Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลมารดาที่มีภาวะแทรกซ้อนในระยะหลังคลอด - Coggle Diagram

- - - - มีน้ำคาวปลามีกลิ่นเหม็น
        
        น้ำคาวปลาไม่เปลี่ยนสีจะมีสีน้ำตาลแดงอาจมีเยื่อหุ้มรกออกมา
        
        มดลูกมีขนาดใหญ่คลำได้ทางหน้าท้อง มีลักษณะนุ่ม กดเจ็บ
        
        3 วันหลังคลอดมีไข้ไม่เกิน 38.8 องศาเซลเซียส
        
        ชีพจร 90-120 ครัง้ ต่อนาที อาจมีอาการปวดศีรษะ อ่อนเพลีย
        
        WBC>20,000/mm3 และมีการเพิ่มขึ้นของ neutrophil
    - - การรักษาตามอาการ ร่วมกับการให้ยาปฏิชีวนะที่ครอบคลุมเชื้อที่สงสัย
  - - - ติดเชื้อที่ปากมดลกูหรือมดลูกลามไปทางหลอดน้ำเหลือง ทำให้เกิดเยื่อบุช่องท้องอักเสบเป็นหนองในอุ้งเชิงกราน
    - - ไข้ 38.9-40 องศาเซลเซียส ร่วมกับ tachycardia
        
        มดลูกโตขึ้น กดเจ็บที่มดลูกส่วนล่างข้างเดียวหรือสองข้าง
        
        ตำแหน่งมดลูกจะ fix จากหนองที่เกิดขึ้นตาม round ligament
    - - การรักษาตามอาการร่วมกับการให้ยาปฏิชีวนะที่ครอบคลุมเชื้อที่สงสัย ถ้ามีฝีหรือหนองต้องระบายออก
  - - - น้ำคาวปลาไม่จางลง น้ำคาวปลาที่จางลงเปลี่ยนเป็นสีแดง ระดับยอดมดลูกไม่ลดลง ปวดมดลูกและมีไข้ เหนื่อยอ่อนเพลีย
    - - ให้ยา Oxytocin
        • Dilatation and Curettage • Antibiotic in endometritis
    - - ภาวะต่างๆ ที่ทำให้การหดรัดตัวของมดลูกก ไม่ดี ได้แก่ มีเศษรกหรือหุ้มเยื่อทารกค้างในมดลูก มีก้อนเนื้องอกของมดลูกตั้งครรภ์หลายครั้ง
        ทารกตัวโต กระเพาะปัสสาวเต็ม
        
        การผ่าตดัคลอดเอาทารกออกทางหน้าท้อง ทารกไม่ได้ดูดนมแม่ มีการติดเชืhอของมดลกู (Endometritis) มดลูกคว่ำหน้ามากหรือคว่ำหลังมาก
    - - • ประเมิน daily HF, lochia, อาการปวดมดลูก
        
        • Early ambulation postpartum
        
        • ติดตาม vital signs
  - - - เชื้อเข้าทางช่องคลอดผ่านปากมดลูก เข้ามดลูก ปีกมดลกู กระจายเข้าเยื่อบุช่องท้อง
    - - ปวดท้องหรือสัมผัสท้องแล้วปวดบางรายไม่ชัดเจนเนื่องจากผนังหน้าท้องจะมีความหย่อนตัวในช่วงหลังคลอด ท้องอืดหรือแน่นท้องคลื่นไส้และอาเจียนเบื่ออาหาร ไข้
    - - การให้ยาปฏิชีวนะที่ครอบคลุมทั้ง aerobes และ anaerobes
        ถ้าเป็นรุนแรงจากแผลมดลูกเน่าและแยกหรือมีการแตกทะลของลำไส้จะต้องได้รับการผ่าตัดเร่งด่วน
  - - - อาาการและอาการแสดง
        
        ปัจจัยเสี่ยง เช่น DM,HT,Obesityect
        
        เริ่มแสดงอาการไข้ตั้งแต่ 4 วัน หลังผ่าตัด หรือใน บางรายอาจพบว่ายังมีไข้ต่อเนื่องในขณะได้รับยาปฏิชีวนะ
        
        บริเวณแผลจะแดงและมีหนอง
      - การดูแลรักษา
        
        การให้ยาปฏิชีวนะร่วมกับการผ่าตัดระบายหนอง
        
        ทำแผลแบบเปียก (wet dressing) 2 ครั้งต่อวัน
        
        เริ่มมีการสร้างเนื้อเยื่อใหม่ 4-6 วัน แล้วจึงเย็บ ปิด แผล ด้วยไหม
    - - สาเหตุ
        
        การติดเชื้อสัมพันธ์กับการแยกของแผล ปัจจัยส่งเสริมให้เกิดแผลแยกอื่น ๆ
      - อาการและอาการแสดง
        
        อาการปวดเฉพาะที่ที่แผล ปัสสาวะลำบาก อาจมีปัสสาวะคั่งหรือไม่ก็ได้
        
        มีไข้ มักจะเป็นไข้ต่ำ ๆ
        
        ลักษณะของแผลติดเชื้อ เริ่มจากขอบแผลบวมเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลแดง
        
        ไหมที่เย็บอาจขาดหลุดออกมาจนทำให้เกิดการแยกของแผล มีหนองตามมา
      - การดูแลรักษา
        
        ขจัดเนื้อตายและเปิดระบายหนองร่วมกับให้ยาปฏิชีวนะ
        
        ในรายที่มีลกัษณะแผลอักเสบแต่ยังไม่มีหนอง
        สามารถให้ยาปฏิชีวนะอย่างเดียว
        
        การดแูลแผลให้ sitzbath บ่อย ๆ ทุกวัน ให้ยาแก้ปวด
  - - - เกิดจากการติดเชื้อบริเวณมดลูก โดยเฉพาะบริเวณที่เป็นที่เกาะของรกบริเวณ Fundus
      - การอักเสบของเส้นเลือดในบริเวณกล้ามเนื้อมดลูกลุกลามเข้าไปใน OvarianVein ซึ่งข้างขวาจะ
        เข้า Inferior Vena Cava ข้างซ้ายจะเข้า Renal Vein
    - - ปวดบริเวณท้องน้อยด้านล่างและปวดบริเวณสีข้าง (Flank) อย่างใดอย่างหนึ่งหรือทั้งสองอย่าง
        
        ตรวจพบก้อนบริเวณ Parametrium กดเจ็บตามเส้นเลือดที่มีการอักเสบ มักจะมีอาการปวดบริเวณที่มีการอกัเสบในวันที่สองหรือสามหลังคลอด
        อาจจะมีไข้หรือไม่มีก็ได้
        
        ผลตรวจ CT หรือ MRI
    - - • การรักษาการติดเชื้อที่สำคัญ คือ การให้ยาปฏิชีวนะ
        ส่วนการให้ Heparin ร่วมด้วยเชื่อว่าอาจทำให้ไข้ลดลงช้าลง
  - - - มีไข้
        ผิวหนังบริเวณเต้านมมีลักษณะ แดง ตึง แข็ง เจ็บ ปวด
        ต่อมน้ำเหลืองที่รักแร้อาจโตและเจ็บ
    - - เพาะเชื้อน้ำนมข้างที่มีการอักเสบก่อนเริ่มรักษา
        
        ให้ยาแก้ปวด
        
        ให้นมบุตรได้ยกเว้นมีอาการปวดมาก
        
        การเจาะระบายหนอง นิยมวิธีใช้เข็มเจาะดูด (needle aspiration)
    - - มีการติดเชื้อ เชื้อที่พบบ่อยคือ Staphylococcus Aureus
        ถ้าไม่รักษาจะเกิดอาการรุนแรง
        
        หัวนมแตก ถลอกหรือมีรอยแตก จากการบีบนวดเต้านมมาก ๆ
        
        เต้านมคัดมาก ท่อ น้ำนมอุดตัน และจากการดูดนมของทารกที่มีเชื้อในจมูกและคอ โดยเชื้อเข้าสู่ท่อนมโดยตรง
  - - - การประเมินสาเหตุของการติดเชื้อ
        
        ปัจจัยเสี่ยงต่าง ๆ
        
        ปัจจัยส่งเสริมให้เกิดการติดเชื้อหลังคลอด
      - ประเมินบริเวณที่มีการติดเชื้อ
        
        ฝีเย็บ
        
        เยื่อบุโพรงมดลูกอักเสบ (Endometritis)
        
        หลอดเลือดดำอักเสบในอุ้งเชิงกราน
        
        การติดเชื้อกระจายออกนอกมดลูก ได้แก่ เยื่อบุช่องท้องอักเสบ เป็นหนองในอุ้งเชิงกราน (Parametritis) และเยื่อบุช่องท้อง (Peritonitis)
    - - • การพยาบาลเพื่อการป้องกันการติดเชื้อหลังคลอด
        
        • การให้คำแนะนำในการรักษาสุขภาพ สุขวิทยาส่วนบุคคล
        
        • การพยาบาลเมื่อมีอาการ มีไข้ การระบายหนอง
        ยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษา
        
        • อาการปวด การส่งเสริมให้น้ำคาวปลาไหลดี
        
        • จัดให้นอนท่า Fowler’position
        
        • การพยาบาลขณะมีอาการรุนแรง
        -ดูแลการให้สารน้ำและอาหารทางหลอดเลือด
        -การเตรียมอปุกรณ์กู้ชีวิตกรณีคาดว่าอาจมีภาวะช็อก
- - - - อาการมักจะเริ่มตั้งแต่ 48-72 ชั่งโมง หลังคลอด และไม่พบอาการในผู้ปู ช่วยหลังคลอด เกิน 2 สัปดาห์แล้ว
      - อาการรุนแรงทันที นอนไม่หลับ กระสับ กระส่าย หงุดหงิดง่าย อารมณ์ไม่แน่นอน วิตกกังวลอย่างมาก อาการต่อมาคือ สับสน จำเวลาสถานที่ บุคคลไม่ได้ ความจำเสื่อม สมาธิเสีย วุ่นวาย พูด เพ้อเจ้อ มีท่าทางแปลก ๆ ร้องไห้คร่ำครวญ หลงผิด หวาดระแวง ประสาทหลอนหูแว่ว บางรายซึมเบื่ออาหาร มีความคิดว่า บุตรจะถูก แย่ง ถูกขโมย ตำหนิตนเอง ลงโทษว่าตนไม่ดีคิดและพยายามฆ่าตัวตาย
    - - รับรักษาในโรงพยาบาลและงดเลี้ยงบุตรด้วยนมมารดา
        
        การใช้ยาโดยยาที่ใช้จะมีอยู่ 3 กลุ่มคือ ยาต้านโรคจิต (Antipsychotic drug) ยาลดภาวะซึมเศร้า (Antidepressants) ยาควบคมุอารมณ์ (Moodstabilizer)
    - - สังเกตอาการอย่างใกล้ชิด
        
        ให้ความสนใจทุกกิจกรรมและคำพูด
        
        ป้องกันการทำร้ายตนเอง
        
        สิ่งที่อาจก่อให้เกิดอันตรายเก็บให้พ้น บริเวณที่มารดาพัก เช่น มีด กรรไกร
  - - - • เข้ากลุ่มจิตบำบัด
        
        • การบำบัดด้วยยา ในกลุ่ม Selective serotonin reuptake inhibitor เป็นอันดับแรก
    - - การดูแลให้มารดาได้รับความสุขสบายและการพักผ่อนอย่างเพียงพอ
      - อธิบายสาเหตความไม่สุขสบายและความแปรปรวนของอารมณ์และ จิตใจในระยะหลังคลอด
      - ให้ความสนใจสร้างสัมพันธภาพที่ดีแก่มารดาพูดคุยให้การดแูลเอาใจใส่ให้กำลังใจมารดาสม่ำเสมอ
      - ควรแนะนำสามีและญาติให้กำลังใจมารดาและให้การช่วยเหลือ มารดาในการดูแลทารกทันทีที่พบว่ามารดาเริ่มมีความยุ่งยากในการดูแลบุตร
      - ในรายที่มีอาการรุนแรงพยาบาลควรเพิ่มความสังเกตดูแลอย่างใกล้ชิด