Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
5.6 โรคติดเชื้อร่วมกับการตั้งครรภ์ 4.โรคเริมที่อวัยวะเพศ (Genital herpes…
5.6 โรคติดเชื้อร่วมกับการตั้งครรภ์
4.โรคเริมที่อวัยวะเพศ (Genital herpes simplex infection)
โรคเริมที่อวัยวะเพศ
การติดเชื้อ Herpes simplex virus (HSV) ทำให้เกิดการติดเชื้อหลายระบบทั่วร่างกาย
และ HSV type 2 ซึ่งทำให้เกิดโรคเริมที่อวัยวะเพศและทวารหนัก (anogenital herpesinfection)
แบ่งได้เป็นสองกลุ่มใหญ่ คือ HSV type 1 ซึ่งทำให้เกิดเริมที่ปาก (Orolabial herpes infection)
ทั้งสองกลุ่มที่มีความคล้ายคลึงกันและมีบาง antigens เหมือนๆ กัน
อาการและอาการแสดง
การติดเชื้อส่วนใหญ่เกิดจากการร่วมเพศ โดยจะเกิดเป็นกลุ่ม vesicles ที่ผิวหนังของอวัยวะเพศ
มีอาการปวดแสบปวดร้อนมาก มักมีอาการทาง systemic ร่วมด้วย
:check: ไข้ ปวดเมื่อยตัว ต่อมน้ำเหลืองโต และอ่อนเพลียในรายที่ติดเชื้อครั้งแรก
หลังจากนั้นเชื้อ HSV จะหลบไปอยู่ใน dorsal root ของ sacral ganglia
การกลับเป็นซ้ำเกิดได้ตั้งแต่ไม่กี่สัปดาห์จนถึงหลายเดือนหลังการเป็นครั้งแรก
ในรายที่มีปัจจัยภายในเช่นความเครียด ระดับฮอร์โมนแปรปรวน
ปัจจัยกระตุ้นจากภายนอกเช่น การได้รับเชื้อเพิ่มจากการร่วมเพศ
ผู้ที่มี HSV อยู่ ถึงแม้จะไม่มีอาการ แต่ไวรัสอาจมีการแบ่งตัวหรือแพร่กระจายเชื้อ (asymptomatic viral shedding) และทำให้เกิดเป็นซ้ำได้
ภาวะแทรกซ้อน
ทารกที่ติดเชื้อในร่างกาย อาจมีตุ่มน้ำใสๆ ตามร่างกาย ตาอักเสบ มีไข้หนาวสั่น ซึม ไม่ดูดนม ตับม้ามโต มีการอักเสบของปาก
การวินิจฉัย
การตรวจร่างกาย
สังเกตเห็นตุ่มน้ำใสแตกจะเป็นแผลอักเสบ มีอาการปวดแสบปวด
ร้อนมาก ขอบแผลกดเจ็บและค่อนข้างแข็ง ลักษณะตกขาว
การซักประวัติ
ปัจจัยเสี่ยง ประวัติการสัมผัสผู้ติดเชื้อ อาการและอาการแสดงของการ
ติดเชื้อ เช่น ตุ่มน้ำใส เป็นๆ หายๆ บริเวณเดิม ปวดแสบปวดร้อน ถ่ายปัสสาวะลำบาก
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
-การเพาะเชื้อ (culture) โดยใช้ของเหลวที่ได้จากตุ่มใสที่แตกออกมา หรือการขูดเอาจากก้นแผล จะพบ multinucleated giant cell
-เซลล์วิทยา (cytology) โดยวิธี Tzanck smear ขูดเนื้อเยื่อบริเวณก้นแผล แล้วย้อมสีWright หรือ Giemsa เพื่อดู multinucleated giant cells
การรักษา
ควรให้ยาปฏิชีวนะและดูแลแผลให้สะอาดในรายที่ติดเชื้อ แผลไม่สะอาด
การให้ยา antiviral drug เช่น acyclovir, valacyclovir และ famciclovir ไม่มีผลต่อการตั้งครรภ์ สามารถให้ได้อย่างปลอดภัย อาจให้ยารับประทานขนาดต่ำติดต่อเป็นเวลานาน
การรักษาแบบกดอาการ (suppressive therapy) เพื่อยืดระยะการกลับเป็นซ้ำแต่ละครั้งให้ยาวขึ้นแต่ไม่สามารถกำจัดไวรัสให้หายขาดได้
ยา antivirus ชนิดครีมทาไม่มีผลในการรักษาเท่ากับยากินหรือยาฉีด
ในสตรีตั้งครรภ์ที่เจ็บครรภ์คลอดโดยที่มี Herpes lesion
ควรได้รับการผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง
เพื่อหลีกเลี่ยงไม่ให้ทารกได้รับเชื้อจากการสัมผัสสิ่งคัดหลั่งในช่องคลอด
การพยาบาล
ในระยะตั้งครรภ์
ลดความไม่สุขสบายจากการปวดแสบปวดร้อน โดยแนะนำการดูแลแผลให้แห้งและสะอาดอยู่เสมอ :red_cross: หลีกเลี่ยงการสัมผัสแผล สวมกางเกงในที่ระบายอากาศได้ดี ล้างแผลด้วยน้ำเกลือ0.9% หรือสารละลาย zinc sulphate 0.25-1% วันละ 2-3 ครั้ง :check: แนะนำเกี่ยวกับการนั่งแช่ก้นด้วยน้ำอุ่น (hot sitz bath) วันละ 3-4 ครั้ง :check: รับประทานยาแก้ปวดตามแผนการรักษา
เพิ่มภูมิต้านทานโดยการรับประทานอาหารที่ถูกหลักโภชนาการ พักผ่อนอย่างเพียงพอออกกำลังกายเป็นประจำ และการตรวจสุขภาพประจำปี โดยเฉพาะการทำ pap smear
ดูแลการให้ยาต้านไวรัสตามแผนการรักษา
หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์ขณะมีแผล ควรใช้ถุงยางอนามัยเพื่อป้องกันแพระกระจายของเชื้อ
แนะนำการเลี้ยงบุตรด้วยนมมารดา ควรล้างมือให้สะอาดก่อนสัมผัสหรือให้นมบุตร
ลดความวิตกกังวลเกี่ยวกับการผ่าตัดและการแพร่เชื้อไปยังทารก ต้องประคับประคองจิตใจ กระตุ้นให้ระบายความรู้สึก ให้ข้อมูลที่เป็นจริง รวมทั้งโอกาสเสี่ยงของการติดเชื้อไปยังทารก
ในระยะคลอด
:check: เน้นการใช้หลัก Universal precaution และ :red_cross: หลีกเลี่ยงการทำหัตถการ เช่น การตรวจภายใน เจาะถุงน้ำ และต้องทำความสะอาดทารกทันทีหลังคลอด
ในระยะหลังคลอด
สามารถให้นมได้ตามปกติ ล้างมือก่อนและหลังสัมผัสทารก