Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

โรคระบบทางเดินอาหาร, นางสาว อุมาพร ชื่นจิตรชม เลขที่88 ห้องA - Coggle…

- - - - ตับ
        
        สร้างน้ำดีซึ่งจำเป็นต่อการย่อยไขมันและมีบทบาทอีกด้านในกระบวนการเมแทบอลิซึมเช่นเปลี่ยนสารพิษให้เป็นสารที่ไม่เป็นอันตรายต่อร่างกาย
      - ตับอ่อน
        
        สร้างน้ำหลั่งตับอ่อน ซึ่งประกอบด้วยเอมไซม์ที่จำเป็นต่อการย่อยอาหาร
    - - 1.Parotid gland
        พบที่บริเวณกกหู ผลิตน้ำลาย
        ชนิดใสชนิดเดียว
      - 2.Submaxillary gland หรือ Submandibular gland
        พบได้ที่บริเวณขากรรไกรล่าง ผลิตน้ำลายทั้งชนิดเหนียว และใสแต่ชนิดใสจะมากกว่า เป็นต่อมที่สร้างน้ำลายได้มากที่สุด
      - 3.Sublingual gland ขนาดเล็กที่สุด พบได้ที่บริเวณใต้ลิ้น ผลิตน้ำลายทั้งชนิด เหนียว และ ใส แต่ชนิดเหนียวจะมากกว่า
- - - - เกิดได้ตั้งแต่ทารกอยู่ในครรภ์มารดา
        ทำให้เกิดความผิดพลาดในการ สร้างอวัยวะ
      - ริมฝีปากในลักษณะช่องว่างเล็กๆหรือเว้าเล็กน้อยเรียกว่า ปากแหว่งไม่สมบรูณ์
      - รอยแยกนี้ต่อเนื่องไปถึงจมูกเรียกว่า ปากแหว่งสมบรูณ์ อาจเกิดข้างเดียวหรือสองข้างก็ได้
      - สาเหตุ จากการเช่ือมของขากรรไกรบนและส่วน ยื่นจมูก ด้านใกล้กลางเพื่อเป็นเพดานปากปฐมภูมิไม่สมบูรณ์
      - ปากแหว่ง
      - เพดานโหว่
        
        ภาวะที่แผ่นกระดูกของกะโหลกศีรษะที่ประกอบเป็น เพดานแข็ง 2 แผ่นไม่เช่ือมกัน
        
        ผู้ป่วยเพดานโหว่มักมีลิ้นไก่แฉก
        
        สาเหตุ จากความบกพร่องของการเช่ือมของส่วนยื่นเพดาน ปากด้านข้าง (lateral palatine processes) , ผนังกลางจมูก(nasal septum) , และ/หรือส่วนยื่นเพดานปากกลาง (median palatine processes) เพื่อเป็นเพดานปากทุตยิ ภูมอ
        
        แบ่งออกเป็น
        
        ชนิดสมบรูณ์ คือมีรอยแยกทั้งเพดานแข็งและ
        เพดานอ่อนบางครั้งอาจมีที่ขากรรไกรด้วย
        
        ชนิดไม่สมบรูณ์ คือมีช่องอยู่ที่เพดานปาก
        มักเป็นที่เพดานอ่อน
  - - - เคลือบฟัน(enamel):เป็นส่วนที่แข็งที่สุดของฟันมี
        ส่วนประกอบของ แคลเซียมและฟอสเฟต
      - เนื้อฟัน(dentine):เป็นส่วนที่แข็งน้อยกว่าเคลือบฟันมี ความแข็งพอๆกับกระดกู ชั้นที่มีการสร้างและสลายอยู่ตลอดเวลาเป็นชั้นที่มีเซลล์เป็นจำนวนมาก
      - โพรงประสาทฟัน (pulp) : เป็นที่อยู่ข้างองเส้นเลือดที่นำอาหารมาหล่อเลี้ยงฟัน และนาของเสียออกจากฟันและมี เส้นประสาทรับความรู้สึกของฟัน
      - เคลือบรากฟัน(cementum):เป็นส่วนของเนื้อเยื่อปริทันต์ที่อยู่ภายในรากฟัน ด้านหลังของเหงือกซึ่งมีเส้นประสาท ไหลเวียนมาก
      - เหงือก(gingiva):เนื้อเยื่อที่หุ้มตัวฟันและกระดูกขากรรไกรไว้
    - - เศษอาหารหมักหมมหรือหินปนูพอกอยู่ที่ฟัน
        
        ทำให้ Bacteria เจริญได้ดี
        
        เกิดการอักเสบ
    - - เป็นการอักเสบของเนื้อเยื่อที่อยู่รอบฟัน
      - มักเกิดที่เหงือกก่อนแล้วลุกลามทำลายtissue
      - อักเสบเรื้อรังอาจทำให้เหงือกร่น(Gingival recession)
    - - รอยโรคที่มีการทำลายสาร enamel และ dentine
      - โรคแทรกซ้อนที่สำคัญ คือ Osteomyelitis และ Cellulitis
    - - เกิดจาก herpes simplex virus
      - ระยะแรกเป็น vesicle ขนาดเล็ก ท่ี mucocutaneous junctionของริมฝีปาก
      - ต่อมาแตกเป็นแผลและอาจมี secondary infection
      - ถ้าร่างกายมีความต้านทานลดลงจะเกิดรอยโรคซ้ำบริเวณเดิม
    - - เป็นแผลที่เกิดซ้ำในช่องปาก
      - เป็นแผลตื้นแผลเดียวหรือหลายแผลพร้อมกัน
      - คลุมด้วยexudateสีเทาและรอบๆเป็นสีแดง
      - มักหายภายใน 1 สัปดาห์
    - - เกิดจากเชื้อราCandidaalbicans
      - พบในเด็กเล็ก/ผู้ที่มีภูมิต้านทานต่ำ/ได้รับยาปฏิชีวนะ
      - บริเวณอักเสบจะคลุมด้วย fibro-suppurative exudate
        ที่มีเชื้อราปนอยู่
    - - Tonsillitis
        
        เกิดจากเชื้อStreptococcusStaphylococcus
        
        พบ tonsil บวมโต มี exudate สีขาว คลุมอยู่
        ที่ผิว
        
        ภาวะแทรกซ้อนที่สำคัญคือ Peritonsillar
      - Chronic hypertrophic tonsillitis
        
        เกิดจากการอักเสบของtonsilเป็นๆหายๆ
        
        พบ tonsil มีขนาดใหญ่กว่า 2 ซม.
        เนื่องจากมี lymphoid hyperplasia
- - - - เป็นการอักเสบของ gastric mucosaจากสารระคายเคืองและความบกพร่องกลไกป้องกัน
      - mucosaเกิดอันตรายต่อเส้นเลือด→บวม→ เลือดออก→รอยถลอก→เสี่ยงเป็นมะเร็ง
      - ชนิดกระเพาะอาหารอักเสบ
        
        Acute gastritis
        
        สาเหตุ ระคายเคืองจากอาหาร ยา แอลกอฮอล์ การติดเชื้อ
        
        พยาธิสภาพเร่ิมจากอาการเลือดคั่งและบวมของเยื่อบุกระเพาะอาหาร
        
        อาจพบรอยโรคเรียก acute hemorrhagic erosive gastritis
        
        Chronic gastritis
        
        สาเหตุ
        
        การท้นกลับน้ำดี,การระคายเคืองเรื้อรัง การดื่ม
        เหล้า ยาASA การตดิ เชื้อ Helicobacter pylori
        
        รอยโรค
        
        รอยแผลเป็น→ลุกลามเลือดออก แผลใน กระเพาะอาหาร
    - - ภาวะทที่เยื่อบุกระเพาะอาหารถูกทำลายและเกิดแผลบริเวณเยื่อบุกระเพาะอาหาร
      - ตำแหน่งที่พบได้เช่นหลอดอาหารส่วนล่าง กระเพาะอาหาร ลำไส้เล็กส่วนต้นที่ติดกลับกระเพาะอาหาร
      - เกิดจากความเสียสมดุลระหว่างปริมาณกรดท่ี หลั่งในกระเพาะอาหาร กับความต้านทานต่อกรด
      - โรคกระเพาะอาหารแบบเฉียบพลัน (Acute ulcer)
        
        ลักษณะเป็นแผลตื้นไม่ลึกถึงชั้นกล้ามเนื้อกระเพาะอาหาร
        
        พบเป็นแผลหลายจุดเกิดขนึ้เป็นครั้งคราวและหายเองประมาณ 6 สัปดาห์
        
        มักพบมากในผู้ป่วยหลังการผ่าตัดหรือมีโรคติดเชื้อรุนแรง
      - โรคกระเพาะอาหารแบบเรื้อรัง(Chronic peptic ulcer)
        
        ลักษณะเป็นแผลลึกถึงชั้นกล้ามเนื้อกระเพาะอาหาร
        
        แผลมีลักษณะเรื้อรัง ขอบแผลนูนบวม เมื่อแผลหายจะเกิดรอยแผลเป็น แบ่งเป็น2ชนิด
      - แผลที่กระเพาะอาหาร (Gastric ulcer)
        
        แผลที่พบได้ในทุกส่วนของกระเพาะอาหารทั้งส่วน
        กระเพาะอาหาร ฟันดัส ไพโรริก และแอนทรัม
        
        สาเหตุ มักพบเกดิจากความสามารถในการป้องกันกรด และเปปซนิของกระเพาะอาหารลดลงทาให้เกดิแผลได้ ง่าย
      - แผลในลำไส้เล็กส่วนต้น
        (Duodenal ulcer)
        
        เป็นชนิดที่มีแผลเกิดบริเวณลำไส้เล็กส่วนต้น
        สาเหตุจากการหลั่งกรดที่มากขึ้น
        มักพบในทุกวัยโดยเฉพาะคนที่มีภาวะ ความเครียดสูง อารมณ์แปรปรวน และมีความ วิตกกังวลมากรวมถึง
        พฤตกิรรมการดื่มสุรา และสูบบุหรี่
      - สาเหตุ
        
        การติดเชื้อ Helicobacter pylori แบคทีเรียแกรมลบ
        
        ติดต่อโดยการกินอาหารหรือน้ำดื่มที่ปนเปื้อนเชื้อจาก
        อุจจาระของผู้ติดเชื้อแล้วเข้าไปฝังตัวอยู่ใต้เยื่อบุกระเพาะ
        
        ระยะแรกอาจทำให้เกิดกระเพาะอาหารอักเสบซึ่งจะเป็นเรื้อรังนานต่อมาทาให้กลายเป็นแผล
        
        การใช้ยาต้านอักเสบที่ไม่ใช่สเตอรอยด์
        
        ยาจะระคายต่อเยื่อบุกระเพาะอาหารโดยตรงและทาลาย กลไกในการต้านทานต่อกรดของเยื่อบุกระเพาะอาหารและลำไส้
        
        ปัจจัยอื่นๆ
        
        สูบบุหรี่
        
        ความเครียด
        
        แอลกอฮอล์
- - - - ยังไม่ทราบว่าอะไรเป็นสาเหตุ
      - บางรายพบว่าเกิดหลังการติดเชื้อของลำไส้หรือจากความผิดปกติในผนังของลำไส้เล็กท่ีเป็นมาตั้งแต่กำเนิดเช่นก้อนติ่งเนื้อ (Polyps)หรือกระพุ้งของลาไส้ (Meckel’s diverticulum)
- - - - มักพบในเพศชาย
      - พยาธิสภาพพบท่ี rectum และ sigmoid colon
      - ไม่มี ganglioncell ใน colon จึงไม่มี peristalsis ทำให้ content ผ่านไม่ได้
      - Colon ส่วนท่ีอยู่เหนือกว่ามีผนังหนาและพองออก
    - - เกิดจากเนื้อเยื่อที่แยกระหว่างrectumกับAnusที่ควร
        หายไปตั้งแต่ทารกในครรภ์อายุ8สัปดาห์ยังคงอยู่
      - เกิดภาวะลำไส้อุดตันได้
  - - - 1.เป็นความผิดปกตขิองหลอดเลือดบริเวณนั้น
      - 2.เกิดจาดการเพิ่มความดันในหลอกเลือดดำนานๆเกิดจากการเบ่งอุจจาระบ่อยๆ จากท้องผูก การยกของหนัก การยืนนานๆ
        รวมถึงการตั้งครรภ์ ทำให้เลือดไหลกลับไม่สะดวก
- - - - ระดับ bilirubin ในเลือดสูงกว่าปกติสองเท่า
      - อาการ ผิวหนัง ตา sclera เหลือง
      - สาเหตุมีการแตกRBCเพิ่มขึ้น
      - ความบกพร่องของเซลล์ตับในการจับ bilirubin
      - ลดการconjugation ของ bilirubin
      - การอุดตันของทางเดินน้ำดีภายในและ ภายนอกตับ
    - - ภาวะท้องมานเป็นการสะสมของเหลวในช่องท้อง โดยมีสาเหตุ จากโรคตับเรือ้รังมะเร็งหวัใจขวาล้มเหลวตบัอ่อนอักเสบ nephrotic syndrome
      - มีการรบกวนการไหลเวียนเลือดจาก
        liver สู่ hepatic vein และ vena cava
      - ภาวะalbumin ต่า
      - การหลั่งADH↑,Aldosterone ↑
    - - 1.การอุดตันทราเกิดในเส้นเลือดพอร์ตัล
        (Prehepatic block)
      - 2.การอุดตันที่เกิดขึ้นในตับส่วนsinusoids
        (Intrahepatic sinusoidal block)
      - 3.การอุดตันที่เกิดขึ้นในเส้นเลือดดาเฮปพาติก
        (Posthepatic block)
      - การเกิดPortalhypertentionระยะยาวทำให้เกิดปัญหา
        
        Varices
        
        splenomegaly
        
        ascites
        
        hepatic encephalopathy
    - - เป็นการอักเสบของตับเกิดจากการติดเชื้อvirusหรือ reactionจากยาและสารเคมี มีการทำลาย parenchymal cell และมี transaminases (SGOT ,SGPT) ปล่อยเข้ากระแสเลือด
    - - ความผิดปกตขิองตับที่เกิดจากการอักเสบมี fibrosis และมี nodular regeneration ทำให้มีความผิดปกติทั่งโครงสร้างและหน้าที่ของตับ
      - ตับรูปร่างบิดเบี้ยวคลำพบเป็นก้อนแข็งทำให้เกิดการอุดตันของทางเดินน้ำดีเกิดportalhypertention
- - - - พบบ่อยประมาณ80%ของนิ่วในถุงน้ำดีทั้งหมด
      - มีลักษณะแข็งเป็นก้อนสีขาว เหลือง หรือเขียว
      - เกิดจากการมีCholesterolเพ่มิขนึ้ในน้าดีหรือการบบีตัวของกล้ามเนื้อในถุงน้ำดีมีสมรรถภาพไม่เพียงพอ
    - - มีขนาดเล็กกว่าและมีสีคลา้กว่าชนิดที่เกิดจาก คอเลสเตอรอล
      - มักพบในผู้ป่วยโรคตับแข็งหรือผู้ป่วยที่มีความ ผิดปกติของเลือด เช่น โรคโลหติ จางธาลัสซีเมีย โรคโลหติจางจากการขาดเอนไซม์G6PD
  - - - Acute pancreatitis
        
        เกิดจากท่อในตับอ่อนได้รับบาดเจ็บหรือมีการแตก
        
        การอุดตันทางเดินน้ำดีทำให้น้ำไหลเข้าสู่ตับอ่อน
        
        แอลกอฮอล์ทำให้ตับอ่อนหลั่งน้ำย่อยมากขึ้นและทำให้ Oddi sphinctor หดเกร็ง
      - Chronic pancreatitis
        
        มีความสัมพันธ์กับการดื่มเหล้า สูบบุหรี่ รับประทานอาหารมัน ภาวะแคลเซียมในเลือดสูง การอุดตันท่อในตับอ่อนเป็นเวลานาน
    - - Chronic calcifying pancreatitis มักพบในผู้ป่วยโรคพิษสุราเรื้อรัง
      - Chronic obstructive pancreatitis มี ความสัมพนัธ์กับการตีบของOddi sphinctor