Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

พยาธิสรีรวิทยาระบบทางเดินอาหาร - Coggle Diagram

- - - - Mumps
        
        เกิดจากการติดเชื้อไวรัส กลุ่ม Paramyxovirus
        
        เป็นการอักเสบแบบ acute interstitial inflammation
        
        ติดต่อกันโดย น้ำลาย เสมหะ มักจะพบในเด็กอายุ 5-10 ปี
        
        ผู้ชายอาจจะมี อัณฑะอักเสบ (Orchitis)
        
        ผู้หญิงอาจจะมีรังไข่อักเสบ(Oophoritis)
        
        อาจมีเยื่อหุ้มสมองและสมองอักเสบร่วมด้วย (Meningoencephalitis)
- - - - เกิดที่ด้านบนของริมฝีปาก มีช่องว่างเล็กๆเรียกว่าปากแหว่งไม่สมบูรณ์หรือปากแหว่งบางส่วน
      - ถ้ารอยแยกต่อเนื่องเรียก ปากแหว่งสมบูรณ์
      - สาเหตุ จากการเชื่อมขากรรไกรบนและส่วนยื่นจมูกด้านใกล้กลาง เพื่อเป็นเพดานปากปฐมภูมิ ไม่สมบูรณ ์
    - - ภาวะที่แผ่นกระดูกของกะโหลกศีรษะที่เป็นเพดานแข็ง 2 แผ่นไม่เชื่อมกัน
      - ผู้ป่วยมักมีปากแหว่งร่วมด้วย
      - มักมีลิ้นไก่แฉก
      - สาเหตุ
        
        ความบกพร่องของการเชื่อมของส่วนยื่นเพดานปากด้านข้าง(lateral palatine processes)
        
        ผนังกลางจมูก(nasal septum)
        
        ส่วนยื่นเพดานปากกลาง (median palatine processes)
      - ชนิดสมบูรณ์
        
        มีรอยแยกเพดานทั้งแข็งและอ่อน
      - ชนิดไม่สมบูรณ์
        
        มีช่องอยู่ที่เพดาปาก มักเป็นที่เพดานอ่อน
  - - - เศษอาหารหมักหมมหรือหินปูนพอกอยู่ที่ฟัน
      - ทำให้ Bacteria เจริญได้ดี
      - เกิดการอักเสบ
    - - เป็นการอักเสบของเนื้อเยื่อที่อยู่รอบฟัน
      - เกิดที่เหงือกก่อน แล้วลุกลามทำลาย tissue
      - ถ้าอักเสบเรื้อรังอาจให้เหงือกร่น (Gingival recession)
      - สาเหตุ สำคัญของการสูญเสียฟันในคนอายุ35 ปีขึ้นไป
    - - รอยโรคที่มีการทำลายสาร enamel และ
        dentine
      - โรคแทรกซ้อนที่สำคัญ คือ Osteomyelitis
        และ Cellulitis
    - - เกิดจาก herpes simplex virus
      - ระยะแรกเป็น vesicle ขนาดเล็ก ที่ mucocutaneous junction
      - ต่อมาแตกเป็นแผลและอาจมี secondary infection
      - ถ้าร่างกายมีความต้านทานลดลง จะเกิดรอยโรคซ้ำบริเวณเดิม
    - - เป็นแผลที่เกิดซ้ำในช่องปาก
      - มักเป็นแผลตื้น
      - คลุมด้วย exudate สีเทาและรอบๆเป็นสีแดง
      - มักหายภายใน 1 สัปดาห์
    - - เกิดจากเชื้อรา Candida albicans
      - พบในเด็กเล็ก/ผู้ที่มีภูมิต้านทานต่ำ/ได้รับยาปฏิชีวนะ
      - บริเวณอักเสบจะคลุมด้วย fibro-suppurative
        exudate ที่มีเชื้อราปนอยู
    - - Acute tonsillitis
        
        เกิดจากเชื้อ Streptococcus Staphylococcus
        
        พบ tonsil บวมโต มี exudate สี ขาว คลุมอยู่ที่ผิว
        
        ภาวะแทรกซ้อนที่สำคัญคือ Peritonsillar abscess
      - Chronic hypertrophic tonsillitis
        
        เกิดจากการอักเสบของ tonsil เป็นๆหายๆ
        
        พบ tonsil มีขนาดใหญ่ กว่า 2 ซม. เนื่องจากมีlymphoid hyperplasia
- - - - เป็นภาวะที่ไม่มีส่วนใดส่วนหนึ่งของหลอดอาหาร
    - - เป็นภาวะที่บางส่วนของ หลอดอาหารตีบ
    - - หลอดอาหารส่วนบนจะมีผนังบางและโป่งออก
      - กลืนอาหารลำบากและสำลัก โดยเฉพาะเวลากลางคืน
      - ทำหน้าที่ควบคุมการหดตัวเพื่อบีบไล่อาหารมีจำนวนลดลงหรือไม่มี
      - จำนวน myenteric ganglion cell ในผนังหลอดอาหาร
    - - หลอดเลือดดำโป่งพองบริเวณหลอดอาหารส่วนล่าง
      - เส้นเลือดที่ท่ออาหาร esophagus ส่วนล่าง ขยายตัว ทำให้เกิดผนังเส้นเลือดบางลงง่าย
      - สาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะเลือดออก คือ cirrhosis
      - หลอดเลือดดำมีลักษณะคดเคี้ยว จาก portal hypertension เกิดแผลได้
- - - - พบส่วนที่เป็นทางเดินอาหารอยู่ในทรวงอกได้
  - - - เป็นการอักเสบของgastric mucosaจากสารระคายเคือง
      - mucosa เกิดอันตรายต่อเสินเลือด→บวม →
        เลือดออก →รอยถลอก →เสี่ยงเป็นมะเร็ง
      - Acute gastritis
        
        สาเหตุ ระคายเคืองจาก อาหาร ยา แอลกอฮอล์การติดเชื้อ
        
        พยาธิสภาพเริ่มจากอาการเลือดคั่งและบวมของเยื่อบุกระเพาะอาหาร
        
        อาจพบรอยโรคเรียก acute hemorrhagic erosive gastritis
      - Chronic gastritis
        
        สาเหตุ การทันกลับน้ำดี การระคายเคืองเรื้อรัง การดื่มเหล้า ยาASA การติดเชื้อ Helicobacter pylori
        
        รอยโรค รอยแผลเป็น→ลุกลามเลือดออก แผลใน
        กระเพาะอาหาร
    - - ภาวะเยื่อบุกระเพาะอาหารถูกทำลาย
      - พบได้ทุกวัย
      - ตำแหน่งที่พบได้ หลอดอาหารส่วนล่าง กระเพาะ ลำไส้เล็กส่วนต้น
      - เกิดจากความเสียสมดุลระหว่างปริมาณกรดที่หลั่งในกระเพาะอาหาร กับความต้านทานต่อกรด
      - โรคกระเพาะอาการเฉียบพลัน(Acute ulcer)
        
        เป็นแผลตื้นไม่ลึกถึงชั้นกล้ามเนื้อกระเพาะอาหาร
        
        มักพบเป็นแผลหลายจุด
        
        พบมากในผู้ป่วยหลังการผ่าตัด
      - โรคกระเพาะอาหารแบบเรื้อรัง(Chronic peptic ulcer)
        
        แผลลึก
        
        แผลมีลักษณะเรื้อรัง
        
        แผลที่กระเพาะอาหาร(Gastric ulcer)
        
        พบทุกส่วนของกระเพาะอาหาร
        
        พบมากในผู้ที่มีอายุตั้งแต่40ปีขึ้นไป
        
        สาเหตุ มักพบจากความสามารถในการป้องกันกรดและเปปซิน
        
        แผลในลำใส้เล็กส่วนต้น (Duodenal ulcer)
        
        สาเหตุจากการหลั่งกรดที่มากขึ้น
        
        พบในทุกวัย ในคนที่มีความเครียด อารมณ์แปรปรวน มีความวิตกกังวล ดื่มสุรา และสูบบุหรี่
      - สาเหตุ
        
        ติดเชื้อ Helicobacter pylori แบคทีเรียแกรมลบ
        
        ติดต่อโดย การกลืนอาหาร ดื่มน้ำที่ปนเปื้อนกับเชื้อ
        
        ระยะแรก อาจเกิดกระเพาะปัสสาวะอักเสบ ต่อมาเป็นแผล
        
        การใช้ยาต้านอักเสบที่ไม่ใช่สเตอรอยด์
        
        ปัจจัยเสี่ยง การสูบบุหรี่ ความเครียด แอลกอฮอร์ อาหาร
      - Peptic ulcer perforate
        
        นำย่อยในกระเพาะมีฤทธิ์เป็นกรด ทำให้เยื่อบุช่องท้องperitoneumอักเสบ เรียกช่องท้องอักเสบperitonitis
        
        อาการคือ จะปวดท้องมาก
        
        สาเหตุ
        
        การติดเชื้อ Helicobacter pylori
        
        การใช้ยาแก้ปวดกลุ่ม NSAID
- - - - ภาวะที่ไม่มีส่วนใดส่วนหนึ่งของลำไส้เล็ก
    - - ภาวะที่เป็นบางส่วนของลำไส้เล็กตีบ
  - - - ภาวะที่ลำไส้เล็กส่วนต้นถูกกลืนโดยลำไส้เล็กส่วนปลาย
      - ส่วนที่กลืนเรียกintussuscipien ส่วนที่ถูกกลืน
        เรียก intussusceptum
      - พบในเด็ก โดยเฉพาะเด็กผู้ชาย
      - สาเหตุ
        
        ไม่ทราบสาเหตุ
        
        บางรายเกิดหลังการติดเชื้อ
    - - การติดกันของลำไส้
      - Content ผ่านไม่สะดวก
      - สาเหตุจากการอักเสบหรือภายหลังการผ่าตัดในช่องท้อง
    - - ภาวะที่สิ่งต่างๆในลำไส้ได้แก่ น้ำ อาหาร น้ำย่อยและของเหลวต่างๆ
      - อาจเกิดจากลำไส้ไม่บีบตัว เรียกภาวะลำไส้อืด (Paralytic
        ileus) หรือ Non mechanical obstruction
      - จากช่องทางเดินในลำไส้ตีบแคบ หรืออุดตันทั้งหมด เรียก “ลำไส้ตีบตัน (Mechanical obstruction)”
- - - - เกิดจากเนื้อเยื่อที่ แยกระหว่าง rectum กับ Anus
      - เกิดภาวะลำไส้อุดตันได้
    - - mucosa มีลักษณะคล้ายถุงยื่นเป็นติ่งออกไปจาก muscle layerของผนัง colon
      - มักพบในผู้สูงอายุ
      - เกิดการหนาตัวของกล้ามเนื้อรอบๆติ่ง→เพิ่มแรงดัน →ติ่งแตก →abscess, peritonitis
    - - ริดสีดวงทวาร
      - เกิดจาก การโตขึ้นของกลุ่มเส้นเลือดและเนื้อเยื่อ
      - เกิดบริเวณส่วนปลายของลำไส้ตรง เรียกhemorrhoidal tissue
        
        hemorrhoidal tissue จะมีหน้าที่ ป้องกัน กล้ามเนื้อของ
        ทวารหนักรวมทั้งหูรูด
        
        สาเหตุ
        
        เป็นความผิดปกติของหลอดเลือดบริเวณนั้น
        
        เกิดจากการเพิ่มความดันในหลอดเลือดดำนานๆ
- - - - ระดับ bilirubin ในเลือดสูงกว่าปกติสองเท่า
      - อาการ ผิวหนัง ตา sclera เหลือง
      - สาเหตุ มีการแตก RBC เพิ่มขึ้น
      - มีความบกพร่องของเซลล์ตับในการจับ bilirubin
      - ลดการconjugation ของ bilirubin
      - มีการอุดตันของทางเดินน้ำดีทั้งภายในและภายนอกตับ
    - - ภาวะท้องมาน
      - สาเหตุจากโรคตับเรื้อรัง มะเร็ง หัวใจขวาล้มเหลว ตับอ่อนอักเสบ nephrotic syndrome
      - การรบกวนการไหลเวียนเลือดจาก liver สู่ hepatic vein และ
        vena cava
      - ภาวะalbumin ต่ำ
      - การหลั่ งADH↑,Aldosterone ↑
    - - การอุดตันที่เกิดในเส้นเลือดพอร์ตัล
        (Prehepatic block)
      - การอุดตันที่เกิดขึ้นในตับส่วน sinusoids (Intrahepatic sinusoidal block)
      - การอุดตันที่เกิดขึ้นในเส้นเลือดดำเฮปพาติก
        (Posthepatic block)
      - ระยะยาวทำให้เกิดปัญหา
        
        Varices
        
        splenomegaly
        
        ascites
        
        hepatic encephalopathy
    - - เป็นการอักเสบของตับเกิดจากการติดเชื้อ virusreactionจากยาและสารเคมี
      - มีการทำลายparenchymal cell และมี transaminases (SGOT,SGPT) ปล่อยเข้ากระแสเลือด
      - Viral hepatitis
      - Drug induce hepatitis ได้แก่ Paracetamol ,Aspirin,Isoniazid
      - Alcohol hepatitis
    - - เกิดจากการอักเสบมีfibrosis และมี nodular regeneration
      - ตับรุปร่างบิดเบี้ยว คลำพบเป็นก้อนแข็ง
      - เกิดการอุดตันของทางเดินน้ำดี เกิด portal hypertention
  - - - เกิดจากท่อในตับอ่อนได้รับบาดเจ็บหรือมี
        การแตก
      - การอุดตันทางเดินน้ำดี
      - แอลกอฮอล์
    - - Chronic calcifying pancreatitis
        
        มักพบในผู้ป่วยโรคพิษสุราเรื้ออรัง
      - Chronic obstructive pancreatitis
        
        มีความสัมพันธ์กับการตีบของOddi sphinctor
- - - - นิ่วที่เกิดขึ้นและมีอยู่ในทางเดินน้ำดี
      - อาจพบในถุงน้ำดีหรือท่อน้ำดีก็ได้ เรียก Cholelithiasis
      - Choledocholithiasis
        
        เกิดในทางเดินน้ำดีร่าม
        
        เกิดจากการอักเสบของท่อน้ำดี
      - hepatolithiasis
        
        เกิดในทางเดินน้ำดีภายในตับ
        
        มีแคลเซียมเป็นส่วนประกอบหลัก มีน้ำตาล เรียกBrown pigment stones
      - Cholecystitis
        
        การอักเสบของถุงน้ำดีจากโรคนิ่วในถุงน้ำดี
        
        ก้อนนิ่วจะไปอุดตันท่อน ้าดี
        
        ความดันในถุงน้ำดีสูงขึ้น
        
        ความดันในถุงน้ำดี สูงขึ้น
      - Cholesterol stones
        
        พบบ่อยประมาณ 80%
        
        แข็ง เป็นก้อนขาว เหลือง เขียว
        
        เกิดจากการมี Cholesterol เพิ่มขึ้นในน้ำดี
        
        สาเหตุ
        
        การเปลี่ยนแปลงอัตราส่วนความเข้มข้นในน้ำดี
        
        การไม่เคลื่อนที่ของน้ำดี
      - Pigment or bilirubin stones
        
        มีขนาดเล็กกว่าและมีสีคล้ำกว่าชนิดที่เกิดจาก
        คอเลสเตอรอล
        
        พบในผู ้ป่วยโรคตับแข็งหรือผู ้ป่วยที่มีความ
        ผิดปกติของเลือด
        
        สาเหตุ
        
        เกิดจากการมี unconjugated bilirubin เพิ่มมากขึ้น
        
        การอักเสบของถุงน้ำดี