัก โดยเฉพาะกลางคืน
หลอดอาหารส่วนบนผนังบางและโป่งออก
จำนวนmyenteric ganglion cellในผนังหลอดอาหาร ที่มีหน้าที่คุมการหดตัวเพื่อบีบไล่อาหารมีจำนวนลดลง
Esophageal varices
หลอดเลือดดำโป่งพองบริเวณหลอดอาหารส่วนลาง
เส้นเลือดที่ท่ออาหารส่วนล่างขยายตัว ทำให้เกิดผนังเส้นเลือดบางง่ายตอกรฉีกขาด และมีเลือดออก
สาเหตุที่เลือดออก คือcirrhosis
หลอดเลือดดำมีลักษณะคดเคี้ยว จากportal hypertension ทำให้เกิดแผล
Stomach
ความพิการแต่กำเนิด
Diaphragmatic herniaททำให้พบส่วนที่ เป็นทางเดินอาหารอยู่ในทรวงอกได้
Congenital pyloric stenosis
ความผิดปกติของกระเพาะอาหาร
Peptic ulcer
พบได้ทุกเพศทุกวัย
ตำแหน่งที่พบ เช่น หลอดอาหารส่วนล่าง กระเพาะอาหาร ลำไส้เล็กส่วนต้นที่ติดกระเพาะอาหาร
ภาวะเยื่อบุกระเพาะอาหารถูกทำลาย เกิดแผลบริเวณเยื่อบุกระดพาะอาหาร
เกิดจากการเสียสมดุลกรดในกระเพาะอาหารกับการต้านทานต่อกรด
โรคกระเพาะอาหาร
โรคกระเพาะอาหารแบบเฉียบพลัน
มักพบเป็นแผลหลายจุด เกิดเป็นครั้งคราว หายเอง6สัปดาห์
มักพบในผู้ป่วยหลัง่าตัดหรือมีโรคติดเชื้อรุนแรง
แผลตื้นไม่ลึกถึงขั้นชั้นกล้ามเนื้อกระเพาะอาหาร
โรคกระเพาะอาหารแบบเรื้อรัง
แผลลึกถึงชั้นกล้ามเนื้อกระเพาะอาหาร
แผลมีลักษณะเรื้อรัง ขอบแผลนูนบวม แบ่งเป็น2 ชนิด
แผลที่กระเพาะอาหาร
มักพบมากในผู้ที่มีอายุ40ปีขึ้นไป ทั้งเพศหญิงชายเท่ากัน
สาเหตุ สามารถในการป้องกันกรดเปปซินลดลงทำให้เกิดแผลได้ง่าย
แผลที่พบได้ทุกส่วนของกระเพาะอาหาร
แผลที่ลำไส้เล็กส่วนต้น
ชนิดที่มีแผลเกิดบริเวณลำไส้เล็กส่วนต้น
สาเหตุ การหลั่งกรดมากขึ้น
พบในทุกวัย โดยเฉพาะคนที่มีความเครียดสูง อารมณ์แปรปรวน วิตกกังวลมาก ดื่มสุราและสูบบุหรี่
สาเหตุ
การกินอาหารหรือน้ำที่ปนเปื้อนเชื้อจากอุจจาระผู้ติดเชื้อ
ระยะแรก อาจเกิดกระเพาะอาหารอักเสบ เป็นเรื้อรัง ทำให้เป็นแผล
การใช้ยาต้านอักเสบที่ไมใช่สเตอรอยด์ กลุ่มยาแก้ปวดข้อ จะมีโอกาสเป็นปผลที่กระเพาะอาหารและเกิดโรคแทรกซ้อน
ยาจะระคายเคืองต่อเยื่อบุอาหารโดยตรงและทำลายกลไกในการต้านทานกรดของเยื่อบุกระเพาะอาหารและลำไส้
การติดเชื้อHelicobacter pyloriแบคทีเรียแกรมลบ
ปัจจัยอื่นๆ
ความเครียดทางอารมณ์
แอลกอลฮอล์
สูบบุหรี่
อาหารทุกชนิด อาจทำให้เกิดอาการกำเริบในการกินรสจัดทุกชนิด น้ำผลไม้
Peptic ulcer perforate
มีอาการปวดท้องมาก หากไม่ได้รับการรักาาอาจเกิดโรคแทรกซ้อนอาจเสียชีวิตได้
สาเหตุ
ติดเชื้อHelicobacter pylori
ใช้ยาแก้ปวดกลุ่มNSAID
กระเพาะทะลุกรดในกระเพาะหลั่งออกมาในช่องท้อง ทำให้เยื่อบุช่องท้องperitoneumอักเสบ
ช่องท้องอักเสบเรียกว่าperitonitis
Diverticular disease
Gastritis
mucosaเกิดอันตรายต่อเส้นเลือดทำให้บวม เลือดออก รอยถลอก เสี่ยงเป็นมะเร็ง
ชนิด
Acute gastritis
ระคายเคืองจากอาหาร ยา แอลกอฮอล์ การติดเชื้อ
เริ่มจากการอาการเลือดคั่งและบวมของเยื่อบุกระเพาะอาหาร
พบรอยโรคเรียกacute hemorrhagic erosive gastritis
Chronic gastritis
การท้นกลับของน้ำดี การระคายเคืองเรื้อรัง การดื่มเหล้า ยาASA การติดเชื้อHelicobacter pylori
รอยโรค เป็นแผลเป็นลุกลามเลือดออกแผลในกระเพาะอาหาร
การอักเสบของgastric mucosa จากสารระคายเคืองและความบกพร่องกลไกป้องกัน
โรคของลำไส้เล็ก
ความพิการแต่กำเนิด
Congenital stenosis
ภาวะที่บางส่วนของลำไส้เล็กตีบ
Congenital atresia
ไม่มีส่วนใดส่วนหนึ่งของลำไส้เล็ก
Intussusception
เป็นภาวะลำไส้เล็กส่วนต้นถูกกลืนโดยลำไส้เล็กส่วนปลาย
ส่วนที่กลืนเรีกintussuscipien
ส่วนที่ถูกกืนเรียกintussusceptum
พบในเด็กเล็ก โดยเฉพาะผู้ชาย
สาเหตุ
บางรายพบว่า เกิดการติดเชื้อของลำไส้เล็กหรือความผิดปกติในผลังลำไส้เล็ก
ยังไม่ทราบว่าอะไรเป็นสาเหตุ
Intestinal adhesion
Contentผ่านไม่สะดวกมากทำให้ลำไส้อุดตัน
สาเหตุ จากการอักเสบหรือหลังการผ่าตัดในช่องท้อง
การติดกันของลำไส้หรือลำไส้ติดกับอวัยวะอื่นเกิดการรั้งลำไส้
ภาวะที่สิ่งต่างๆในลำไส้ไม่สามารถเคลื่อนผ่านลำไส้เล็กได้ตามปกติ ำให้เกิดอาการ แน่นท้อง อึกอัด ปวดท้อง คลื่นไส้อาเจียน ไม่ผายลม
ลำไส้ไมบีบตัวขับเคลื่อนสิ่งต่างๆได้ปกต เรียกว่าภาวะลำไส้อืด
ช่องทางเดินลำไส้ตีบแคบ อุดตัน เรียกว่า ลำไส้ตีบตัน
โรคของลำไส้ใหญ่
ความพิการแต่กำเนิด
Hirschsprung’s disease or Congenital megacolon
มักพบในเพศชาย
พยาธิสภาพพบที่rectum และ sigmoid colon
ไม่มีganglion cell ใน colon จึงไม่มี peristalsisทำให้contentผ่านไม่ได้
Colonส่วนเหนือกว่าผนังหนาและพองออก
Imperforate anus
เกิดจากเนื้อเยื่อที่แยกระหว่างrectum กับ Anus
เกิดภาวะลำใส้อุดตันได้
Hemorrhoid
เกิดจากการโตขึ้นของกลุ่มเส้นเลือดและเนื้อเยื่อ บริเวณส่วนปลายของลำไส้ตรง เรียกว่าhemorrhoidal tissue
hemorrhoidal tissueมีหน้าที่ ป้องกันกล้ามเนื้อของทวารหนัก หูรูดระหว่างถ่ายอุจจาระให้ปิดสนิทในขณะอยู่เฉย
สาเหตุ
ความผิดปกติของหลอดเลือดนั้น
เพิ่มความดันของหลอดเลือดดำนานๆ เกิดการเบ่งอุจจาระบ่อยๆจากท้องผูก ยกของหนัก ยืนนานๆ การตั้งครรภ์
Diverticular disease
ที่mucosaลักษณะคล้ายถุงยื่นเป็นติ่ง
มักพบในผู้สูงอายุ รับประทานอาหารที่มีกากใยน้อย ไม่ออกกำลังกาย
ทำให้เกิดการหนาตัวของกล้ามเนื้อรอบๆ
โครงสร้างและสรีรวิทยาของตับ
หน้าที่
ควบคุมการสร้างและสลายไขมัน
ควบคุมการสร้างและสลายวิตามิน
ควบคุมการสร้างและสลายโปรตีน
มีการสลายและขับออกของฮอร์โมน
ควบคุมการสร้างและสลายคาร์โบไฮเดตร
ทำการเปลี่ยนโครงสร้างและขับสารพิษและยาออกจากร่างกาย
สร้างและหลั่งน้ำดี
ความผิดปกติ
Portal hypertention
การอุดตันที่เกิดขึ้นในตับส่วน sinusoids
การอุดตันที่เกิดขึ้นในเส้นเลือดดำเฮปพาติก
การอุดตันที่เกิดในเส้นเลือดพอร์ตัล
การเกิดPortal hypertentionระยะยาวทำให้เกิดปัญหา
splenomegaly
ascites
Varices
hepatic encephalopathy
Hepatitis
Viral hepatitis
Drug induce hepatitis
Aspirin
Paracetamol
Isoniazid
การอักเสบของตับจากการติดเชื้อไวรัสหรือreactionจากยาและสารเคมี
Alcohol hepatitis
Ascites
การไหลเวียนเลือดจากliverูhepatic vein และvena cava
ภาวะalbumin ต่ำ
สะสมของเหลวในช่องท้อง สาเหตุจากโรคตับเรื้อรัง มะเร็ง หัวใจขวาล้มเหลว ตับอ่อนอักเสบ
การหลั่งADH Aldosterone เพิ่มขึ้น
Cirrhosis
ความผิดปกติของตับที่เกิดจากการอักเสบมีfibrosis และมี nodular regeneration
ทำให้ผิกปกติทั้งโครงสร้างและหน้าที่ของตับ
ตับรูปร่างบิดเบี้ยว คลำเป็นก้อนแข็ง ทำให้เกิดการอุดตันของทางเดินน้ำดี เกิดportal hypertention
Jaundice
บกพร่องของเซลล์ในการจับbilirubin
ลดการconjugation ของ bilirubin
สาเหตุ มีการแตกRBCเพิ่มขึ้น
อุดตันทางเดินน้ำดีทั้งภายในและภายนอกตับ
อาการ ผิว ตาเหลือง
ระดับ bilirubin สูงกว่าปกติสองเท่า
Disorders of the gall bladder
โรคในระบบทางเดินน้ำดีที่พบบ่อยได้แก่การอุดตันและการอักเสบ
นิ่วในทางเดินน้ำดี
Choledocholithiasisนิ่วในทางเดินน้ำดีร่วม เกิดจากการอักเสบท่อน้ำดี
ก้อนนิ่วจะไปอุดตันท่อน้ำดี ส่งผลท่อน้ำดีไหลเข้าสู่ลำไส้ไม่ได้
ถุงน้ำดีขาดเลือดทำให้เนื้อเยื่อถุงน้ำดีเกิดการบาดเจ็บ เกิดเป็นการอักเสบ
ความดันในถุงน้ำดีสูงขึ้น เบียดหลอดเลือดต่างๆเพื่อเลี้ยงถุงน้ำดี
hepatolithiasisนิ่วที่เกิดในทางเดินน้ำดีภายในตับ แคลเซียมประกอบเป็นหลักมีสีน้ำตาลเรียกว่าBrown pigment stones
ชนิด
นิ่วที่ประกอบด้วยโคเลสเตอรอล
พบบ่อยประมานณ80เปอร์เซ็นต์ของนิ่วในถุงน้ำดีทั้งหมด
ลักษณะก้อนสีขาว เหลืองหรือเขียว
เกิดจากการมีCholesterolเพิ่มในน้ำดีหรือการบีบตัวมีสมรรถภาพไม่เพียงพอไม่สามารถบีบสารได้หมด
กลไกการเกิด
การเปลี่ยนแปลงอัตราส่วนความเข้มในน้ำดี
การไม่เคลื่อนที่ของน้ำดี
นิ่วที่ประกอบด้วยบิลิรูบิน
มักพบในผู้ป่วยตับแข็ง ความผิดปกติของเลือด
มีขนาดเล็กกว่าสีคล้ำกว่าการเกิดจากคอเลสเตอรอล
กลไกการเกิด
เกิดจากการมีunconjugated bilirubinเพิ่มมากขึ้นในน้ำดี เนื่องจากทำลายเม็ดเลือดแดงมากกวาปกติ
มีการอักเสบถุงน้ำดีและท่อน้ำดีเรื้อรัง
ความผิดปกติตับอ่อน
ตับอ่อนอักเสบเฉียบพลัน
เกิจากท่อในตับอ่อนได้รับบาดเจ็บหรือมีการแตก น้ำย่อยตับอ่อนย่อยเนื้อตัวเอง
การอุดตันทางเดินน้ำดี ทำให้ไหลเข้าสู่ตับ
แอลกอฮอล์ ทำให้ตับอ่อนหลั่น้ำย่อยมากขึ้น
ตับอ่อนอักเสบเรื้อรัง
มักมีความสัมพันธ์กับการดื่มเหล้า สูบบุหรี่ รับประทานอาหารมัน แคลเซียมในเลือดสูง อุดตันในท่อในตับอ่อนเป็นเวลานาน
มีลักษณะความผิดปกติของโครงสร้างและหน้าที่ต่อเนื่อง
Chronic calcifying pancreatitisพับในผู้ป่วยโรคพิษสุราเรื้อรัง
Chronic obstructive pancreatitisการตีบขอOddi sphinctor
นางสาวกุลรัตน์ สุขสวย เลขที่5 ห้อง1B รหัสนักศึกษา623601095