Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

โรคระบบทางเดินอาหาร - Coggle Diagram

- - - - เป็นภาวะที่แผ่นกระดูกของกะโหลกศีรษะที่ประกอบเป็นเพดานแข็ง 2 แผ่นไม่เชื่อมกัน
      - ส่วนมากมักมีปากแหว่งร่วมด้วย เพดานโหว่มักมีลิ้นไก่แฉก
      - แบ่งออกเป็น
        
        ชนิดสมบูรณ์
        
        มีรอยแยกทั้งเพดานแข็งและเพดานอ่อน บางครั้งอาจมีที่ขากรรไกรด้วย
        
        ชนิดไม่สมบูรณ์
        
        มีช่องอยู่ที่เพดานปาก มักเป็นที่เพดานอ่อน
    - - ถ้ารอยแยกต่อเนื่องไปถึงจมูก เรียกว่า ปากแหว่งสมบูรณ์
      - สาเหตุจากการเชื่อมของขากรรไกรบนเเละส่วนยื่นจมูกด้านใกล้กลาง เพื่อเป็นเพดานปากปฐมภูมิ ไม่สมบูรณ์
      - เกิดที่ด้านบนของริมฝีปาก ลักษณะช่องว่างเล็กๆหรือเว้าเล็กน้อย เรียกว่า ปากแหว่งไม่สมบูรณ์หรือปากแหว่งบางส่วน
  - - - เป็นการอักเสบของเนื้อเยื่อที่อยู่รอบฟัน มักเกิดที่เหงือกก่อนแล้วลุกลามทำลายเนื้อเยื่อ ถ้าอักเสบเรื้อรังจะทำให้เหงือกร่น เป็นสาเหตุของการสูญเสียฟันในคนอายุ 35 ปีขึ้นไป
    - - รอยโรคมีการทำลาย enamel&dentine โรคแทรกซ้อนคือ Osteomyelitis&Cellulitis
    - - เกิดจาก herpes simplex virus
      - ระยะแรกเป็น vesicle ขนาดเล็กที่ mucocutaneous junctionของริมฝีปาก
      - ต่อมาแตกเป็นแผลและอาจมี secondary infection ถ้าร่างกายมีความต้านทานลดลงจะเกิดรอยโรคซ้ำบริเวณเดิม
    - - เป็นแผลที่เกิดซ้ำในช่องปาก เป็นแผลตื้น แผลเดียวหรือหลายแผลพร้อมกัน
      - คลุมด้วย exudate สีเทารอบๆเป็นสีแดง มักหายภายใน 1 สัปดาห์
    - - เกิดจากเชื้อรา Candida albicans พบในเด็กเล็ก ผู้ที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ รับยาปฏิชีวนะ
      - บริเวณอักเสบคลุมด้วย fibro-suppurative exudate มีเชื้อราปนอยู่
    - - เศษอาหารหมักหมมหรือหินปูนพอกอยู่ที่ฟัน ทำให้แบคทีเรียเจริญได้ดี เกิดการอักเสบ
    - - Acute tonsillitis
        
        เกิดจากเชื้อ Streptococcus Staphylococcus
        
        พบTonsilบวมโต มี exudate สีขาวคลุมอยู่ที่ผิว
        
        ภาวะเเทรกซ้อนคือ Peritonsillar abscess
      - Chronic hypertrophic tonsillitis
        
        เกิดจากการอักเสบของ tonsil เป็นๆหายๆ
        
        พบ tonsil ขนาดใหญ่กว่า 2 ซม. เนื่องจากมี lymphoid hyperplasia
- - - - ภาวะที่บางส่วนของหลอดอาหารตีบ
    - - ภาวะที่ไม่มีส่วนใดส่วนหนึ่งของหลอดอาหาร
- - - - Acute ulcer
        
        เป็นแผลตื้นไม่ลึกถึงชั้นกล้ามเนื้อกระเพาะอาหาร
        
        พบเป็นแผลหลายจุด เกดิเป็นครั้งคราวและหายเองประมาณ 6 สัปดาห์
        
        มักพบในผู้ป่วยหลังผ่าตัดหรือมีโรคติดเชื้อรุนแรง
      - Chronic peptic ulcer
        
        เป็นแผลลึกถึงชั้นกล้ามเนื้อกระเพาะอาหาร
        
        เป็นแผลเรื้อรัง ขอบแผลนูนบวม เมื่อแผลหายจะเกิดรอยแผลเป็น
        
        Gastric ulcer
        
        เป็นแผลทุกส่วนของกระเพาะอาหาร
        
        พบมากในผู้ที่มีอายุ 40 ปีขึ้นไป
        
        เกิดจากความสามารถในการป้องกันกรดและpepsisของกระเพาะอาหารลดลง
        
        Duodenal ulcer
        
        มีแผลบริเวณลำไส้เล็กส่วนต้น
        
        เกิดจากการหลั่งกรดมากขึ้น
        
        มักพบในทุกวัย โดยเฉพาะคนที่มีความเครียดสูง อารมณืแปรปรวน มีความวิตกกังวลมาก รวมถึงการดื่มสุราและสูบบุหรี่
      - สาเหตุ
        
        การติดเชื้อ Helicobacter pylori
        
        ติดต่อโดยการกินอาหารหรือน้ำดื่มที่ปนเปื้นเชื้อจากอุจจาระของผู้ติดเชื้อ แล้วเข้าไปฝังตัวอยู่ใต้เยื่อบุกระเพาะ
        
        การใช้ยาต้านอักเสบที่ไม่ใช่สเตอรอยด์
        
        การสูบบุหรี่ ความเครียด แอลกอฮอล์ อาหารที่ทำให้มีอาการกำเริบ เช่น รสเผ็ดจัด เปรี้ยวจัด น้ำส้ม น้ำผลไม้
      - Peptic ulcer perforate
        
        ผู้ป่วยมีอาการปวดท้องมาก หากไม่ได้รักษาอย่างเหมาะสมจะเกิดโรคแทรกซ้อน และเสียชีวิต
        
        น้ำย่อยในกระเพาะมีฤทธิ์เป็นกรด เมื่อกระเพาะทะลุ กรดในกระเพาะจะหลั่งออกมาในช่องท้องทำให้เยื่อบุช่องท้องอักเสบ เรียก peritonitis
        
        สาเหตุ
        
        การติดเชื้อ Helicobacter pylori
        
        การใช้ยาแก้ปวดกลุ่ม NSAID
    - - Acute gastritis
        
        ระคายเคืองจากอาหาร ยา แอลกอฮอล์ การติดเชื้อ
        
        พยาธิสภาพเริ่มจากอาการเลือดคั่งเเละบวมของเยื่อบุกระเพาะอาหาร
        
        อาจพบรอยโรคเรียก acute hemorrhagic erosive gastritis
      - Chronic gastritis
        
        สาเหตุ
        
        การท้นกลับน้ำดี การระคายเคืองเรื้อรัง การดื่มเหล้า ยาASA การติดเชื้อ Helicobacter pylori
        
        รอยโรค
        
        รอยแผลเป็นลุกลาม เกิดเลือดออก เป็นแผลในกระเพาะอาหาร
- - - - เป็นภาวะที่ไม่มีส่วนใดส่วนหนึ่งของลำไส้เล็ก
    - - เป็นภาวะที่บางส่วนของลำไส้เล็กตีบ
  - - - บางรายพบว่าเกิดหลังการติดเชื้อของลำไส้หรือจากความผิดปกติในผนังลำไส้เล็ก ที่เป็นมาแต่กำเนิด เช่น ก้อนติ่งเนื้อหรือกระพุ้งของลำไส้
- - - - เกิดจากเนื้อเยื่อที่แยกระหว่าง rectum กับ anus ที่ควรหายไปตั้งแต่ทารกในครรภ์อายุ 8 week ยังคงอยู่
      - เกิดภาวะลำไส้อุดตันได้
  - - - เป็นความผิดปกติของหลอดเลือดบริเวณนั้น
      - เกิดจากการเพิ่มความดันในหลอดเลือดดำนานๆ เกิดจากการเบ่งอุจจาระบ่อยๆจากท้องผุก การยกของหนัก การยื่นนานๆ รวมทั้งการตั้งครรภ์ ทำให้เลือดไหลกลับไม่สะดวก
- - - - อาการ ผิวหนัง ตาเหลือง (sclera)
      - เกิดจากการแตกของ RBC เพิ่มขึ้น
      - ระดับ bilirubin ในเลือดสูงกว่าปกติสองเท่า
      - มีความบกพร่องของเซลล์ตับในการจับ bilirubin
      - ลดการ conjugation ของ bilirubin
      - มีการอุดตันของทางเดินน้ำดีทั้งภายในและภายนอกตับ
    - - มีการรบกวนการไหลเวียนเลือดจากตับสู hepatic vein และ vana cava
      - ภาวะ albumin ต่ำ
      - ภาวะท้องมานเป็นการสะสมของของเหลวในช่องท้อง มีสาเหตุจากโรคตับเรื้อรัง มะเร็ง หัวใจขวาล้มเหลว ตับอ่อนอักเสบ Nephrotic syndrome
      - การหลั่ง ADH, Aldosterone สูง
    - - ภาวะความดันเลือดสูงในเส้นเลือดดำพอร์ตัล
        
        การอุดตันที่เกิดในเส้นเลือดพอร์ตัล (Prehepatic block)
        
        การอุดตันที่เกิดขึ้นในตับส่วน sinusoids (Intrahepatic sinusoidal block)
        
        การอุดตันที่เกิดขึ้นในเส้นเลือดดำเฮปพาติก (Posthepatic block)
      - การเกิด Portal hypertention ระยะยาวทำให้เกิดปัญหา
        
        Splenomegaly
        
        Ascites
        
        Varices
        
        Hepatic encephalopathy
    - - เป็นการอักเสบของตับเกิดจากการติดเชื้อไวรัสหรือreactionจากยาและสารเคมี มีการทำลาย parenchymal cell และมี transaminases (SGOT,SGPT)
      - Viral hepatitis
      - Drug induce hepatitis ได้แก่ Paracetamol, Aspirin, Isoniazid
      - Alcohol hepatitis
    - - เป็นความผิดปกติของตับที่เกิดจากการอักเสบมี fibrosis และมี nodular regeneration ทำให้มีความผิดปกติทั้งโครงสร้างและหน้าที่ของตับ
      - ตับรูปร่างบิดเบี้ยว คลำพบเป็นก้อนแข็ง ทำให้เกิดการอุดตันของทางเดินน้ำดี เกิด Portal hypertention
- - - - นิ่วที่เกิดในทางเดินน้ำดีภายในตับ มีแคลเซียมเป็นส่วนประกอบหลัก มีสีน้ำตาล เรียก Brown pigment stones
    - - การอักเสบของถุงน้ำดีจากโรคนิ่วในถุงน้ำดี
      - ก้อนนิ่วจะไปอุดตันท่อน้ำดี ส่งผลให้น้ำดีไหลออกจากถุงน้ำดีเข้าสู่ลำไส้ไม่ได้
      - ความดันในถุงน้ำดีสูงขึ้น ไปกดเบียดหลอดเลือดต่างๆที่หล่อเลี้ยงถุงน้ำดี
      - ถุงน้ำดีจึงขาด เนื้อเยื่อถุงน้ำดีจึงเกิดการบาดเจ็บ เกิดการอักเสบขึ้น
    - - นิ่วที่เกิดในทางเดินน้ำดีร่วม เกิดจากการอักเสบของท่อน้ำดี
    - - นิ่วที่ประกอบด้วยโคเลสเตอรอล
        
        สาเหตุ
        
        การเปลี่ยนแปลงอัตราส่วนความเข้มข้นในน้ำดี
        
        การไม่เคลื่อนที่ของน้ำดี
        
        พบบ่อยประมาณ 80% ของนิ่วในถุงน้ำดีทั้งหมด
        
        มีลักษณะแข็งเป็นก้อนสีขาว เหลือง หรือเขียว
        
        เกิดจากการมีโคเลสเตอรอลเพิ่มขึ้นในน้ำดีหรือการบีบตัวของกล้ามเนื้อในถุงน้ำดี มีสมรรถภาพไม่เพียวพอ จึงไม่สามารถบีบสารออกได้หมด
      - นิ่วที่ประกอบด้วยบิลิรูบิน
        
        สาเหตุ
        
        เกิดจากการมี unconjugated bilirubin เพิ่มม่กขึ้นในน้ำดี เนื่องจากมีการทำลายเม็ดเลือดแดงมากผิดปกติ หรือมีการอักเสบถุงน้ำดีและท่อน้ำดีเรื้อรัง
        
        มีขนาดเล็กกว่าและมีสีคล้ำกว่าชนิดที่เกิดจากโคเลสเตอรอล
        
        มักพบในผู้ป่วยโรคตับเเข็งหรือผู้ป่วยที่มีความผิดปกติของเลือด
- - - - เกิดจากท่อในตับอ่อนได้รับบาดเจ็บหรือมีการแตก น้ำย่อยจากตับอ่อนจะย่อยเนื้อเยื่อตนเอง
      - แอลกอฮอล์ทำให้ตับอ่อนหลั่งน้ำย่อยมากขึ้นและทำให้ Oddi sphinctor หดเกร็ง
      - การอุดตันทางเดินน้ำดี ทำให้น้ำดีไหลเข้าสู่ตับอ่อน
  - - - Chronic calcifying pancreatitis
        
        มักพบในผู้ป่วยโรคพิษสุราเรื้อรัง
      - Chronic obstruction pancreatitis
        
        มีความสัมพันธ์กับการตีบของ Oddi sphinctor