Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

โรคระบบสืบพันธุ์ - Coggle Diagram

- - - - • ถุงอัณฑะ (Scortum)
        ถุงอัณฑะ เป็นส่วนที่ยื่นออกมาจากหน้าท้อง และเป็นเนื้อเยื่ออ่อนที่หุ้มลูกอัณฑะเอาไว้ มีลักษณะเป็นถุงบาง และมีรอยย่น บริเวณกลางถุงมีรอยหยุ่นคล้ายรอยแผล ซึ่งเป็นส่วนผนังที่แบ่งถุงอัณฑะออกเป็น 2 ส่วน ฝั่งซ้ายขวา โดยในถุงอัณฑะแต่ละฝั่งจะมีลูกอัณฑะอยู่ภายในฝั่งละลูก ถุงนี้สามารถยืดหดได้ โดยเมื่ออากาศเย็นขนาดถุงจะหดเข้าหาฝีเย็บ แต่หากอากาศร้อนถุงจะขยายตัว และหย่อนลง เพื่อรักษาอุณหภูมิในถุงอัณฑะให้คงที่ ซึ่งโดยทั่วไปภายในถุงอัณฑะจะมีอุณหภูมิต่ำกว่าอุณหภูมิร่างกายประมาณ 1.5 – 2.0 องศาเซลเซียส ซึ่งเป็นระดับที่เหมาะ
        กับการสร้างอสุจิ
    - - • องคชาต (Penis)
        องคชาต หรือบางครั้งเข้าใจ และเรียกว่า อวัยวะเพศชาย เป็นอวัยวะที่ทำหน้านำพาตัวอสุจิผ่านเข้าปากมดลูกเพศหญิงขณะร่วมเพศ และเป็นอวัยวะสำคัญสำหรับร่วมเพศของเพศชาย โดยเป็นส่วนกล้ามเนื้อที่ยื่นออกมาจากหน้าท้อง มีลักษณะรูปร่างทรงกระบอก มีขนาดแตกต่างกันในแต่ละคน และมีความสัมพันธ์กับขนาดร่างกาย และเชื้อชาติ แต่ทั้งนี้ บางคนที่มีองคชาติใหญ่ และยาวขณะไม่แข็งตัว อาจมีขนาดเล็ก และส้นกว่าคนที่มีองคชาติเล็กกว่าขณะแข็งตัว รวมถึงชายรูปร่างใหญ่อาจมีองคชาติเล็ก และสั้นกว่าคนที่มีรูปร่างเล็กขณะแข็งตัว
  - - - • ลูกอัณฑะ (Testis)
        เป็นต่อมที่มีลักษณะรูปไข่ จำนวน 2 อัน บรรจุอยู่ภายในถุงอัณฑะข้างละ 1 อัน แต่ละคนมีขนาดแตกต่างกัน ภายในลูกอัณฑะประกอบด้วยหลอดสร้างตัวอสุจิ (Seminiferous Tubule) ที่ทำหน้าที่สร้างตัวอสุจิ ลูกอัณฑะ มีหน้าที่ผลิตอสุจิจากหลอดเล็กๆจำนวนมาก ที่เรียกว่า หลอดสร้างตัวอสุจิ มีหน้าที่ผลิตตัวอสุจิ โดยแต่ละหลอดจะมีรูเปิดเข้าสู่หลอดที่มีนาดใหญ่กว่าเพื่อนำพาตัวอสุจิออกจาก อัณฑะ นอกจากนี้ ด้านหลังของลูกอัณฑะจะมีกลุ่มของหลอดเล็กๆจำนวนมากขดไปขดมาเสื่อมต่อกับหลอด สร้างอสุจิของแต่ละลูกอัณฑะ เรียกว่า หลอดเก็บตัวอสุจิหรือหลอดน้ำกาม (Epididymis) สำหรับเป็นที่พักตัวอสุจิที่เจริญเติบโตเต็มที่แล้วชั่วคราว และที่ด้านล่างของหลอดเก็บตัวอสุจิจะมีหลอดเล็กๆ เรียกว่า หลอดนำอสุจิ (Sperminal Duct) ที่มีส่วนต้นเชื่อมต่อกับหลอดเก็บตัวอสุจิ และมีส่วนปลายเชื่อมต่อกับหลอดปัสสาวะในต่อมลูกหมาก
    - - • หลอดเก็บตัวอสุจิ (Epididymis)
        หลอดเก็บตัวอสุจิจะอยู่บริเวณด้านหลังของอัณฑะแต่ละข้าง เป็นส่วนที่เป็นท่อขนาดเล็ก ขดทับไปมา ยาวประมาณ 6 เมตร มีหน้าที่หลักสำหรับเก็บพักตัวอสุจิชั่วคราว และเพื่อให้ตัวอสุจิเจริญเติบโตเต็มที่ ซึ่งจะใช้เวลาประมาณ 4-7 วัน ก่อนไหลผ่านไปยังท่อหลอดนำอสุจิ
    - - • ถุงผลิตน้ำเลี้ยงอสุจิ (Seminal Vesicle)
        ถุงผลิตน้ำเลี้ยงอสุจิ มีลักษณะเป็นถุง จำนวน 2 ถุง แต่ละถุงเชื่อมติดกับหลอดเก็บตัวอสุจิ ตรงบริเวณใกล้กับกระเปราะพักอสุจิของหลอดนำตัวอสุจิ และต่อมลูกหมาก เป็นส่วนที่มีหน้าที่สร้างน้ำเมือกขุ่น สีขาว ที่เป็นอาหารเลี้ยงตัวอสุจิ และมีคุณสมบัติเป็นด่างที่เอื้อต่อการอาศัยของตัวอสุจิ สารนี้ ประกอบด้วยน้ำตาลฟลุกโตสเป็นส่วนประกอบหลัก เพื่อเป็นสารให้พลังงานในการเคลื่อนไหวของตัวอสุจิ ถุงผลิตน้ำเลี้ยงอสุจินี้ จะมีท่อร่วมกับกระเปราะพักอสุจิ เรียกว่า ท่อฉีดน้ำอสุจิ มีความยาวประมาณ 2 ซม.
    - - • หลอดนำตัวอสุจิ (Vas Deferens)
        หลอดส่งอสุจิ มีลักษณะเป็นท่อขาดเล็ก กว้างประมาณ 2-3 มม. ยาวประมาณ 45-60 ซม. เป็นส่วนที่อยู่บริเวณด้านล่าง ส่วนต้นเชื่อมต่อกับหลอดเก็บตัวอสุจิบริเวณอัณฑะแต่ละข้าง แล้วทอดยาวขึ้น และโค้งวกลงมาข้างท่อปัสสาวะบริเวณใกล้กับต่อมลูกหมาก บริเวณนี้จะมีลักษณะเป็นกระเปราะอยู่บริเวณด้านหลังของกระเพาะปัสสาวะ และอยู่ด้านหน้าของทวารหนัก เป็นที่สำหรับพักชะลอน้ำอสุจิก่อนปล่อยออกสู่ท่อปัสสาวะ
    - - • ต่อมลูกหมาก (Prostate Grand)
        ต่อมลูกหมาก เป็นต่อมที่มีรูปร่างคล้าย ปิรามิดหรือลูกเกาลัด แบ่งเป็น 3 กลีบ ประกอบด้วยกลีบข้าง 2 กลีบ และกลีบกลาง 1 กลีบ ยาวประมาณ 3 ซม. กว้างประมาณ 3 ซม. น้ำหนักประมาณ 8 กรัม ตั้งอยู่ด้านล่างของกระเพาะปัสสาวะ ล้อมรอบท่อฉีดน้ำอสุจิ และท่อปัสสาวะตอนต้น โดยบริเวณกลางต่อมลูกหมากจะมีรูเปิดของหลอดจากกระเพาะปัสสาวะ และหลอดถุงเก็บตัวอสุจิ และเชื่อมต่อกับหลอดปัสสาวะผ่านตามแนวยาวขององคชาติต่อม ลูกหมากนี้ จะทำหน้าที่กลั้นปัสสาวะไหลไม่ให้ออกมาขณะที่มีการหลั่งน้ำกาม รวมถึงผลิตผลิตของเหลวสีขาวคล้ายน้ำนม มีฤทธิ์เป็นด่างอ่อนเข้าผสมกับตัวอสุจิในท่อปัสสาวะ เพื่อกระตุ้นการเคลื่อนไหวของอสุจิ และช่วยปรับสภาพความเป็นกรดจากน้ำปัสสาวะ และน้ำในช่องคลอดเพศหญิงให้เป็นกลาง เพื่อให้ตัวอสุจิสามารถเคลื่อนที่ และมีชีวิตอยู่ได้ก่อนเข้าปฏิสนธิ ทั้งนี้ ต่อมลูกหมากมักเกิดการอักเสบจากการติดเชื้อได้ง่าย และเสื่อมได้ตามวัย
    - - • ต่อมเคาเปอร์ (Cowper’s Grand)
        ต่อมเคาเปอร์ เป็นต่อมขนาดเล็กเท่าเม็ดถั่วเขียว บริเวณ 2 ข้างของต่อมลูกหมาก มีรูเปิดเข้าสู่หลอดปัสสาวะ ทำหน้าที่สร้างเมือกเพื่อผสมกับตัวอสุจิ ทำให้น้ำอสุจิมีสีขาวข้น เรียกว่า ซีเมน (Semen) รวมถึงช่วยให้ตัวอสุจิมีชีวิต และเคลื่อนตัวได้สะดวกเมื่อมีการหลั่งน้ำอสุจิ
- - - - สาเหตุ ของ Phimosis
        
        เป็นแต่กำเนิด บริเวณที่หนังหุ้ม pens คลุมอยู่จะสกปรกเป็นที่สะสมสิ่งขับถ่ายและเกิดการติดเชื้อ
        
        การเกิดภายหลัง มักมีสาเหตุจากการอักเสบหรือจากความบอบช้ำของหนังหุ้ม penis ทำให้บริเวณรูเปิดเกิดการบวมน้ำและเป็นผลทำให้รูเปิดตีบลง
    - - สาเหตุ ของ Balanitis
        
        การรักษาสุขอนามัยบริเวณอวัยวะเพศที่ไม่ดีการติดเชื้อ โดยทั่วไปมักเกิดจาก
        
        การติดเชื้อของยีสต์
        แคนดิดา
        
        โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
        
        การแพ้และระคายเคือง
        
        อาการที่พบของโรค Balanitis
        
        มีอาการแดง เจ็บ คัน และระคายเคืองบริเวณส่วนปลายของอวัยวะเพศ
        
        รู้สึกเจ็บขณะปัสสาวะ
        
        มีหนองหรือน้ำสีเหลืองข้นไหลออกมาจากปลายอวัยวะเพศ
        
        อวัยวะเพศมีกลิ่นเหม็น
        
        ผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรง กาจไม่สามารถร่นหนังหุ้มปลายอวัยวะเพศขึ้นและลงได้ตามปกติ
    - - เชื้อที่ทำให้เกิด
        
        แบคทีเรีย เช่น chancroid (แผลริมอ่อน) Gonorrhea (หนองใน)
        
        เชื้อไวรัส เช่น condyloma acuminatum (หูดหงอนไก่) เริม HP
        
        เชื้อปรสิต เช่น โลน หิด พยาธิช่องคลอดเชื้อรา เช่น
        
        เชื่อราในช่องคลอด
    - - สาเหตุจากการติดเชื่อ
        
        โรคติดต่อทางเพศสมพ้น แบ่งเป็น 2 กลุ่ม
        โรคหนองใน หรือ โกโนเรีย (Gonococcal urethritis) เชื้อที่ไม่ใช่หนองใน เช่น โรคเริม โรคชิฟิลิส โรคหนองในเทียม จาก protozoa ชื่อ Trichomonas และจากการติดเชื้อไวรัสเอสไอวี
        
        โรคติดต่อทางเพศสมพ้น แบ่งเป็น 2 กลุ่ม
        การติดเชื้อที่ไม่ใช่จากเพศสมพ้นก็ เช่น E coli Staphylococcus, Pseudomonas ติดต่อผ่านทางลำไส้ (ทางอุจจาระ) หรือทางไคหรือทางกระเพาะปัสสาวะ (ทางปัสสาวะ)
    - - สาเหตุ
        
        อุบัติเหตุและภยันตรายต่อท่อปัสสาวะ
        
        โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งโรคหนองใน (gonorrhea)
        
        การใส่สายสวนท่อปัสสาวะ
        
        เกิดภายหลังการผ่าตัดต่อมลูกหมากการผ่าตัดนิ่วในไต
  - - - สาเหตุของโรคหลอดเลือดดำอัณฑะขอด
        
        เกิดจากการเสื่อมของลั่นในหลอดเลือดดำที่มีหน้าที่ช่วยในการไหลเวียนของเลือดจากอัณฑะและถุงอัณฑะให้ไหลกลับสู่หัวใจผิดปกติหรือล้มเหลว
        
        เมื่อเลือดดำกลับเข้าสู่หัวใจได้น้อย หรือไม่ได้เลือดจึงคั่ง ส่งผลให้หลอดเลือดโป้งพอง อัณฑะขยายใหญ่ขึ้น
    - - พยาธิสภาพ
        
        พบลูกอัณฑะ บวมโต หลอดเลือดที่อวัยวะและบริเวณใกล้เคียงขยายใหญ่ และ มีเลือดคั่ง เซลล์อักเสบจำพวก neutrophils, macrophages และ lymphocytes พบกระจัดกระจายทั่วไปและแทรกเข้าไปตามเนื้อเยื่อของอวัยวะเอผิดิไดมิส และลามเข้าไปในเนื้อเยื่อของลูกอัณฑะ โดยเฉพาะเข้าไปในหลอดสร้างอสุจิ(seminiferous tubules) ทำให้บริวณระหว่างเนื้อเยื่อของลูกอัณฑะเกิดบวมน้ำ ในกรณีการอักเสบรุนแรง ทำให้เกิดเป็นหนองฝี
        
        CA Testis
        
        Seminoma พบในผู้ใหญ่ ไวต่อรังสี
        
        Yolk sac tumor: พบบ่อยในเด็กเล็ก พบ alpha fetoprotein สูง
  - - - พยาธิกำเนิด
        เชื้อซิฟิลิสเข้าสู่ร่างกายทางแผลถลอกหรือไซทะลุผิวเซลล์ เยื่อเมือกหรือทางชุมขน ทางเพศสัมพันธ์ น้ำกาม ทางเดือดและมารดาสู่ทารก แล้วก่อให้เกิดโรคซิฟิลิสระยะต่างๆโดยมีทั้งหมด 3 ระยะ ดังนี้
        
        ระยะที่ 1 หรือ ระยะเป็นแผล (Primary syphilis)
        
        ระยะที่ 2 หรือ ระยะเข้ข้อออกดอก (Secondary syphilis)
        
        ระยะที่ 3 หรือ ระยะทำลาย (Tertiary syphilis)
  - - - สาเหตุ
        
        ความผิดปกติของโครโมโซม เซ่น Down's syndrome (ผิดปกติของคู่ที่ 21) และที่พบบ่อยได้แก trisomy ที่ 13.16 18
        
        มารดามีการติดชื้อขณะตั้งครรภ์
        
        มีความผิดปกติของการทำงานของต่อมไร้ท่อเช่น โนดทาหวาน โรคของต่อมไทรอยด
        
        ภาวะขาดฮอร์โมน progesterone หรือภาวะLuteal phase defect เป็นภาวะที่มีการสร้างprogesterone จาก Corpus luteum น้อยลง ทำให้เยื่อบุโพรงมดลูกไม่แข็งแรง หรือ อาจทำให้มีการสลายตัวของเยื่อบุโพรงมดลูก จึงเป็นผลต่อการฝังตัวของทารก
        
        ภาวะพร่องทางโภชนาการ (Malnutrition)
        การสูบบุหรี่ เป็นผลทำให้หลอดเลือดที่รกเสื่อมสภาพ หารได้รับสารอาหารน้อยลงไม่เพียงพอต่อการเจริญเติบโค ทารกอาจเกิดภาวะเจริญเติบโตซ้ำในครรภ์ (Intrauterine growth restriction) เกิดความพิหาร (Congenital abnormally) หรือเกิดการแท้งได้
  - - - Stage of CA Cervix
        
        Stage I เชลล์มะเร็งอยู่เฉพาะที่ปากมดลูก การรักษา มะเร็งปาก มดลูก
        ระยะ 1 คือผ่าตัดใหญ่ ผ่าตัดมดลูก เลาะต่อมน้ำเหลืองในเชิงกราน ได้ผลดีถึง 80%
        
        Stage ll เซลล์มะเร็งกระจายออกจากปากมดลูก ไปที่ตัวมดลูกแต่ก็ไม่สามารถาตัดได้ การรักษามะเร็งปากมดลูก
        ระยะที่ 2นี้ ต้องรักษาด้วยการฉายรังสี และการให้เคมีบำบัด (คีโม) ได้ผลราว 60%
        
        Stage lll เซลล์มะเร็งกระจายไปที่ผนังช่องเชิงกราน การรักษา คือใช้รังสีรักษา และการให้เคมีบำบัด การรักษาระยะนี้ได้ผลประมาณ 20 30%
        
        Stage V เป็นระยะที่เซลล์มะเร็งกระจายทั่วร่างกาย การรักษา คือกาวให้คีโม และรักษาตามอากร โตกหวังผลได้เพียง5 10% และโดกาสรอดน้อยมาก