Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การเปลี่ยนแปลงทางร่างกายหลังคลอด - Coggle Diagram
การเปลี่ยนแปลงทางร่างกายหลังคลอด
มดลูก
การขาดเลือดไปเลี้ยง (Ischemia)
ระยะหลังคลอดเลือดไปเลี้ยงมดลูกลดลง เนื่องจากมีการหดรัดตัวและคลายตัวของใยกล้ามเนื้อมดลูก จึงบีบกดเส้นเลือดในโพรงมดลูก เมื่อเลือดไปเลี้ยงมดลูกลดลง (Thrombi) อุดตันและปิดหลอดเลือดที่มีรอยฉีกขาดให้ปิดแน่นเป็นการควบคุมการสูญเสียเลือด
การย่อยตัวเอง (Autolysis or self digestion)
Estrogen & Progesterone ลดลง ทำให้มีการหลั่งเอนไซม์ย่อยโปรตีน ( Proteolytic enzyme) ออกมาย่อยโปรตีนเส้นใยในส่วน Cytoplasm ของ Cell กล้ามเนื้อมดลูกให้เปลี่ยนเป็นสารประกอบโปรตีน จากนั้นสารประกอบโปรตีนจะถูกดูดซึมเข้าสู่กระเเสเลือดและถูกขับออกทางปัสสาวะ
ช่องคลอด
ช่องคลอดอ่อนนุ่มขึ้น
รอยย่นภายในช่องคลอดจะลดน้อยลง
เส้นผ่าศูนย์กลางของช่องคลอดกว้างขึ้น
ฝีเย็บ
กล้ามเนื้อบริเวณผนังเชิงกราน Pelvic floor จะบางและยืดจากแรงกดของศีรษะทารก
ระบบทางเดินปัสสาวะ
กรวยไตและหลอดไต
มีการขยายในระยะตั้งครรภ์ จะกลับสู่สภาพปกติดั้งเดิมใน 8-12 สัปดาห์หลังคลอด
อัตราการกรองกรองของไต
เพิ่มขึ้นประมาณร้อยละ 25-30 ในช่วงตั้งครรภ์ และจะกลับสู่ระดับปกติภายใน 6 สัปดาห์
กระเพาะปัสสาวะ
มีความยืด มีความจุมาก และทำให้เกิดการคั่งของปัสสาวะ ในช่วงตั้งครรภ์ และจะกลับสู่ภาวะปกติ 2-8 สัปดาห์หลังคลอด
ท่อปัสสาวะ
อาจบวมเนื่องจากถูกกดเบียดระหว่างคลอดทำให้ไม่อยากถ่ายปัสสาวะ
ลักษณะของปัสสาวะ
จะมีไนโตรเจนสูงกว่าปกติ เนื่องจากการมี Activities มากในระยะคลอด เเละเนื่องจากมีการสลายโปรตีนจากกล้ามเนื้อในขณะมดลูกมี Involution
หลังคลอดปัสสาวะ 2000-3000 cc ควรถ่ายปัสสาวะภายใน 6-8 ชม.หลังคลอด
ระบบไหลเวียนเลือด
เม็ดเลือดแดง
3 day หลังคลอดจากการสูญเสียเลือด
สูญเสียPlasma >RBC
Plasma ลดลง RBC เพิ่มขึ้น อย่าลืมประเมินภาวะซีด
เม็ดเลือดขาว
ร่างกายสร้างกลไก เพื่อป้องกันการติดเชื้อ และส่งเสริมการหายของแผล
โดยจะสร้าง WBC เพื่อต่อสู่กับโรค
WBC เพิ่มขึ้น 20,000 - 25,000 cell/cumm และอาจสูงถึง 30,000 cell / cumm
Leukocytosis
องค์ประกอบของการแข็งตัวของเลือด
ระยะต้ังครรภ์ Factor I,II,VII,VIII,IX,X เพิ่มขึ้น เพื่อช่วย ควบคุมการเสียเลือดบริเวณแผลที่รกเกาะในโพรงมดลูกหลังคลอด
หลังคลอด 2-3 วัน Factor II,VII,VIII,IX,X ลดลง
ยกเว้น Factor I เพิ่มขึ้นโดยจะเพิ่มข้ึนภายใน 7-10 วัน หลังคลอด หลังจากนั้น ช่วยควบคุมการเสียเลือดบริเวณ แผลที่รกเกาะในโพรงมดลูกต่อไป
องค์ประกอบของการแข็งตัวของเลือดเพิ่มขึ้น การทํางาน เก่ียวกับการละลายลิ่มเลือดลดลงในระยะต้ังครรภ์
หากมารดาไม่คอยเคลื่อนไหว หรือได้รับการบาดเจ็บขณะ คลอด และมีการติดเชื้อ
ความดันโลหิต
ความดันโลหิตต่ำ
ระบบหัวใจและหลอดเลือดขาดการชดเชยของเลือดที่ไหลเวียนชั่วคราว
Systolic ต่ำกว่า 120 mmHg
เปลี่ยนท่ากะทันหัน
อาการ
ชีพจรเบา
ใจสั่น
หน้าซีด
มือเท้าเย็น
ความดันโลหิตสูง
มดลูกจะเกิด การหดรัดนัวทันทีหลังคลอดเพื่อไล่เลือดในชั้นกล้ามเนื้อมดลูก เข้าสู่ระบบไหลเวียนในร่างกาย ร่างกายจึงมีระบบไหลเวียนกะทันหัน
อาการ
ปวดศีรษะ
ตาพร่ามัว
ระบบทางเดินอาหาร
ท้องผูก
สาเหตุ
ฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนที่ยังคงสูงอยู่ ส่งผลทำให้การเคลื่อนไหวของลำไส้ลดลง
สูญเสียน้ำหรือเลือด
ปวดแผลฝีเย็บ ทำให้มารดาไม่กล้าเบ่งกลัวแผลแยกหรือกลัวเจ็บบริเวณแผล
สูญเสียแรงดันภายในช่องท้อง ส่งผลทำให้ไม่มีแรงในการเบ่ง
มีการหย่อนของกล้ามเนื้อหน้าท้อง
ความไม่สุขสบาย
สาเหตุ
เหนื่อยและอ่อนเพลีย
คลื่นไส้อาเจียน
ความอยากรับประทานอาหารน้อยลง
กระหายน้ำมาก
สาเหตุ
สูญเสียน้ำระหว่างคลอด จากการขับปัสสาวะและเหงื่อ
สูญเสียพลังงาน จากการสูญเสียกลูโคสและเลือด
ไม่ได้ดื่มน้ำ หรือรับประทานอาหารเป็นเวลานาน
Placenta Hormones
Prolactin Hormones
เตรียมสร้างน้ำมันให้กับเซลล์น้ำนม
ลดลงในมารดาที่ไม่ได้เลี้ยงลูกด้วยนมตนเอง
เพิ่มขึ้นในมารดาที่เลี้ยงลูกด้วยนมตนเอง
ลดลงหรือเพิ่มขึ้น จะขึ้นอยู่กับจำนวนครั้งในการให้นมบุตร
Hypothalamus หลั่ง PIH น้อย ทำให้ Pituitary Gland หลั่ง Prolactin น้อย
Follicular Stimulating Hormone ( FSH )
ช่วยกระตุ้นให้เจริญเติบโต
FSH ลดลง 10-12 วันหลังคลอด เนื่องจากถูกยับยั้งการสร้างระดับ Estrogen Progesterone และ Inhibin สูงจากการตั้งครรภ์
Lutenizing Hormones (LH)
ช่วยในการตกไข่ และการเจริญเติบโตของคอปัสลูเทียม
LH ลดลง 10-12 วันหลังคลอด เนื่องจากถูกยับยั้งจากระดับ Estrogen Progesterone และ Inhibin สูงจากการตั้งครรภ์
ระบบผิวหนัง
บริเวณใบหน้ามีรอยจุดด่างดำมีสีจางลง
บริเวณลานนมมีสีจางลง
บริเวณหน้าท้องรอยแตกลายจะมีสีจางลง เห็นได้ชัดเป็นสัแดงและกลายเป็นสีเงินขาว
ผมร่วงหลังคลอด
ระหว่างตั้งครรภ์ หยุดร่วงไปชั่วคราวเนื่องจาก มาจากระดับฮอร์โมน Estrogen ที่ขึ้นสูง ทำให้ผมดกหน้าเป็นเงางามขึ้นในช่วงตั้งครรภ์
หญิงหลังคลอดจะมีผมร่วง เนื่องจาก ฮอร์โมน estrogen ลดลง เนื่องจากฮอร์โมน estrogen มีผลทำให้ผมร่วงชั่วคราวในช่วง 4-20 สัปดาห์หลังคลอด
น้ำหนักลดหลังคลอด
หลังจากคลอดเด็กและรกแล้ว น้ำหนักหลังคลอดจะลดลงแลประมาณ 5-6 กิโลกรัม
ค่อยๆ ลดลงอีก 2-3 กิโลกรัมภายใน 1 สัปดาห์หลังคลอดจากการขับปัสสาวะ เพื่อลดปริมาณเลือดที่เพิ่มขึ้นในช่วงตั้งครรภ์
หลังจากนั้นน่ำหนักจะค่อยๆ ลดลงจนเท่ากับขณะไม่ตั้งครรภ์ในสัปดาห์ที่6หลังคลอด
อุณหภูมิหลังคลอด
ระยะ 24 ชั่วโมงแรกหลังคลอด
อุณหภูมิกายสูงขึ้น ไม่เกิน 37.5 องศาเซลเซียล เรียกว่า Reactionary fever
สาเหตุ
Tissue injury
สูญเสียน้ำและเลือด
เหน็ดเหนื่อยจากการคลอด และการอักเสบของเซลล์ต่างๆหลังคลอด
ระยะ 3-4 วันหลังคลอด
อุณหภูมิกายไม่เกิน 38.5 องศาเซลเซียส
สาเหตุ
เกิดจากการขยายตัวของเส้นเลือดบริเวณเต้านม จากการคัดตึงของเต้านม
ระยะ 5-6 วันหลังคลอด
อุณหภูมิกาย มากกว่าหรือเท่ากับ 38.5 องศาเซลเซียส
สาเหตุ
จากการติดเชื้อหลังคลอด