Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลโรคหัวใจและหลอดเลือด - Coggle Diagram
การพยาบาลโรคหัวใจและหลอดเลือด
Cardiac Muscle cells
Myocardial Cells เป็นเซลล์โครงร่างของหัวใจ ถูกกระตุ้นโดยกระแสไฟฟ้าได้
Pacemaker cells เป็น Electrical cells สามารถผลิตไฟฟ้า และส่งต่อไปเซลล์อื่นได้
Characteristics of cardiac cells
Automaticity สร้างกระแสไฟฟ้าได้
Excitability ตอบสนองต่อไฟฟ้าที่มากระตุ้นได้
Conductivity เป็นสื่อนำไฟฟ้า ส่งต่อจากเซลล์หนึ่งไปยังเซลล์อื่นได้
Contractility ตอบสนองต่อไฟฟ้าที่มากระตุ้นโดยการหดและยืดตัว
Cardiac action potential
Cardiac action Potential
เกิดจากการไหลเข้าออกของ electrolyte 3 ตัวหลัก คือ Na+, K+, และ Ca++
Depolarization
เป็นสภาวะภายในเซลล์ ที่มีประจุไฟฟ้าเป็นบวก
เพิ่มมากขึ้นจากการไหลของNa+, Ca++ เข้าเซลล์
ECG Waveform
เมื่อไฟฟ้าวิ่งผ่านเซลล์กล้ามเนื้อหัวใจ จะเกิด Depolarization และ Repolarization
เกิด ECG Waveform ประกอบด้วย P Wave, QRS Complex, T Wave, U Wave
Characteristic of normal ECG
P wave
Atrial deporalization
กว้าง< 0.12 sec (3ช่อง)
Upright ใน I,II,V4-V6, aVF
Invert ใน aVR
QRS complex
ventricular depolarization
-กว้าง 0.06-0.12sec
Q ปกติไม่เกิน 1 mm
QRSสูง 10 - 25 mm
T wave
ventricular repolarization
upright ใน lead I,II,V3-V6
invert ใน aVR
ECG Interpretation
Rhythm สม่ำเสมอหรือไม่
Heart Rate ปกติ เร็ว หรือ ช้า
มี P Wave หรือไม่ รูปร่างปกติ? และ สัมพันธ์กับQRS ?
PR interval ปกติหรือไม่ (0.12-0.2 วินาที)
QRS complex แคบหรือกว้าง รูปร่างเหมือนกันไหม
ST segment (elevate / depress)
T wave เป็น positive deflect หรือไม่
ภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ(Cardiac arrhythmias)
เป็นอาการที่หัวใจเต้นไม่เป็นจังหวะ อาจเต้นเร็วหรือช้าเกินไป ทำให้การสูบฉีดเลือดไปยังส่วนต่างๆของร่างกายไม่มีประสิทธิภาพ และอาจส่งผลให้ผู้ป่วยเสี่ยงต่อภาวะหัวใจล้มเหลวหรือหลอดเลือดสมองอุดตันได้
สาเหตุ
สาเหตุที่หัวใจ
-โรคของกล้ามเนื้อหัวใจ
-โรคของลิ้นหัวใจ ตีบ รั่ว
-หัวใจโต หัวใจล้มเหลว
สาเหตุภายนอกหัวใจ
-ภาวะเสียสมดุลอิเล็คโตรลัยท์ เช่น K, Mg, Ca, Na
-ภาวะ hypoxia หรือ hypercapnia
-การกระตุ้น ANS ทั้ง sympathetic และ parasympathetic
-ได้รับยาบางชนิด ชา กาแฟ บุหรี่
-การพักผ่อนไม่เพียงพอ
-โรคอื่นๆ เช่น ไทรอยด์เป็นพิษ
อาการ
-อาการอาจขึ้นกับชนิดของจังหวะหัวใจที่ผิดปกติ
-ถ้าหัวใจเต้นเร็วหรือเต้นไม่สม่ำเสมอ ผู้ป่วยอาจจะมาด้วยอาการใจสั่น
-กรณีหัวใจเต้นช้า ผู้ป่วยจะมาด้วยอาการ เวียนศีรษะ หน้ามืด เป็นลม หรือหมดสติ บางครั้งผู้ป่วยอาจมาด้วยอาการเหนื่อย
แนวทางการรักษา
-ให้ยาควบคุมการเต้นของหัวใจ ได้แก่ Digitalis, Amiodarone, propanol
การใส่สายสวนหัวใจ เพื่อให้การรักษาโดยการจี้ บริเวณวงจรไฟฟ้าที่ผิดปกติวิธีนี้ใช้กับผู้ป่วยที่มีจังหวะหัวใจที่เต้นเร็ว รัว
การรักษาโดยฝัง เครื่องกระตุ้นหัวใจ หรือ Pacemaker ในกรณีหัวใจเต้นช้า
-การฝังเครื่องกระตุกหัวใจ หรือ Internal Defibrillator เพื่อที่จะรักษาผู้ป่วย
-ในกรณีที่มีจังหวะผิดปกติที่อาจจะทำให้เสียชีวิตได้ เครื่องก็จะปล่อยกระแสไฟฟ้าช็อกให้หัวใจกลับมาให้เป็นปกติได้
sinus bradycardia
หัวใจเต้นน้อยกว่า 60 ครั้ง/นาที
สาเหตุ
-เกิดขึ้นขณะนอนหลับ หรือ ในคนหนุ่มสาวที่มีสุขภาพแข็งแรง
-ผู้ป่วยที่มี myocardial infarction ในส่วน inferior หรือ posterior
-Parasympathetic ถูกกระตุ้นเช่น อาเจียน กลั้นหายใจ การเบ่งอุจจาระ
-ผู้ป่วยที่มีความดันในกะโหลกศีรษะสูง
-ร่างกายขาดออกซิเจน อุณหภูมิร่างกายต่ำ K+สูง หรือ hypothyroid
-ได้รับยากลุ่ม calcium channel blocker, beta blocker, digitalis, amiodarone
Sinus Tachycardia
สาเหตุที่ทำให้เกิด Sinus Tachycardia เกิดได้หลายอย่าง Sinus Tachycardia พบได้บ่อยและมักเกิดจากการกระตุ้นระบบสรีรวิทยา เช่น การออกกำลังกาย การขาดอ๊อกชิเจน การมีไข้ การขาดเลือด ภาวะโลหิตจาง การขาดน้ำ Dehydration ภาวะช็อก Shock,ความดันโลหิตต่ำ การได้รับยาเช่น Epinephrine, Atropine,Dopamine, หรือการ ดื่มชากาแฟ สูบบุหรี่ หรือ เสพโคเคน เป็นต้น
Sinus Tachycardia อาจเกิดขึ้นจาก Sinus node สนองตอบต่อการกระตุ้น กระตุ้นระบบ Sympathetic Nervous system ด้วยการปล่อยไฟฟ้าในอตราที่เร็วกว่า 100 ครั้งต่อนาที ภาวะนี้ ไม่มีความจำเป็นต้องใช้ยาใดๆ รักษา การรักษามุ่งไปที่การค้นหาสาเหตุและขจัดสาเหตุ
Atrial fibrillation หัวใจเต้นสั่นพริ้ว
สาเหตุ
-เกิดจากหลายสาเหตุ เช่น โรคกล้ามเนื้อหัวใจ โรคหลอดเลือดหัวใจ โรคลิ้นหัวใจ โรคหัวใจโต โรคเยื้อหุ้ม หัวใจอักเสบ Cardiomyopathy, Rheumatic heart diseaseเกิดจากการผ่าตัดหัวใจ ผ่าตัดลิ้นหัวใจ ผ่าตัดบายพาสหลอดเลือดหัวใจ โรคปอดเช่น COPD, ความดันโลหิตสูง Hypertension ความเครียด อ่อนล้า
-การไม่สมดุลของเกลือแร่ ดื่มสุราจัด Holiday Heart Syndrome ดื่มเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน สบบุหรี่
-ได้รับสารพวกโคเคน ได้รับสารคาบอนมอน๊อกไซด์ Carbon Monoxide
-ได้รับยาที่กระตุ้นหัวใจทำให้เต้นไว เช่น Beta stimulation
-อาจเกิดได้โดยไม่เกี่ยวซ้องกับโรคหัวใจ เกิดในคนที่มีอายุน้อย เรียกว่า lone atrial fibrillation ภาวะมักจะไม่มีโรคแทรกซ้อน
ผลที่ตามมา
ทำให้ cardiac output ลดน้อยลง อาจมีเลือดไปเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจไม่เพียงพอ ก่อให้เกิดอาการของเจ็บหน้าอก angina pectoris หรืออาจเกิด การจับตัวเป็นก้อนของเลือด thrombus formation
Atrial flutter
-ไฟฟ้าเกิดมาจากRt. Atrium และไหลหมุนวนกลับ (re-entry circuit)
-เกิด Atrium depolarization มี wave form คล้ายฟันเลื่อย (Flutter wave)
-ไม่มี p wave, แต่เป็น Flutter wave
-Atrial rate 250-450 ครั้ง/นาที
-จังหวะของ atrium สม่ำเสมอ แต่จังหวะของ ventricle ไม่แน่นอน
-เกิดจาก Ventricular rate ที่เร็วมาก ทำให้หัวใจบีบตัวเร็ว ไม่มีเวลาเพียงพอให้เลือดไหลจากหัวใจห้องบนลงมาห้องล่าง จึงทำให้ปริมาตรเลือดในหัวใจห้องล่างก่อนหัวใจบีบตัวมีน้อย ส่งผลให้เลือดถูกบีบออกจากหัวใจน้อยลง -เกิด Low cardiac output
-Ventricular tachycardia
-จุดกำเนิดอยู่ที่ ventricle
-ไม่พบ P wave
-QRS กว้าง
-Rate 150-250 ครั้ง/นาที
การรักษา
Pulseless VT / VF (cardiac arrest)
defibrillation 100-200 จูล
CPR ต่อเนื่อง
Adrenaline 1 mg IV ทุก 3-5 min
Amiodarone 300 mg IV to 5 min
Pulse VT
-Synchronized Cardioversion 100-200 จูล
Amiodarone 150 mg IV bolus over 10 min
Then infusion 1 mg/ min in 6 hrs
Ventricular fibrillation
อาการ
-ลักษณะ ventricle เต้นพริ้ว ไม่สามารถบีบเลือดออกจากหัวใจได้
-ไม่พบ p wave มีเพียง fibrillation wave
-คลำชีพจรไม่ได้
การรักษา
-ทำ defibrillation 100-200 จูล ทันที
-ร่วมกับการทำ CPR อย่างต่อเนื่อง
-epinephrin 1 mg IV ซ้ำได้ทุก 3 – 5 นาที
การแก้ไขภาวะ low cardiac output
-V = Volume ทำให้ผู้ป่วยมี volume เพียงพอ โดยให้ IV fluid/blood
-H = Heart แก้ไขให้จังหวะการเต้นของหัวใจเป็นปกติที่สุด โดยการใช้ยา
กลุ่ม anti-arrhythmia เช่น Amiodarone หรือ ทำ cardioversion
-R = Rate แก้ไขอัตราการเต้นของหัวใจ (60-120) โดยให้ยา digitalis, beta-blocker,
-S = Stroke ช่วยทำให้หัวใจบีบเลือดออกดีขึ้น
1 ใช้ยาขยายหลอดเลือด เพื่อลด Systemic Vascular Resistance เช่น Nitroprusside, Nitroglycerine
2 ใช้ยากลุ่ม Inotropics เพื่อเพิ่มแรงบีบตัวของกล้ามเนื้อหัวใจ เช่น Dobutamine, Dopamine, Norepinephrine