Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลโรคหัวใจและหลอดเลือด - Coggle Diagram
การพยาบาลโรคหัวใจและหลอดเลือด
Cardiac Muscle cells
Myocardial Cells
เป็นเซลล์โครงร่างของหัวใจ ถูกกระตุ้นโดยกระแสไฟฟ้าได้
Pacemaker cells
เป็น Electrical cells สามารถผลิตไฟฟ้า และส่งต่อไปเซลล์อื่นได้
4 Characteristics of cardiac cells
Automaticity
สร้างกระแสไฟฟ้าได้
Excitability
ตอบสนองต่อไฟฟ้าที่มากระตุ้นได้
Conductivity
เป็นสื่อนำไฟฟ้า ส่งต่อจากเซลหนึ่งไปยังเซลอื่นได้
Contractility
ตอบสนองต่อไฟฟ้าที่มากระตุ้นโดยการหดและยืดตัว
Cardiac action potential
Cardiac action Potential
เกิดจากการไหลเข้าออกของ electrolyte 3 ตัวหลัก คือ Na+, K+, และ Ca++
Depolarization
เป็นสภาวะภายในเซล ที่มีประจุไฟฟ้าเป็นบวก
เพิ่มมากขึ้นจากการไหลของNa+, Ca++ เข้าเซล
Characteristic of normal ECG
P wave
Atrial deporalization
กว้าง< 0.12 sec (3ช่อง)
Upright ใน I,II,V4-V6, aVF
Invert ใน aVR
QRS complex
ventricular depolarization
กว้าง 0.06-0.12sec
Q ปกติไม่เกิน 1 mm
QRSสูง 10 - 25 mm
T wave
ventricular repolarization
upright ใน lead I,II,V3-V6
invert ใน aVR
ECG Interpretation
1.Rhythm สม่ำเสมอหรือไม่
2.Heart Rate ปกติ เร็ว หรือ ช้า
3.มี P Wave หรือไม่ รูปร่างปกติ? และ สัมพันธ์กับQRS ?
4.PR interval ปกติหรือไม่ (0.12-0.2 วินาที)
5.QRS complex แคบหรือกว้าง รูปร่างเหมือนกันไหม
6.ST segment (elevate / depress)
7.T wave เป็น positive deflect หรือไม่
ภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ
(Cardiac arrhythmias)
เป็นอาการที่หัวใจเต้นไม่เป็นจังหวะ อาจเต้นเร็วหรือช้าเกินไป ทำให้การสูบฉีดเลือดไปยังส่วนต่างๆของร่างกายไม่มีประสิทธิภาพ และอาจส่งผลให้ผู้ป่วยเสี่ยงต่อภาวะหัวใจล้มเหลวหรือหลอดเลือดสมองอุดตันได้
สาเหตุที่หัวใจ
โรคของลิ้นหัวใจ ตีบ รั่ว
หัวใจโต หัวใจล้มเหลว
โรคของกล้ามเนื้อหัวใจ
สาเหตุภายนอกหัวใจ
การกระตุ้น ANS ทั้ง sympathetic และ parasympathetic
ได้รับยาบางชนิด ชา กาแฟ บุหรี่
ภาวะ hypoxia หรือ hypercapnia
การพักผ่อนไม่เพียงพอ
ภาวะเสียสมดุลอิเล็คโตรลัยท์
โรคอื่นๆ เช่น ไทรอยด์เป็นพิษ
อาการ
ถ้าหัวใจเต้นเร็วหรือเต้นไม่สม่ำเสมอ ผู้ป่วยอาจจะมาด้วยอาการใจสั่น
กรณีหัวใจเต้นช้า ผู้ป่วยจะมาด้วยอาการ เวียนศีรษะ หน้ามืด เป็นลม หรือหมดสติ
อาการอาจขึ้นกับชนิดของจังหวะหัวใจที่ผิดปกติ
บางครั้งผู้ป่วยอาจมาด้วยอาการเหนื่อย เนื่องจากจังหวะการเต้นของหัวใจที่ผิดปกติ รบกวน การทำงานของหัวใจ ทำให้มีอาการเหนื่อยได้
แนวทางการรักษา
การใส่สายสวนหัวใจ เพื่อให้การรักษาโดยการจี้ บริเวณวงจรไฟฟ้าที่ผิดปกติวิธีนี้ใช้กับผู้ป่วยที่มีจังหวะหัวใจที่เต้นเร็ว รัว
การรักษาโดยฝัง เครื่องกระตุ้นหัวใจ หรือ Pacemaker ในกรณีหัวใจเต้นช้า
ให้ยาควบคุมการเต้นของหัวใจ
การฝังเครื่องกระตุกหัวใจ หรือ Internal Defibrillator เพื่อที่จะรักษาผู้ป่วยในกรณีที่มีจังหวะผิดปกติที่อาจจะทำให้เสียชีวิตได้ เครื่องก็จะปล่อยกระแสไฟฟ้าช็อกให้หัวใจกลับมาให้เป็นปกติได้
หัวใจเต้นผิดจังหวะที่สำคัญ
Sinus bradycardia
P wave ที่มีรูปร่างเหมือนกัน uniform และ เป็น upright positive deflection ใน lead I,II,III,aVL and aVF
ระยะเวลาที่เกิด P wave ตามด้วย R wave เกิดขึ้นสม่ำเสมอนั่นคือ ระยะทางจาก P wave และ R wave ตัวหนึ่งถึง P wave และ R wave ตัวต่อไปมีระยะทางเท่ากันเสมอ
อัตราการเกิด P wave และ R wave น้อยกว่า 60 ครั้งในหนึ่งนาที
สาเหตุ
เกิดขึ้นขณะนอนหลับ หรือ ในคนหนุ่มสาวที่มีสุขภาพแข็งแรง
ผู้ป่วยที่มี myocardial infarction ในส่วน inferior หรือ posterior
Parasympathetic ถูกกระตุ้น
ผู้ป่วยที่มีความดันในกะโหลกศีรษะสูง
ร่างกายขาดออกซิเจน อุณหภูมิร่างกายต่ำ K+สูง หรือ hypothyroid
ได้รับยากลุ่ม calcium channel blocker, beta blocker, digitalis, amiodarone
ผลที่เกิด
หัวใจเต้นช้า ทำให้ปั๊มเลือดออกมาเลี้ยงร่างกายน้อยลง เลือดไปเล้ยงส่วนต่างๆของร่างกายไม่เพียงพอ อาจจะทำให้เกิด ความดันโลหิตต่ำ ตัวเย็นชา เจ็บหน้าอก วิงเวียนและหมดสติ ปัสสาวะจะน้อยลง
Sinus tachycardia
ระยะเวลาที่เกิด P wave ตามด้วย R wave เกิดขึ้นสม่ำเสมอนั่นคือ ห่างกันประมาณ 2.5 ช่องใหญ่ทุกตัว
อัตราการเกิด P wave และ R wave คือ 300 หารด้วย 2.5 เท่ากับ 120 นั่นคือหัวใจเต้น 120 ครั้งในหนึ่งนาที
P wave รูปร่างเหมือนกันuniform และ เป็น upright positive deflection ใน lead II
สาเหตุ
พบได้บ่อยและมักเกิดจากการกระตุ้นระบบสรีรวิทยา เช่น การออกกำลังกาย การขาดออกซิเจน ไข้ ขาดเลือด ดื่มกาแฟ สูบบุหรี่ เป็นต้น
Atrium fibrillation
เป็นภาวะที่จุดกำเนิดไฟฟ้าไม่ได้มาจาก SA noode แต่เกิดมาจากไฟฟ้าที่มาจากห้องหัวใจข้างบนมากมายหลายแห่งทำให้เกิดภาวะการเต้นของหัวใจผิดปกติลักษณะคลื่นไฟฟ้าของหัวใจไม่มี P wave แต่พบว่ามี Fibrillation wave ลักษณะเป็นเส้นหยักไปมา ไม่สม่ำเสมอ QRS complex เป็นปกติ Atrial rate 350 - 700 ครั้ง/นาที Ventricular rate ไม่สม่ำเสมอ
สาเหตุ
โรคลิ้นหัวใจ
โรคหัวใจโต
โรคหลอดเลือดหัวใจ
โรคเยื้อหุ้มหัวใจอักเสบ
โรคกล้ามเนื้อหัวใจ
ผลที่เกิด
Cardiac output ลดลง อาจก่อให้เกิดอาการของเจ็บหน้าอก ใจสั่น หัวใจเต้นเร็ว หัวใจล้มเหลว หายใจลำบาก ความดันโลหิตต่ำ
Atrial flutter
ไฟฟ้าเกิดมาจากRt. Atrium และไหลหมุนวนกลับ (re-entry circuit) เกิด Atrium depolarization มี wave form คล้ายฟันเลื่อย (Flutter wave)ไม่มี p wave, แต่เป็น Flutter wave
Atrial rate 250-450 ครั้ง/นาที จังหวะของ atrium สม่ำเสมอ แต่จังหวะของ ventricle ไม่แน่นอน
Ventricular rate ที่เร็วมาก ทำให้หัวใจบีบตัวเร็ว ไม่มีเวลาเพียงพอให้เลือดไหลจากหัวใจห้องบนลงมาห้องล่าง จึงทำให้ปริมาตรเลือดในหัวใจห้องล่างก่อนหัวใจบีบตัวมีน้อย ส่งผลให้เลือดถูกบีบออกจากหัวใจน้อยลง เกิด Low cardiac output
Ventricular tachycardia
ไม่พบ P wave
QRS กว้าง
จุดกำเนิดอยู่ที่ ventricle
Rate 150-250 ครั้ง/นาที
Ventricular fibrillation
ลักษณะ ventricle เต้นพริ้ว ไม่สามารถบีบเลือดออกจากหัวใจได้
คลำชีพจรไม่ได้
ไม่พบ p wave มีเพียง fibrillation wave
การรักษา
ร่วมกับการทำ CPR อย่างต่อเนื่อง
epinephrin 1 mg IV ซ้ำได้ทุก 3 – 5 นาที
ทำ defibrillation 100-200 จูล ทันที